1. Musamariya lwa hanyisiwiki hi Yesu a ku kombise hi ndlela yini ku tlangela?

VAVANUNA va khume a va li ka xiyimu lexi hlomulaka mbilu. A va ni nhlokonho, nakone a va nge he na ku dumba ka leswaku va nga ha hanyisiwa. Kambe siku dzrin’wana, va vone Yesu, Mudondzrisi Lwenkulu, na a ta hi le kulenyana. Vone a va same va twa leswaku Yesu a hanyise mavabyi ya mixaka hinkwayu, nakone a va dumba leswaku a a ta swi kota ku va hanyisa. Xileswo, va bandlukane va ku: ‘Yesu, Hosi, hi yentxele lizrezre!’ Vavanuna lavo va khume va hanyisiwile hi ku helela. A ku na ku ganaganeka ka leswaku hinkwavu a va tlangela swinene Yesu hi kola ka lizrezre dzrakwe. Nambitanu, mun’we ka vone a yentxe swa ku tlula ku titwa na a tlangela​—a kombise ku tlangela kwakwe ka * Yesu. Wanuna lwa hanyisiwiki, wa Musamariya, a susumeteleke ku twalisa Xikwembu Nkulukumba ‘hi zritu ledzrikulu.’​—Lk 17:12-19.

2-3. a) Ha yini hi nga ha hoxaka a mhakeni ya ku kombisa ku tlangela? b) Hi ta bula hi yini ka nhloko-mhaka leyi?

² Ku fana ni Musamariya lwiya, hi djula ku kombisa ku tlangela kwezru ka lava hi yentxelaka lizrezre. Kambe hi minkama yin’wana, hi nga taleliwa hi swa ku swi yentxa lakakuva hi dzrivala ku kombisa ku tlangela kwezru hi mazritu kumbe hi swiyentxo.

³ Ka nhloko-mhaka leyi, hi ta vonisana leswaku ha yini swi li swa lisima ku kombisa ku tlangela kwezru hi mazritu ni swiyentxo. Hi ta dondzra ka swikombiso swa vhanu va kukazri lava ku khaneliwaka ha vone a Bibeleni, lava kombisiki ku tlangela ni lava nga ku kombisangakiki. Ntsrhaku hi ta bula hi tindlela leti hi nga kombisaka ku tlangela ha tone.

4-5. Ha yini hi fanela ku kombisa ku tlangela?

⁴ Yehovha a hi bekela xikombiso xa ku kombisa ku tlangela. Yin’we ya tindlela leti a kombisaka ku tlangela ha tone i ku katekisa  lava mu nyonxisaka. (2Sa 22:21; Ps 13:6; Mt 10:40, 41) Nakone Matsralwa ma hi kutxa ku ‘yetisa Xikwembu Nkulukumba, swanga hi vana lava zrandzriwaka’. (Ef 5:1) Xileswo, a xivangelo xa lisima xa ku va hi fanela ku kombisa ku tlangela hi leswaku hi djula ku yetisa xikombiso Yehovha.

⁵ Kambisisa xivangelo xin’wana lexi yentxaka hi djula ku kombisa ku tlangela ka vambeni. Ku tlangela ku fana ni swakuda​—swi nandzrika swinene loko hi swi da ni vambeni. Loko hi tiva leswaku van’wana va swi tlangela leswi hi swi yentxaka, swoswo swa hi nyonxisa. Loko hi yentxa hi ku kombisa ku tlangela kwezru, hi yentxa vambeni va nyonxa. Mhunu lweyi hi mu tlangelaka, awa swi vona leswaku minzamu yakwe ya ku hi pfuna, kumbe ya ku hi nyika ntxhumu lowu hi wu vilelaka, a yi vanga ya mahala. Bindzru dzra kone hi leswaku a wunghanu byezru ni mhunu yelweyo byi ta kula.

6. Hi kwini ku fanana loku nga kone a makazri ka mazritu ya ku tlangela ni masam lama hambiwiki hi oru?

⁶ Ku kombisa ku tlangela kwezru i ka lisima. Bibele dzri li: “A zritu ledzri hlayiwaka hi nkama wa kone dzri fana ni masam ya oru a swibyeni swa prata.” (Pr 25:11, Tradução do Novo Mundo) Yanakanya hi ndlela leyi a sam ledzri hambiwiki hi oru a xibyeni xa prata a dzri ta va xiswone! Nakone yanakanya hi ndlela leyi a dzri ta va dzra lisima ha yone! Loko a wo nyikiwa xihiwa xa ku fana ni lexo, a wu ta titwisa kuyini? Ina, mazritu ya ku tlangela lawa u ma byelaka van’wana na wone ma nga va ya lisima swinene. Xiya mhaka leyi: A sam ledzri hambiwiki hi oru dzri nga tama dzri va kone hi nkama wa ku leha. Hi ndlela leyi fanaka, ku kombisa ku tlangela kwaku ku nga dzrimukiwa ni ku bekisiwa hi lweyi a ku twaka a wuton’wini byakwe hinkwabyu.

7. Hi ku ya hi Amapsalma 27:4, xana Davhida ni van’wana lava tsraliki mapsalma, va kombise ku tlangela hi ndlela yini?

⁷ Malandzra manyingi ya Yehovha a nkameni lowu khalutiki ma kombise ku tlangela.  Mun’we wa kone i Davhida. (Dondzra Amapsalma 27:4.) Davhida a kombise ku tlangela hi wugandzreli bya ntiyiso a tlhela a swi kombisa hi swiyentxo. A hambe swihanano hi lifuyo dzrakwe leswaku ku yakiwa tempele. Vatukuli va Azafi va kombise ku tlangela hi ku tsrala mapsalma kumbe tinsimu ta swidzrumiso. Ka dzrin’we dzra tinsimu, va khense Yehovha va tlhela va mu twalisa hi ‘swihlamaliso’ swakwe. (Ps 75:1) Nakunene, Davhida ni vatukulu va Azafi a va djula ku komba Yehovha leswaku a va ma tlangela ku ya tlhasa kwini matovoko hinkwawu lawa a va nyikiki wone. Xana u nga yanakanya hi tindlela leti u nga tekelelaka ha tone vayimbeleli lavo?

8-9. Xana mupostola Pawulo a kombise ku tlangela hi mhaka ya vamakwavu hi ndlela yini, nakone handle ka ku ganaganeka ku ve ni bindzru muni?

⁸ Mupostola Pawulo a tlangele vamakwavu nakone a swi kombise hi ndlela leyi a khaneliki ha vone. Minkama hinkwayu a a tlangela Xikwembu Nkulukumba hi kola ka vone ka swikhongoto swakwe. A tlhele a kombisa ku tlangela loko a va tsralela mapapela. Ka tindzrimana ta 15 ta ku sungula ka Ba-le-Roma 16, Pawulo a phate 27 wa vakriste-kulobye hi mavito. Hi ku kongoma a dzrimuke leswaku Priska na Akila va ‘yisi tinhloko tavu khombyeni’ hi nkonta yakwe. A tlhele a hlaya leswaku Febe a ve ‘mupfuni wa lavanyingi’ ku patsra na yene Pawulo. A kulungele vamakwavu lavo va ku zrandzreka, lava tizraka hi ntamu swinene.​—Ro 16:1-15.

⁹ Pawulo a a swi tiva leswaku vamakwavu a va nga hetisekanga, kambe loko a heta ku tsrala papela dzrakwe ka va le Roma, a lange ku talela ka wumhunu byavu lebyinene. Hi nga yanakanya hi ndlela leyi vamakwavu va kutxekiki ha yone loko va twa mazritu ya ku tlangela ya Pawulo loko ku dondzriwa mapapela a bandleni! Bindzru dzra kone hi leswaku wunghanu byavu na Pawulo handle ka ku ganaganeka byi ye byi kula. Xana wene wa kombisa ku tlangela nkama ni nkama hi mintxhumu leyinene leyi vamakwenu a bandleni dzraku va yi hlayaka ni ku yi yentxa?

10. I yini leswi hi nga swi dondzraka ka ndlela leyi Yesu a kombisiki ku tlangela valandzreli vakwe ha yone?

¹⁰ Ka madzrungula yakwe lawa a tsraleliki man’we ka mabandla ya Ásia Menor, Yesu a kombise ku tlangela hi kola ka ntizro lowu valandzreli vakwe va wu yentxiki. Hi xikombiso, a sungule madzrungula yakwe ka bandla dzra Tiyatira hi ku hlaya leswi: ‘Ndzri tiva mintizro ya ku, ni lizrandzru ni ku pfumela, ni ku tizrela, ni ku tiyisela, ni mintizro yaku ya wugamu leswaku mi tlula leya ku zranga.’ (Mpf 2:19) Yesu a nga vulavulanga ntsena hi ku kula ka ntizro wavu, kambe a tlhele a va kulungela hi kola ka leswi va susumeteliki ku yentxa mintizro yavu. Nambi leswi Yesu a a djula ku khwavela van’wana a Tiyatira, a djinge a heta dzrungula dzrakwe hi ku va kutxa. (Mpf 2:25-28) Yanakanya hi wuhosi lebyi Yesu a nga nabyu swanga nhloko ya mabandla hinkwawu. Yene a nga boheki ku hi tlangela hi ntizro lowu hi mu yentxelaka wone. Nambitanu, yene a yentxa hinkwaswu akuva a hi tlangela. Vona xikombiso lexinene ngopfu lexi a xi siyeliki vakulu!

11. Hi laha swi kombisiwaka hakone ka Ba-Heberu 12:16, xana Esawu a a yi vonisa kuyini mintxhumu ya ku xwenga?

¹¹ Lexi vavisaka, van’we ka vhanu lava ku khaneliwaka ha vone a Bibeleni a va kombisanga ku tlangela. Hi xikombiso, nambi leswi Esawu a kulisiwiki hi vapswele lava zrandzraka ni ku nhlonipha Yehovha, Esawu a a li musandzri, kumbe a a nga tlangeli mintxhumu ya ku xwenga. (Dondzra Ba-Heberu 12:16.) Swi tikombise kuyini leswaku a a nga yi tlangeli? Hi magugu Esawu a xavisele makwavu, Yakob, wunhondzrwa byakwe akuva a kuma paratu dzra timbaweni  tinene. (Gn 25:30-34) Hi ku famba ka nkama Esawu a tisole swinene hi kola ka xiboho lexi a a xi yentxile. Kambe yene a nga yi tlangelanga minxhumu leyi a a li nayu, xileswo a a nge na xivangelo ya ku khala loko a nga yamukelanga tovoko.

12-13. Xana va-Israyele va ku kombise kuyini ku kala ku tlangela kwavu, nakone yi ve yini mihandzru ya kone?

¹² Va-Israyele a va ni swivangelo swinyingi swa ku kombisa ku tlangela. Vone va ntsrhunxiwe a wukazraweni ntsrhaku ka loko Yehovha a tise makhombo ya khume a Egipta. Nakambe Yehovha a va sizreleli ka khombo loko a helise makhandzra ya le Egipta a Lwandle dzra ku pswhuka. Va-Israyele va tlangele swinene lakakuva va yimbelele lisimu dzra ku hlula ledzri dzrumisaka Yehovha. Kambe xana va tame va kombisa ku tlangela?

¹³ Loko va-Israyele va kumane ni mindzrigo yin’wana, hi ku kahlula va dzrivale mintxhumu hinkwayu ya yinene leyi Yehovha a a va yentxele yone. Vone va kombise ku kala ku tlangela kwavu. (Ps 106:7) Xikuyini? ‘Nhlengeletanu hinkwayu ya vana va Israyele’ yi sungule ku ‘n’unun’utela Moxe na Aroni’​—hi ntiyiso wa kone, a yi n’unun’utela Yehovha. (Eks 16:2, 8) Yehovha a vavisekile hi kola ka ku kala ku tlangela loku vhanu vakwe va ku kombisiki. Ntsrhaku, yene a profete leswaku xitukulwana hinkwaxu xa va-Israyele a xi ta suva a huleni kumbe a mananga, a ku ta sala ntsena Yoxuwa na Kalebe. (Tin 14:22-24; 26:65) A hi voneni leswaku hi nga tingawulisa kuyini swikombiso leswi swa ku biha hi va hi yetisa leswinene.

14-15. a) Vatekani va nga swi kombisa hi ndlela yini leswaku va tlangelana? b) Vapswele va nga va dondzrisa hi ndlela yini vanavu ku kombisa ku tlangela?

¹⁴ A ndangwini: A ndangu hinkwawu wa pfuneka loko mun’wana ni mun’wana wavu a kombisa ku tlangela. Loko vatekani va ya va kombisana ku tlangela, swi yentxa leswaku va ya va tsrhindzrekelelana. Nakone swi yentxa swi va nabyalela ku dzrivalelana loko va hoxelana. Nuna lweyi a tlangelaka nsati wakwe a nga xiyi ntsena mintxhumu leyinene leyi nsati a yi hlayaka ni ku yi yentxa kambe nakone ‘a wa mu twalisa’. (Pr 31:10, 28) Ni nsati lweyi a tlhazrihiki a yentxa nuna a swi tiva hi ku kongoma leswi a swi tlangelaka ka yene.

¹⁵ Vapswele, mi nga va dondzrisisa kuyini vanenu ku kombisa ku tlangela? Dzrimukani leswaku vanenu va ta yetisela leswi mi swi hlayaka ni ku swi yentxa. Xileswo, va bekeleni xikombiso lexinene hi ku hlaya swa ku khanimabu loko va mi yentxela mintxhumu. Nakambe, dondzrisani vanenu ku hlaya swa ku khanimabu loko vambeni va va yentxela mintxhumu. Pfunani vanenu ku twisisa leswaku akuva va kombisa ku  tlangela swi djula kuva swi sukela a mbilwini yavu ni leswaku mazritu yavu ma nga va khumba vambeni. Hi xikombiso, mumpshwa wa xisati va liki hi Clary a te: “Na a ni 32 wa malembe, mamana wanga kola ni kola a sindzriseke ku wundla vana vazrazru na a li wuswakwe loko papayi a khomiwile. Loko ni pfale 32 wa malembe, ni swi twisisile leswaku swi mu kazratelise kuyini mamana ku hi hlayisa na a ni malembe lawaya. Xileswo, ni mu byele leswaku ni yi tlangela swinene minzamu hinkwayu leyi a yi yentxiki leswaku a hlayisa vamakwezru kun’we na mine. Swoswinyana, yene a ni byele leswaku mazritu yanga ma mu tleme mbilu swinene, ni leswaku a tsrhama hi ku ma dzrimukela nakone nkama hinkwawu ma mu yentxa a nyonxa.”

16. Nyikela xikombiso xa ndlela leyi ku kombisa ku tlangela ku nga kutxaka vambeni ha yone.

¹⁶ A Bandleni: Loko hi kombisa ku tlangela kwezru ka vamakwezru, ha va kutxa. Hi xikombiso, Jorge, nkulu lweyi a nga ni 28 wa malembe hi wukhale, a vabye swinene. A ve ni hweti na a nga yi a mintlhangan’wini. Nambi loko a game a swi kota ku ya mintlhangan’wini, a a nga si swi kota ku hetisisa swiyavelo a bandleni. Jorge a hi pfulele xifuva a ku: “A ni titwa na ni nga pfuni ntxhumu hi kola ka leswi a ni hluleka ku hetisisa wutiyanguleli a bandleni. Kambe ntsrhaku ka ntlhanganu wun’we, makwezru wa xinuna a ni byele leswi: ‘Ni djula ku ku tlangela hi kola ka xikombiso lexinene lexi u xi bekelaka ndangu wanga. A wu yi yanakanyi ndlela leyi hi nyonxiki ha yone hi wukaneli byaku ka malembenyana ntsrhaku. Byone byi hi pfune ku kula hi le moyeni.’ Ni pfumale xa ku hlaya ni va ni tenga-tenga minyembeti. Mazritu yakwe a ma li leswi a ni djula ku swi yingela.”

17. Hi lani swi hlayiwiki hakone ka Ba-le-Kolosa 3:15, xana hi nga swi kombisa hi ndlela yini leswaku ha mu tlangela Yehovha hi kola ka ku hanana kwakwe?

¹⁷ Ka Xikwembu xezru lexi hananaka: Yehovha a hi nyike ndzralu ya swakuda swa moya. Hi xikombiso, hi yamukela nkongomiso lowu pfunaka a mintlhangan’wini yezru, mabukwini yezru ni ka mapajina yezru ya internet. Xana u sama u yingela wukaneli, u dondzra buku dzra kukazri kumbe ku hlalela a wuhaxi bya JW u gama u ku: ‘Leswi hi swone leswi a ni swi djula?’ Hi nga ku kombisisa kuyini ku tlangela kwezru ka Yehovha? (Dondzra Ba-le-Kolosa 3:15.) Yin’we ya tindlela i kuva nkama ni nkama hi mu tlangela ka swikhongoto swezru hi kola ka tinyiko leti letinene.​—Yk 1:17.

18. Hi tini tindlela leti hi nga kombisaka ha tone ku tlangela Tiyindlu tezru ta Mfumu?

¹⁸ Hi tlhela hi kombisa ku tlangela Yehovha loko hi siya mbangu wezru wa wugandzreli na wu basile ni ku bekiseka. Nkama ni kama ha hlengela a ku basiseni ni le ku hlayiseni ka Tiyindlu tezru ta Mfumu. Lava tizrisaka switizro swa  mpfumawulu, va swi yentxa ha hombe akuva swi nga honeki. Loko hi bekisa Tiyindlu tezru ta Mfumu ha hombe, ti ta hlwela ku honeka nangweso ti nge ti djula ku lulamisiwa kunyingi. Loko hi yentxa leswo, mali yinyingi yi ta popareka akuva ku yakiwa ni ku pfuxetiwa Tiyindlu tin’wana ta Mfumu a misaveni hinkwayu.

19. I yini leswi u swi dondzriki ka leswi humeleliki mulanguseli mun’we wa muganga ni nkatakwe?

¹⁹ Ka lava va hi tizrelaka wusiku ni nhlikanhi. Loko hi kombisa ku tlangela, mazritu yezru ma nga ha txintxa matitwela ya mhunu wa kukazri mayelanu ni swikazratu leswi a kumanaka na swone. Vona leswi humeleliki mun’we wa mulaviseli wa muganga ni nkatakwe. Ntsrhaku ka siku dzra nsimu ledzri a dzri titimeta swinene, va tlhelele kaya kwavu na va kazralile. A ku titimeta swinene lakakuva a nsati wakwe a yetlele na a yambale mudjansi. A mixweni ka kone, nsati a byele nuna leswaku a a nge he ti swi kota ku ya mahlweni ni ntizro wa ku yendzrela mabandla. Ntsrhakunyana, a ndzreni ka mixo wolowo, va yamukele papela ledzri a dzri pfa hi le zrwavini na dzri tsraleliwe makwezru wa xisati. Papela ledzro a dzri kutxa makwezru waxisati hi kola ka wutizreli byakwe ni ku tiyisela kwakwe. Dzri tlhele dzri hlaya leswaku vamakwezru va zrwavi a va swi twisisa leswaku swi kazrata ku ya tlhasa kwini ku zruzra mbangu ni mbangu vhiki dzrin’wana ni dzrin’wana. Nuna wakwe a te: “Yene a a khumbeke swinene hi kola ka ku kutxiwa koloko lakakuva a nga ha zanga a vulavule hi ku tsrhika ntizro wa ku famba-famba. Nakunene, hi yene a tlheliki a tiyisa mine leswaku ni tama ni ya mahlweni loko ni txhuka ni pimisa hi ku tsrhika ntizro lowu.” Vatekani lavo va tame va tizra ka ntizro wa ku famba-famba ku dzringana kolomu ka 40 wa malembe.

20. Hi fanela ku dzringisa ku yentxa yini siku ni siku nakone ha yini?

²⁰ Mawaku loko hi dzringisa ku kombisa ku tlangela siku dzrin’wana ni dzrin’wana hi leswi hi swi hlayaka ni ku swi yentxa. Swiyentxo kumbe mazritu yezru ya ku tlangela lama humaka mbilwini ku nga ha va leswi mhunu-kulozri a swi djulaka akuva a kota ku lwa ni swikazratu leswi a kumanaka na swone ka misava leyi ngeke na khanimambu. Mazritu yezru ya ku tlangela ma ta tiyisa wunghanu lebyi nga ha tsrhamaka hi la ku nga gamikikiki. Xa lisima ku tlula hinkwaswu hi leswaku hi ta va hi tekelela Tatana wezru, Yehovha, lwa hananaka a tlhela a tlangela.