1. Исо соғайтирган самариялик киши миннатдор эканини қандай намоён этди?

ЎНТА киши оғир аҳволда эди. Улар мохов касаллигига чалинган бўлиб, келажакдан умиди йўқ эди. Аммо бир куни улар узоқдан Исони, Улуғ Устозни, кўриб қолишди. Бу ўнта киши Исо турли касалликларни даволагани ҳақида эшитган ва у уларни ҳам соғайтира олишига амин эди. Шу боис, улар: «Эй Устозимиз Исо, бизга раҳм-шафқат қилинг!» — деб бақиришди. Бу ўн киши бутунлайин соғайиб кетди. Шубҳасизки, уларнинг ўнтаси ҳам Исонинг қилган яхшилигидан миннатдор эди. Лекин улардан бири шунчаки миннатдорчилик ҳиссини туйишдан кўпроқ нарсани қилди: у миннатдорчилигини * изҳор этди. Соғайиб кетган ўша самариялик киши «Аллоҳни шарафлашни» жуда истади. (Луқо 17:12–19)

2–3. а) Нега миннатдорчилик билдиришни унутишимиз мумкин? б) Ушбу мақолада нимани кўриб чиқамиз?

² Самариялик киши сингари, биз ҳам қилган яхшилиги учун одамлардан миннатдор эканимизни кўрсатишни хоҳлаймиз. Лекин гоҳида миннатдор эканимизни сўзда ё амалда кўрсатишни унутамиз.

³ Мазкур мақолада, нега ишларимиз ва сўзларимиз билан миннатдорчилик билдириш муҳим эканига диққат қаратамиз. Муқаддас Китобда келтирилган ижобий ва салбий мисолларни кўриб чиқамиз. Сўнг миннатдор эканимизни қай йўсин амалда кўрсатишимиз мумкинлигини билиб оламиз.

4–5. Нима учун миннатдорчилик билдиришимиз керак?

⁴ Миннатдорчилик намоён этишда Яҳова бизга ўрнак кўрсатмоқда. Масалан, Яҳова миннатдор эканини намоён этишининг йўлларидан бири, Унга маъқул бўлган хизматчиларини мукофотлашидир. (2 Шоҳ. 22:21; Заб. 13:6; Мат. 10:40, 41) Муқаддас Ёзувларда «севикли болалар сингари Аллоҳга тақлид қилинглар» деган чорлов бор. (Эфес. 5:1) Демак, миннатдорчилик намоён этишимиз кераклигининг асосий сабаби Яҳовага тақлид қилишни истаганимиздадир.

⁵ Миннатдор эканимизни кўрсатиш кераклигининг яна бир сабаби борасида ўйлаб кўринг. Миннатдорчиликни мазали таомга ўхшатса бўлади; уни бошқалар билан бўлишганингиз сайин қувонч келтиради. Бизга миннатдорчилик билдиришганда севинамиз. Миннатдорчилигимизни изҳор этсак, бошқаларни хурсанд қиламиз. Шунда, бизга ёрдамлашишга ҳаракат қилган ёки биз муҳтож бўлган нарсани берган инсон уринишлари зое кетмаганини тушунади. Бунинг натижасида, ўша инсон билан бўлган дўстлик ришталаримиз мустаҳкамланади.

6. Миннатдорчилик сўзлари ва олтин олмалар ўртасида қандай ўхшашлик бор?

⁶ Миннатдор эканимизни кўрсатиш муҳим. Муқаддас Китобда: «Ўз вақтида айтилган сўз, кумуш патнисдаги олтин олмалар кабидир»,— деган сўзларни ўқиймиз. (Ҳик. 25:11) Тасаввур қилинг, олтиндан ясалган олмалар кумуш патнисда турса, қанчалар чиройли! Шунингдек, улар жуда қимматбаҳодир! Сизга шундай совға беришса, ўзингизни қандай ҳис этасиз? Сиз айтган миннатдорчилик сўзлари ҳам шундай қимматбаҳо бўлиши мумкин. Қуйидаги фикр борасида бир ўйлаб кўринг: олтиндан ясалган олмалар узоқ вақт сақланиб туради. Шунга ўхшаб, миннатдорчилик билдирганингизда инсон уни бутун ҳаёти давомида эслаши ва қадрлаши мумкин.

7. Забур 27:4 да ўқиганимиздай, Довуд ва Осифнинг авлодлари миннатдор эканини қандай кўрсатган?

⁷ Қадимда Худонинг кўпгина хизматчилари миннатдор эканини кўрсатишган. Улардан бири Довуд эди. (Забур 27:4 ни ўқинг.) У пок топинишни жуда қадрлаган ва миннатдорлигини амалда изҳор этган. Масалан, у маъбаднинг қурилишига керак бўладиган хомашёни тайёрлаган. Бундан ташқари, Осифнинг авлодлари санолар ёки мадҳ этувчи қўшиқлар ёзиб, миннатдор эканини кўрсатишган. Бир санода улар Худога шукроналар айтиб, Унинг «мўъжизаларидан» завқ олишини эълон этишган. (Заб. 75:1) Шуниси аниқки, Довуд ва Осифнинг авлодлари Яҳованинг баракалари учун жуда миннатдор эканини кўрсатишни истаган. Ушбу сано бастакорларига қай йўсин тақлид қила оласиз?

8–9. Ҳаворий Павлус биродару опа-сингилларини қадрлашини қай йўсин кўрсатган ва қандай хулосага келишимиз мумкин?

⁸ Ҳаворий Павлус биродару опа-сингилларини қадрлаган ва буни улар ҳақида қандай фикрлар айтгани билан кўрсатган. У ибодатларида улар учун Худога раҳмат айтган. Қолаверса, мактуб ёзаётганда ҳам уларни қадрлашини кўрсатган. Римликларга 16- бобининг биринчи 15 та оятида Павлус 27 та имондошини исми бўйича айтиб ўтган. Павлус у учун «ўзларини хавф остига қўйган» Приска ва Акилани алоҳида тилга олган ва кўпларга, хусусан, Павлуснинг ўзига «ҳомийлик қилган» Фива ҳақида ёзган. У суюкли, меҳнаткаш имондошларини мақтаган. (Рим. 16:1–15)

⁹ Павлус биродару опа-сингиллари номукаммал эканини билган, лекин Римликларга йўллаган мактубининг якунида уларнинг яхши тарафларига эътибор қаратган. Павлуснинг мактуби жамоатда баланд овозда ўқиб берилганда, ўша биродару опа-сингиллар ўзларини қандай ҳис этганини бир фараз қилинг! Бу туфайли уларнинг Павлус билан бўлган дўстлик ришталари янада мустаҳкам бўлган деган хулосага келсак бўлади. Жамоат аъзоларингизга сўзларию ишлари учун доим миннатдорчилик билдирасизми?

10. Исо издошларига миннатдорчилик билдирганидан нимани ўргансак бўлади?

¹⁰ Исо Кичик Осиёдаги муайян жамоатларга хабарлар айтганида, қилган ишлари учун улардан миннатдор эканини кўрсатган. Мисол учун, у Тиатирадаги жамоатга хабар айтганида, уни қуйидаги сўзлар билан бошлаган: «Мен ишларингни, севгингни, имонингни, хизматингни, сабр-бардошингни ҳамда охирги ишларинг аввалгидан ҳам кўпроқ эканини биламан». (Ваҳ. 2:19) Исо шунчаки уларнинг кўп ишларини санаб ўтмаган, балки уларни яхши ишлар қилишга ундаган фазилатлари учун мақтаган. Тиатирадаги баъзиларга маслаҳат бериш керак бўлса ҳам, Исо хабарини далдали сўзлар билан бошлаган ва худди шундай тугатган. (Ваҳ. 2:25–28) Барча жамоатларнинг боши сифатида Исо қандай ҳокимиятга эга экани борасида ўйлаб кўринг. Исо биз у учун қилаётган ишлардан миннатдор эканини айтишга мажбур эмас. Шундай бўлса-да, у миннатдорчилик билдиради. Бу оқсоқоллар учун нақадар ажойиб ўрнак!

11. Ибронийларга 12:16 га кўра, муқаддас нарсаларга нисбатан Эсов қандай муносабатда бўлган?

¹¹ Афсуски, Муқаддас Китобда келтирилган баъзи кишилар миннатдор эканини кўрсатмаган. Масалан, Эсовни Яҳовани севган ота-она тарбия қилган бўлса-да, у муқаддас нарсаларни қадрламаган. (Ибронийларга 12:16 ни ўқинг.) У ношукур бўлгани қандай намоён бўлди? Эсов атиги бир коса ясмиқли овқатга тўнғичлик ҳуқуқини укаси Ёқубга ўйламасдан сотиб юборган. (Ибт. 25:30–34) Вақт ўтиб, у чиқарган қароридан  афсусланган. Лекин у ўзида бор нарсаларни қадрламаган ва шу боис барака сифатида тўнғичлик ҳуқуқини олмаганида, шикоят қилишга ҳаққи йўқ эди.

12–13. Исроил халқи ношукур эканини қандай кўрсатди ва натижаси нима бўлди?

¹² Исроил халқида миннатдор бўлиш учун кўпгина сабаблар бор эди. Яҳова Мисрга Ўнта жазони юборгач, улар қулликдан озод этилган эди. Қизил денгизда Худо уларни Миср қўшинининг қўлидан қутқариб қолган эди. Ўшанда Исроил халқи миннатдорчилик ҳиссига тўлиб, Яҳовага ғалаба қўшиғини куйлаганди. Хўш, улар миннатдор бўлиб қолишдими?

¹³ Исроил халқи бошқа қийинчиликларга дуч келганда, Яҳованинг улар учун қилган ҳамма яхши ишларини тезда унутди. Улар миннатдорчилик намоён этишмади. (Заб. 106:7) Қандай қилиб? «Исроил ўғилларининг бутун жамоаси Мусо билан Ҳорундан нолий бошлади», аслида эса, улар Яҳовадан нолиётган эди. (Чиқ. 16:2, 8) Яҳова халқи ношукурлик қилганидан хафа бўлган. Кейинчалик У Ёшуа ва Холибдан ташқари, Исроил ўғилларининг барча авлоди саҳрода йўқ бўлиб кетишини айтади. (Саҳ. 14:22–24; 26:65) Келинг, салбий ўрнак ва ижобий ўрнак қолдирган кишилардан нимани ўрганишимиз мумкинлигини кўриб чиқамиз.

14–15. а) Қай йўсин турмуш ўртоқлар ўзаро миннатдор эканини кўрсата олади? б) Қандай қилиб ота-она фарзандига миннатдорчилик намоён этишни ўргата олади?

¹⁴ Оилада. Оиланинг ҳар бир аъзоси миннатдорчилик билдирса, бутун оилага фойдаси тегади. Турмуш ўртоқлар ўзаро қанча кўп миннатдорчилик билдирса, шунча яқинроқ бўлади. Ҳатто бир-бирини кечириш осонроқ кечади. Хотинини қадрлайдиган эр нафақат унинг яхши сўзларию ишларини пайқайди, балки «уни мақтайди». (Ҳик. 31:10, 28) Доно аёл эса турмуш ўртоғидан айнан нима учун миннатдор эканини айтади.

¹⁵ Ота-оналар, фарзандларингизга миннатдорчилик намоён этишни қай йўсин ўргатишингиз мумкин? Унутмангки, улар сизнинг сўзларингизу ишларингизга тақлид қилади. Шу боис, болангиз сиз учун бирон нима қилса, унга раҳмат айтиб ўрнак кўрсатинг. Шунингдек, бошқалар у учун қандайдир иш қилса, уларга миннатдорчилик кўрсатиш кераклигини ўргатинг. Фарзандларингизга миннатдорчилик чин қалбдан чиқишини ва уларнинг сўзлари ижобий таъсир кўрсатиши мумкинлигини тушунишга ёрдам беринг. Масалан, Клери исмли ёш аёл қуйидагича бўлишди: «Онам 32 ёшида учта  бола билан тўсатдан ёлғиз қолган. Ўзим ҳам шу ёшга етганимда, онамга қанчалик қийин бўлгани ҳақида ўйладим. Шунда онамга қўнғироқ қилиб, биз учта фарзандини катта қилиш учун қурбон қилган барчасидан жуда ҳам миннатдор эканимни айтдим. Яқинда онам сўзларим қалбидан ўрин олганини, улар устида тез-тез фикр юритишини ва ўша сўзлар унга доим қувонч бахш этишини айтди».

16. Миннатдорчилик билдириш бошқаларга далда бериши борасида мисол келтиринг.

¹⁶ Жамоатда. Биродару опа-сингилларга миннатдорчилик билдирганимизда, уларга далда берамиз. Масалан, ёши 28 да бўлган Жорж исмли оқсоқол оғир касал бўлиб қолди. У бир ой давомида йиғилишларга бора олмади. Жамоат учрашувларига қатнай бошлаганида ҳам, дастурда вазифа билан қатнаша олмасди. Жорж шундай деди: «Имкониятларим чегаралангани ва жамоатдаги вазифаларни бажара олмаганим учун ўзимни кераксиздай ҳис этардим. Аммо бир сафар йиғилишдан кейин битта биродар менга: “Оиламга кўрсатган ўрнагингиз учун сизга раҳмат айтмоқчи эдим. Охирги бир неча йил давомида нутқларингиз бизга қанчалик ёрдам берганини тасаввур қила олмайсиз. Улар туфайли маънан ўсдик”,— деб айтди. Бу менга қаттиқ таъсир қилди ва йиғлаб юбордим. У айнан мен муҳтож бўлган сўзларни айтди».

17. Колосаликларга 3:15 да эслатилганидай, сахийлиги учун Яҳовага қай йўсин миннатдорчилик билдира оламиз?

¹⁷ Сахий Аллоҳимизга. Яҳова бизга мўл-кўл маънавий озуқа тақдим этмоқда. Масалан, йиғилишларда, журналлардан ва веб-сайтимиздан фойдали йўл-йўриқлар оламиз. Бирон нутқни тинглаганингизда, мақолани ўқиганингизда ёки Интернет-телевидение дастурини томоша қилганингизда: «Бу айнан менга керак бўлган нарса»,— деб айтганмисиз? Яҳовадан миннатдор эканимизни қандай кўрсата оламиз? (Колосаликларга 3:15 ни ўқинг.) Буни амалга оширишнинг йўлларидан бири — Худога ҳадялари учун ибодатларда доим раҳмат айтиш. (Ёқб. 1:17)

18. Йиғилиш залини қадрлашимизни қандай кўрсатишимиз мумкин?

¹⁸ Топиниш жойларимизни озода ва саранжон сақлаб ҳам Яҳовадан миннатдор эканимизни кўрсата оламиз. Йиғилиш залини тозалашда ва таъмирлашда мунтазам қатнашамиз. Аудио ва видео аппаратураси учун масъул биродарлар улардан эҳтиёткорлик ила фойдаланади. Йиғилиш залига ўринли тарзда ғамхўрлик қилсак, у кўпроқ хизмат қилади ва катта таъмир ишлари ҳам камаяди.  Бу туфайли эса, дунё бўйлаб янги залларни қуриш ва таъмирлаш учун кўпроқ маблағ бўлади.

19. Туман нозири ва унинг хотини билан бўлган воқеадан қандай сабоқ олдингиз?

¹⁹ Биз учун кўп меҳнат қилаётганларга. Миннатдорчилик билдирганимизда, инсон сўзларимиз туфайли қийинчиликларига нисбатан нуқтаи назарини ўзгартириши мумкин. Мисол тариқасида, туман нозири ва унинг хотини билан бўлган воқеани олайлик. Қишда кун бўйи хизмат қилгач, улар уйга ҳолдан тойиб келади. Ҳаво шунчалик совуқ бўлганидан опамиз пальтосида ухлайди. Эрталаб у турмуш ўртоғига бу хизмат турида бошқа иштирок эта олмаслигини айтади. Ўша куни эрталаб бир оз вақт ўтиб, филиалдан опамизга йўлланган мактуб келади. Хатда опамизни хизмати ва сабр-бардоши учун илиқ мақташган эди. Шунингдек, у ерда ҳар ҳафта бир жойдан бошқа жойга кўчиш қанчалик қийин эканини тушунишлари айтилган эди. Турмуш ўртоғи шундай деб бўлишди: «Мақтов сўзлари туфайли рафиқам шунчалик хурсанд бўлганки, бу хизмат турини қолдириш тўғрисида бошқа ҳеч қачон гапирмаган. Аслида, мен бир неча маротаба туман нозирлик хизматини қолдириш ҳақида ўйлаганимда, у мени бундай қилмасликка ундаган». Бу жуфтлик туман нозирлик хизматида деярли 40 йил иштирок этди.

20. Доим нима қилишга ҳаракат қилишимиз керак ва нега?

²⁰ Доим миннатдор эканимизни сўзларимизу ишларимиз билан кўрсатишга интилайлик. Ушбу ношукур дунёда муаммоларию ҳаёт ташвишлари билан курашаётган киши учун чин қалбдан айтган сўзларимиз ва қилган ҳаракатларимиз айни муддао бўлиши ҳеч гап эмас. Қолаверса, миннатдорчилик билдирганда, абадий давом этадиган дўстлик ришталарини боғлаймиз. Энг асосийси, сахий ва миннатдор Отамиз Яҳовага тақлид қилган бўламиз.