1-2. (a) Anhte yawng hpa hpe ra sharawng ai kun? (b) Hpa hpe anhte kam mai ai kun?

ANHTE yawng tsawra hkrum mayu ga ai. Tara rap ra ai hku mung kanawn mazum hkrum mayu ga ai. Tsawra myit hte tara rap ra ai lam hpe ayan na n lu la yang, manu n dan ai, myit mada lam n nga ai ngu hkamsha chye ai.

² Anhte gaw tsawra myit hte tara rap ra ai hpe ra sharawng ai lam Yehowa chye ai. (Shk 33:5) Karai Kasang gaw anhte hpe grai tsawra nna tara rap ra ai hku kanawn mazum na hpe anhte chye ga ai. Dai lam hpe, Israela ni a matu Mawshe hku nna Yehowa jaw wa ai Tara ni hpe atsawm hkaja na nga yang chye lu ai. Kaga ni gaw nang hpe kanawn mazum ai shaloi, tsawra myit hte tara rap ra ai lam n nga ai ngu hkamsha yang, Israela ni hpe Yehowa myit tsang ai lam madun da ai Mawshe a Tara * hpe myit yu u.

3. (a) Roma 13:8-10 hta sang lang dan ai hte maren Mawshe a Tara hpe hkaja yang hpa hpe chye wa na kun? (b) Ndai sumhpa hta gara ga san ni a mahtai hpe chye lu na kun?

³ Mawshe a Tara hpe anhte hkaja yang, Yehowa Karai Kasang hta nga ai tsawra myit hpe chye wa na re. (Roma 13:8-10 hpe hti u.) Ndai sumhpa hta, Israela ni hpe jaw da ai tara nkau hte ndai ga san ni a mahtai hpe hkaja na re: Tara gaw tsawra myit hta madung da ai lam hpa majaw lu tsun ai kun? Tara gaw tara rap ra na matu shadut ya ai ngu hpa majaw lu tsun ai kun? Ahkaw ahkang nga ai ni tara hpe hkan sa na matu gara hku hpyi  shawn hkrum ai kun? Tara gaw kadai ni hpe laksan hku nna makawp maga ya ai kun? Dai ga san ni a mahtai gaw shalan shabran lam, myit mada lam lu shangun nna, anhte a Kawa hte grau nna hku hkau wa shangun ai.​—⁠Kas 17:26, 27; Rom 15:4.

4. (a) Mawshe a Tara gaw tsawra myit hta madung da ai ngu hpa majaw tsun lu ai kun? (b) Mahte 22:36-40 hta tsun da ai hku nga yang Yesu gaw gara tara ni hpe ahkyak shatai tsun wa ai kun?

⁴ Mawshe a Tara gaw tsawra myit hta madung da ai ngu anhte lu tsun ai. Hpa majaw nga yang, Yehowa galaw ai lam yawng gaw tsawra myit hta madung da ai majaw re. (1 Yh 4:8) Mawshe a Tara yawng gaw, Karai Kasang hpe tsawra u, htingbu wa hpe tsawra u ngu ai lam lahkawng hta madung nna Yehowa jaw wa ai re. (Jaw 19:18; Trj 6:5; Mahte 22:36-40 hpe hti u.) Tara 600 jan hta lawm ai tara langai hpra gaw, Yehowa a tsawra myit hpe chye lu hkra karum ya ai. Ga shadawn nkau hpe hkaja yu ga.

5-6. Ningrum ningtau shada hpa galaw na hpe Yehowa ra sharawng ai kun? Yehowa hpa hpe sadi yu nga ai kun? Ga shadawn langai jaw u. 

⁵ Ningrum ningtau hpe sadi dung nna, ma ni hpe lanu lahku u. Ningrum ningtau shada tsawra myit rawt jat nna prat tup tsawra mat na matu Yehowa ra sharawng ai. (Nin 2:24; Mat 19:3-6) Num shaw la shaw ai amu gaw, tsawra myit n nga ai tara tawt lai ai lam langai re. Tara Kanu Shi a nambat sanit ngu na tara hta, num shaw la shaw ai amu hpe hkum pat da ai. (Trj 5:18) Dai mara gaw, Karai Kasang hpe shut hpyit ai mara rai nna, ningrum ningtau hpe mung grai hkra machyi shangun ai. (Nin 39:7-9) Tinang a ningrum ningtau gaw num shaw la shaw amu galaw yang, sadi run hkrum ai ngu shaning law law hkamsha chye ai.

⁶ Ningrum ningtau shada gara hku kanawn mazum ai hpe Yehowa sadi yu nga ai. Laksan hku nna, Israela madu jan ni hpe atsawm kanawn mazum na matu shi ra sharawng ai. Tara hkungga ai madu wa gaw, madu jan hpe tsawra nna, kaji kajaw lam ni a majaw madu jan hpe jahka kau na n re. (Trj 24:1-4; Mat 19:3, 8) Manghkang kaba a majaw madu jan hpe jahka kau na nga yang, shi hpe jahka ai laika jaw ra na re. Dai jahka laika gaw, num langai hpe akyang lailen hten za ai ngu nna n teng ai hku n tsun hkrum hkra makawp maga ya ai. Dai sha n-ga, jahka laika garai n jaw shi yang, madu wa gaw mare salang ni hte bawng ban ra na re. Dai lam hku nna mare salang ni gaw dinghku hpe bai kaja hkra karum ya na matu ahkaw ahkang lu na re. Israela la langai gaw, tingkyeng akyu a matu madu jan hpe jahka ai nga yang, lapran shang nna gaw Yehowa hparan ya na n re. Raitim, Yehowa gaw madu jan a myi prwi hpe mu nna, kade daram hkra machyi nga ai hpe mung chye na ya ai.​—⁠Mal 2:13-16.

7-8. (a) Kanu kawa ni hpe hpa galaw na matu Yehowa matsun da ai kun? (Makawp sumla hpe yu u.) (b) Anhte hpa sharin la lu ai kun?

⁷ Ma ni ngwi pyaw nna shimlum na matu Yehowa ra sharawng ai lam Tara hta mu lu ai. Kanu kawa ni hku nna, tinang a ma ni hpe malu masha madi shadaw ya ai sha n-ga, wenyi lam kaja hkra karum ya na matu mung Yehowa matsun da ai. Yehowa a Tara hpe manu shadan nna, Yehowa hpe tsawra chye wa hkra karum ya na matu, kanu kawa ni gaw ahkaw ahkang yawng hpe akyu jashawn ra na re. (Trj 6:6-9; 7:13) Israela amyu masha ni hpe Yehowa ari jaw ai lam langai gaw, tinang a ma nkau mi hpe hkrit hpa lam hku nna galaw wa ai majaw re. (Yer 7:31, 33) Kanu kawa ni hku nna tinang a ma ni hpe kabai da mai ai, kam ai hku galaw mai ai arai ni hku nna n mai mu mada ai. Yehowa jaw ai manu dan ai kumhpa rai nna, sali wunli hku mu mada ra ai.​—⁠Shk 127:3.

⁸ Sharin la lu ai lam ni: Ningrum ningtau ni shada da gara hku kanawn mazum ai hpe Yehowa sadi yu nga ai. Kanu kawa ni hku nna tinang a ma ni hpe tsawra na matu hte, n tara ai hku kanawn mazum na nga yang tara jeyang hkrum na re.

9-11. Ra marin ai myit hkum nga ngu ai tara hpe Yehowa hpa majaw jaw wa ai kun?

 ⁹ Ra marin ai myit hkum nga. Tara Kanu Shi a hpang jahtum tara gaw ra marin ai myit n nga na matu (sh) kaga ni madu ai arai hpe ra marin ai myit n nga na matu tsun da ai. (Trj 5:21; Rom 7:7) Yehowa gaw, manu dan ai lam langai sharin ya mayu ai majaw dai tara hpe jaw ai re. Shi a amyu masha ni gaw, tinang a myit masin hpe makawp maga ra ai. Dai hta, myit mang ai lam ni, hkamsha ai lam ni lawm ai. Nhkru n kaja ai lam ni gaw, n kaja ai myit mang lam hte hkamsha lam ni kaw nna hpang wa ai hpe shi chye ai. (Gsh 4:23) Israela masha langai gaw, n kaja ai ra marin lam ni kaba wa na matu ahkang jaw na nga yang, kaga ni hpe tsawra myit hte kanawn mazum lu na n re. Ga shadawn, Hkawhkam Dawi gaw dai zawn lam hpe galaw hkrup wa ai. Shi gaw masha kaja langai re. Raitim, masa lam langai hta, kaga la a num hpe ra marin wa ai. Shi a ra marin ai myit a majaw yubak galaw hkrup mat ai. (Yak 1:14, 15) Dawi gaw num shaw ai amu galaw wa ai. Dai num a madu wa hpe mung hkalem nna sat kau ai.​—⁠ 2 Sa 11:2-4; 12:7-11.

¹⁰ Ra marin ai myit hkum nga ngu ai tara hpe Israela ni n hkan sa yang Yehowa chye ai. Masha a myit masin hpe Yehowa chye lu ai. (1 Hl 28:9) Ra marin ai myit hkum nga ngu ai tara hpe shi a amyu masha ni hpe jaw da ai. Dai majaw, n kaja ai lam galaw hkrup shangun ai myit mang lam ni hpe koi yen ra ai. Yehowa gaw, grai hpaji rawng nna tsawra myit nga ai.

¹¹ Sharin la lu ai lam ni: Yehowa gaw, masha langai a shinggan nsam hta grau nna mu lu ai. Anhte a myit kata hta hpa nga ai hpe shi mu ai. (1 Sa 16:7) Anhte a galaw ai lam, myit mang ai lam, hkamsha ai lam yawng hpe shi chye ai. Anhte hta nga ai kaja ai atsam ni hpe shi yu nna n-gun jaw nga ai. Raitim, n kaja ai lam ni hpe n galaw hkrup shi yang, tinang hkum tinang atsawm dinglik yu nna, n kaja ai myit mang lam hpe hkang na matu shi ra sharawng ai.​—⁠2 Hl 16:9; Mat 5:27-30.

12. Mawshe a Tara gaw hpa hpe chye shangun ai kun?

¹² Yehowa gaw tara rap ra ai hpe tsawra ai lam Mawshe a Tara gaw sharin ya ai. (Shk 37:28; Esa 61:8) Kaga ni hpe rap ra ai hte gara hku kanawn mazum mai na lam shi kasi ningli madun wa ai. Yehowa jaw da ai tara hpe Israela ni hkan sa ai shaloi, shanhte hpe Yehowa shaman chyeju jaw ai. Shi a dinghpring ai hte tara rap ra ai tsang madang ni hpe shanhte nyet kau ai shaloi, tsin-yam hkrum wa ai. Tara Kanu Shi hta lawm ai kaga tara lahkawng hpe mung bawngban yu ga.

13-14. Tara Kanu Shi hta lawm ai shawng nnan na tara lahkawng hta hpa lam hpe hpyi shawn da ai kun? Dai tara ni kaw nna Israela ni akyu lu la na matu gara hku hkan sa ra ai kun?

¹³ Yehowa hpe sha nawku u. Tara Kanu Shi hta lawm ai shawng nnan na tara lahkawng gaw, Yehowa hpe sha nawku nna, gawngngu sumla nawku ai hpe nyet kau na matu sadi jaw da ai. (Pru 20:3-6) Dai tara ni gaw Yehowa akyu lu la na matu n re. De a malai, shi a amyu masha ni akyu hkamsha lu na matu re. Yehowa hpe shanhte sadi dung ai nga yang, ngamu ngamai wa na re. Kaga amyu masha ni a hpara ni hpe nawku na nga yang, tsin-yam ni hkrum wa na re.

¹⁴ Hkanan masha ni a lam hpe myit yu u. Shanhte gaw, asak hkrung nna teng man ai Karai hpe nawku na malai, asak n rawng ai gawngngu sumla ni hpe nawku ma ai. Dai gaw, shanhte hkum shanhte grit nem mat hkra galaw kau ai re. (Shk 115:4-8) Shanhte a nawku dawjau ai lam hta, matsat shabat lam ni re ai nse nsa ai lam ni galaw nna, hkrit hpa lam hku ma ni hpe hkungga nawng ai lam ni lawm ai. Dai hte maren, Israela ni gaw Yehowa hpe nyet kau nna gawngngu sumla ni hpe nawku ai shaloi, shanhte hkum shanhte grit nem mat hkra galaw ai rai nna shanhte a dinghku mung hkra machyi wa ai. (2 Hl 28:1-4) Ahkang aya nga ai ni gaw, Yehowa a tara rap ra ai tsang madang ni hpe nyet kau ma ai. Shanhte a ahkang aya  hpe shut ai hku akyu jashawn nna, gawng kya ai masha ni hpe adip arip galaw ma ai. (Eze 34:1-4) Makawp maga lam n lu ai num ni, ma ni hpe n tara ai hku kanawn mazum ai ni hpe tara jeyang na lam Israela ni hpe Yehowa sadi jaw wa ai. (Trj 10:17, 18; 27:19) Israela ni gaw Yehowa hpe sadi dung nna, shada da tara rap ra ai hku kanawn mazum ai shaloi, shanhte hpe Yehowa shaman chyeju jaw wa ai.​—⁠1 Hk 10:4-9.

15. Yehowa a lam hpa sharin la lu ai kun?

¹⁵ Sharin la lu ai lam ni: Yehowa hpe nawku ai ngu tsun tim, shi a tsang madang ni hpe nyet kau nna shi a amyu masha ni hpe hkra machyi hkra galaw ai ni nga ai. Shanhte hte seng nna Yehowa hpe mara n mai shagun ai. Yehowa gaw anhte hpe tsawra nna n tara ai lam ni anhte hkrum nga ai hpe shi chye ai. Kanu langai gaw shi a ma jamjau hkrum ai shaloi hkamsha ai hta grau nna, anhte a hkamsha lam hpe Yehowa chye na ya ai. (Esa 49:15) Mayak mahkak ni hpe lapran shang nna kalang ta hparan ya na gaw n raitim, aten du ai shaloi, mara galaw nna myit malai n lu ai ni hpe shanhte galaw ai hte maren tara jeyang na re.

16-18. Mawshe a Tara gaw prat hkrun lam a gara masa ni hte seng ang nga ai kun? Anhte hpa sharin la lu ai kun?

¹⁶ Mawshe a Tara gaw, Israela masha langai a part masa lam amyu myu hta makawp maga ya ai. Dai majaw, lit ap hkrum ai salang ni gaw Yehowa a masha ni hpe ding man ai hku tara jeyang na matu ahkyak ai. Shanhte gaw wenyi lam hpe madi shadaw ya ai sha n-ga, manghkang ni hte tara tawt lai ai lam ni hpe hparan ya na matu mung lit nga ai. Ndai ga shadawn ni hpe yu yu ga.

¹⁷ Israela masha langai gaw masha sat yang, kalang ta shi bai sat hkrum na n re. Shi a mare hta nga ai salang ni gaw, si dam jaw na, n jaw na hpe n dawdan shi yang, masa lam ni hpe atsawm sha sagawn na re. (Trj 19:2-7, 11-13) Salang ni gaw, shani shagu na prat hkrun lam hta byin chye ai manghkang ni hpe mung tara jeyang ya ai. (Pru 21:35; Trj 22:13-19) Salang ni gaw tara rap ra nna, Israela masha ni mung tara hpe hkan sa na nga yang, langai hpra akyu lu la nna, amyu masha yawng mung Yehowa hpe shagrau lu na re.​—⁠Jaw 20:7, 8; Esa 48:17, 18.

¹⁸ Sharin la lu ai lam ni: Anhte a prat hkrun lam shagu gaw, Yehowa a matu ahkyak ai. Anhte gaw kaga ni hpe tara rap ra nna tsawra myit hte kanawn mazum na matu shi ra sharawng ai. Nta kaw anhte hkrai sha nga tim pyi, anhte galaw ai, tsun ai lam yawng hpe shi yu nga ai.​—⁠Heb 4:13.

19-21. (a) Salang ni hte tara agyi ni gaw Karai Kasang a masha ni hpe gara hku kanawn mazum ai kun? (b) Mawshe a Tara gaw laksan hku nna masha ni hpe gara hku makawp maga ya ai kun? Anhte hpa sharin la lu ai kun?

¹⁹ Yehowa gaw, shi a amyu masha ni hpe makau grup-yin na akyang hten za ai masha ni a shingkang ka-up ai lam kaw nna makawp maga ya mayu ai. Dai majaw, shi gaw salang ni hte tara agyi ni hpe Tara hpe htep lahti hkan sa na matu hpyi shawn da ai. Shanhte tara jeyang ai shaloi, shi a amyu masha ni hpe grai mazut ai  hku (sh) grai tara ja ai hku galaw na matu n re. De a malai, tsawra myit hte tara jeyang na matu re.​—⁠Trj 1:13-17; 16:18-20.

²⁰ Yehowa gaw shi a amyu masha ni hpe tsawra matsan dum ai. Dai majaw, marai langai hpra hpe n tara ai hku kanawn mazum hkrum ai kaw nna makawp maga na matu, tara ni hpe jahkrat da ya ai. Ga shadawn, tara tawt lai ai ngu shut ai hku tara shawk shawn ai lam yawm hkra Mawshe a Tara gaw makawp maga da ya ai. Tara shawk shawn hkrum ai wa gaw, shi hpe kadai tara shawk ai hpe chye lu na ahkang nga ai. (Trj 19:16-19; 25:1) Mara nga ai ngu nna garai n dawdan shi yang, yawm htum sakse lahkawng gaw sakse hkam ra ai. (Trj 17:6; 19:15) Sakse langai sha nga ai tara tawt lai ai Israela masha langai hte seng nna gaw gara hku kun? Shi galaw ai mara a matu galoi mung dam jaw hkrum na n re ngu nna n mai sawn la ai. Dai wa hpe Yehowa mu ai. Dinghku hta, kawa ni ahkaw ahkang nga tim, shanhte a ahkaw ahkang gaw shadawn sharam sha re. Dinghku a manghkang nkau hta, mare salang ni gaw shang lawm na ahkang nga nna, hpang jahtum dawdan lam jahkrat ya lu ai.​—⁠Trj 21:18-21.

²¹ Sharin la lu ai lam ni: Yehowa gaw n tara ai lam hpa mung n galaw ai hku nna, kaja htum kasi ningli madun wa ai. (Shk 9:7) Shi a tsang madang ni hte maren asak hkrung ai ni hpe shaman chyeju jaw nna, ahkang aya hpe shut ai hku jailang ai ni hpe gaw ari jaw ai. (2 Sa 22:21-23; Eze 9:9, 10) Nkau mi a nhkru ai hku galaw ai lam ni gaw, dam jaw n hkrum ai zawn byin nga tim, aten du wa yang Yehowa gaw shanhte hpe tara jeyang na gaw teng sha re. (Gsh 28:13) Shanhte myit malai n lu yang, “hkrung nga ai Karai Kasang a lata de hkrat wa ai lam gaw, nachying hkrit hpa lam rai nga ai” ngu ai lam hpe kade n na yang shanhte chye wa na re.​—⁠Heb 10:30, 31.

22-24. (a) Tara gaw laksan hku nna kadai ni hpe makawp maga ya ai kun? Yehowa a lam hpa sharin la lu ai kun? (b) Pru Mat 22:22-24 hta gara sadi jaw ga hpe mu lu ai kun?

²² Tara gaw, tinang hkum tinang n makawp maga lu ai ni re ai chyahkrai ma ni, gaida ni hte maigan masha ni hpe laksan hku nna makawp maga ya ai. Israela hta nga ai tara agyi ni hpe ndai hku tsun da ai: “Maigan masha ni hte jahkrai nmai ma ni a ahkaw ahkang ni hpe hkum pat shingdang da ya lu na n rai; gaida jan a hpun palawng hpe hkoi jaw gumhpraw a matu pahkam arai shatai kau ya lu na n rai.” (Trj 24:17, JCLB) Masha man hta gawng kya dik htum ai ni hpe Yehowa gaw tsawra matsan dum ai myit madun ai. Shanhte hpe n tara ai hku kanawn mazum ai ni hpe Yehowa ari jaw na re.​—⁠Pru Mat 22:22-24 hpe hti u.

²³ Tara gaw, sai ni shada nga sha ai lam amyu myu re ai jauwawng wawng ai hpe hkum pat ai hku nna, hkum shan roi rip hkrum ai lam n byin hkra nta masha ni hpe makawp maga ya ai. (Jaw 18:6-30) Israela ni a makau grup-yin hta nga ai masha ni gaw, dai zawn amu hpe hkam sharang nna mara pyi raw ya nga tim, Yehowa a masha ni gaw, dai lam ni hpe matsat shabat amu hku nna Yehowa mu mada ai zawn mu mada ai.

²⁴ Sharin la lu ai lam ni: Woi awn na matu lit lu da ai ni gaw, shanhte woi awn nga ai ni yawng hpe tsawra myit hte yu lanu lahku na matu Yehowa ra sharawng ai. Shi gaw hkum shan roi rip ai lam hpe nju n dawng nna, gawng kya ai ni hpe makawp maga na matu hte tara rap ra na matu ra sharawng ai.

25-26. (a) Tsawra myit hte tara rap ra ai lam gaw nsa sa ai hte asak hte bung ai ngu nna hpa majaw lu tsun ai kun? (b) Ndai daw matut sumhpa a hpang na sumhpa ni hta hpa lam hkaja lu na kun?

²⁵ Tsawra myit hte tara rap ra ai gaw, nsa sa ai hte asak hte bung ai. Ginding aga hta, dai langai n nga yang, kaga langai mung n nga ai. Yehowa anhte hpe tara rap ra ai hku kanawn mazum na hpe anhte kam ai nga yang, shi hpe tsawra ai myit grau rawt jat wa na re. Anhte gaw Karai Kasang hte shi a tsang madang ni hpe tsawra na nga yang, kaga ni hpe tsawra nna tara rap ra ai hku kanawn mazum na re.

²⁶ Mawshe a Tara ga shaka gaw, Yehowa hte grau nna ni htep hkra Israela ni hpe karum ya ai. Raitim, Yesu shagu hkungga nawng ya ngut ai hpang Karai Kasang a masha ni gaw, Mawshe a Tara hpe n hkan sa ra sai. Grau kaja ai lam malai shang wa sai majaw re. (Rom 10:4) ‘Jep ai tara gaw du na ra ai ngamu ngamai lam ni a . . . shingnyip shingna sha rai nga ai’ ngu nna Kasa Pawlu tsun da ai. (Heb 10:1) Ndai daw matut sumhpa a hpang na sumhpa ni hta, Hkristan nawku hpung hta madun ra na tsawra myit hte tara rap ra ai lam a ahkyak ai lam hte, ngamu ngamai na lam nkau hpe hkaja mat na re.