1, 2. 1) ¿Ti niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy yajtëgoyˈajtypy? 2) ¿Mä ti mbäät nˈijtëm seguurë?

KYAJ njatsojkëm ets pën axëëk xytyuˈunëm, pes niˈamukë njajawëyäˈänëm ko yajtsojkëm. Per mbäät axëëk nnayjyäˈäwëm ets nwinmäˈäyëm ko kyaj ti ntsooˈäjtëm ko janääm jatsojkë jäˈäy xyyajnayjyäˈäwëm ko kyaj xytsyojkëm ets ko xytyuˈunëm axëëk.

² Jyobaa nyijäˈäwëp ko niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy yajtëgoyˈajtypy ets yajtsokët (Sal. 33:5). Ets mbäät nˈijtëm seguurë ko yëˈë mëk xytsyojkëm ets ko tsyojkypy parë pën yˈoyjyaˈaytyäˈägët mët ëtsäjtëm. Tyäˈädë mbäät yajxon nˈijxëm mä ja Ley diˈibë Jyobaa myooy ja israelitëty mët yëˈëgyëjxmë Moisés. Pën mijts mnayjyäˈäwëp naytyuˈuk mët ko xyjawë ko kyaj pën mtsokyëty o mët ko axëëk të myajtuny ets kyaj mjanitëkëty, mjotkujkmoˈoyanëp ko xyˈëxpëkët ja Ley diˈibë Moisés yajmooy, * mä nyigëxëˈëky ko Jyobaa naytyukjotmaytyuunëbë yˈuˈunk yˈënäˈk.

3. 1) Extëm jyënaˈanyë Romanʉs 13:8-10, ¿ti nnijäˈäwëm ko nˈëxpëjkëm ja Ley diˈibë Moisés yajmooy? 2) ¿Tijaty nˈatsoowëmbitäˈänëm mä tyäˈädë artikulo?

³ Ko nˈëxpëjkëm ja Ley diˈibë Moisés yajmooy, ta nbëjkëmë kuentë ko mëjwiin kajaa Jyobaa xytsyojkëm (käjpxë Romanʉs 13:8-10). Mä tyäˈädë artikulo nˈixäˈänëm tuˈuk majtsk ja Ley diˈibë Jyobaa myooy ja israelitëty ets nˈatsoowëmbitäˈänëmë tyäˈädë yajtëˈëwën: ¿Tiko mbäät njënäˈänëm ko ja Ley yëˈë wyäˈkpajnˈäjtypy ja tsojkën? ¿Tiko ja Ley pyudëjkëdë israelitëty parë kyaj ttundët axëëk ja myëguˈuk? ¿Wiˈix ijty mbäät tpanëjkxtë ja  Ley pënaty myëdäjttëbë kutujkën? ¿Ets pënaty mas niˈigyë kuwanëdë ja Ley? Extëm yaˈˈatsoowëmbity, xyjyotkujkmoˈoyäˈänëm, xytyukmëwingonäˈänëm mas niˈigyë Jyobaa ets xypyudëkëyäˈänëm parë nˈawijx njëjpˈijxëm ja oyˈäjtën diˈib miimp (Apos. 17:27; Rom. 15:4).

4. 1) ¿Tiko mbäät njënäˈänëm ko ja ley diˈibë Moisés yajmooy yëˈë tyukwäˈkpajt ja tsojkën? 2) Extëm jyënaˈanyë Matewʉ 22:36-40, ¿diˈibë majtskë anaˈamën myaytyakë Jesus ko niˈigyë jyëjpˈamëty?

⁴ ¿Tiko mbäät njënäˈänëm ko ja ley diˈibë Moisés yajmooy yëˈë tyukwäˈkpajt ja tsojkën? Yëˈko tukëˈëyë tijatyë Jyobaa tyuumpy, ttuny mët ko xytsyojkëm (1 Fwank 4:8). Mä ja 600 naxypyë anaˈamën diˈib myëmiin ja Ley, yëˈë tyukwäˈkpajt ja majtskë anaˈamën diˈibë Jesus nyigäjpx ko niˈigyë jyëjpˈamëty: ntsojkëm ja Dios ets ntsojkëm ja jiiky mëguˈuk (Lev. 19:18; Deut. 6:5; käjpxë Matewʉ 22:36-40). Pääty, mbäät njënäˈänëm ko tuˈuk tuˈuk ja anaˈamën diˈib myëmiimbyë tyäˈädë Ley, yëˈë yajnigëxëˈkypy ja Jyobaa tsyojkën. Min nˈokˈijxëm tuˈuk majtskë ijxpajtën.

5, 6. 1) ¿Ti Jyobaa tsyojkypy ets ttunëdë kasäädë jäˈäy? 2) ¿Ti Jyobaa xyˈijxy tyuumpy mä kasäädë jäˈäy? Pëjtäˈäk tuˈugë ijxpajtën.

⁵ Ja Ley nyiˈanaˈamë etsë kasäädë jäˈäy kyaj nyaymyëdëgoyëdët ets ja uˈunk ënäˈk yajkuentˈatët. Jyobaa tsyojkypy etsë kasäädë jäˈäy nyaytsyokëdët mëk axtë nuˈunë xyëëw jyukyˈäjtën (Gén. 2:24; Mat. 19:3-6). Nitii tëytyuˈunënë mëët kyayaˈijxkijpxyë extëm ko tuˈugë kasäädë jäˈäy dyaˈˈayoyë jyamyëët ko tmëdëgoy ets tsyëënë mëdë wiinkpë. Pääty kyubojky mä ja myëjëxtujkpë mandamientë (Deut. 5:18). Ko jäˈäy tmëdëgoyë jyamyëët, yëˈë nety myëbokytyuumbyë Dios, ets mbäät dyajtsayuty mëjwiin kajaa ja kyudëjk o ja myëmëjjäˈäy (Gén. 39:7-9). Ja diˈib të yajmëdëgoy, mbäät jyekyë jyäj jyëmuˈumën kanäk jëmëjt.

⁶ Jyobaa yˈijxy tyuumpy wiˈixë kasäädë jäˈäy dyajtuˈuyoˈoytyë jyukyˈäjtën. Yëˈë tsyojk ets ja israelitëty tsuj yajxon tˈijxˈit tkuentˈatët ja kyudëjk. Ja yetyëjk diˈib ijty myëmëdoobyë Ley, tsyojkypy ja kyudëjk ets kyaj nëgoo ti tnatukajpxy parë mëët yaˈˈajääywyäˈkxët (Deut. 24:1-4; Mat. 19:3, 8). Per ko ijty tmëdattë tuˈugë jotmay diˈib mëjwiin kajaa ets yaˈˈajääywyaˈkxy mëdë kyudëjk, kuanë ko tmoˈoyët ja neky mä mëët të yaˈˈajääywyaˈkxy. Tyäˈädë neky yëˈë diˈib ijty kuwanëp ja toxytyëjk parë kyaj yajniwäämbatët ko të tsyëënë mëdë wiinkpë. Ets mä ja yetyëjk tkayakynyëm ja neky, waˈan ijty jawyiin nëjkx dyajnidëwë mä ja mëjjäˈäytyëjk. Duˈuntsoo mbäädë nety pyudëkëdë parë dyaˈoyëdët ja tsyënäˈäy jyukyˈäjtën. Ko ijty ti ttukkäjpxtë parë yaˈˈajääywyäˈkxäˈändë mët ja kyudëjk, Jyobaa kyaj ijty ttuktëkë tyäˈädë jotmay mët yëˈëgyëjxm ja mëjjäˈäytyëjk o ja kugajpxyëty. Per yˈijxypy wiˈix ja toxytyëjk ttemy dyoky ja wyinëë ets wiˈix dyajnaxy ja jäj jëmuˈumën (Mal. 2:13-16).

7, 8. 1) ¿Ti Jyobaa tyukˈanaˈam ja tääk teety? (Ixë dibujë diˈib miimp mä rebistë nyiˈak). 2) ¿Tijaty xytyukniˈˈijxëm?

⁷ Ja Ley diˈibë Moisés yajmooy, nan yajnigëxëˈkypy ko Jyobaa tsyojkypy etsë ënäˈkuˈunk tsuj yajxon yaˈijxˈit yajkuentˈatët. Nyiˈanaˈamë ets ja tääk teety tmoˈoytyët tijaty yajtëgoyˈäjttëp ja yˈuˈunk yˈënäˈk ets tpudëkëdët parë oy yˈittët mëdë Dios. Tsojkëbë nety oytyim näˈäty ttukniˈˈixëdët parë dyajtsobäättët ja Ley ets tpudëkëdët parë ttsoktëdë Dios (Deut. 6:6-9; 7:13). Tuk pëky tiko Jyobaa ttëytyuuny ja israelitëty, yëˈë ko ja yˈuˈunk yˈënäˈk dyajnitooytyë (Jer. 7:31, 33). Ja israelitëty kyaj nety mbäät tˈixtë ja yˈuˈunk yˈënäˈk extëm oynyatiijëty diˈib mbäät ttundë wiˈix ttimtunäˈändë, duˈunë nety mbäät tˈixtët extëm tuˈugë regalë diˈibë Jyobaa yajkypy diˈib tsuj yajxon yaˈijxˈitäämp yajkuentˈatäämp (Sal. 127:3).

⁸ ¿Tijaty xytyukniˈˈijxëm? Ko Jyobaa yˈijxy tyuumpy wiˈixë kasäädë jäˈäy dyajtuˈuyoˈoytyë jyukyˈäjtën. Yëˈë tsyojkypy etsë tääk teety ttsoktëdë yˈuˈunk yˈënäˈk ets pyayoˈoyaampy pën axëëk ttundë.

9-11. ¿Tiko Jyobaa dyajky ja Ley mä tniˈanaˈamë parë kyaj ti yaˈˈatsokët?

 ⁹ Ja Ley nyiˈanaˈamë parë kyaj ti yaˈˈatsokët. Ja myëmäjkpë mandamientë yajkubojkypy ijty ko ti nˈatsojkëm mëktaˈaky diˈibë wiink jäˈäy jyaˈäjtypy (Deut. 5:21; Rom. 7:7). ¿Ti Jyobaa tukniˈˈijxëdë mët yëˈëgyëjxmë tyäˈädë Ley? Ko tsojkëp tkuentˈattët ja jyot wyinmäˈäny ets tijaty jyäˈäwëdëp. Pes yëˈë nyijäˈäwëp ko tuˈugë jäˈäy ja tyuundëgoy ko tyëkë ja axëkˈäjtën mä jyot wyinmäˈäny ets mä jyot kyorasoon (Prov. 4:23). Ko ijty tuˈugë israelitë dyajnëˈë dyaˈuˈungë axëkˈäjtën mä jyot kyorasoon, mbäädë nety kyaj tnekytsyoky ja myëguˈuk. Duˈun jyajtyë rey David. Yëˈë kyaj ijty yˈaxëkjäˈäyëty, per tëgok, ta tˈatsojky tuˈugë toxytyëjk kasäädë, etsë tyäˈädë tsojkën yëˈë diˈib yajtëgooyë (Sant. 1:14, 15). David, ta pyokytyuuny mëdë tyäˈädë toxytyëjk ets tˈëxtääyë winmäˈäny parë kyaj yajkäˈäjëdët ja toxytyëjkë myëmëjjäˈäy, ta ojts tniˈanaˈamë parë yˈoogët mä jam tsyiptuny (2 Sam. 11:2-4; 12:7-11).

¹⁰ Jyobaa yˈijxypy ijty ko tuˈugë israelitë tmëdëgoy ja Ley mä tniˈanaˈamë ets kyaj pën ti tˈatsokët, pes wäˈäts tnijawë ti nwinmäˈäyëm ets ti nmëdäjtëm mä jot korasoon (1 Crón. 28:9). Tyäˈädë Ley yëˈë ijty tukˈijxëdëp ko tsojkëp tjëjpkudijëdët ja jot winmäˈänyë axëëkpë diˈib mbäät yajtuundëgoyëdë. Extëm nˈijxëm, Jyobaa yëˈë tuˈugë Uˈunkteety diˈib wijy ets diˈib tsojkp.

¹¹ ¿Tijaty xytyukniˈˈijxëm? Ko Jyobaa kyaj jeˈeyë xyˈijxëm nikëjxy këbajky. Yëˈë yˈijxypyë ngorasoonˈäjtëm, o ja tuk pëky njënäˈänëm, ti nwinmäˈäyëm ets ti njäˈäwëm (1 Sam. 16:7). Kyaj mbäät ndukwinguyuˈtsëm ti nwinmäˈäyëm, njäˈäwëm ets tijaty nduˈunëm. Yëˈë yˈijxypy ti oyˈäjtënë japˈäjtp mä jot korasoon ets tsyojkypy parë nmëdäjtëmë oybyë jäˈäyˈäjtën. Per nan tsyojkypy ets nbëjkëmë kuentë ko xytyukmiˈinëmë axëëkpë jot winmäˈäny ets njëjpkudijëm mä kyajnëm xyyajtuundëgoˈoyëm (2 Crón. 16:9; Mat. 5:27-30).

12. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ja Ley diˈibë Moisés yajmooy?

¹² Ja Ley diˈibë Moisés yajmooy, nan xytyukniˈˈijxëm ko Jyobaa tsyojkypyë tëyˈäjtën (Sal. 37:28; Is. 61:8). Ets yajxon dyajnigëxëˈky mä tidën yˈandijpy kyaj nduˈunëm axëëk ja nmëguˈukˈäjtëm. Ja israelitëty yajkunuˈkxtëp ijty ko tmëmëdowdë ja Diosë yˈanaˈamën, per ko kyaj, ta tkuˈayowëdë. Min nˈokˈijxëm ja majtskë anaˈamën diˈib miimp mä ja mäjkpë mandamientë.

13, 14. 1) ¿Ti ojts yajtukˈanaˈamdë ja israelitëty mä ja myëduˈukpë ets mä ja myëmajtskpë mandamientë? 2) ¿Wiˈix ttukˈoyˈäjttë ko tmëmëdoowdë tyäˈädë majtskpë anaˈamën?

¹³ Ja Ley nyiˈanaˈamë ko yëˈëyë mbäät yaˈˈawdatyë Jyobaa. Mä ja myëduˈukpë ets mä ja myëmajtskpë mandamientë, jap ojts yajtukˈanaˈamdë ja israelitëty ko yëˈëyë mbäät tˈawdattë Jyobaa ets kyaj mbäät tˈawdattë ja awinax (Éx. 20:3-6). Tyäˈädë anaˈamën këˈëm ijty ttukˈoyˈattë, kyaj yëˈë ttukˈoyˈatyë Jyobaa. Agujk jotkujk jyukyˈäjttë ko yëˈëyë tˈawdäjttë Jyobaa, per axëëk jyäjt kyëbajttë ko tˈawdäjttë wiink dios.

¹⁴ Min nˈokˈijxëm ti tyuundë pënaty tsënääytyë Canaán. En lugäär tˈawdattëdë Dios diˈib juuky ets diˈib tëyˈäjtën, yëˈë yˈawdäjttë ja awinax diˈib kyaj jyuugyëty, yëˈë tyuundë diˈib kyaj tsyobääty (Sal. 115:4-8). Ets ko ijty tˈawdattë ja yˈawinax, axëëk yˈit tsyëënëdë ets dyox tnoˈoktë ja yˈuˈunk yˈënäˈk. Nanduˈun jyajty ko ja israelitëty tkamëmëdoowdë Jyobaa ets tˈawdäjttë awinax, yˈaxëktuundë fyamilyë ets nan yëˈë tyuundë diˈib kyaj tsyobääty (2 Crón. 28:1-4). Ets pënaty myëdäjttë ja kutujkën, kyaj tnekymyëmëdoowdë Jyobaa yˈanaˈamën, axëëk dyajtuundë ja kyutujkën, pes tyëytyuundë ja diˈib yaˈˈayow yaˈˈamäˈät ets kyaj tpudëjkëdë ja diˈib yajtëgoyˈäjttëp (Ezeq. 34:1-4). Jyobaa yˈanmääy ja nyax kyäjpn ko tyukumëdowaampy pënaty axëëk tyuundëp ja toxytyëjk jäˈäy ets ja ënäˈkuˈunk diˈib kyaj pën diˈib nitsiptunëdëp (Deut. 10:17, 18; 27:19). Perë Jyobaa kyunuˈkx ja israelitëty diˈib yëˈëyë awdäjtëdë  ets diˈib kyaj ttuundë axëëk ja jyiiky myëguˈuk (1 Rey. 10:4-9).

15. ¿Tijaty xytyukniˈˈijxëm mä Jyobaa?

¹⁵ ¿Tijaty xytyukniˈˈijxëm? Ko kyaj mbäät nbokyˈijxëmë Jyobaa ko ja diˈib jënäämp myëdunyëty ttëytyuny ja jiiky myëguˈuk ets kyaj myëmëdoyëty. Per oy yˈokduˈunëty, xytsyojkëm ets nyijäˈäwëp ko pën axëëk xytyuˈunëm. Jyobaa mas mëk tjawë ko xyˈijxˈayoˈowëm ets kyaj yˈokduˈunˈäjnë tuˈugë uˈunktääk diˈib yˈijxˈayoopy ja yˈuˈunk (Is. 49:15). Mbäädë Dios kyaj netyë ttukumëdoy pënaty axëëk tyuundëbë myëguˈuktëjk ets kyaj jyodëmbittë, per tyukumëdowaampy ko tiempë tpäädët.

16-18. 1) ¿Mäjaty ijty tyuny ja Ley diˈibë Moisés yajmooy? 2) ¿Tijaty xytyukniˈˈijxëm?

¹⁶ Ja Ley diˈibë Moisés yajmooy, may ijty tmëminy ja anaˈamën diˈib ja israelitëty pyanëjkxtëp mä jyukyˈäjtën. Ja mëjjäˈäytyëjk diˈib pyayoˈoytyëp tijaty, kanäk pëkyë nety tnikëjxmˈattë ja tuunk, extëm wiˈix mbäät yaˈˈawdatyë Jyobaa, wiˈix mbäät yˈoyë ja amay jotmay diˈibë jäˈäy myëdäjttëp ets wiˈix mbäät wyeˈemy ja jotmay ko pën ti ttuundëgoy. Pääty, jëjpˈamë nety ets ja Ley dyajtundët tëyˈäjtën myëët. Min nˈokˈijxëm tuˈuk majtskë ijxpajtën.

¹⁷ Ko ijty tuˈugë israelitë dyaˈoogyë myëguˈuk, ja yajjäˈäyˈoˈkpë kyaj netyë yajtukumëdoy. Tsojkëp ijty ja mëjjäˈäytyëjk jawyiin tpayoˈoytyët parë dyajwingëdäˈäktët pën ja jäˈäy nitëjkëp yˈoogët (Deut. 19:2-7, 11-13). Nan yaˈoˈoyëdëp ijty ja jotmay diˈib ja israelitëty wyinguwäˈkëdëp tuˈuk tuˈugë xëëw, extëm ko ti dyajtsiptäˈäktë ets ko ja kasäädë jäˈäy tmëdattë jotmay (Éx. 21:35; Deut. 22:13-19). Ko ijty ja mëjjäˈäytyëjk tpayoˈoytyë tijaty tëyˈäjtën myëët ets ko ja israelitëty tmëmëdowdë ja Ley, ta niˈamukë ttukˈoyˈattë ets ja nax käjpn dyajmëjpëtsëmdë Jyobaa (Lev. 20:7, 8; Is. 48:17, 18).

¹⁸ ¿Tijaty xytyukniˈˈijxëm? Ko Jyobaa pyejkypyë kuentë wiˈix tuˈuk tuˈugë xëëw njukyˈäjtëm. Tsojkypy parë nmëguˈukˈäjtëm ntsojkëm ets kyaj axëëk nduˈunëm. Nan nˈijxypy wiˈix ngäjpx nmaytyakëm ets tijaty nduˈunëm, axtë pën naytyuˈuk nyajpatëm mä jëën tëjk (Eb. 4:13).

19-21. 1) ¿Wiˈix ijty mbäät ja mëjjäˈäytyëjk ets ja fesëty dyajtundë kyutujkën mä ja Diosë kyäjpn? 2) ¿Diˈibaty ja Ley yajkubojk ko pën axëëk yajtuny? 3) ¿Tijaty xytyukniˈˈijxëm?

¹⁹ Jyobaa kyaj ttsojky ets ja israelitëty nyinaxëdët extëmë nety ja myëgäjpnbäˈäjëty jyaˈayˈattë, pääty ojts ttukˈaneˈemy ja mëjjäˈäytyëjk ets ja fesëty, ko tijaty tpayoˈoytyët nipën tkapuwäˈägëdët. Nan tyukˈanaˈam parë kyaj ttëytyundët ja nax käjpn, nyaybyëjtäˈägëdët yuunk naxypy ets niˈigyë ttsoktët ja tëyˈäjtën (Deut. 1:13-17; 16:18-20).

²⁰ Mët ko Jyobaa dyaˈixyëtyë pyaˈˈayoˈowën, ta dyajnaxkëdakyë Ley diˈib yajkubojkypy ko pën axëëk yajtunët. Min nˈokˈijxëm tuk pëky. Mët ko nety ja Ley të nyaxkëdaˈaky, kyaj nety mbäät pën nanëgoobë yajniwäämbety. ¿Tiko duˈun njënäˈänëm? Jaˈko ja diˈib yajniwäämbajtp, mbäädë nety tpayoˈoy pën diˈib niwäämbajtëp (Deut. 19:16-19; 25:1). Ets parë tyëyˈäjtëndëkët, kuanë ko nety tsyokyëty nimajtsk ja testiigë diˈib  nyimaytyäˈägëp (Deut. 17:6; 19:15). ¿Ets pën jeˈeyë nety jyamˈaty tuˈugë testiigë? Tyäˈädë jäˈäy kyaj nety mbäät wyinmay ko të ttukpëtsëmy ja wyinmäˈäny, pesë Jyobaa yëˈë diˈibë nety të tˈijxtäˈäy. Min nˈokˈijxëm ja tuk pëky, ja tääk teety myëdäjttëp ijty ja kutujkën mä ja fyamilyë, per kyaj dyaˈˈaniˈigyëdët. Ets tam ijty ja jotmay diˈib ja mëjjäˈäytyëjk tyuktëjkëdëp ets yëˈë diˈib nyijawëdëp wiˈix dyajwingëdäˈäktët (Deut. 21:18-21).

²¹ ¿Tijaty xytyukniˈˈijxëm? Ko Jyobaa yëˈë yajkypyë mas oybyë ijxpajtën, pes yëˈë xëmë tijaty ttuny ak tëyˈäjtën myëët (Sal. 9:7). Yëˈë kyunuˈkxypy pënaty kyaj myastuˈutyëty ets pënaty mëmëdoowëp ja yˈanaˈamën, per tyukumëdoopy pënaty axëëk yajtuundëp ja kyutujkën (2 Sam. 22:21-23; Ezeq. 9:9, 10). Mbäät pën ttuny diˈib kyaj yˈoyëty ets nˈijxëm ko kyaj jyawë yajtukumëdowäˈäny, perë Jyobaa yëˈë diˈib nyijäˈäwëp näˈä meerë tpayoˈoyaˈanyë tadë jäˈäy (Prov. 28:13). Pën kyaj jyodëmbity, kuanë ko tnijawëyaˈany ko “mëk ayoˈonëˈë ko ngäˈäjëm mä ja jiikypyë Diosë tyëytyuˈunën” (Eb. 10:30, 31).

22-24. 1) ¿Pënaty ijty mas niˈigyë kyuwaampy ja Ley? 2) ¿Ti xytyukniˈˈijxëm mä Jyobaa? 3) ¿Ti käjpxtëˈëwënë miimp mä Éxodo 22:22-24?

²² Ja Ley yëˈë ijty mas niˈigyë kyuwaampy pënaty kyaj tmëdattë ja diˈib nitsiptunëdëp, extëm ja kuˈookyˈuˈunk, ja kuˈookytyoxytyëjk etsë jabyoˈkxyjyaˈay. Niˈamukë ja fes tsojkëp ijty tmëmëdowdëdë tyäˈädë anaˈamën: “Këdii nëgoo oˈktëy xytyundëty jëbyoˈkxy jaˈaytyëjkëty, ni yëˈë wiˈixaty xykyätundëty yëˈë kuˈooky uˈunktëjkëty, ets ja toˈoxytyëjkëty mëdiˈibë kuˈoogyëtyën, ko ënety mënuˈkxyˈatëtë. Këdii yëˈë wyit tyujkxy xypyëjkëdëty, mëdiˈibë ja nuˈkxy mdukkutëkëdëbën” (Deut. 24:17, MNM). Jyobaa yëˈë  ijty mas niˈigyë naytyukjotmaytyuunëp pënaty ayoowdëp ets tyukumëdoopy ijty pënaty tuunëdëp axëëk (käjpxë Éxodo 22:22-24, MNM). *

²³ Ja Ley nan yajkubojkypy ijty ko jäˈäy yˈity tsyëënë mëdë wyingon mëguˈuk, duˈuntsoo yajkuwäˈäny ja familyë (Lev. 18:6-30). Ja israelitëtyë myëgäjpnbäˈä kyaj ijty wiˈix tˈixtë ets kyupëjktëp. Per yëˈëjëty, tsojkëbë nety tsäätsyëm tˈixtët duˈun extëmë Jyobaa tˈaxëkˈixy.

²⁴ ¿Tijaty xytyukniˈˈijxëm? Ko Jyobaa tsyojkypy ets pënaty të tmoˈoyë kutujkën nyaytyukjotmaytyunëdët pënaty të yajtuknipëktë tˈijxˈit tkuentˈattët. Ets ko mëk tˈaxëkˈixy ko jäˈäy yˈity tsyëënë axëëk, nan tsyojkypy parë yajkuentˈatët ets kyaj axëëk yajtunët ja uˈunk ënäˈk, ets mas niˈigyë pënaty kyaj mbäät nyaynyitsiptunëdë.

25, 26. 1) ¿Tiko mbäät njënäˈänëm ko ja tsojkën ets ko kyaj pën axëëk nduˈunëm duˈun extëm ko njukyˈäjtëm ets ko nxajëm? 2) ¿Tijaty nˈakˈixäˈänëm mä jatuˈukpë artikulo?

²⁵ Kyaj mbäät yajmëdatyë tsojkën, pën axëëk nduˈunëm ja nmëguˈukˈäjtëm, duˈun extëm kyaj mbäät pën jyukyˈaty pën kyaj xyejy. Pën seguurë nˈijtëm ko Dios kyaj axëëk xytyuˈunëm, ta mas niˈigyë ntsokäˈänëm. Ets ko ntsojkëmë Dios ets tijaty nyiˈanaˈamëp, yëˈë diˈib xypyudëjkëm parë ntsojkëm ja jiiky mëguˈuk ets kyaj axëëk nduˈunëm.

²⁶ Ja Ley diˈibë Moisés yajmooy, yëˈë pudëjkëdë ja israelitëty parë mas niˈigyë tmëwingondëdë Jyobaa. Per ko Jesus yˈoˈky, ta kyaj nyekytyuuny ja Ley ets nyitëgäjtsy mëdë mas oybyë (Rom. 10:4). Apostëlë Pablo jyënany ko ja Ley “diˈibë Moisés yajmooy, dëˈën jaˈa extëmë awax diˈibë yajnigëxeˈkypy wiˈix yˈity ja oyˈäjtën diˈibë miimpnëm” (Eb. 10:1). Mä jatuˈukpë artikulo, yëˈë ak yajnimaytyäˈägäämbë tyäˈädë oyˈäjtën, tiko jyëjpˈamëty nyaˈijxëmë tsojkën ets wiˈix mbäät tijaty yajtuny tëyˈäjtën myëët mä nduˈukmujkëm.