1. Tongana nyen la mbeni zo ti Samarie so Jésus asava lo akiri singila?

AKOLI bale-oko ayeke lani na yâ ti mbeni kota kpale. Ala yeke lani na kobela ti buruma nga ala yeke na beku ape so ala lingbi ti wara sava. Me mbeni lâ, ala ngbâ ayo ala bâ Jésus, Kota Wafango ye. Ala mä so Jésus asava mara ti akobela kue, na ala hinga na bê ti ala kue so lo lingbi ti sava ala nga. Tongaso, ala dekongo, ala tene: “Jésus, Maître, sara nzoni bê na e!” Lo sava akoli bale-oko so kue kue kue. Kite ayeke dä ape so ala kue akiri lani singila na Jésus ndali ti nzoni bê ti lo. Me mbeni oko ti ala akiri singila na Jésus gï na yâ ti bê ti lo ape, lo tene ni * na Jésus. Bê ti koli ti Samarie, so awara sava so, apusu lo ti mû gloire na Nzapa na “kota go.”​—Luc 17:12-19.

2-3. (a) Ngbanga ti nyen la peut-être na ambeni ngoi e kiri singila ape? (b) Nyen la e yeke bâ na yâ ti article so?

² Legeoko tongana zo ti Samarie so, e ye ti fa singila ti bê ti e na azo so asara nzoni bê na e. Me na ambeni ngoi, peut-être e yeke girisa ti tene merci wala ti fa na amba ti e tënë ti bê ti e na ndö ti nzoni bê so ala sara na e.

³ Na yâ ti article so, e yeke bâ ndani so a yeke kota ye ti fa singila ti bê ti e na lege ti tënë ti e nga na sarango ye ti e. E yeke manda ye na lege ti atapande ti ambeni zo so Bible asara tënë ti ala so akiri singila nga na ti ambeni so akiri singila ape. Na pekoni, e yeke bâ ambeni mbilimbili lege ti fa singila ti bê ti e.

4-5. Ngbanga ti nyen la a lingbi e fa singila ti bê ti e?

⁴ Jéhovah azia na e tapande ti fango singila ti bê. Mbeni lege so lo fa na ni ayeke na lege so lo yeke sara tufa na ndö ti azo so anzere na lê ti lo (2 Sam. 22:21; Ps. 13:6; Mat. 10:40, 41). Bible awa e ti “ga azo so asara ye tongana ti Nzapa, ndali ti so [e] yeke amolenge so lo ndoye [e] mingi”. (aÉph. 5:1). Tongaso, kota raison so ndali ni a lingbi e fa singila ti bê ti e ayeke so e ye ti mû tapande ti Jéhovah.

⁵ Bâ mbeni raison nde so ndali ni e ye ti fa singila ti bê ti e na amba ti e. Tongana e bâ so a kiri singila na e, e yeke na ngia. Tongana e fa singila ti bê ti e, e yeke sara si amba ti e aduti na ngia. Zo so e kiri singila na lo ahinga so ngangu so lo sara ti mû maboko na e, wala ti mû na e mbeni ye so e yeke na bezoin ni angbâ senge ape. Ye ti peko ni ayeke so, songo ti kamarade so ayeke na popo ti e na zo ni ayeke kpengba.

6. Aye wa la ague oko na popo ti atënë ti kiringo singila nga na apomme so a sara na lor?

⁶ Atënë so e tene ti fa singila ti bê ti e ayeke mbeni ye ti ngangu ngere. Bible atene: “Tënë so a tene tâ na ngoi ni ayeke tongana apomme ti lor na yâ ti apendere sembe ti argent.” (aProv. 25:11). Tara ti bâ tongana nyen la mbeni pomme so a sara na lor na a zia ni na yâ ti ye ti argent ayeke pendere! Gbu gï li kete, ngere ni ayeke duti oke? Tongana a mû na mo mara ti cadeau tongaso ayeke sara mo tongana nyen? Atënë so mo tene na amba ti mo ti fa na ala singila ti bê ti mo alingbi ti duti ye ti ngangu ngere tongaso. Gbu li na ndö ti ye so: Mbeni pomme so a sara na lor alingbi ti ngbâ aninga mingi. Legeoko nga, zo so mo tene na lo atënë ti fa singila ti bê ti mo alingbi ti dabe ti lo na atënë ni nga ti bâ ni na nene ni na yâ ti tanga ti gigi ti lo.

7. Tongana ti so a fa na Psaume 27:4, tongana nyen la David nga na ambeni zo ti sungo psaume afa singila ti bê ti ala?

⁷ Awakua ti Nzapa ti ândö mingi akiri lani singila. Mbeni oko ti ala ayeke lani David. (Diko Psaume 27:4.) Lo bâ lani tâ vorongo Nzapa na nene ni mingi na lo fa ni na lege ti aye so lo sara. Lo mû lani gbâ ti aye ti ngangu ngere ndali ti lekengo temple. Ahale ti Asaph afa lani singila ti bê ti ala na lege ti apsaume, wala abia ti sepela so ala sû. Na yâ ti mbeni bia ni, ala kiri singila na Nzapa na ala fa so ala gonda mingi “akusala ti [Jéhovah] so apika bê.” (Ps. 75:1). A yeke polele so David nga na ahale ti Asaph aye lani ti fa na Jéhovah so ala kiri singila mingi na lo ndali ti aye ti nzoni kue so lo mû na ala. Eskê mo lingbi ti pensé na alege so na yâ ni mo lingbi ti mû tapande ti azo ti sungo psaume so?

8-9. Paul abâ lani aita ti lo na nene ni tongana nyen? Kite ayeke dä ape so ye ti peko ni ayeke nyen?

⁸ Bazengele Paul abâ lani aita ti lo na nene ni na lo fa ni na lege ti fason so lo yeke sara lani tënë ti ala. Lakue na yâ ti asambela ti lo, lo yeke kiri singila na Nzapa ndali ti ala. Na yâ ti alettre so lo tokua na ala lo fa nga na ala so lo bâ ala na nene ni. Na aRomain chapitre 16 versê oko ti si na 15, Paul adi iri ti amba ti lo aChrétien 27. Paul adabe ti lo mbilimbili so Prisca na Aquila “azia fini ti ala na lê ti kuâ ndali” ti lo nga lo tene Phœbé “agbu koko ti azo mingi”, so na popo ti ala a yeke wara Paul. Lo gonda lani aita so lo ye ala mingi so, so asara kua ngangu.

⁹ Paul ahinga lani so aita ti lo ayeke mbilimbili-kue ape, me na hunzingo ti lettre so lo tokua na aChrétien ti Rome lo soro ti sara tënë gï na ndö ti anzoni sarango ye ti ala. Bâ tongana nyen la atënë ti lo ni adoit lani ti kpengba mingi aita ni na ngoi so a yeke diko ni na kota go na yâ ti congrégation. Ye ti peko ni ayeke so, kite ayeke dä ape so songo ti kamarade so ayeke na popo ti Paul na aita so akpengba ahon ti kozo. Eskê mo yeke fa singila ti bê ti mo lakue ndali ti anzoni ye so aita ti congrégation ti mo atene nga asara?

10. Nyen la e lingbi ti manda na lege ti fason so Jésus afa singila ti bê ti lo na adisciple ti lo?

¹⁰ Na yâ ti atënë so Jésus atene na ambeni congrégation ti Asie Mineure, lo fa so lo kiri singila ndali ti kua so adisciple ti lo asara. Na tapande, lo komanse tënë ti lo na congrégation ti Thyatire na lege ti tënë so: “Mbi hinga aye so mo yeke sara, mbi hinga ndoye ti mo, mabe ti mo, kusala so mo sara na azo, gbungo ngangu so mo gbu; na mbi hinga so aye so mo sara fadeso ayeke mingi ahon ati so mo sara kozo.” (Apoc. 2:19). Jésus asara tënë ti kua ti ala so ague na li ni na lo gonda nga ala ndali ti asarango ye so apusu ala ti sara anzoni ye. Atâa so Jésus aye lani ti mû wango na ambeni zo ti Thyatire, lo komanse tënë ti lo na lege ti atënë so akpengba zo nga lo hunzi ni na lege ti atënë so akpengba zo (Apoc. 2:25-28). Gbu li na ndö ti komandema so Jésus ayeke na ni so lo yeke mokonzi ti acongrégation kue. Lo bezoin nga ti kiri singila na e ndali ti kua so e sara ndali ti lo ape. Atâa so kue, lo fa singila ti bê ti lo polele. So ayeke nzoni tapande mingi ndali ti a-ancien!

11. Tongana ti so a fa na aHébreu 12:16, bibe wa la Ésaü ayeke lani na ni na ndö ti aye so ayeke nzoni-kue?

¹¹ Mawa ni ayeke so ambeni zo so Bible asara tënë ti ala akiri lani singila ape. Na tapande, atâa so babâ na mama ti Ésaü ayeke lani azo so aye Jéhovah nga ane lo, lo kiri lani singila pëpe ndali ti aye so ayeke nzoni-kue. (Diko aHébreu 12:16.) Bibe ti lo ti kiringo singila ape asigi lani polele tongana nyen? Sân ti gbu li, Ésaü akä na ngambe ti lo, Jacob, droit ti lo ti kozo molenge ndali ti senge sembe  ti kobe (Gen. 25:30-34). Ambeni ngoi na pekoni, vundu asara Ésaü mingi ndali ti ye so lo soro lani. Me lo kiri lani singila pëpe ndali ti ye so lo yeke na ni, tongaso lo doit lani pëpe ti dema terê na ngoi so lo wara pëpe tënë nzoni so kozo molenge ayeke na droit ti wara ni.

12-13. Tongana nyen la azo ti Israël afa so ala kiri singila ape? Ye ti peko ni ayeke lani nyen?

¹² Azo ti Israël ayeke lani na araison mingi ti kiri singila. Jéhovah azi lani ala na ngbâa na peko ti so lo ga na aye ti ngangu bale-oko na ndö ti Égypte. Na pekoni, lo sö ala na yâ ti ye ti vundu na lege so lo futi aturugu ti Égypte kue na yâ ti Kota Ngu-Bengba. Azo ti Israël akiri lani singila mingi na Jéhovah, ni la ala he bia ti songo benda ti gonda lo. Me eskê ala ngbâ lani ti kiri singila?

¹³ Na ngoi so azo ti Israël awara afini kpale, hio ala girisa anzoni ye kue so Jéhovah asara ndali ti ala. Ala fa so ala kiri singila ape (Ps. 106:7). Na lege wa? “Azo ti Israël kue akomanse ti kasa Moïse na Aaron”, ti tâ tënë ni ala yeke kasa lani Jéhovah (Ex. 16:2, 8). Vundu asara lani Jéhovah ndali ti so azo ti lo akiri singila na lo ape. Ambeni ngoi na pekoni, Jéhovah atene na azo ti Israël kue so ayeke lani na fini na mbeni mbilimbili ngoi so ala yeke kui na yâ ti benyama, me Josué na Caleb ape (Nom. 14:22-24; 26:65). Zia e bâ tongana nyen la e lingbi ti kpe ti mû peko ti asioni tapande so nga ti mû peko ti anzoni tapande.

14-15. (a) Tongana nyen la koli na wali so asara mariage alingbi ti kiri singila na mba? (b) Tongana nyen la ababâ na amama alingbi ti fa na amolenge ti ala ti kiri singila?

¹⁴ Na yâ ti sewa. Azo ti sewa kue ayeke wara aye ti nzoni tongana zo oko oko kue afa singila ti bê ti lo. Tongana koli na wali so asara mariage akiri singila na mba mingi, ala yeke ga nduru mingi na mba. Ala yeke bâ nga so a yeke ngangu ape ti pardonné afaute ti mba. Koli so akiri singila na wali ti lo ayeke sara tënë ti anzoni ye so wali ni atene nga lo sara, lo yeke ‘londo nga ti gonda’ lo (aProv. 31:10, 28). Wali ti ndara ayeke fa na koli ti lo ambilimbili ye so lo kiri singila na lo ndali ni.

¹⁵ Ababâ na amama, tongana nyen la ala lingbi ti fa na amolenge ti ala ti kiri singila? Ala girisa ape so amolenge ti ala ayeke mû tapande ti aye so ala tene nga ala sara. Tongaso, zia nzoni tapande na amolenge ti mo na lege so mo kiri singila na ala na ngoi so ala sara ambeni ye ndali ti mo. Na ndö ni, fa na amolenge ti mo ti tene merci na azo ndali ti aye so ala sara ndali ti ala. Mû maboko na amolenge ti mo ti hinga so ti fa singila ti bê ayeke ye  so alondo na bê nga atënë ti ala alingbi ti sara nzoni mingi na azo. Na tapande, mbeni maseka-wali so iri ti lo ayeke Clary atene: “Na ngoi so mama ti mbi ayeke lani na ngu 32, gï hio tongaso a zia gï lo oko ti bata amolenge ti lo ota. Na ngoi so mbi wara ngu 32, mbi bâ tongana nyen la a doit lani ti duti ngangu na lo mingi na ngu ni so. Tongaso, mbi fa na lo so mbi kiri singila mingi na lo ndali ti asacrifice kue so lo sara ti bata mbi na aita ti mbi ti koli. Ade ti ninga ape, lo tene na mbi so atënë so mbi tene lani na lo so andu bê ti lo mingi, ni la na ambeni ngoi lo yeke gbu li na ndö ni na asara si lakue lo yeke na ngia.”

16. Mû mbeni tapande ti fa tongana nyen la tongana e fa singila ti bê ti e na amba ti e alingbi ti kpengba ala.

¹⁶ Na yâ ti congrégation. Tongana e yeke kiri singila na aita ti e, e yeke kpengba ala. Na tapande, terê ti Jorge, mbeni ancien, so ayeke na ngu 28, ason ngangu. Lo lingbi ti gue na abungbi ape nze oko. Même na peko ti so lo kiri lo komanse ti gue na abungbi, lo lingbi pëpe ti mû li ni na akapa ni. Jorge atene: “Mbi bâ so mbi yeke ye oko ape ndali ti so mbi lingbi pëpe ti sara ambeni ye nga mbi lingbi pëpe ti sara akua ti congrégation. Me na peko ti mbeni bungbi, mbeni ita-koli atene na mbi atene: ‘Mbi ye ti tene merci na mo ndali ti nzoni tapande so mo zia na sewa ti mbi. Mo hinga ape tongana nyen la adiskur so mo sara na yâ ti angu so ahon anzere na e mingi. A kpengba mabe ti e.’ Tënë ni so andu bê ti mbi mingi na ngu ti lê ti mbi akomanse ti sigi. Atënë ti lo so ayeke tâ atënë so mbi yeke lani na bezoin ni.”

17. Tongana ti so a fa na aColossien 3:15, tongana nyen la e lingbi ti kiri singila na Jéhovah ndali ti aye so lo mû na e?

¹⁷ Na Nzapa ti e so amû aye mingi na e. Jéhovah amû na e gbâ ti akobe ti yingo. Na tapande, e yeke wara fango lege so alingbi ti mû maboko na e na lege ti abungbi ti e, ambeti ti e, nga na asite ti e. Eskê mo mä mbeni diskur, mo diko mbeni article, wala mo bâ mbeni vidéo, na mo tene: ‘A yeke tâ ye so mbi bezoin ni la’? Tongana nyen la e lingbi ti kiri singila na Jéhovah? (Diko aColossien 3:15.) Mbeni lege ni ayeke ti kiri singila na lo lakue na yâ ti asambela ti e ndali ti anzoni matabisi so.​—Jacq. 1:17.

18. Na alege wa la e lingbi ti kiri singila ndali ti Da ti Royaume ti e?

¹⁸ E yeke fa nga singila ti bê ti e na Jéhovah tongana e bata ndo so e yeke voro lo dä propre. E yeke mû mbage lakue na kua ti lekengo yâ ti Da ti Royaume ti e si angbâ propre nga ti leke aye so abuba dä, azo so ayeke sara  kua na agbakuru ti sonorisation ayeke sara kua na ni na hange si abuba ape. Tongana e sara si Da ti Royaume ti e angbâ propre, a yeke ngbâ aninga nga akota ye so a bezoin ti leke na terê ni ayeke duti ande mingi ape. Na sarango tongaso, e yeke bata nginza ndali ti lekengo afini Da ti Royaume wala lekengo peko ti aDa ti Royaume na yâ ti dunia.

19. Nyen la mo manda na lege ti ye so asi na mbeni surveillant ti circonscription na wali ti lo?

¹⁹ Na azo so asara kua ngangu ndali ti e. Tongana e fa singila ti bê ti e, atënë so e tene alingbi ti changé bango ndo ti mbeni zo na ndö ti akpale so lo wara. Bâ tapande ti mbeni surveillant ti circonscription na wali ti lo. Na peko ti so ala mû ngoi mingi ti fa tënë na mbeni lango na ngoi ti dê, ala kiri na yanga-da, ala fatigué kue. Dê asara lani mingi na wali ni ayü bongo ti dê. Na ndapre ni lo tene na koli ti lo so lo bâ so lo lingbi pëpe ti ngbâ ti sara kua ti guengo na ando nde nde. Ambeni ngoi na pekoni gï na ndapre ni so, mbeni lettre so filiale atokua na lo asi. Na yâ ti lettre ni a gonda lo mingi ndali ti kua ti lo ti fango tënë nga ndali ti gbungo ngangu ti lo. Na yâ ti lettre ni aita ti filiale atene so ala hinga so a yeke kete ye ape ti quitté mbeni da ti gue na mbeni yenga oko oko. Koli ti lo atene: “Atënë so a tene ti gonda na lo so asara lo nzoni mingi tongaso lo kiri lo tene lâ oko ape so lo ye ti zia kua ti guengo na ando nde nde. Biani, tongana mbi pensé ti zia kua ni, fani mingi lo yeke wa mbi ti ngbâ ti sara ni.” Couple so angbâ na yâ ti kua ti guengo na ando nde nde nduru na ngu 40.

20. Nyen la a lingbi e gi ti sara lango oko oko kue?

²⁰ Lango oko oko kue, zia e gi ti fa singila ti bê ti e na lege ti aye so e tene nga e sara. Atënë so e tene na bê ti e kue wala aye so e sara alingbi ti duti ye so mbeni zo abezoin ni ti gbu lê ni na akpale nga na agingo bê ti lâ na lâ na yâ ti dunia so, so azo mingi ayeke kiri singila ape. Nga, atënë so e tene ti fa singila ti bê ti e ayeke kpengba songo ti kamarade so alingbi ti ngbâ teti lakue lakue. Ye so ayeke kota mingi ayeke so, e yeke mû tapande ti Babâ ti e Jéhovah so amû ye mingi na azo nga so akiri singila.