1. ¿Keniuj kinextij se samaritano ke motasojkamatia porin Jesús kipajtij?

MAJTAKTI takamej akin kipiayaj lepra semi kitemojtoyaj maj kinpajtikan. Kikakkej ke ueyi tamachtijkej Jesús uelia kipajtiaya tein yeski kokolis uan takuaujtamatiaj ke no kinpajtiskia. Yejua ika, se tonal keman kiuejkaitakej, kitsajtsilijkej: “Jesús, tiontamachtijke, xitechonyolikneli uan xitechonpajti”. Yejua kinkakik uan kinpajtij uan tikmatij ke nochin semi motasojkamatkej. * Sayoj ke, sayoj se takat akin katka samaritano kinextilij ika itajtoluan ke motasojkamatia uan kiueyichiuak Dios ika tajtol chikauak (Luc. 17:12-19).

2, 3. 1) ¿Toni uelis kichiuas maj amo timotasojkamatikan? 2) ¿Toni tikitatij itech nejin tamachtilis?

² Ijkon kemej nejon samaritano, tiknekij tikiniluiskej oksekin ke tikintasojkamatiliaj tein toka kichiuaj. Sayoj ke, kemansa uelis tikelkauaskej tikiniluiskej oso tikchiuaskej teisa tein ika timotasojkamatiskej.

³ Itech nejin tamachtilis, tikitaskej keyej motelneki maj timotasojkamatikan. No tikitaskej ininneskayo sekin akin ininka tajtoua Biblia akin motasojkamatkej uan akin amo. Satepan, tikitaskej seki taman kemej uelis tiknextiskej ke timotasojkamatij.

4, 5. ¿Keyej moneki tiknextiskej ke timotasojkamatij?

⁴ Jiova techmaka se kuali neskayot porin nochipa motasojkamati. Uan kinextia keman kintatiochiuia akin kichiuaj tein kiyolpaktia (2 Sam. 22:21; Sal. 13:6; Mat. 10:40, 41). Uan itech Biblia technauatia: “Kemej nanikoneuan Dios akin namechtasojta, xikchiuakan kemej yejua” (Efes. 5:1, TNM). Yekinika taman keyej moneki tiknextiskej ke timotasojkamatij yejua porin tiknekij tikchiuaskej kemej Jiova.

⁵ Ojpatika taman yejua porin keman oksekin techtasojkamatiliaj tein ininka tikchiuaj, tiyolpakij. Sayoj ke keman tikintasojkamatiliaj oksekin tein toka kichiuaj, tikinyolpaktiaj. ¿Keyej? Porin kiitaj ke tein toka kichiujkej oso tein techmakakej yekmelauj techpaleuij. Nejon kichiua maj okachi kuali iniuan timouikakan.

6. ¿Keniuj tajtolmej tein ika timotasojkamatij kemej yeskiaj manzanas tachijchiuj ika oro?

⁶ Keman timotasojkamatij semi tapaleuia. Biblia kijtoua: “Kemej manzanas tein chijchiujtok ika oro itech tapalkat tein chijchiujtok ika plata, ijkon tamati se tajtol tein moijtoua keman moneki” (Prov. 25:11). ¿Melauj ke semi kualtsin yeskia se manzana tachijchiuj ika oro tein no kipiaskia plata? Semi patiyoj yeskia. ¿Keniuj timomachiliskiaj komo aksa techtayokoliskia nejon? No ijkon, tajtolmej tein ika tiktasojkamatiliaj aksa tein toka kichiua semi kipatiuitas. Uan ijkon kemej tikpatiuitaskiaj miak xiujmej nejon manzana tachijchiuj ika oro, tajtolmej tein ika tiktasojkamatiliskej aksa tein toka kichiua uelis kitelpatiuitas nochi inemilis.

7. 1) Kemej kijtoua Salmo 27:4, ¿keniuj kinextij David ke motasojkamatia? 2) ¿Keniuj motasojkamatkej ikoneuan Asaf?

⁷ David, semej itekitikauan Dios akin nemik ne uejkauj kinextij ke motasojkamatia (xikonixtajtolti Salmo 27:4). Ika tein kichiuak kinextij ke kipatiuitaya kitekitilis Jiova. Kemej neskayot, tapaleuij ika miak tomin keman mochijchiuak itemplo Jiova. Ikoneuan Asaf no motasojkamatiaj uan kinextijkej keman kichijchiujkej salmos oso nekuikatilmej tein ika kiueyichiuayaj Dios. Itech semej salmos, kitasojkamatilijkej Jiova uan kijtojkej ke semi kimoujkaitayaj “ikualtsitsin tachiualisuan” (Sal. 75:1). Kemej tikitaj, David ijkon kemej ikoneuan Asaf kinekiaj kinextiliskej Jiova ke semi kitasojkamatiliayaj nochi tein yejuatsin kinmakaka. Uan tejuan, ¿keniuj no uelis ijkon tikchiuaskej?

8, 9. 1) ¿Keniuj kinextij tatitanil Pablo ke kinpatiuitaya tokniuan? 2) ¿Uan keniuj kinpaleuij nejon?

⁸ Tatitanil Pablo kinpatiuitaya iikniuan uan kinextiaya ika tein ininka kijtouaya. Kemej neskayot, nochipa motasojkamatia ininka tokniuan itech inetataujtiluan. Uan itech amatajkuilolmej tein kintitanilij kiniluij ke semi kintasojtaya. Maj tikitakan se neskayot. Itech Romanos 16:1-15, kintokaytij 27 tokniuan; ompa kielnamikik ke Prisca uan Áquila, ueliskiaj “kinmiktiske” porin kipaleuijkaj uan no kijtoj ke Febe “kinpaleuijtinemi ya” miakej tokniuan kampa no pouia yejua. Kemej tikitaj, Pablo kiniluij nejon tokniuan ke kintasojkamatiliaya porin semi mochikauayaj tapaleuiskej.

⁹ Pablo kimatia ke iikniuan katkaj tajtakouanij. Maski ijkon, itech itamian amatajkuilol Romanos okachi ika tajtoj kualneskayomej tein kinextiayaj. Yejua ika, keman moixtajtoltij itech nechikol, nejon tokniuan xa semi yolpakkej keman kikakkej tein Pablo kiniluiaya. Uan senkis tikmatij ke okachi kuali iuan mouikakej. ¿Tikchiuaj kemej Pablo uan nochipa tikintasojkamatiliaj tein kijtouaj oso kichiuaj tokniuan itech nechikol?

10. ¿Toni techmachtia maj Jesús kiniluiani itatojtokakauan ke kinpatiuitaya?

¹⁰ Jesús kiniluij akin pouiaj itech seki nechikolmej ompa Asia Menor, ke kipatiuitaya tekit tein kichiuayaj kemej itatojtokakauan. Kemej neskayot, akin pouiaj itech nechikol ompa Tiatira, kiniluij: “Kuali nikmatok nochi ten tejua tikchiutinemi. Uan no nikixmati keniu titetasojtatinemi uan keniu titakuautamatinemi nouantsin. Uan no nikmatok keniu timotekitiltijtinemi uan keniu tiyolikataxikojtiu ika tajyouilis. Uan no nikmati ke axkan kachi tikchiutok motekiu uan ke ne achtopa tikchiutiuits” (Apoc. 2:19). Amo sayoj kiniluij ke okachi tekititoyaj, ta no ke kinextiayaj kualneskayomej uan ke nejon kinoliniaya maj kuali tekitikan. Maski monekik kinmelauas seki tokniuan itech nejon nechikol, keman peuak kinnojnotsa uan keman tamik kikuik tajtolmej tein ika kinyolchikauak (Apoc. 2:25-28). Jesús kipia tanauatil tein ika kinixyekana nechikolmej. Yejua ika amo moneki techtasojkamatilis tein tikchiuaj. Maski ijkon, techtasojkamatilia. Nejin se kuali neskayot tein kinkauilia tayekananij.

11. Kemej kijtoua Hebreos 12:16, ¿keniuj kiitaya Esaú itatiochiualisuan Dios?

¹¹ Tetayokoltij tikijtoskej ke sekin akin ininka tajtoua Biblia amo motasojkamatkej. Maj tikitakan ineskayo Esaú. Maski  itatuan kitasojtayaj uan kipoujkaitayaj Jiova, yejua amo kipatiuitaya itatiochiualisuan Dios (xikonixtajtolti Hebreos 12:16). ¿Keniuj kinextij nejon? Esaú kinamakiltij iikniuj tein kinamikia kiselis kemej tayekankakonet ika se sentapalkat lentejas (Gén. 25:30-34). Satepan, keman amo kiselij tein kinamikia, motayokoltij. Amo kinamikia maj kualani porin amo kipatiuitak tein kipiaya.

12, 13. ¿Keniuj kinextijkej israelitas ke amo motasojkamatiaj uan toni kinpanok?

¹² Israelitas monekia kitasojkamatiliskej Jiova miak taman. Yejuatsin kititanik majtakti chauismej ompa Egipto tein ika kinmakixtij israelitas. Uan satepan, kinmakixtij keman kinixpoloj tateuianij egipcios ompa ueyi at Chichiltik. Kemej motasojkamatiaj iuan Dios mokuikatijkej iixpan. Sayoj ke, amo nochipa ijkon kichiujkej.

¹³ Keman oksepa kiixnamikkej ouijkayomej, kielkaujkej nochi tein Dios ininka kichiujka uan amo motasojkamatkej (Sal. 106:7). Biblia kijtoua ke “nochin ikoneuan Israel tein katkaj tel miakej, peuak kinijijtouaj Moisés uan Aarón” uan tein melauj kijijtojtoyaj Jiova (Éx. 16:2, 8). Yejuatsin semi kiyolkokoj nejon, yejua ika kijtoj ke nochin yejuan mikiskiaj ompa taluakyan uan sayoj Josué uan Caleb amo mikiskiaj (Núm. 14:22-24; 26:65). Maj tikitakan keniuj uelis tikixtopeuaskej nejon amo kuali neskayomej uan tikchiuaskej kemej akin motasojkamatkej.

14, 15. 1) ¿Keniuj namikuanij uelis kinextiskej ke motasojkamatij? 2) ¿Keniuj tetatmej uelis kinmachtiskej ininkoneuan maj motasojkamatikan?

¹⁴ Iniuan tokalyetouanij. Tokalyetouanij yolpakij keman tinochin timotasojkamatij. Komo namikuanij nochipa kinextiaj ke motasojkamatij okachi kuali mouikaskej uan amo ouij motapojpoluiskej. Takat akin namikej amo sayoj kiita tein kuali tein kijtoua uan kichiua inamik, ta no “meua uan kiueyitalia” (Prov. 31:10, 28). Uan siuat akin namikej kiluia inamik toni taman tein kichiua kipatiuita.

¹⁵ Tetatmej, ¿keniuj uelis nankinmachtiskej nanmokoneuan maj motasojkamatikan? Xikelnamikikan ke yejuan kichiuaskej tein namejuan nankichiuaj uan nankijtouaj. Yejua ika, xikintasojkamatilikan keman namoka kichiuaskej teisa. Uan no, xikinmachtikan maj kintasojkamatilikan oksekin keman ininka kichiuaskej  teisa. Xikinpaleuikan maj kiajsikamatikan ke moneki motasojkamatiskej uan ke inintajtoluan uelis semi kinpaleuis oksekin. Kemej neskayot, se tokniuj siuat akin itokay Clary kijtoua: “Keman nomomaj kipiaya 32 xiujmej, monekik kiniskaltis iselti eyi ikoneuan. Keman nikajxitij nejon xiujmej, nikitak ke nomomaj ouij kikisak techiskaltis. Yejua ika semi niktasojkamatilij nochi tein toka kichiujka. Yankuixtok, nechiluij ke nochipa kielnamiki notajtoluan, ke miakpa itech tanemilia uan ke semi kipaleuiaj”.

16. Xikonijto se neskayot tein kinextia ke uelis tikinyolchikauaskej tokniuan komo tikintasojkamatiliaj.

¹⁶ Iniuan tokniuan itech nechikol. Tikinyolchikauaj tokniuan keman tikinnextiliaj ke timotasojkamatij. Maj tikitakan ineskayo Jorge, se tayekankej akin kipia 28 xiujmej. Kemej kikuik se ueyi kokolis se metsti amo uelik yajki nechikolmej. Uan keman peuak oksepa youi amo uelia kitemakaya tanojnotsmej. Yejua kijtoua: “Nikmachiliaya ke amo teyi ika nitapaleuiaya porin amo uelia nikchiuaya tekit tein moneki itech nechikol. Sayoj ke se tonal satepan ke tamik nechikol se tokniuj nechiluij: ‘Nikneki nimitstasojkamatilis porin mokuali neskayo techpaleuiani kemej kalyetouanij. Semi techyolpaktiani tanojnotsmej tein tiktemakani. Techpaleuiani maj tikchikauakan totakuaujtamatilis’. Tein nechiluij semi nechyolchikauak, hasta peuak nichoka”.

17. Kemej kijtoua Colosenses 3:15, ¿keniuj uelis tiktasojkamatiliskej Jiova nochi tein techmakani?

¹⁷ Iuan toTajtsin Dios akin techmaka miak taman. Jiova techmaka miak tamachtilis tein techpaleuia maj kuali iuan timouikakan. Kemej neskayot, tikseliaj miak tamachtilis itech nechikolmej, amaixmej uan itech Internet. ¿Tikakinij se tanojnots, tikixtajtoltianij se tamachtilis oso tikitanij se video itech JW Broadcasting tein semi techpaleuiani? ¿Keniuj uelis tiktasojkamatiliskej Jiova nochi tein techmakani? (Xikonixtajtolti Colosenses 3:15). Se taman, yejua keman itech tonetataujtiluan nochipa tiktasojkamatiliaj (Sant. 1:17).

18. ¿Keniuj tiknextiaj ke tikpatiuitaj Kali kampa tiMosentiliaj?

¹⁸ Okse taman kemej tiktasojkamatiliaj Jiova yejua keman titachipauaj uan titapaleuiaj maj tayekyeto itech Kali kampa  tiMosentiliaj. Yejua ika, nochipa titapaleuiaj. Uan no, akin kitekitiltiaj teposmej tein ika tikakij nechikol uan tikitaj videos kuali kinyekpiaj. Nejin tapaleuia maj okachi uejkauakan Kalmej kampa tiMosentiliaj uan maj amo niman moyekchijchiuakan. Ijkon, tomin tein ika titapaleuiaj mokui keman mochijchiuaj oso moyektaliaj okseki Kalmej kampa tiMosentiliaj noyampa taltikpak.

19. ¿Toni techmachtia tein kipanok se tokniuj takalpanojkej uan inamik?

¹⁹ Iniuan akin toka chikauak tekitij. Keman tiktasojkamatiliaj aksa tein kichiua uelis kipaleuis maj kixiko ouijkayomej tein kipias. Maj tikitakan tein kipanok se tokniuj takalpanojkej uan inamik. Satepan ke nochi tonal tanojnotsatoj semi sioujtoyaj keman mokepkej kampa mokauayaj. Kemej semi taseseyaya tokniuj siuat kochito ijkon kemej takentoya. Mostika kualkan, tokniuj siuat kiluij inamik ke amo ueliskiaok kisentokas iuan takalpanos. Nejon kualkan, ejkok se carta tein sucursal kititanilij tokniuj siuat kampa kitasojkamatiliayaj tekit tein kichiujtoya uan porin taxikojtoya uan ompa no kiluiayaj ke kimatiaj ke semi ouij se mokalpatas sejse semana. Tokniuj takat kijtoua: “Tein kiluijkej kiyolchikauak uan nion kemanok kijtoj ke amo kinekiaok nouan takalpanos. Tein melauj, keman niknemiliaya nikauas nejin tekit, yejua nechyolchikauaya maj niksentoka”. Nejin namikuanij kisentokakej itech nejon tekit kemej cuarenta xiujmej.

20. ¿Toni moneki timochikauaskej mojmostaj tikchiuaskej uan keyej?

²⁰ Maj mojmostaj timochikauakan tiknextiskej ke timotasojkamatij. Tein tikijtouaj uan tein tikchiuaj uelis kipaleuis aksa maj kisentoka taxiko axkan ke miakej amo motasojkamatij. Uan no, keman timotasojkamatij, uelis kichiuas maj nochipa kuali timouikakan iniuan oksekin. Uan tein okachi kuali yejua ke tikchiujtoskej kemej toUeyiTajtsin Jiova akin kiuelita kitemakas teisa uan semi motasojkamati.