1. Uzye umwina Samaliya wino Yesu wapozizye walangizye uli ukutaizya?

AONSI ikumi yaali ni ndwala iipisye. Yalwile tembwe, nupya yataakweti upaalilo wakuti wanda umwi yangapola. Lelo wanda umwi yaweni Yesu Kasambilizya Mukalamba ala aliko patali. Yuvwilepo ukuti Yesu wapozyanga indwala zya misango yonsi, nupya yasininkizye ukuti nayo kwene angayapozya. Fwandi yapunzile yati: “Yesu! Mwene! Ya na mizu kuno tuli!” Yesu wapozizye aonsi yaaya ikumi. Ukwaula nu kutwisika yonsi yatemilwe sana pa luse lwakwe Yesu. Lelo wenga pali aliyo wacisile ivyacizile sile pa kuvwa ningo umu mwenzo. Walangizye ukutaizya * kuli Yesu. Umonsi kwene wiya umwina Samaliya, walumbanyizye Leza “ni izwi likulu.”—Luka 17:12-19.

2-3. (a) U mulandu ci uno insita zimwi tungafililwa ukulanga ukutaizya? (b) I vyani vino tumasambilila umu cipande cii?

² Wakwe vino umwina Samaliya wacisile, tukalonda ukutaizya antu aaya nu luse. Nomba insita zimwi, tungilila kulanga ukutaizya kwitu ukwa mu mwenzo umu mazwi nanti umu micitile itu iya vintu.

³ Umu cipande cii, tumasambilila pali vino cacindama ukulanga ukutaizya muli vino tukalanda nu kucita. Tumasambilila kuli yamwi alembwa muli Baibo aataizyanga na yauze  aatataizyanga. Lyene tumalola ni nzila zino tungalangilamo ukutaizya.

4-5. U mulandu ci uno tulinzile ukulanga ukutaizya?

⁴ Tukalondesya ukukolanya Yeova vino akalanga ukutaizya. Inzila yonga ino akacitilamo vivyo, u kupaala antu aakamuzanzya. (2 Sam. 22:21; Masa. 13:6; Mate. 10:40, 41) Nupya Amalembelo yakatukomelezya ukuti tulinzile ‘ukukolanya Leza, wa yana yakwe akundwe.’ (Efes. 5:1) Fwandi umulandu uno cacindamila sana ukulanga ukutaizya u wakuti tukalonda ukukolanya Yeova.

⁵ Umulandu uze uno tulinzile ukutaizizya u wakuti, ukutaizya kwaya wa cakulya icisuma. Tukaipakizya sana ndi cakuti twaliila pamwi na yauze. Ndi twamanya ukuti yauze yakataizya pali vino tukacita, tukaya sana ni nsansa. Ndi tukulanga ukutaizya, tukalenga yauze ukuya ni nsansa. Umuntu wino twataizya akamanya ukuti ukuombesya kwakwe kwatikutwazwa nanti ukutupeela cimwi cino tukulonda sana nupya caticitwazwa. Ni cikacitika icakuti ucuza witu nu muntu wiyo ukakomelako.

6. U kukolana ci ukwaya pa mazwi ya kulanga ukutaizya ni viseekwa ivyapangilwa na goldi?

⁶ Ukulanga ukutaizya kwazipa sana. Baibo ikati: ‘Amazwi alondoloke yakolana ni viseekwa viyengese vyakwe goldi, ivili pa mbale yakwe siluva.’ (Mapi. 25:11) Elenganyini pali vino iviseekwa ivyapangilwa na goldi vino yatiyika pa mbale yakwe siluva vingaloleka! Nupya elenganyini vino vingaloleka ningo! Uzye munguvwa uli ndi cakuti mwapokelile uwila wa musango uwo? Ukulanda amazwi asuma aakutaizya kuli yauze nako avino kwaya. Nupya elenganyini pali cii: Iciseekwa cino yapangila na goldi cingikala insita itali sana. Vikwene avino caya nu  kumazwi aakulanga ukutaizya, umuntu uwapokelela amazwi yayo akayatemwa sana nupya angaiusya umi wakwe onsi.

7. Wakwe vino tukalola pa Masamu 27:4, uzye Davidi na ya kalemba yauze aamasamu yalangizye uli ukuti yataizyanga?

⁷ Aomvi yakwe Leza aaliko mpiti yalanganga ukutaizya. Wenga pali yaayo wali a Davidi. (Welengini Masamu 27:4.) Wacindike sana ukupepa kwa cumi nupya calolekile muli vino wacitanga. Wasangwilile ivyuma vyakwe ivingi kuti viomviwe uku kukuula ing’anda ikulu yakwe Leza. Asafi nawe walangiizye ukutaizya lino walemvile masamu ni nyimbo zya kulumbanya Leza. Umu lwimbo longa, yaataizye Leza nu kulangizya ukuti yazangilanga umu “vintu ivyakuzunguka vino wacita!” (Masa. 75:1) Ukwaula nu kutwisika, Davidi na Asafi yalondanga ukulanga Yeova ukuti yataizyanga sana pali vino wayapolelile. Uzye kuli mumwi muno mungakolanya ya kalemba yaa aamasamu?

8-9. Uzye Paulo walangizye uli ukuti wataizyanga aina na ya nkazi, nupya i vyani ivyafumilemo?

⁸ Umutumwa Paulo wataizyanga aina na ya nkazi nupya walangizye vivyo muli vino walandanga pali aliyo. Lyonsi wataizyanga Leza umu mapepo yakwe pa kukwata aina na ya nkazi. Nupya wayataizyanga nu mu makalata yano wayalembelanga. Umu vikomo 15 ivyaya muli Loma icipande 16, Paulo walumbulapo na Aina Klistu yauze 27 umu mazina yao. Paulo walanzile nu kuti Pulisila na Akwila “yene yatasakamile umi wao pa mulandu wane” nupya walondolwile Febi ukuti “wali a cuza wa antu aingi,” pamwi na Paulo. Wataizyanga yonsi akundwe, aina na ya nkazi aaombesyanga.—Loma 16:1-15.

⁹ Paulo wamanyile ningo sana ukuti aina na ya nkazi yatali amalilike, nomba lino walembanga kalata ku ina Loma, wasoolwilepo ukulanda pa miyele yao isuma. Mutale mwelenganye pali vino aina yaa na ya nkazi yakomeleziwe pa kuvwa vino Paulo walanzile pali aliyo muli kalata wino walembile icilongano! Ni cacitike icakuti ucuza wao na Paulo wakomiileko. Uzye lyonsi mukataizya pa vintu visuma vino aina na ya nkazi aaya mu cilongano cinu yakalanda nu kucita?

10. I vyani vino tukasambilila kuli vino Yesu walangizye ukutaizya uku yalondezi yakwe?

¹⁰ Mu mazwi yano walembiile ivilongano vimwi ivya ku Asia Minor, Yesu walangizye ukutaizya pa milimo ya alondezi yakwe. Uku Cilongano ca ina Tilatila watandike na mazwi ya kuti: “Namanya vino ukacita, nga nu kutemwa kwako, na vino waya uwakutailwa. Namanya kutumikila kwako, na vino ukateeka umwenzo. Namanya ukuti ndakai ukucita ivisuma kuluta vino wacisile pa kutandika.” (Umbw. 2:19) Yesu atalumbwile sile imiombele yao isuma lelo wayataizye na pa miyele iyalenganga yacita ivisuma. Nanti icakuti Yesu walondekwanga ukwazwa aina Tilatila, watandike nu kumalilila na mazwi ya kukomelezya. (Umbw. 2:25-28) Elenganyini pa maka yano Yesu wakwata vino ali mutwe wa vilongano. Nga kasi atanga aatutaizya pa mulimo uno tukamwazwa ukuomba. Nomba nanti ciye vivyo, akalondesya ukulanga ukutaizya. Fwandi ya eluda yangaamukolanya sana.

11. Ukulingana na amazwi aya pa Ayebulai 12:16, uzye Esau walolanga uli vyakwe Leza?

¹¹ Icaulanda i cakuti, antu yamwi aalembwa muli Baibo yataataizyanga. Esau wakweti avyazi atemilwe nu kucindika sana Yeova, nomba wene atacindike vyakwe Leza. (Welengini Ayebulai 12:16.) Uzye cizile cimanyikwa  uli ukuti atataizyanga? Esau wakazizye insambu zya uyeli uku muto wakwe Yakobo pa mulandu sile wa mbale ya musunyi uyenzu. (Utan. 25:30-34) Lino papisile insita, Esau wizile aya sana nu ulanda pali vino wasoolwilepo ukucita. Nomba atataizye pali vino wakweti, fwandi atalondekwanga ukuilizyanya lino ataapokelile ipaalo lya uyeli.

12-13. Uzye aina Izlaeli yalangiliile uli ukuti yatataizyanga, nupya i vyani ivyafumilemo?

¹² Aina Izlaeli yakweti imilandu iingi iyakulangila ukutaizya. Yeova wayapuswisye ukufuma umu Eguputo umu uzya pa cisila ca kuleta ivizungusyo ikumi pa ina Eguputo. Lyene Leza wayazwilizye nupya lino ononyile ivita vya ina Eguputo vyonsi pali Yemba Muyenzu. Aina Izlaeli yatemilwe sana icakuti imvile nu lwimbo lwa kucimvya ulwa kulumbanya Yeova. Nomba uzye yatwalilile ukulanga ukutaizya?

¹³ Lino aina Izlaeli izile yakwata intazi zyuze, ilile zuwa pa vintu vyonsi ivisuma vino Yeova wayacitiile. Lyene yalangizye ukuti yatataizyanga. (Masa. 106:7) Uzye yacisile uli vivyo? “Iuvi lyonsi likatuka iliilizyanya kuli Mose na Aloni.” (Kufu. 16:2, 8) Yeova atatemilwe pali vino antu yatalangizye ukutaizya. Wizile asoowela ukuti inkulo iiya iya ina Izlaeli yali nu kufwila umu lwanga, ukufumyako sile Yoswa na Kalebu. (Mpe. 14:22-24; 26:65) Lekini tulole vino tungataluka uku kukolanya antu aatataizyanga nu kukolanya antu aataizyanga.

14-15. (a) Uzye atwalane yangalanga uli ukuti yakataizyanya? (b) Uzye avyazi yangasambilizya uli ana yao ukulanga ukutaizya?

¹⁴ Umu lupwa. Ivintu vikazipila amu lupwa ndi cakuti yonsi yakulanga ukutaizya. Ndi cakuti atwalane yakulanga ukutaizya, yakatemwana sana. Nupya cikaangupala ukwelelana pali vino yakaluvyanya. Iya aakataizya mamakwe asiika sile amano uku vintu ivisuma vino mamakwe akalanda nu kucita, lelo akamulumbanya nu kumulumbanya. (Mapi. 31:10, 28) Nupya umuci uwa mano akaleka iya amanya vino akumutaizizyapo.

¹⁵ Mwe yavyazi, uzye mungazwa uli ana inu pakuti yalanga ukutaizya? Mwaiusya ukuti ana inu yakakolanya vino mukalanda nu kucita. Fwandi mwalanda ukuti nataizya ndi cakuti ana inu yamucitila vimwi pakuti yangamukolanya. Nupya mwasambilizya ana inu ukulanda ukuti nataizya ndi antu yayacitila  vimwi. Mwaazwa ana inu ukumanya ukuti ukulanga ukutaizya kulinzile ukufuma pansi ya mwenzo, nupya amazwi yao yangazwa sana yauze. Umukazyana uwizina lyakuti Clary walanzile ukuti: “Lino ya mayo yali ni myaka 32, izile yasyala na ana yatatu yano yakuzizye yonga. Lino nizile imfisya imyaka 32, nelenginye vino cayataliile lino yali ni myaka kwene ii. Fwandi nayanenyile vino nayataizyanga pa kunkuzya pamwi na ya kalume yane yaili. Likwene sile yanenyile ukuti yatemwa sana amazwi yano nayanenyile, yakaelenganyapo lyonsi nupya yakayaletela insansa.”

16. Langililini vino ukulanga ukutaizya kungakomelezya yauze.

¹⁶ Umu cilongano. Ndi tukulanga ukutaizya uku ina itu na ya nkazi, tukayakomelezya. Umwina Jorge, eluda uwa myaka 28, wizile alwala sana. Ataazanyilwe umu kulongana pa mwezi upuma. Na lino watandike ukuya umu kulongana, atakwanisyanga ukulandako malyasi. Umwina Jorge walanzile ati: “Nayuvwanga uwasilesile pa mulandu na vino nafilwanga ukucita nu kufilwa ukuomba imilimo ya cilongano. Nomba pa cisila ca kulongana wanda umwi, umwina umwi wanenyile ati: ‘Nkulonda ukukutaizya mwina pali vino wazwa ulupwa lwane. Utamanya vino twaipakizyanga malyasi yano walandanga pa myaka iyapitapo. Malyasi yaya yatwazwa ukukomya utailo witu.’ Nazungwike, nupya naponyizye aminsozi. Amazwi yano umwina wiya wanenyile ali yano nalondekwanga ukuvwa.”

17. Ukulingana na amazwi aya pali Kolose 3:15, tungalanga uli ukutaizya kuli Yeova pali ukapekape wakwe?

¹⁷ Kuli Leza witu uwaya na ukapekape. Yeova watupeela ivingi ivya kutusambilizya. Tukapokelela ivyeo ivikatunena ivya kucita pa kulongana, muli ya magazini, na pa webusaiti itu. Uzye mwatala muvwapo ilyasi, ukuwelenga ilyasi muli magazini, nanti ukutamba vimwi pa broadcast nu kwelenganya ukuti, ‘Vikwene avino nalondanga’? Uzye tungalanga uli ukuti tukataizya Yeova? (Welengini Kolose 3:15.) Inzila yonga u kumutaizya lyonsi lino tukupepa kuli aliwe pa mawila asuma yano akatupeela.—Yako. 1:17.

18. Uzye tungalanga uli ukuti tukataizya pa Mang’anda ya Wene yano twakwata?

¹⁸ Nupya tukataizya Yeova ndi cakuti tukusunga icifulo citu ca kupepelapo icausaka. Ilingi tukazanwako ku kuzifya nu kulungisya ivyativyononeka pa Mang’anda itu a Wene, nupya na yayo akaombela ku vya kulandilako  alino na mavidyo yakavisunga ningo pakuti vitononeka. Ndi cakuti tukusunga ningo Amang’anda ya Wene, yakalengela nupya ni vya kuomvya pa kulungisya vikacepako. Nga tukucita vivyo, tukasunga impiya izya kuomvya ku kukuulila Amang’anda ya Wene na yauze umu nsi yonsi alino nu kulungisya yano yononeka.

19. I vyani vino mukusambilila kuli vino vyacitikile umwangalizi umwi na mamakwe?

¹⁹ Kuli yayo akaombesya pakuti yatwazwe. Ndi cakuti tukutaizya, amazwi itu yangalenga umuntu wino tukutaizya asenuke muli vino akuyuvwa pa ntazi zino akweti. Uvwini ivyacitikile umwangalizi wa ciputulwa umwi na mamakwe. Pa cisila ca kumala uwanda onsi ala yakusimikila, yawezile kuno ikalanga ala iyatonta sana. Kwazusile sana icakuti mamakwe waizi ala watazwala ikoti. Lyene katondo, wanenyile iya ukuti akuyuvwa ukuti atanga akwanisye ukutwalilila mu mulimo wa kutandalila vilongano. Uwanda kwene uuwa, kalata izile ukufuma kwi ofesi lya musambo, ala iyalembela aliwe kwene. Muli Kalata wii yamutaizye sana pa kuombesya kwakwe ukwa mu mulimo wa kusimikila na pali vino wazizimizyanga. Nupya yalanzile na pali vino catala ukukuka cila mulungu. Iya walanzile ukuti: “Mamane wakomeleziwe sana pa mazwi yaya ali muli kalata icakuti atatazile alandepo nupya pa kuta umulimo wa kutandalila vilongano. Nupya lyonsi wankomelezyanga ndi cakuti nelenganya pa kuta.” Atwalane yaa yaomvile mulimo wa kutandalila vilongano apipi ni myaka 40.

20. I vyani vino tulinzile ukwezya ukucita cila wanda, nupya u mulandu ci?

²⁰ Lekini twaezya cila wanda ukulanga ukuti tukataizya muli vino tukalanda nu kucita. Amazwi itu asuma nanti vino tukacita vingalenga umwi azizimizye uwanda onga umu nsi ii umwaya antu aasitaizya. Nupya amazwi itu akulanga ukutaizya yalalenga tupange ivyuza vya manda pe. Ni cacindama sana i cakuti tulaakolanya Yeova Tata witu uwaya na ukapekape nupya aakataizya.