NKHANI YAKUSAMBIRA 8
Chifukwa Wuli Tikwenera Kuwonga?
“Longorani kuti muli ŵakuwonga.”—KOL. 3:15.
SUMU 46 Tikumuwongani Yehova
CHILATO CHA NKHANI IYI *
1. Kasi Musamariya uyo wakachizgika na Yesu wakalongora wuli kuwonga?
VINTHU vikaŵa makora yayi ku ŵanthu 10. Iwo ŵakaŵa na vyoni, ndipo ŵakaŵavya chilindizga chakuti ŵangaŵaso makora. Kweni zuŵa linyake ŵakawona Yesu, Msambizgi Mukuru, wakujumpha chapataliko. Ŵakapulika kuti Yesu wakuchizga mtundu uliwose wa matenda, ndipo ŵakaŵa na chigomezgo kuti nawo ŵangachizgika. Ndipo ŵakachemerezga kuti: “Yesu, Msambizgi, mutilengere lusungu!” Nyengo yeneyiyo ŵanthu 10 ŵara ŵakachilirathu. Tikukayika yayi kuti wose ŵakawonga kuti Yesu wakaŵalengera lusungu. Kweni yumoza wa ŵanthu aŵa wakachita vinandi m’malo mwa kuwonga waka mu mtima. Wakiza na kumuwonga * Yesu. Munthu uyu, uyo wakaŵa Musamariya, “wakachemerezganga” na kupeleka uchindami kwa Chiuta.—Luka 17:12-19.
2-3. (a) Chifukwa wuli nyengo zinyake tingatondeka kuwonga? (b) Kasi tisambirenge vichi mu nkhani iyi?
2 Nga ni Musamariya, nase tikwenera kuwonga awo ŵatilongora lusungu. Kweni nyengo zinyake tingaluwa kuwonga panji kuchita vinthu vyakulongora kuti tikuwonga ŵanji pa ivyo ŵatichitira.
3 Mu nkhani iyi, tidumbiskanenge kuzirwa kwa kuwonga kwizira mu ivyo tikuyowoya na kuchita. Tisambirengeko ku ŵanthu ŵanyake awo ŵali kulembeka mu Baibolo awo ŵakalongora kuwonga na awo ŵakaŵa ŵambura kuwonga. Kweniso tiwonenge nthowa izo tingalongolera kuwonga.
CHIFUKWA WULI TIKWENERA KUWONGA?
4-5. Chifukwa wuli tikwenera kuwonga ŵanji?
4 Yehova ntchiyelezgero chiwemi chomene pa nkhani ya kuwonga. Nthowa yimoza iyo wakulongolera kuwonga njakuti wakutumbika awo ŵakumukondweska. (2 Sam. 22:21; Sal. 13:6; Mat. 10:40, 41) Nakuti Malemba ghakutichiska kuti ‘pakuti ndise ŵana ŵakutemweka, tiyezge Chiuta.’ (Efe. 5:1) Ntheura chifukwa chikuru chomene icho tikwenera kulongolera kuti tikuwonga ntchakuti tikukhumba kuyezga Yehova.
5 Wonaniso chifukwa chinyake icho tikwenera kuwongera ŵanji. Kuwonga kuli nga ntchakurya chiwemi. Chakurya chanthena chikunowa chomene usange tikulyera lumoza na ŵanji. Para tamanya kuti ŵanji ŵatiwonga, tikukondwa. Para tikuwonga ŵanji, nawo ŵakukondwa. Munthu uyo tamuwonga, wakumanya kuti ivyo watipa panji ivyo wachita kuti watovwire vyaluta pawaka yayi. Ndipo ubwezi pakati pa iyo na ise ukukhora.
6. Kasi pali kuyana wuli pakati pa mazgu ghakuwonga na maapulo ghagolide?
6 Mazgu ghithu ghakuwonga ngakuzirwa chomene. Baibolo likuti: “Lizgu lakuyowoyeka pa nyengo yakwenelera lili nga ni maapulo ghagolide mu mbale zasiliva.” (Zinth. 25:11) Aghanaghanirani waka umo apulo lakupangika na golide ilo laŵikika mu mbale yasiliva lingawonekera. Likuŵa lakuzirwa. Kasi mungajipulika wuli usange mungapokera chawanangwa chanthena? Ndimo viliriso na mazgu ghakuwonga agho tingaphalira ŵanji, ngakuzirwa chomene. Ghanaghanirani fundo iyi: Apulo lakupangika na golide lingakhala nyengo yitali chomene. Mwakuyana waka awo taŵawonga ŵaghakumbukirenge mazgu ghithu umoyo wawo wose.
ŴAKALONGORA KUWONGA
7. Nga umo tawonera pa lemba la Salimo 27:4, kasi Davide na ŵanyake awo ŵakalembako masalimo ŵakalongora wuli kuwonga?
7 Ŵateŵeti ŵa Chiuta ŵanandi mu nyengo yakale ŵakalongora kuwonga. Yumoza wawo wakaŵa Davide. (Ŵazgani Salimo 27:4.) Wakawonganga chomene kusopa kutuŵa ndipo wakalongora kwizira mu ivyo wakachita. Wakapeleka vinthu vinandi vyakuzirwa kuti vizakawovwire pakuzenga tempile. Ŵamumbumba ya Asafu nawo ŵakalongora kuti ŵakuwonga pakulemba masalimo, panji sumu zamalumbo. Mu sumu yimoza, ŵakawonga Chiuta chifukwa cha ‘milimo yake yakuzizwiska.’ (Sal. 75:1) Apa, Davide na ŵamumbumba ya Asafu ŵakakhumbanga kulongora Yehova kuti ŵakumuwonga pa vitumbiko vyose ivyo wakaŵapa. Kasi pali nthowa zinyake izo mukuwona kuti mungayezgera ŵamasalimo aŵa?
Kasi kalata iyo Paulosi wakalembera Ŵaroma yikutisambizga vichi pa nkhani ya kuwonga? (Wonani ndime 8-9) *
8-9. Kasi mpositole Paulosi wakalongora wuli kuti wakuwonga ŵabali na ŵadumbu, ndipo chikachitika ntchivichi?
8 Mpositole Paulosi wakawonga ŵabali na ŵadumbu, ndipo wakalongora kuti wakuŵawonga pakuyowoya viwemi vya iwo. Nyengo zose para wakulomba kwayekha wakawonganga Chiuta chifukwa cha iwo. Wakalongoraso kuti wakuŵawonga pakuŵalembera makalata. Mu mavesi ghakwambilira 15 gha Ŵaroma 16, Paulosi wakazunura mazina gha Ŵakhristu ŵanyake 27. Paulosi wakati Prisika na Akwila ‘ŵakaŵika umoyo wawo pangozi’ chifukwa cha iyo, ndipo wakalongosora kuti Febe “wakavikilira ŵanandi” kusazgapo iyo. Wakaŵawonga ŵabali na ŵadumbu ŵakutemweka na ŵakulimbikira aŵa.—Rom. 16:1-15.
9 Paulosi wakamanyanga kuti ŵabali na ŵadumbu mbambura kufikapo, kweni apo wakamalizganga kulemba kalata yake ya ku Ŵaroma, wakaghanaghanira chomene za viwemi ivyo ŵakachitanga. Ghanaghanirani waka umo ŵabali na ŵadumbu aŵa ŵakakhozgekera apo kalata iyo Paulosi wakalemba yikaŵazgikanga mwakukwezga ku mpingo. Ubwezi wa Paulosi na ŵabali aŵa ukwenera kuti ukakhora chomene. Kasi nyengo zose mukuwonga viwemi ivyo ŵabali na ŵadumbu mu mpingo winu ŵakuchita panji kuyowoya?
10. Kasi tingasambirako vichi kwa Yesu pa umo wakawongera ŵalondezgi ŵake?
10 Mu uthenga wake wakuluta ku mipingo ya ku Asiya, Yesu wakawonga milimo iyo ŵalondezgi ŵake ŵakachita. Mwachiyelezgero, mu uthenga wake wakuluta ku mpingo wa Tiyatira, wakamba na mazgu ghakuti: “Nkhumanya milimo yako, chitemwa chako na chipulikano chako, uteŵeti wako, kuzizipizga kwako, kweniso kuti milimo yako yasono njinandi kuluska ya pakwamba.” (Chivu. 2:19) Yesu wakazunura waka milimo yinandi iyo ŵakachitanga yayi kweni wakaŵawongaso chifukwa cha mikhaliro yiwemi iyo ŵakaŵa nayo, iyo yikaŵawovwira kuti ŵachite milimo yiwemi. Nangauli Yesu wakakhumbanga kupeleka ulongozgi ku ŵanyake mu Tiyatira, kweni mu uthenga wake wakamba na kumalizga na mazgu ghakukhozga. (Chivu. 2:25-28) Ghanaghanirani za udindo uwo Yesu wali nawo pakuŵa mutu wa mpingo. Wakwenera kutiwonga yayi pa ntchito iyo tikumuchitira. Nangauli vili nthena, kweni wakuwonga. Iyo ntchiyelezgero chiwemi chomene ku ŵalara ŵa mpingo.
ŴAKAŴA ŴAMBURA KUWONGA
11. Nga umo pakulongolera pa lemba la Ŵahebere 12:16, kasi Esau wakaviwonanga wuli vinthu vyakupatulika?
11 Chachitima ntchakuti ŵanthu ŵanyake ŵa mu Baibolo ŵakaŵa ŵambura kuwonga. Mwachiyelezgero, nangauli Esau wakalereka na ŵapapi awo ŵakatemwanga Yehova na kumuchindika, kweni wakazirwiskanga yayi vinthu vyakupatulika. (Ŵazgani Ŵahebere 12:16.) Kasi wakalongora wuli kuti ngwambura kuwonga? Esau wakaguliska ulara wake kwa munung’una wake, Yakhobe, chifukwa cha chakurya. (Gen. 25:30-34) Pamanyuma Esau wakadandawura chifukwa cha ivyo wakasankha. Pakuti wakawonganga yayi vinthu ivyo wakaŵa navyo, pakaŵavya chifukwa chakudandawuliraso kuti wakapokera yayi vitumbiko pakuŵa mwana wakwamba.
12-13. Kasi Ŵaisrayeli ŵakalongora wuli kuti ŵakaŵa na mtima wambura kuwonga, ndipo chikachitika ntchivichi?
12 Ŵaisrayeli ŵakaŵa na vifukwa vinandi vyakuŵira ŵakuwonga. Ŵakasutulika kufuma ku wuzga Yehova wati wiziska Miliri 10 mu Eguputo. Pamanyuma Chiuta wakaŵaponoska mwamunthondwe pakuparanya ŵasilikari wose ŵa Ŵaeguputo pa Nyanja Yiswesi. Ŵaisrayeli ŵakawonga chomene mwakuti ŵakimba sumu yakutonda yakulumba Yehova. Kweni kasi ŵakalutilira kuŵa ŵakuwonga?
13 Ŵaisrayeli ŵati ŵasangana na masuzgo ghanyake, nyengo yeneyiyo ŵakaluwa viwemi vyose ivyo Yehova wakaŵachitira. Apa ndipo ŵakalongolera kuti ŵakaŵa ŵambura kuwonga. (Sal. 106:7) Ŵakalongora wuli? “Wumba wose wa Ŵaisrayeli ukamba kudinginyikira Mozesi na Aroni.” Unenesko ngwakuti ŵakadinginyikiranga Yehova. (Eks. 16:2, 8) Yehova wakakhuŵara chomene na mtima wambura kuwonga uwo ŵanthu ŵake ŵakalongora. Pamanyuma wakayowoyerathu kuti muwiro wose wa Israyeli umalirenge mu mapopa, kupaturako Joshuwa na Kalebi. (Maŵa. 14:22-24; 26:65) Tiyeni tiwone umo tingagegera kulondezga viyelezgero viheni ivi kweniso umo tingachitira kuti tilondezge viyelezgero viwemi.
UMO TINGALONGOLERA KUTI TIKUWONGA MAZUŴA GHANO
14-15. (a) Kasi ŵakutorana ŵangalongora wuli kuti ŵakuwongana pa viwemi ivyo waliyose wakuchita? (b) Kasi ŵapapi ŵangasambizga wuli ŵana ŵawo kuwonga?
14 Mu mbumba. Mbumba yikupindura chomene para waliyose wakulongora mtima wakuwonga. Para ŵakutorana ŵakuwongana, ŵakutemwana chomene. Kweniso chikuŵa chipusu kuti ŵagowokeranenge para munyake wabudiska. Mfumu uyo wakuwonga muwoli wake, wakuwona waka viwemi ivyo muwoli wakuchita na kuyowoya yayi, kweni “wakuwuka na kumulumba.” (Zinth. 31:10, 28) Muwoli wamahara wakumuphalira mfumu wake chifukwa icho wakumuwongera.
15 Ŵapapi, kasi mungasambizga wuli ŵana ŵinu kuti ŵawongenge? Kumbukani kuti ŵana ŵakutolera ivyo mukuyowoya na kuchita. Ntheura muŵe chiyelezgero chiwemi ku ŵana ŵinu, muŵawongenge para ŵamuchitirani vinthu. Kweniso musambizgenge ŵana ŵinu kuyowoya kuti yewo para ŵanji ŵaŵachitira viwemi. Ŵawovwirani ŵana ŵinu kumanya kuti kuwonga kukufumira mu mtima kweniso kuti mazgu agho ŵangayowoya ghangachita viwemi vinandi. Mwachiyelezgero, mama munyake wachisungwana zina lake Clary wakati: “Apo amama ŵakaŵa na vyaka 32 ŵakamba kulera ŵekha taŵana ŵatatu. Nane nati nafika vyaka 32, nkhaghanaghanira umo chikaŵira chakusuzga kwa amama kutilera apo ŵakaŵa na vyaka ivi. Ntheura nkhaŵaphalira kuti nkhuŵawonga chomene chifukwa chakuti ŵakajipeleka chomene kuti ŵalere ine na ŵadumbu ŵane. Sonosono apa ŵakaniphalira kuti mazgu agho nkhaŵaphalira ghachali ghakuzirwa chomene kwa iwo mwakuti kanandi ŵakughanaghanirapo, ndipo ŵakuŵa ŵakukondwa zuŵa lililose.”
Sambizgani ŵana ŵinu kuti ŵawongenge (Wonani ndime 15) *
16. Yowoyani chiyelezgero icho chikulongora kuti ŵanji ŵakukhozgeka para tikuŵawonga.
16 Mu mpingo. Para tikuŵawonga ŵabali na ŵadumbu tikuŵakhozga chomene. Mwachiyelezgero, Jorge, uyo ni mubali mulara wa vyaka 28, wakalwara chomene. Wakawungana yayi kwa mwezi umoza. Nanga ni apo wakamba kuwungana, wakatondekanga nipera kuchita milimo yinyake. Jorge wakuzomerezga kuti: “Nkhajiwonanga kuti ndine wawakawaka chifukwa chakuti nkhatondekanga kuchita milimo yinyake kusazgapo na ya mpingo wuwo. Kweni zuŵa linyake tikati tamalizga waka maungano, mubali munyake wakaniphalira kuti: ‘Nkhukhumba kumuwongani chifukwa cha chiyelezgero chiwemi icho muli kulongora mbumba yane. Mukumanya yayi umo takhozgekera na nkhani zinu mu vyaka ivyo vyajumpha. Zatovwira chomene kukhozga chipulikano chithu.’ Nkhakhwaskika chomene mwakuti nkhamba na kulira wuwo. Mazgu ghake agha ghakaŵa gha pa nyengo yake chifukwa ndigho nkhakhumbanga kupulika.”
17. Nga umo pakuyowoyera pa lemba la Ŵakolose 3:15, kasi tingalongora wuli kuti tikuwonga Yehova chifukwa chakuti ngwakupa?
17 Kwa Chiuta withu wakupa. Yehova watipa chakurya chinandi chauzimu. Mwachiyelezgero, tikupokera ulongozgi wakovwira kwizira pa maungano, mu magazini, na pa mawebusayiti ghithu. Kasi muli kutegherezgapo nkhani yinyake, kuŵerengapo nkhani yinyake, panji kuwonelerapo JW Broadcasting na kughanaghana kuti, ‘Ivi ndivyo nakhumbanga’? Kasi tingalongora wuli kuti tikumuwonga Yehova? (Ŵazgani Ŵakolose 3:15.) Nthowa yimoza iyo tingalongolera nja kumuwonga nyengo zose mu malurombo ghithu chifukwa cha vyawanangwa viwemi ivi, ivyo watipa.—Yak. 1:17.
Kovwira pa kutozga Nyumba ya Ufumu ni nthowa yiwemi chomene iyo tikulongolera kuwonga (Wonani ndime 18)
18. Kasi tingalongora wuli kuti tikuwonga Nyumba yithu ya Ufumu?
18 Tingalongoraso kuti tikuwonga Yehova para tikupwelelera malo ghithu ghakusoperapo kuti ghaŵe ghakutowa na ghakuwoneka makora. Nyengo zose tikuchitako mulimo wakutozga na kunozga Nyumba zithu za Ufumu, ndipo ŵabali awo ŵakuwonelera vyakukuzgira mazgu kweniso vyakuwoneskerapo mavidiyo ŵakupwelelera makora vinthu ivi mwakuti vileke kunangika. Usange tikupwelelera Nyumba zithu za Ufumu, zikhalenge nyengo yitali kweniso vyakuti vinozgeke viŵenge vichoko. Para tichitenge nthena, tovwirenge kuti paleke kusakazika ndalama zinandi ndipo Nyumba za Ufumu zinandi pa charu chose zizengekenge na kunozgeka.
19. Kasi mwasambirako vichi ku chiyelezgero cha mulaŵiliri wa dera na muwoli wake?
19 Ku awo ŵakufukafuka m’malo mwa ise. Para tikuwonga, mazgu ghithu ghangawovwira munthu kusintha umo wakujipulikira chifukwa cha masuzgo agho wakukumana nagho. Wonani chiyelezgero cha mulaŵiliri wadera munyake na muwoli wake. Ŵakati ŵapharazga zuŵa lose mu nyengo yakuzizima, ŵakafika kunyumba ŵavuka chomene. Kukazizima chomene mwakuti mudumbu wakagona uku wavwara champhepo. Namulenji wakaphalira mfumu wake kuti wangakwaniska yayi mulimo wakwendakwenda. Pati pajumpha kanyengo mulenji wenewura, ŵakapokera kalata kufuma ku ofesi ya munthavi iyo yikalembekera mudumbu. Mu kalata, ŵakamuwonga chomene mudumbu chifukwa cha mulimo uwo wakuchita kweniso chifukwa cha kuzizipizga. Kalata iyi yikatiso chikuŵa nadi chakusuzga kusamukira mu nyumba zakupambanapambana sabata yiliyose. Mfumu wake wakati: “Wakajipulika makora chomene ŵati ŵamuwonga mwakuti wakayowoyaposo yayi za kuleka mulimo wakwendakwenda. Nakuti kanandi waka wakanichiskanga ndiyo para naghanaghana za kuleka uteŵeti.” Mbumba iyi yikachita mulimo wakwendakwenda kwa vyaka pafupifupi 40.
20. Kasi tikwenera kuchita vichi zuŵa lililose, ndipo chifukwa wuli?
20 Mphanyi zuŵa lililose talongora kuti tikuwonga kwizira mu ivyo tikuyowoya na kuchita. Mazgu ghithu ghakuwonga ghakufumira pasi pamtima panji vyakuchita vithu, vingawovwira munthu munyake kuti watonde masuzgo agho wakukumana nagho mu charu ichi, icho ŵanthu ŵanandi mbambura kuwonga. Kweniso para tikuwonga viwovwirenge kuti tiŵe paubwezi wakukhora na ŵanyithu, ubwezi uwo ungakhala kwamuyirayira. Chakuzirwa chomene ntchakuti tiyezgenge Adada ŵithu a Yehova, awo mbakupa kweniso ŵakuwonga.
SUMU 20 Mukapeleka Mwana Winu Wapadera
^ ndime 5 Kasi tikusambirako vichi kwa Yehova, Yesu, na kwa Musamariya wa vyoni pa nkhani ya kuwonga? Mu nkhani iyi tidumbiskanenge viyelezgero ivi na vinyake. Tidumbiskanengeso kuzirwa kwa kuwonga kweniso umo tingachitira kuti tilongore kuwonga.
^ ndime 1 MAZGU GHALONGOSOLEKA: Kuwonga munthu panji chinthu chinyake chikung’anamura kuti ukuzirwiska munthu uyo panji chinthu icho. Lizgu ili likuyowoya za kuwonga kufumira pasi pa mtima.
^ ndime 55 MAZGU GHAKULONGOSORA CHITHUZI: Kalata ya Paulosi yikuŵelengeka ku mpingo wa Ŵaroma; Akwila, Prisila, Febe, na ŵanyake ŵakondwa chomene ŵati ŵapulika kuti mazina ghawo ghakuzunulika mu kalata.
^ ndime 57 MAZGU GHAKULONGOSORA CHITHUZI: Mama wakovwira kana kake kasungwana kuti kawonge mudumbu muchekuru uyo ntchiyelezgero chiwemi.
