Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MWISAMBO WA KULONGA 8

Bwakinyi bi buwa kulesha lutumbu?

Bwakinyi bi buwa kulesha lutumbu?

“Ikalaayi na lutumbu.”—KOL. 3:15.

LOONO 46 Tubakutumbula Yehowa

KYABESAMBILA MWANKA *

1. Mbikunyi bibaadi mwina Samariya ababadi babukye kwi Yesu muleshe lutumbu?

BANO bantu ekumi abaadi mu nshalelo e bukopo. Abaadi na nsudi na tababaadi na lukulupilo shi be kupanda nya. Kadi dingi efuku, abamwene Yesu, Mulongyeshi Mukata ku bula. Abaadi bapwe kupusha’shi Yesu apashaa mikumbo yoso, na abaadi bashinkamishe’shi ebapasha n’abo namu. Abo nkwela musase’shi: “Yesu, Mulambukishi, etufwile namu lusa!” Aye nkupasha mikumbo yabo. Kushi mpaka, boso abaadi basankye bwa kalolo ka Yesu. Kadi nka penda umune a kwabadi nyi balesheshe lutumbu—afika mu kutumbula * Yesu. Eshimba dya yawa muntu, mwina Samariya, dibamutakwile bwa kutumbisha Efile Mukulu “n’eyi dii bukopo.”—Luka 17:12-19.

2-3. (a) Bwakinyi twi kukutwa kutumbula muntu ingi nsaa? (b) Myanda kinyi yatukyebe kutaluula mu uno mwisambo?

2 Nka bu yawa mwina Samariya, abitungu twikale atulesha lutumbu kwi baba be na kalolo. Kadi ingi nsaa, twi kwilwankana kutumbula muntu sunga kumulungula byatupusha mwanda wa kalolo kaye.

3 Mu uno mwisambo, atukyebe kutaluula bwakinyi bii na muulo bwa kulesha lutumbu lwetu mu bikitshino na mu ngakwilo eetu. Atukyebe kupeta malongyesha ku bileshesho bya bantu ba mu Bible abaadi baleshe lutumbu na bashibadi beluleshe. Akupu, atutaluula mu myanda kampanda mwatudi balombene kulesha lutumbu.

BWAKINYI ABITUNGU TWIKALE ATUTUMBULA BANTU?

4-5. Bwakinyi abitungu twikale atutumbula bangi?

4 Yehowa mwitulekyele kileshesho ki buwa pabitale kutumbula bangi. Kipaso kimune kyakwete kwibikita mpa kwelela baaba abamusankisha myabi. (2 Sam. 22:21; Mis. 13:6; Mat. 10:40, 41) Na Bifundwe abitunyingisha bwa ‘kwambula Efile Mukulu mwanda twi bana baadi mufule.’ (Ef. 5:1) Kabingilo kakata katudya kulesha lutumbu nka’shi, atukumiina kulonda kileshesho kya Yehowa.

5 Tutaluleyi kangi kabingilo katudya kutumbwila bangi. Kutumbula muntu kwi nka bu kidibwa kibuwa—akisankisha muntu nsaa yomupa kyanka. Nsaa yatupusha’shi bangi be na lutumbu bwa byatukitshi, abitusankisha ngofu. Nsaa yatutumbula bangi, atwibasankisha. Patutumbula muntu, amono’shi kwitatshisha kwaye bwa kwitukwasha sunga bwa kwitupa kintu kampanda ta nkwende bisumanga nya. Bu kipeta, bu kuuku bwetu na yawa muntu abunyingi.

6. Nkwipushena kinyi kwi pankatshi pa kintu kyabadi bapwe na oòlò na bishima bya kutumbula nabyo muntu?

6 Kutumbula bangi kwi na muulo ukata. Bible amba shi: “Kishima kyaakudiibwe pa nguba na pa mbalo yaakyo, kii buu kintu kipwibwe na oòlò, kyaalengyeshwa na kyaamo ky’ebàkanyi.” (Nki. 25:11) Banda kunangushena kintu kipwibwe na oòlò na bekilengyesha na kyamo ky’ebàkanyi byakidi kilombene kwikala buwa! Dingi, banda kunangushena muulo wakidi kilombene kwikala nao! We kupusha naminyi su bakupa kya buntu ki byabya? Bishima byotumbula nabyo muntu, bi kwikala na muulo ukata. Dingi, tubande kutaluula uno mwanda: Kintu kyabadi bapwe na oòlò nkilombene kuyisha bipwa bibungi. Mu kipaso kimune, muntu e kutentekyesha bishima biboodi mumutumbule nabyo, na kwibyata na muulo mu muwa waye oso.

ABALESHESHE LUTUMBU

7. Bu byabadi bebileshe mu Misambo 27:4, mbikunyi bibaadi Daavide na bangi bafundji ba misambo baleshe lutumbu?

7 Bafubi ba Yehowa ba kala bebungi, abalesheshe lutumbu. Umune a kwabadi nyi Daavide. (Badika Misambo 27:4.) Baadi na lutumbu lwibungi bwa lulangwilo lwi selele, na bebilesheshe mu bikitshino byaye. Batushishe bintu byaye bya muulo bibungi bwa kukwatshishena lwibako lwa ntempelo. Bekulu ba Asafe abalesheshe lutumbu p’abo kufunda Misambo sunga ngono ya kutumbisha nayo Efile Mukulu. Mu ungi musambo abatumbwile Yehowa bwa ‘midimo ya kukânya yadi mukite.’ (Mis. 75:2, EEM) Abimweka patoka’shi, Daavide na bekulu ba Asafe abaadi abakumiina kutumbula Yehowa bwa myabi yoso yadi mwibelele. We kunangushena pabitale kipaso kyodya kwambula tuno tuyimba twa misambo su?

Mukanda wa Mpoolo kwi beena Looma awitulongyesha kinyi pabitale kulesha lutumbu? (Tala kikoso 8-9) *

8-9. Mbikunyi bibaadi Mpoolo mutumibwa muleshe lutumbu kwi bakwabo bena Kidishitu na mbipeta kinyi bibatuukile?

8 Mpoolo mutumibwa baadi na lutumbu kwi bakwabo bena Kidishitu, na baadi ebilesha mu kipaso kibaadi esamba nabo. Baadi atumbula Efile Mukulu bwabo mu nteko yaye misusa yoso. Baadi dingi muleshe shi be na muulo kwadi pa kwibafundila mikanda. Mu verse 15 ya kumpala ya shapitre 16 a mukanda wa Beena-Looma, Mpoolo atemuna mashina a bakwabo bena Kidishitu 27. Mpoolo akula bwa Priska na Akila shi “abatûdile myuwa yâbo mu masaku” pa mwanda waye, na akula bwa Febee’shi “mmukwashe bantu be bungi,” mpa na Mpoolo nabene. Baadi mutumbule bano bakwetu balume na bakashi ba kifulo.—Lom. 16:1-15, EEM.

9 Mpoolo badi auku’shi bakwabo bena Kidishitu mbakutwe kupwidika, anka ku nfudilo kwa mukanda waye kwi Beena-Looma, badi mushimikye kasele pa ngikashi yabo i buwa. Nangushena bibaadi bano bakwetu banyingishibwe nsaa ibabaabadi bebabadikile mukanda wa Mpoolo n’eyi dii bukopo mu kakongye! Kushii mpaka, bu kuuku bwabo na Mpoolo bubanyingile. Oleshaa lutumbu kwi bena kakongye nobe bwa myanda ibuwa yabakulaa na yabakitaa su?

10. Ndilongyesha kinyi dyatupetela ku mushindo ubadi Yesu mutumbule balondji baye?

10 Mu mikandu yaye kwi tungi tukongye twa mu Asie mineure, Yesu balesheshe lutumbu bwa mudimo ubakitshine balondji baye. Bu kileshesho, babangile mukandu waye kwi kakongye ka mu Thyatira mu ano mayi: “Naawuku mifubo yoobe, kifulo kyoobe, lukumiino lwobe, bufubi boobe na katshintshi koobe; mifubo yoobe ya mfudiilo ngikile ya kumpala ku bungi.” (Kibaf. 2:19) Yesu tabadi mutemune penda bukata bwa midimo yabo nya, kadi badi dingi mwibatumbule bwa ngikashi yabo i buwa, ibaadi ibatakule mu kukita mifubo i buwa. Sunga mbibadi Yesu na kepatshila ka kulanga bangi bantu mu Thyatira, badi mubangye mukandu waye na kwiufudiisha na mayi a kwibakankamika. (Kibaf. 2:25-28) Banda kunangushena matalwa abaadi nao Yesu a bu Nfumu a tukongye. Te bya kwitutumbula bwa mudimo watukwete kumukitshina nya. Kadi sunga mbyabya, kwete kwitutumbula. Kino nkileshesho ki buwa bwi kashaa kwi bakulu mu tukongye!

ABAKUTSHILWE KULESHA LUTUMBU

11. Bu byabadi bebileshe mu beena-Ebelu 12:16, Esau baadi na mweneno kinyi pabitale bintu bya kishila?

11 Bya malwa, bangi bantu ba kala, babakutshilwe kulesha lutumbu. Bu kileshesho, sunga’shi Esau baadi mukushwe na baledi abaadi bafule Yehowa na abamunemeka, bakutshilwe kulesha lutumbu bwa bintu bya kishila. (Badika Beena-Ebelu 12:16.) Kukutwa kwaye kwa lutumbu kubadi kumwenekye naminyi? Kushii kwela binangu, Esau badi mupaane matalwa aye akwikala bu mwana-mbedi kwi mwinaye, Yaakobo, ku elonga dya bya-kudya. (Kib. 25:30-34) Kunyima, Esau badi mwinyongole bwa kitshibilo kyaye kibadi mwate. Anka badi mukutwe kulesha lutumbu bwa kyakya kibaadi nakyo, ta baadi na kabingilo ka kwidila pabashibadi bamwelele myabi ya bu mwana-mbedi nya.

12-13. Mbikunyi bibaadi bena Isaleele baleshe’shi ta be na lutumbu, na mbipeta kinyi bibatukile?

12 Bena Isaleele abaadi na tubingilo twibungi twa kulesha lutumbu. Yehowa baadi mwibapososhe ku bupika mu Ejiipitu kunyima kw’aye kutuma bipupa ekumi. Akupu baadi mwibapashe ku masaku pa kubutula basalayi ba bena Ejiipitu mu Kalunga Kamonga. Dyadya efuku, bena Isaleele abaadi na muloo ukata, abo nkuyimba misambo bwa kutumbisha Yehowa. Kadi abatungunukile na kulesha lwalwa lutumbu su?

13 Pababadi bafumankane na nkalakashi, bena Isaleele abayilwankene mususa umune byoso bibebakitshinyine Yehowa. Abalesheshe’shi ta be na lutumbu. (Mis. 106:7) Mu mushindo kinyi? “Kibumbu kyooso kya baana ba Isaleele kibaatombokyeele Moyiise na Aarone.” Mu kwakula kwa kalolo abatombokyeele Yehowa. (Kib. 16:2, 8) Yehowa ta baadi musankye na byabya bibakitshine bena Isaleele nya. Kunyima kwa mafuku bakwile’shi, bena Isaleele ba kyakya kipungo boso abafwila mu kabaka, kukatusha penda Yooshwa na Kalebe. (Mb. 14:22-24; 26:65) Tubande kutala mushindo watudi balombene kusuuka bino bileshesho bi bubi na kwambula bileshesho bi buwa.

KULESHA LUTUMBU ANO MAFUKU

14-15. (a) Ba mulume na mukashi be kwileshena lutumbu naminyi? (b) Mbikunyi bilombene ba nambutwile kulongyesha bana babo bwabadya kulesha lutumbu?

14 Mu kifuko. Kifuko kishima akikala na muloo su oso a kwabadi e na lutumbu. Su ba mulume na mukashi bekala abaleshena lutumbu, kipwano kyabo akitama. Abasangana’shi mbibofule bwa kwifwidishena lusa ku bilubilo byabo ku muntu na muntu. Mulume atumbula mukashi, tatalaa nka penda bikitshino na ngakwilo aaye ebuwa nya, kadi ‘amutumbisha.’ (Nki. 31:10, 28, EEM) Na mukashi sha binangu, alungula mulume aaye myanda yamonaa kwadi ayimusankishaa.

Longyesha bana bobe bwabadya kulesha lutumbu (See Tala kikoso 15) *

15 Ba nambutwile, mbikunyi byanudya kulongyesha bana benu bwabadya kwikala na lutumbu? Tentekyeshayi’shi, bana benu abambulaa byanwakula na byanukitshi. Byabya, ebalekyeleyi kileshesho kibuwa pa kwibatumbulanga nsaa yabenukitshina kintu kibuwa. Dingi, longyeshayi bana benu bya kutumbula bangi nsaa yabebakitshina kintu kibuwa. Kwashayi bana benu bwabadya kuuka’shi lutumbu alutukilaa mwishimba, na’shi bishima byabafubisha bwa kutumbula muntu, bi na muulo ukata. Bu kileshesho, ungi mwana mukashi abetamina bu Clary akula’shi: “Nyinami bashele na bana basatu bwa kwibakusha bupenka bwaye pabaadi na bipwa 32. Ami namu panalombeshe byabya bipwa, namwene’shi bibaadi bukopo bwaye mu kyakya kipungo. Ami nkumulungula’shi, ne na lutumbu lukata bwa byabya byoso byodi mwitukitshine. Mu mafuku ashale’mu, ekele mundungule’shi, byabya bishima binamulungwile, mbimukume kwishimba ngofu, kyebitentekyeshaa na’shi bikwete abimusankisha ngofu.”

16. Tusha kileshesho akilesha’shi kutumbula bangi kwi kwibanyingisha.

16 Mu kakongye. Nsaa yatutumbula bakwetu balume na bakashi, atwibanyingisha. Bu kileshesho, Jorge, mukulu a mu kakongye e na bipwa 28, baadi mukumbe ngofu. Baadi mupishe kwenda mu bisangilo munda mwa mweshi ushima. Sunga pababangile kutwela mu bisangilo, ta baadi apusha bukome bwa kukita midimo mu bisangilo nya. Amba’shi: “Naadi nepusha bu’mi shii na muulo mwanda ntshinaadi dingi na ngobesha ya kulombasha mashito ande a mu kakongye nya. Kadi kunyima kwa bisangilo ungi mukwetu bandungwile’shi: ‘Ne na lutumbu lukata bobe mwanda we kileshesho kibuwa bwa kifuko kyande. Miisambo yobe ngitusankishe ngofu mu bino bipwa bishaale’mu. Ngitukwashe bwa kunyinga mu kikudi.’ Bibankumine kwishimba bikata, mpolo nkuntuuka mu meso. Byabya bishima nyi binaadi nakumiina kupusha.”

17. Bu byabadi bebileshe mu Beena-Kolose 3:15, mbikunyi byatudya kulesha lutumbu kwi Yehowa bwa byoso byadi mwitupe?

17 Kwi Efile Mukulu eetu sha kalolo. Yehowa mmwitupe bidibwa bibungi bya mu kikudi. Bu kileshesho, atupetaa mayi a kulonda mu bisangilo, mu mikanda, na mu site eetu. Pangi tobopushishe mwisambo, kubadika mutwe wa mwanda kampanda, sunga kubandjila vedeo a televizion a jw, na wamba’shi: ‘Ino myanda nka bu yabadi banfundile.’ Mbikunyi byatudya kulesha lutumbu kwi Yehowa? (Badika Beena-Kolose 3:15.) Mushindo umune, mpa kumutumbula misusa yoso mu nteko yetu bwa byabya bya buntu bibuwa.—Shak. 1:17.

Kukwasha mu kusuula kwa Nshibo ya Bufumu nyi mushindo ukile buwa wa kulesha lutumbu (Tala kikoso 18)

18. Mbikunyi byatudi balombene kulesha lutumbu bwa Nshibo yetu ya Bufumu?

18 Atulesha dingi lutumbu kwi Yehowa nsaa yatulama mbalo yetu yatumulangwilaa na mankenda. Nsaa yatusuula na kulumbuula Nshibo yetu ya Bufumu misusa yoso, na nsaa i baaba abafubu ku byamo bya kutusha mayi abakitshi mwabo moso bwa kupela kwibilwisha. Patulama Nshibo yetu ya Bufumu na mankenda, ayiyisha bipwa bibungi na tayitekye mudimo ukata wa kulumbuula nya. Su twakita byabya, atulama angi makuta bwa kwibaka na kulumbuula angi Mashibo a Bufumu mu nsenga ishima.

19. Nkinyi kibolongyela ku mwanda wa mukunkushi a kifunda na mukashi aaye?

19 Kwi boso abafubu ngofu bwetu. Nsaa yatutumbula muntu, bishima byetu mbilombene kushintuula byapusha pabitale nkalakashi yakwete kufumankana nayo. Tubande kutala uno mwanda ubaadi umone ungi mukunkushi a kifunda na mukashi aaye. Kunyima kwa kukisha efuku dishima mu bulungudi mu kipungo kya mashika, abalukiile ku nshibo bakookye. Bu bibakudi mashika akile, mukashi baadi mufwale ekotshi dyaye dya mashika. Ku namashika, aye nkulungula mulume aaye’shi, taobesha dingi uno mudimo nya. Kunyima, nka kwakwa ku namashika, abamutwadiile mukanda ubabadi bamufundile kwi biro bya filiale. Mukanda ubaadi aumutumbula bwa mudimo na kunyingiila kwaye. Mu mukanda abaadi abamulesha’shi, atuuku shi kukatuka ku nshibo na kwenda ku ingi, lubingo looso ta mwanda ubofule nya. Mulume aaye amba’shi: “Kwakwa kumutumbula kubaadi kumukume kwishimba ngofu, mu kipaso kyashibadi dingi mwakule bwa kuleka uno mudimo. Kadi, nsaa ibaadi binangu abinfwila bwa kwiuleka, baadi anyingisha misuusa yoso bwa kutungunuka.” Bano bakwetu abayishishe bipwa 40 mu mudimo wa bu mukunkushi a kifunda.

20. Nkinyi akitungu’shi tukite efuku dyoso na bwakinyi?

20 Twitatshisheyi bwa kulesha lutumbu mu ngakwilo na mu bikitshino byetu efuku dyoso. Bikitshino na bishima byetu abitukila mwishimba, mbilombene kukwasha muntu bwadya kukambila nkalakashi ya mu uno ndumbulwilo mwi bantu bashii na lutumbu. Dingi, bishima byetu bya lutumbu abinyingisha bu kuuku bwetu bwa loso. Na kintu ki na muulo ukata, atwambula Nshetu Yehowa aye aleshaa lutumbu kwi boso.

LOONO 20 Bwetupeele mwanoobe umune eeleka

^ par. 5 Nkinyi kyatudi balombene kulongyela kwi Yehowa, Yesu na mwina Samariya sha nsudi pabitale kulesha lutumbu? Mu uno mwisambo atutaluula bino bileshesho na bingi. Atukyebe kumona bwakinyi bi na muulo kulesha lutumbu na kipaso kyatudya kwilulesha.

^ par. 1 KISHIMA KYABADI BAPATUULE: Kishima kutumbula akipatuula kuuka muulo wi nao muntu sunga kintu. Kino kishima kii kulesha kutumbula muntu n’eshimba dyoso.

[Myanda i mushi mwesaki]

^ par. 55 BI MU BIFWATULO: Mukanda wa Mpoolo wabakwete kubadikila kakongye ka mu Looma; Akwila, Priskila, Febee, na bangi, be na muloo wa kupusha kwabatemuna mashina aabo.

^ par. 57 BI MU BIFWATULO: Nyinamwana akwasha mwan’aye nsongwakashi bwadya kulesha lutumbu kwi mukwetu mukashi mununu bwa kileshesho kyaye kibuwa.