អត្ថបទសិក្សា ៩
សេចក្ដីស្រឡាញ់និងយុត្ដិធម៌នៅអ៊ីស្រាអែលសម័យបុរាណ
«ទ្រង់ស្រឡាញ់សេចក្ដីសុចរិត នឹងសេចក្ដីយុត្ដិធម៌ ផែនដីមានពេញដោយសេចក្ដីសប្បុរសនៃព្រះយេហូវ៉ា»។—ទំនុក. ៣៣:៥
ចម្រៀងលេខ៣ ព្រះជាកម្លាំង ជាសេចក្ដីសង្ឃឹម និងជាទីពឹងរបស់យើង
សេចក្ដីសង្ខេប *
១-២. (ក) តើយើងទាំងអស់គ្នាចង់បានអ្វី? (ខ) តើយើងអាចប្រាកដអំពីអ្វី?
យើងទាំងអស់គ្នាចង់ទទួលសេចក្ដីស្រឡាញ់។ ម្យ៉ាងទៀត យើងទាំងអស់គ្នាចង់ឲ្យគេប្រព្រឹត្តដោយយុត្ដិធម៌ចំពោះយើង។ បើគេមិនបង្ហាញសេចក្ដីស្រឡាញ់និងយុត្ដិធម៌ចំពោះយើងម្ដងហើយម្ដងទៀត យើងប្រហែលជាមានអារម្មណ៍ថាខ្លួនគ្មានតម្លៃនិងអស់សង្ឃឹម។
២ ព្រះយេហូវ៉ាដឹងថាយើងចង់បានសេចក្ដីស្រឡាញ់និងយុត្ដិធម៌ខ្លាំងណាស់។ (ទំនុក. ៣៣:៥) យើងអាចប្រាកដថាព្រះរបស់យើងស្រឡាញ់យើងយ៉ាងខ្លាំង ហើយចង់ឲ្យគេប្រព្រឹត្តដោយយុត្ដិធម៌ចំពោះយើង។ យើងអាចឃើញចំណុចនេះពេលយើងពិចារណាយ៉ាងដិតដល់អំពីច្បាប់ដែលព្រះយេហូវ៉ាបានផ្ដល់ឲ្យប្រជាជាតិអ៊ីស្រាអែលតាមរយៈម៉ូសេ។ បើអ្នកឈឺចិត្តដោយសារគេមិនបានប្រព្រឹត្តចំពោះអ្នកដោយសេចក្ដីស្រឡាញ់ឬយុត្ដិធម៌ សូមពិចារណាអំពីរបៀបដែលច្បាប់ម៉ូសេ *បង្ហាញនូវការយកចិត្តទុកដាក់របស់ព្រះយេហូវ៉ាចំពោះរាស្ត្រលោក។
៣. (ក) ដូចរ៉ូម ១៣:៨-១០បានពន្យល់ តើយើងរៀនអ្វីពេលយើងពិនិត្យមើលច្បាប់ម៉ូសេ? (ខ) តើយើងនឹងពិចារណាចម្លើយចំពោះសំណួរអ្វីខ្លះក្នុងអត្ថបទនេះ?
៣ ពេលយើងពិនិត្យមើលច្បាប់ម៉ូសេ យើងអាចឃើញថាព្រះយេហូវ៉ាជាព្រះដែលមានអារម្មណ៍កក់ក្ដៅ ហើយជាព្រះដែលប្រកបដោយសេចក្ដីស្រឡាញ់។ (សូមអាន រ៉ូម ១៣:៨-១០) ក្នុងអត្ថបទនេះ យើងនឹងពិចារណាអំពីច្បាប់ខ្លះៗដែលព្រះបានផ្ដល់ឲ្យប្រជាជាតិអ៊ីស្រាអែល និងពិចារណាចម្លើយចំពោះសំណួរដូចជា៖ ហេតុអ្វីយើងអាចនិយាយថាច្បាប់ម៉ូសេមានមូលដ្ឋានលើសេចក្ដីស្រឡាញ់ ហើយលើកស្ទួយយុត្ដិធម៌? តើពួកអ្នកដែលមានភារកិច្ចក្នុងការណែនាំរាស្ត្រលោកត្រូវអនុវត្តច្បាប់នោះយ៉ាងដូចម្ដេច? តើច្បាប់ម៉ូសេបានការពារអ្នកណាជាពិសេស? ចម្លើយចំពោះសំណួរទាំងនេះអាចសម្រាលទុក្ខយើង ជួយយើងឲ្យមានសេចក្ដីសង្ឃឹម និងជួយយើងឲ្យចូលកាន់តែជិតបិតារបស់យើងដែលប្រកបដោយសេចក្ដីស្រឡាញ់។—សកម្ម. ១៧:២៧; រ៉ូម ១៥:៤
ច្បាប់ម៉ូសេមានមូលដ្ឋានលើសេចក្ដីស្រឡាញ់
៤. (ក) ហេតុអ្វីយើងអាចនិយាយថាច្បាប់ម៉ូសេមានមូលដ្ឋានលើសេចក្ដីស្រឡាញ់? (ខ) តើលោកយេស៊ូបានលើកបញ្ជាក់អំពីបញ្ញត្ដិអ្វីខ្លះនៅម៉ាថាយ ២២:៣៦-៤០?
៤ ដោយសារអ្វីៗទាំងអស់ដែលព្រះយេហូវ៉ាធ្វើគឺផុសចេញពីសេចក្ដីស្រឡាញ់របស់លោក នោះយើងអាចនិយាយថាច្បាប់ម៉ូសេមានមូលដ្ឋានលើសេចក្ដីស្រឡាញ់។ (១យ៉ូន. ៤:៨) តាមការរៀបចំរបស់ព្រះយេហូវ៉ា ច្បាប់នោះទាំងមូលមានមូលដ្ឋានលើបញ្ញត្ដិដ៏សំខាន់ពីរ គឺស្រឡាញ់ព្រះនិងស្រឡាញ់អ្នកជិតខាង។ (លេវី. ១៩:១៨; ចោ. ៦:៥; សូមអាន ម៉ាថាយ ២២:៣៦-៤០) យ៉ាងនេះ យើងអាចដឹងថាច្បាប់នីមួយៗនៃច្បាប់ទាំង៦០០ជាងនៅក្នុងច្បាប់ម៉ូសេ បង្ហាញយើងអំពីអ្វីមួយនៃសេចក្ដីស្រឡាញ់របស់ព្រះយេហូវ៉ា។ សូមយើងពិចារណាឧទាហរណ៍មួយចំនួន។
៥-៦. តើព្រះយេហូវ៉ាចង់ឲ្យគូអាពាហ៍ពិពាហ៍ធ្វើអ្វី ហើយតើលោកដឹងអំពីអ្វី? សូមលើកឧទាហរណ៍មួយ។
៥ ចូរស្មោះត្រង់ចំពោះគូអាពាហ៍ពិពាហ៍ ហើយថែរក្សាកូនៗរបស់អ្នក។ ព្រះយេហូវ៉ាចង់ឲ្យប្ដីប្រពន្ធមានសេចក្ដីស្រឡាញ់យ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមករហូតដល់សេចក្ដីស្រឡាញ់នោះស្ថិតស្ថេរអស់មួយជីវិត។ (លោ. ២:២៤; ម៉ាថ. ១៩:៣-៦) ការផិតក្បត់គឺជាទង្វើដែលពិតជាមិនបង្ហាញសេចក្ដីស្រឡាញ់។ ហេតុនេះហើយ ច្បាប់ទី៧នៃបញ្ញត្ដិ១០ប្រការហាមមិនឲ្យប្រព្រឹត្តអំពើផិតក្បត់។ (ចោ. ៥:១៨) នេះគឺជាអំពើខុសឆ្គង«នៅចំពោះព្រះ» និងជាអំពើព្រៃផ្សៃមួយចំពោះគូអាពាហ៍ពិពាហ៍របស់ខ្លួន។ (លោ. ៣៩:៧-៩) បុគ្គលដែលបានត្រូវគូអាពាហ៍ពិពាហ៍ផិតក្បត់អាចមានអារម្មណ៍ឈឺចាប់អស់រាប់សិបឆ្នាំ។
៦ ព្រះយេហូវ៉ាឃើញច្បាស់អំពីរបៀបដែលគូអាពាហ៍ពិពាហ៍ប្រព្រឹត្តចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមក។ ជាពិសេស លោកចង់ឲ្យគេប្រព្រឹត្តល្អចំពោះស្ត្រីជនជាតិអ៊ីស្រាអែលដែលជាប្រពន្ធ។ ប្ដីដែលគោរពច្បាប់របស់ព្រះនិងដែលស្រឡាញ់ប្រពន្ធ នឹងមិនលែងលះនាងសម្រាប់មូលហេតុតូចតាចឡើយ។ (ចោ. ២៤:១-៤; ម៉ាថ. ១៩:៣, ៨) ប៉ុន្តែ បើមានបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរ ហើយគាត់បានលែងលះប្រពន្ធ គាត់ត្រូវតែឲ្យលិខិតលែងលះដល់នាង។ លិខិតនេះបានការពារស្ត្រីពីការចោទប្រកាន់មិនពិតថានាងបានប្រព្រឹត្តអំពើប្រាសចាកសីលធម៌។ ម្យ៉ាងទៀត មុនដែលប្ដីនោះអាចប្រគល់លិខិតលែងលះឲ្យប្រពន្ធ តាមមើលទៅគាត់ត្រូវពិគ្រោះជាមួយនឹងពួកបុរសចាស់ទុំ។ យ៉ាងនេះ ពួកបុរសចាស់ទុំមានឱកាសជួយគូប្ដីប្រពន្ធនោះឲ្យស្រោចស្រង់អាពាហ៍ពិពាហ៍របស់ពួកគេ។ ពេលបុរសជនជាតិអ៊ីស្រាអែលបានលែងលះប្រពន្ធដើម្បីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ព្រះយេហូវ៉ាមិនតែងតែចាត់វិធានការដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានោះទេ តែលោកឃើញទឹកភ្នែករបស់ប្រពន្ធនោះ ហើយក៏យល់អំពីការឈឺចាប់របស់នាងដែរ។—ម៉ាឡ. ២:១៣-១៦
ព្រះយេហូវ៉ាចង់ឲ្យកូនក្មេងមានសេចក្ដីសុខសាន្តនិងមានសុវត្ថិភាព កាលដែលពួកគេបានត្រូវចិញ្ចឹមអប់រំនិងទទួលការបង្ហាត់បង្រៀនដែលប្រកបដោយសេចក្ដីស្រឡាញ់ពីឪពុកម្ដាយរបស់ពួកគេ (សូមមើលវគ្គ៧-៨) *
៧-៨. (ក) តើព្រះយេហូវ៉ាបានបង្គាប់ឪពុកម្ដាយឲ្យធ្វើអ្វី? (សូមមើលរូបភាពនៅក្រប) (ខ) តើយើងរៀនអ្វីខ្លះ?
៧ ច្បាប់ម៉ូសេក៏បង្ហាញថាព្រះយេហូវ៉ាយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះសុខុមាលភាពរបស់កូនក្មេង។ ព្រះយេហូវ៉ាបង្គាប់ឪពុកម្ដាយឲ្យផ្គត់ផ្គង់កូន មិនគ្រាន់តែសេចក្ដីត្រូវការខាងរូបកាយរបស់កូនប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏ជួយកូនឲ្យមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយនឹងព្រះផងដែរ។ ឪពុកម្ដាយត្រូវប្រើគ្រប់ឱកាសដើម្បីជួយកូនឲ្យយល់តម្លៃនៃច្បាប់ព្រះយេហូវ៉ា ហើយស្រឡាញ់លោក។ (ចោ. ៦:៦-៩; ៧:១៣) មូលហេតុមួយដែលព្រះយេហូវ៉ាបានដាក់ទោសជនជាតិអ៊ីស្រាអែលគឺដោយសារពួកគេប្រព្រឹត្តយ៉ាងអាក្រក់ចំពោះកូនរបស់ពួកគេ។ (យេ. ៧:៣១, ៣៣) ឪពុកម្ដាយមិនគួរមានទស្សនៈថាកូនមិនសូវសំខាន់ ឬថាពួកគេអាចប្រព្រឹត្តមិនល្អចំពោះកូនឡើយ។ ប៉ុន្តែពួកគេត្រូវមានទស្សនៈថាកូនជាមត៌ក ឬជាអំណោយដ៏មានតម្លៃពីព្រះយេហូវ៉ា។—ទំនុក. ១២៧:៣
៨ មេរៀន: ព្រះយេហូវ៉ាយកចិត្តទុកដាក់អំពីរបៀបដែលគូអាពាហ៍ពិពាហ៍ប្រព្រឹត្តចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមក។ លោកចង់ឲ្យឪពុកម្ដាយស្រឡាញ់កូនៗ ហើយលោកនឹងវិនិច្ឆ័យទោសឪពុកម្ដាយដែលមិនប្រព្រឹត្តល្អចំពោះកូន។
៩-១១. ហេតុអ្វីព្រះយេហូវ៉ាបានឲ្យច្បាប់ហាមមិនឲ្យប៉ងប្រាថ្នាចង់បានរបស់អ្នកដទៃ?
៩ កុំចង់បានរបស់គេ។ ច្បាប់ទី១០នៃបញ្ញត្ដិ១០ប្រការហាមមិនឲ្យប៉ងប្រាថ្នាចង់បានរបស់អ្នកដទៃ។ (ចោ. ៥:២១; រ៉ូម ៧:៧) ព្រះយេហូវ៉ាបានឲ្យច្បាប់នោះ ដើម្បីបង្រៀនមេរៀនដ៏សំខាន់មួយ គឺថារាស្ត្ររបស់លោកត្រូវការពារចិត្ត ហើយនេះរួមបញ្ចូលគំនិត អារម្មណ៍ និងការវែកញែករបស់ពួកគេ។ លោកដឹងថាអំពើអាក្រក់មកពីគំនិតអាក្រក់និងសេចក្ដីប៉ងប្រាថ្នាមិនត្រឹមត្រូវ។ (សុភ. ៤:២៣) បើជនជាតិអ៊ីស្រាអែលណាម្នាក់អនុញ្ញាតឲ្យសេចក្ដីប៉ងប្រាថ្នាមិនត្រឹមត្រូវរីកដុះដាលក្នុងចិត្ត គាត់ទំនងជានឹងប្រព្រឹត្តអ្វីដែលមិនបង្ហាញសេចក្ដីស្រឡាញ់ចំពោះអ្នកឯទៀត។ ជាឧទាហរណ៍ នៅពេលមួយស្តេចដាវីឌបានធ្វើអ្វីដ៏ខុសឆ្គងនេះ។ តាមធម្មតាគាត់ជាមនុស្សល្អ។ ប៉ុន្តែ នៅពេលមួយគាត់ប៉ងប្រាថ្នាចង់បានប្រពន្ធរបស់បុរសម្នាក់ទៀត។ សេចក្ដីប៉ងប្រាថ្នារបស់គាត់បាននាំឲ្យគាត់ប្រព្រឹត្តអំពើខុសឆ្គង។ (យ៉ា. ១:១៤, ១៥) ដាវីឌបានប្រព្រឹត្តអំពើផិតក្បត់ បានព្យាយាមបញ្ឆោតប្ដីរបស់ស្ត្រីនោះ ហើយក្រោយមកឲ្យគេសម្លាប់បុរសនោះ។—២សាំ. ១១:២-៤; ១២:៧-១១
១០ ព្រះយេហូវ៉ាបានដឹងពេលជនជាតិអ៊ីស្រាអែលណាម្នាក់បំពានច្បាប់អំពីការចង់បានរបស់អ្នកដទៃ ដោយសារលោកអាចឃើញអ្វីដែលនៅក្នុងចិត្ត។ (១រប. ២៨:៩) ច្បាប់ដែលហាមមិនឲ្យប៉ងប្រាថ្នាចង់បានរបស់អ្នកដទៃ បង្ហាញរាស្ត្ររបស់លោកថាពួកគេគួរលះចោលគំនិតដែលនាំឲ្យប្រព្រឹត្តអ្វីដែលមិនត្រឹមត្រូវ។ ព្រះយេហូវ៉ាពិតជាបិតាដែលមានប្រាជ្ញានិងប្រកបដោយសេចក្ដីស្រឡាញ់មែន!
១១ មេរៀន: ព្រះយេហូវ៉ាមិនមើលតែសម្បកក្រៅរបស់មនុស្សទេ តែលោកក៏ឃើញអ្វីដែលនៅក្នុងចិត្តដែរ។ (១សាំ. ១៦:៧) គ្មានអ្វីអាចលាក់បាំងពីលោកបានទេ ទោះជាគំនិត អារម្មណ៍ ឬការប្រព្រឹត្តណាក៏ដោយ។ លោកស្វែងរកអ្វីល្អៗនៅក្នុងចិត្តរបស់យើង ហើយចង់ឲ្យយើងមានអ្វីល្អៗទាំងនេះកាន់តែប្រសើរឡើង។ ប៉ុន្តែ លោកក៏ចង់ឲ្យយើងកត់សម្គាល់និងគ្រប់គ្រងលើគំនិតខុសឆ្គងមុនដែលវាក្លាយទៅជាការប្រព្រឹត្តខុសឆ្គង។—២រប. ១៦:៩; ម៉ាថ. ៥:២៧-៣០
ច្បាប់ម៉ូសេលើកស្ទួយយុត្ដិធម៌
១២. តើយើងរៀនអ្វីពីច្បាប់ម៉ូសេ?
១២ យើងក៏រៀនពីច្បាប់ម៉ូសេថាព្រះយេហូវ៉ាស្រឡាញ់យុត្ដិធម៌។ (ទំនុក. ៣៧:២៨; អេ. ៦១:៨) លោកទុកគំរូដ៏ល្អឥតខ្ចោះអំពីរបៀបប្រព្រឹត្តដោយយុត្ដិធម៌ចំពោះអ្នកឯទៀត។ ពេលជនជាតិអ៊ីស្រាអែលធ្វើតាមច្បាប់ដែលព្រះយេហូវ៉ាបានផ្ដល់ឲ្យ លោកបានឲ្យពរពួកគេ។ ពេលពួកគេមិនអើពើនឹងខ្នាតតម្រាដ៏សុចរិតនិងយុត្ដិធម៌របស់លោក ពួកគេបានរងទុក្ខ។ សូមពិចារណាច្បាប់ពីរទៀតនៃបញ្ញត្ដិ១០ប្រការ។
១៣-១៤. តើច្បាប់ទី១និងទី២នៃបញ្ញត្ដិ១០ប្រការតម្រូវឲ្យជនជាតិអ៊ីស្រាអែលធ្វើអ្វី ហើយតើការធ្វើតាមច្បាប់ទាំងនោះមានប្រយោជន៍យ៉ាងណាចំពោះពួកគេ?
១៣ ចូរគោរពប្រណិប័តន៍តែព្រះយេហូវ៉ាប៉ុណ្ណោះ។ ច្បាប់ទី១និងទី២នៃបញ្ញត្ដិ១០ប្រការតម្រូវឲ្យជនជាតិអ៊ីស្រាអែលគោរពប្រណិប័តន៍តែព្រះយេហូវ៉ាប៉ុណ្ណោះ ហើយព្រមានពួកគេមិនឲ្យគោរពបូជារូបព្រះ។ (និក្ខ. ២០:៣-៦) បញ្ញត្ដិទាំងនោះមិនមែនជាប្រយោជន៍សម្រាប់ព្រះយេហូវ៉ាទេ ប៉ុន្តែជាប្រយោជន៍សម្រាប់រាស្ត្រលោក។ ពេលរាស្ត្ររបស់លោករក្សាភក្ដីភាពចំពោះលោក ពួកគេទទួលពរ។ ពេលពួកគេគោរពបូជាព្រះនៃប្រជាជាតិដទៃ ពួកគេរងទុក្ខ។
១៤ សូមគិតអំពីជនជាតិកាណាន។ ពួកគេគោរពបូជារូបព្រះដែលគ្មានជីវិត ជាជាងព្រះពិតដែលមានជីវិតរស់នៅ។ ជាលទ្ធផល ពួកគេបានធ្វើអ្វីដ៏ថោកទាប។ (ទំនុក. ១១៥:៤-៨) ក្នុងការគោរពបូជារបស់ពួកគេ ពួកគេបានប្រព្រឹត្តអ្វីដ៏ស្មោកគ្រោកខាងការរួមភេទនិងបានបូជាកូនក្មេង។ ស្រដៀងគ្នាដែរ ពេលជនជាតិអ៊ីស្រាអែលមិនស្ដាប់បង្គាប់ព្រះយេហូវ៉ា ហើយគោរពបូជារូបព្រះ ពួកគេបន្ទាបបន្ថោកខ្លួននិងធ្វើឲ្យក្រុមគ្រួសាររងទុក្ខ។ (២រប. ២៨:១-៤) ពួកអ្នកដែលមានអំណាចបានលះបង់ខ្នាតតម្រារបស់ព្រះយេហូវ៉ាស្តីអំពីយុត្ដិធម៌។ ពួកគេបានប្រើអំណាចតាមរបៀបមិនត្រឹមត្រូវ ហើយជិះជាន់លើមនុស្សទន់ខ្សោយ។ (អេស. ៣៤:១-៤) ព្រះយេហូវ៉ាបានព្រមានជនជាតិអ៊ីស្រាអែលថាលោកនឹងវិនិច្ឆ័យទោសពួកអ្នកដែលធ្វើបាបស្ត្រីមេម៉ាយនិងកូនកំព្រា។ (ចោ. ១០:១៧, ១៨; ២៧:១៩) ផ្ទុយទៅវិញ ព្រះយេហូវ៉ាបានឲ្យពររាស្ត្រលោកពេលពួកគេបង្ហាញភក្ដីភាពចំពោះលោកនិងបានប្រព្រឹត្តចំពោះគ្នាដោយយុត្ដិធម៌។—១ព. ១០:៤-៩
ព្រះយេហូវ៉ាស្រឡាញ់យើង ហើយលោកដឹងពេលដែលយើងរងអំពើអយុត្ដិធម៌ (សូមមើលវគ្គ១៥)
១៥. តើយើងរៀនអ្វីអំពីព្រះយេហូវ៉ា?
១៥ មេរៀន: មិនមែនជាកំហុសរបស់ព្រះយេហូវ៉ាទេ ពេលពួកអ្នកដែលអះអាងថាពួកគេបម្រើលោកមិនអើពើនឹងខ្នាតតម្រារបស់លោកនិងធ្វើបាបរាស្ត្រលោក។ ក៏ប៉ុន្តែ ព្រះយេហូវ៉ាស្រឡាញ់យើង ហើយលោកដឹងពេលដែលយើងរងអំពើអយុត្ដិធម៌។ ដូចម្ដាយរងទុក្ខពេលកូនខ្ចីរបស់គាត់ឈឺចាប់ លោករងទុក្ខខ្លាំងជាងនោះទៅទៀតពេលយើងឈឺចាប់។ (អេ. ៤៩:១៥) ទោះជាលោកប្រហែលជាមិនចាត់វិធានការភ្លាមៗក្ដី នៅពេលកំណត់លោកនឹងវិនិច្ឆ័យទោសពួកអ្នកដែលធ្វើខុសដោយមិនប្រែចិត្តចំពោះការប្រព្រឹត្តរបស់ពួកគេទៅលើអ្នកឯទៀត។
តើច្បាប់នោះបានត្រូវអនុវត្តយ៉ាងដូចម្ដេច?
១៦-១៨. តើច្បាប់ម៉ូសេជាប់ទាក់ទងនឹងស្ថានភាពណាខ្លះនៃជីវិតជនជាតិអ៊ីស្រាអែល? តើយើងទាញយកមេរៀនអ្វី?
១៦ ច្បាប់ម៉ូសេជាប់ទាក់ទងនឹងស្ថានភាពផ្សេងៗដែលកើតឡើងក្នុងជីវិតរបស់ជនជាតិអ៊ីស្រាអែល ដូច្នេះគឺសំខាន់ចាំបាច់ដែលបុរសចាស់ទុំដែលបានត្រូវតែងតាំង វិនិច្ឆ័យរាស្ត្ររបស់ព្រះយេហូវ៉ាដោយយុត្ដិធម៌។ ពួកគេមិនគ្រាន់តែវិនិច្ឆ័យរឿងដែលទាក់ទងនឹងការគោរពប្រណិប័តន៍ព្រះយេហូវ៉ាប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏វិនិច្ឆ័យចំពោះរឿងក្ដីរដ្ឋប្បវេណីឬស៊ីវិល និងរឿងក្ដីព្រហ្មទណ្ឌ។ សូមគិតអំពីឧទាហរណ៍ខាងក្រោម។
១៧ បើជនជាតិអ៊ីស្រាអែលណាម្នាក់សម្លាប់មនុស្ស គាត់មិនតែងតែត្រូវគេប្រហារជីវិតឡើយ។ ពួកបុរសចាស់ទុំនៅក្រុងដែលគាត់រស់នៅ នឹងស្វែងរកការពិតមុនដែលពួកគេសម្រេចចិត្តថាត្រូវប្រហារជីវិតអ្នកនោះឬយ៉ាងណា។ (ចោ. ១៩:២-៧, ១១-១៣) ពួកបុរសចាស់ទុំក៏បានវិនិច្ឆ័យក្ដីអំពីរឿងផ្សេងៗក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃ ដូចជាការដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីនិងទ្រព្យសម្បត្ដិ ព្រមទាំងរឿងក្នុងចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍។ (និក្ខ. ២១:៣៥; ចោ. ២២:១៣-១៩) ពេលពួកបុរសចាស់ទុំវិនិច្ឆ័យដោយយុត្ដិធម៌ និងជនជាតិអ៊ីស្រាអែលធ្វើតាមច្បាប់ព្រះ នោះគ្រប់គ្នាបានទទួលប្រយោជន៍ ហើយប្រជាជាតិនោះបានធ្វើឲ្យព្រះយេហូវ៉ាទទួលការលើកតម្កើង។—លេវី. ២០:៧, ៨; អេ. ៤៨:១៧, ១៨
១៨ មេរៀន: គ្រប់ទិដ្ឋភាពនៃជីវិតរបស់យើងគឺសំខាន់ចំពោះព្រះយេហូវ៉ា។ លោកចង់ឲ្យយើងប្រព្រឹត្តចំពោះអ្នកឯទៀតដោយយុត្ដិធម៌និងដោយសេចក្ដីស្រឡាញ់។ លោកកត់សម្គាល់អំពីអ្វីដែលយើងនិយាយនិងធ្វើ ទោះជាយើងនៅផ្ទះម្នាក់ឯងក៏ដោយ។—ហេ. ៤:១៣
១៩-២១. (ក) តើបុរសចាស់ទុំនិងចៅក្រមត្រូវប្រព្រឹត្តយ៉ាងណាចំពោះរាស្ត្ររបស់ព្រះ? (ខ) តើច្បាប់ព្រះយេហូវ៉ាបានការពាររាស្ត្ររបស់លោកយ៉ាងដូចម្ដេច ហើយតើយើងទាញយកមេរៀនអ្វី?
១៩ ព្រះយេហូវ៉ាចង់ការពាររាស្ត្ររបស់លោកពីឥទ្ធិពលអាក្រក់ដែលមកពីប្រជាជាតិដែលនៅជុំវិញពួកគេ។ ដូច្នេះ លោកតម្រូវឲ្យពួកបុរសចាស់ទុំនិងពួកចៅក្រមធ្វើតាមច្បាប់លោកដោយមិនលម្អៀង។ ប៉ុន្តែ ពួកអ្នកវិនិច្ឆ័យក្ដីមិនត្រូវប្រព្រឹត្តលើរាស្ត្រលោកដោយតឹងរ៉ឹង ឬដោយគ្មានមេត្ដាឡើយ។ ពួកគេត្រូវស្រឡាញ់យុត្ដិធម៌។—ចោ. ១:១៣-១៧; ១៦:១៨-២០
២០ ព្រះយេហូវ៉ាអាណិតមេត្ដាចំពោះរាស្ត្រលោក ដូច្នេះលោកដាក់ច្បាប់ដើម្បីការពារមិនឲ្យអ្នកណាប្រព្រឹត្តដោយអយុត្ដិធម៌ឡើយ។ ជាឧទាហរណ៍ ដោយសារមានច្បាប់ម៉ូសេ មនុស្សមិនសូវអាចចោទប្រកាន់មិនពិតថាអ្នកណាម្នាក់បានប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋទេ។ ចុងចោទមានសិទ្ធិដឹងថាអ្នកណាជាអ្នកចោទប្រកាន់គាត់។ (ចោ. ១៩:១៦-១៩; ២៥:១) ម្យ៉ាងទៀត មុនដែលគេអាចកាត់ទោសគាត់ យ៉ាងហោចណាស់ត្រូវមានសាក្សីពីរនាក់ប្រាប់អំពីបទឧក្រិដ្ឋនោះ។ (ចោ. ១៧:៦; ១៩:១៥) ចុះយ៉ាងណាជនជាតិអ៊ីស្រាអែលដែលប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋដែលមានសាក្សីតែម្នាក់ឃើញ? គាត់មិនអាចសន្និដ្ឋានថាគាត់នឹងមិនបានត្រូវវិនិច្ឆ័យទោសចំពោះអំពើនោះទេ។ ព្រះយេហូវ៉ាឃើញអ្វីដែលគាត់បានធ្វើ។ រីឯក្នុងក្រុមគ្រួសារ ឪពុកមានអំណាច តែអំណាចរបស់គាត់មានកម្រិត។ ដូច្នេះ បុរសចាស់ទុំមានភារកិច្ចវិនិច្ឆ័យនិងកាត់ក្ដីចំពោះរឿងខ្លះក្នុងក្រុមគ្រួសាររបស់ជនជាតិអ៊ីស្រាអែល។—ចោ. ២១:១៨-២១
២១ មេរៀន: ព្រះយេហូវ៉ាទុកគំរូដ៏ល្អឥតខ្ចោះ លោកមិនដែលប្រព្រឹត្តដោយអយុត្ដិធម៌ទេ។ (ទំនុក. ៨៩:១៤) លោកឲ្យពរដល់ពួកអ្នកដែលធ្វើតាមខ្នាតតម្រារបស់លោកយ៉ាងស្មោះត្រង់ ប៉ុន្តែលោកដាក់ទោសពួកអ្នកដែលប្រើអំណាចតាមរបៀបមិនត្រឹមត្រូវ។ (២សាំ. ២២:២១-២៣; អេស. ៩:៩, ១០) អ្នកខ្លះប្រព្រឹត្តអាក្រក់ ហើយប្រហែលជាមើលទៅដូចជាមិនបានត្រូវទទួលការកាត់ទោស ប៉ុន្តែនៅពេលកំណត់របស់ព្រះយេហូវ៉ា លោកនឹងធ្វើឲ្យប្រាកដថាពួកគេនឹងត្រូវវិនិច្ឆ័យទោស។ (សុភ. ២៨:១៣) បើពួកគេមិនប្រែចិត្ត ពួកគេនឹងឃើញថា«ការធ្លាក់ចូលក្នុងកណ្ដាប់ដៃព្រះដែលមានជីវិតរស់នៅ ជាអ្វីដែលគួរឲ្យរន្ធត់ណាស់»។—ហេ. ១០:៣០, ៣១
តើច្បាប់ម៉ូសេបានការពារអ្នកណាជាពិសេស?
ពេលដោះស្រាយទំនាស់ បុរសចាស់ទុំត្រូវបង្ហាញសេចក្ដីស្រឡាញ់ដូចព្រះយេហូវ៉ាចំពោះមនុស្សនិងស្រឡាញ់យុត្ដិធម៌ដូចលោក (សូមមើលវគ្គ២២) *
២២-២៤. (ក) តើច្បាប់ម៉ូសេបានការពារអ្នកណាជាពិសេស ហើយតើយើងរៀនអ្វីអំពីព្រះយេហូវ៉ា? (ខ) តើមានការព្រមានអ្វីនៅនិក្ខមនំ ២២:២២-២៤?
២២ ជាពិសេសច្បាប់ម៉ូសេបានការពារពួកអ្នកដែលមិនអាចការពារខ្លួន ដូចជាកូនកំព្រា ស្ត្រីមេម៉ាយ និងជនបរទេស។ ពួកចៅក្រមនៅស្រុកអ៊ីស្រាអែលបានត្រូវបង្គាប់ថា៖ «មិនត្រូវឲ្យឯងបង្វែរសេចក្ដីយុត្ដិធម៌ពីអ្នកប្រទេសក្រៅ ឬពីកូនកំព្រាឡើយ ក៏មិនត្រូវទទួលបញ្ចាំអាវរបស់ស្រីមេម៉ាយដែរ»។ (ចោ. ២៤:១៧) ព្រះយេហូវ៉ាបានបង្ហាញការយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះបុគ្គលម្នាក់ៗដែលជាពួកអ្នកដែលទន់ទាបក្នុងសហគមន៍។ ម្យ៉ាងទៀត លោកបានដាក់ទោសពួកអ្នកដែលធ្វើបាបពួកគេ។—សូមអាន និក្ខមនំ ២២:២២-២៤
២៣ ច្បាប់នោះក៏បានការពារសមាជិកក្រុមគ្រួសារពីបទឧក្រិដ្ឋខាងផ្លូវភេទ ដោយហាមមិនឲ្យរួមភេទជាមួយនឹងសាច់ញាតិជិតដិត។ (លេវី. ១៨:៦-៣០) ខុសពីប្រជាជាតិនៅជុំវិញស្រុកអ៊ីស្រាអែលដែលមិនចាត់ទុកថាការធ្វើដូច្នេះគឺខុស រាស្ត្ររបស់ព្រះយេហូវ៉ាត្រូវមានទស្សនៈដូចលោក ពោលគឺពួកគេត្រូវចាត់ទុកអ្វីបែបនេះជាបទឧក្រិដ្ឋ និងជាអ្វីដែលគួរឲ្យស្អប់ខ្ពើម។
២៤ មេរៀន: ព្រះយេហូវ៉ាចង់ឲ្យពួកអ្នកដែលលោកបានប្រគល់ភារកិច្ចឲ្យ បង្ហាញការយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងកក់ក្ដៅចំពោះពួកអ្នកដែលនៅក្រោមអំណាចរបស់ពួកគេ។ លោកស្អប់បទឧក្រិដ្ឋខាងផ្លូវភេទ ហើយចង់ធ្វើឲ្យប្រាកដថារាស្ត្រទាំងអស់របស់លោកទទួលការការពារនិងយុត្ដិធម៌ ជាពិសេសពួកអ្នកដែលទន់ទាប។
«ច្បាប់ជាស្រមោលនៃពរដែលនឹងមកដល់»
២៥-២៦. (ក) ហេតុអ្វីយើងអាចនិយាយថាសេចក្ដីស្រឡាញ់និងយុត្ដិធម៌គឺស្រដៀងនឹងខ្យល់ដង្ហើមនិងជីវិត? (ខ) តើយើងនឹងពិចារណាអ្វីនៅអត្ថបទបន្ទាប់នៃអត្ថបទតភាគនេះ?
២៥ សេចក្ដីស្រឡាញ់និងយុត្ដិធម៌គឺស្រដៀងនឹងខ្យល់ដង្ហើមនិងជីវិត ពោលគឺនៅផែនដីខ្យល់ដង្ហើមនិងជីវិតតែងតែត្រូវការគ្នាទៅវិញទៅមក មិនអាចខ្វះមួយណាបានឡើយ។ ពេលយើងជឿជាក់ថាព្រះយេហូវ៉ាប្រព្រឹត្តចំពោះយើងដោយយុត្ដិធម៌ យើងកាន់តែស្រឡាញ់លោក។ ម្យ៉ាងទៀត ពេលយើងស្រឡាញ់ព្រះនិងស្រឡាញ់ខ្នាតតម្រាដ៏សុចរិតរបស់លោក នេះជំរុញចិត្តយើងឲ្យស្រឡាញ់អ្នកឯទៀតនិងប្រព្រឹត្តចំពោះពួកគេដោយយុត្ដិធម៌។
២៦ កិច្ចព្រមព្រៀងខាងច្បាប់ម៉ូសេជួយជនជាតិអ៊ីស្រាអែលឲ្យកាន់តែចូលទៅជិតព្រះយេហូវ៉ា។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយពីលោកយេស៊ូបានបំពេញតម្រូវការនៃច្បាប់នោះ រាស្ត្ររបស់ព្រះលែងត្រូវធ្វើតាមច្បាប់នោះទៀត។ ច្បាប់នោះបានត្រូវជំនួសដោយអ្វីដ៏ល្អប្រសើរជាង។ (រ៉ូម ១០:៤) សាវ័កប៉ូលបានរៀបរាប់អំពីច្បាប់នោះថា៖ «ជាស្រមោលនៃពរដែលនឹងមកដល់»។ (ហេ. ១០:១) នៅអត្ថបទបន្ទាប់នៃអត្ថបទតភាគនេះ យើងនឹងពិចារណាអំពីពរខ្លះៗទាំងនេះ ហើយអំពីសារៈសំខាន់នៃសេចក្ដីស្រឡាញ់និងយុត្ដិធម៌ក្នុងក្រុមជំនុំគ្រិស្តសាសនិក។
ចម្រៀងលេខ១០៩ ចូរស្រឡាញ់គ្នាឲ្យខ្លាំងដោយស្មោះពីចិត្ត
^ វគ្គ 5 នេះជាអត្ថបទទី១នៃអត្ថបទដែលមានបួនភាគ។ ក្នុងអត្ថបទទាំងនេះ យើងនឹងពិចារណាអំពីមូលហេតុដែលយើងអាចប្រាកដថាព្រះយេហូវ៉ាយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះយើង។ អត្ថបទបីទៀតនឹងត្រូវចេញផ្សាយនៅក្នុងទស្សនាវដ្ដីប៉មយាម ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៩។ ចំណងជើងនៃអត្ថបទទាំងនេះគឺ«សេចក្ដីស្រឡាញ់និងយុត្ដិធម៌ក្នុងក្រុមជំនុំគ្រិស្តសាសនិក» «សេចក្ដីស្រឡាញ់និងយុត្ដិធម៌ពេលប្រឈមមុខនឹងអំពើអាក្រក់» និង«ការជួយសម្រាលទុក្ខពួកអ្នកដែលបានត្រូវគេបៀតបៀនកេរ្ដិ៍ខ្មាសពេលនៅក្មេង»។
^ វគ្គ 2 ការពន្យល់ពាក្យ: ច្បាប់៦០០ជាងដែលព្រះយេហូវ៉ាបានឲ្យជនជាតិអ៊ីស្រាអែលតាមរយៈម៉ូសេបានត្រូវហៅថា«ច្បាប់ម៉ូសេ» «បញ្ញត្ដិ» និង«ក្រិត្យវិន័យ»។ ម្យ៉ាងទៀត សៀវភៅប្រាំក្បាលដំបូងក្នុងគម្ពីរ(ចាប់ពីលោកុប្បត្ដិដល់ចោទិយកថា) ក៏ច្រើនតែបានត្រូវហៅថាច្បាប់ម៉ូសេ។ ជួនកាល ពាក្យនេះបានត្រូវប្រើដើម្បីសំដៅទៅលើបទគម្ពីរភាសាហេប្រឺទាំងមូលដែលបានត្រូវសរសេរក្រោមការដឹកនាំរបស់ព្រះ។
^ វគ្គ 60 ការពណ៌នាអំពីរូបភាព: កាលដែលម្ដាយជនជាតិអ៊ីស្រាអែលម្នាក់កំពុងធ្វើម្ហូប គាត់និយាយជាមួយនឹងកូនស្រីរបស់គាត់។ នៅខាងក្រោយ ឪពុកកំពុងបង្រៀនកូនប្រុសឲ្យមើលថែសត្វចៀម។
^ វគ្គ 64 ការពណ៌នាអំពីរូបភាព: នៅមុខទ្វារក្រុង ពួកបុរសចាស់ទុំជួយស្ត្រីមេម៉ាយនិងកូនរបស់គាត់ដោយសេចក្ដីស្រឡាញ់ ដោយសារពួកគេបានត្រូវអ្នកជួញដូរម្នាក់ធ្វើបាប។
លោកអ្នកក៏ប្រហែលជាចូលចិត្តដែរ
ទស្សនាវដ្ដី
សេចក្ដីស្រឡាញ់និងយុត្ដិធម៌ក្នុងក្រុមជំនុំគ្រិស្តសាសនិក
តើច្បាប់គ្រិស្តគឺជាអ្វី ហើយតើច្បាប់នេះលើកទឹកចិត្តមនុស្សឲ្យប្រព្រឹត្តដោយយុត្ដិធម៌យ៉ាងដូចម្ដេច?
ទស្សនាវដ្ដី
សេចក្ដីស្រឡាញ់និងយុត្ដិធម៌ពេលប្រឈមមុខនឹងអំពើអាក្រក់
តើឪពុកម្ដាយអាចការពារកូនរបស់ពួកគេពីការបៀតបៀនកេរ្ដិ៍ខ្មាសកុមារយ៉ាងដូចម្ដេច ហើយតើពួកអ្នកចាស់ទុំអាចការពារក្រុមជំនុំតាមរបៀបណា?
ទស្សនាវដ្ដី
ការជួយសម្រាលទុក្ខពួកអ្នកដែលបានត្រូវគេបៀតបៀនកេរ្ដិ៍ខ្មាសពេលនៅក្មេង
តើបណ្ដាំរបស់ព្រះ ពួកអ្នកចាស់ទុំ និងបងស្រីដែលមានភាពចាស់ទុំអាចសម្រាលទុក្ខបុគ្គលដែលបានត្រូវគេធ្វើបាបយ៉ាងដូចម្ដេច?
