1-2. a) Bõe la ned buud fãa rata? b) D tõe n kɩsa sɩd ne bõe?

NED buud fãa ratame tɩ b nong-a. Ned me kae n dat tɩ b maand-a kɛgr ye. B sã n pa nong neda, n maand-a kɛgr wakat fãa, a tõe n wa getame t’a ka võore, la t’a vɩɩmã pa tol n tõe n tall bark ye.

² A Zeova miime tɩ tõnd ned kam fãa ratame tɩ b nong-a, la tɩ d pa nong kɛgr ye. (Yɩɩn. 33:5) D tõe n kɩsa sɩd t’a nonga tõnd wʋsgo, la t’a pa rat tɩ b maan-d kɛgr ye. D sã n maag d yĩng n bʋgs tõogã a sẽn da kõ Israyɛll nebã zugu, d sɩd nee rẽ vẽenega. Y sũur sãamda wʋsg b sẽn pa nong-y yĩnga, wall b sẽn maand-y kɛgr yĩng bɩ? Bɩ d ges wãn to la a Moyiiz tõogã * wilgd t’a Zeova nin-buiidã yell pak-a lame.

3. a) Wa Rom-dãmb 13:8-10 sẽn wilgdã, d sã n bʋgs a Moyiiz tõogã zugu, d bãngda bõe? b) Sogs-bʋs la d na n leok sõs-kãnga pʋgẽ?

³ D sã n maag d yĩng n bʋgs a Moyiiz tõogã zugu, d bãngdame tɩ tõnd Wẽnnaam a Zeova nonglmã sɩd ka to ye. (Karm-y Rom-dãmb 13:8-10.) Sõs-kãnga pʋgẽ, d na n goma a Moyiiz tõogã noy a wãn yelle, la d leok sogs-kãensã: Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel t’a Moyiiz tõogã yẽbga nonglem zugu? Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ tõogã ra sõngda nebã tɩ b maand sẽn yaa tɩrga? Wãn to la b ra tog n tũ tõogã n bʋ  yelle? Ãnd dãmb la tõogã ra kogend n tɩ yɩɩda? Sogsgã leoor na n kenga d raood la bels-do, n kɩt tɩ d bas d yam tɩ manegr n wate, la paas tõnd ne d saasẽ Ba wã zoodã.—Tʋʋ. 17:27; Rom. 15:4.

4. a) Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel t’a Moyiiz tõogã yẽbga nonglem zugu? b) Matye 22:36-40 pʋgẽ, a Zeezi wilgame tɩ tõodã sʋka, bʋs n yaa kãsems n yɩɩda?

⁴ D tõe n yeelame t’a Moyiiz tõogã yẽbga nonglem zugu, bala a Zeova sẽn maand fãa yaa nonglem yĩnga. (1 Zã 4:8) A Zeova yẽbga a Moyiiz tõogã gill noy a yiib zugu: Nong Wẽnnaam, la nong f to wa f menga. (Maan. 19:18; Tõo. 6:5; karm-y Matye 22:36-40.) Dẽnd d tõe n kɩsa sɩd tɩ tõogã noy 600 la zakã fãa sõngda tõnd tɩ d bãng bũmb a Zeova nonglmã zugu. D rɩk makr ne tõogã noy a wãna.

5-6. A Zeova ratame tɩ pag ne a sɩd maan bõe? Bõe la a geta? Rɩk-y makre.

⁵ Rao ra zãmb a paga, pag me ra zãmb a sɩda, la bɩ b fãa ges b kambã yell sõma. A Zeova ratame tɩ pag ne a sɩd bɩɩs nonglem ne taaba, hal tɩ yɩ nonglem sẽn na n kaoos b yõor tɛka. (Sɩng. 2:24; Mat. 19:3-6) Ned sã n zãmb a pag wall a sɩda, yaa wẽnem tɛkẽ! Rẽ n so tɩ tõod piigã sʋka, yopoe-n-soabã gɩdg yoobo. (Tõo. 5:18) Sẽn zãmb-a a to wã ‘beega Wẽnnaam,’ la a maan a to wã wẽng wʋsgo. (Sɩng. 39:7-9) Yellã tõe n namsa a to wã n kaoos yʋʋm ka tɛka.

⁶ A Zeova mii pag ne a sɩd manesem sẽn yaa to-to ne taabã. A ra ratame tɩ Israyɛll rapã tall manesem sẽn yaa sõma ne b pagbã. Rao sã n tũud tõogã sõma, a na n nonga a pagã, a pa na n wa baoodẽ n na n kao b kãadmã bʋʋm-faad yĩng ye. (Tõo. 24:1-4; Mat. 19:3, 8) Pagã sã n maan yell sẽn sek kãadmã kaoob t’a na n kao me, a segd n kõ-a-la basg sebre. Seb-kãng yĩnga, b pa tõe n wa rõd pagã yoob ye. La nand tɩ raoã kõ pagã sebrã, wõnda a segd n deng n tɩ goma ne tẽngã kãsem-dãmbã. Woto, kãsem-dãmbã na n paam n tũnuga ne rẽ, n mak n na n sõng-b tɩ b welg b yellã, n da kao b kãadmã ye. Israyɛll rao sã n bas a pag bʋʋm-faad yĩnga, pa wakat fãa la a Zeova kẽesd a toog ye. La a nee yellã sẽn namsd pagã to-to wã, la nintãmã a sẽn daagdã.—Mal. 2:13-16.

7-8. a) Bõe la a Zeova yeel roagdbã tɩ b maane? (Ges-y sebrã pipi neng fotã.) b) Bõe la d bãng-yã?

⁷ Tõogã wilgdame me tɩ kambã neerã yell ra paka a Zeova wʋsgo. A Zeova yeela roagdbã tɩ b segd n gesame tɩ b kambã paamd rɩɩb la bũmb a taab sẽn yaa tɩlɛ, la b sõng-b me tɩ b paam zood sõma ne yẽ. Roagdbã ra segd n tũnuga ne segb b sẽn paam fãa, n sõng b kambã tɩ b nong a Zeova, la b nong a tõodã. (Tõo. 6:6-9; 7:13) Bũmb a ye sẽn kɩt meng t’a Zeova sɩbg a nin-buiidã, yaa tɩ kẽer sẽn maan b kambã pa sakd goam ye. (Zer. 7:31, 33) Roagdbã ra pa segd n tags tɩ sẽn yaa bãmb n dog kambã, b tõe n nams-b lame, wall b maan b sẽn dat ne-b ye. B ra segd n get-b-la wa kũun a Zeova sẽn kõ-ba, n nong-b wʋsgo.—Yɩɩn. 127:3.

⁸ D sẽn bãngã: A Zeova gũusd n geta pag ne a sɩd manesem sẽn yaa to-to ne taabã. A ratame tɩ roagdbã nong b kambã. A na n bʋʋ ne-ba, b manesem sẽn yaa to-to ne b kambã wɛɛngẽ.

9-11. Bõe yĩng la a Zeova sẽn kõ tõog piig soabã?

⁹ Ra tʋlg f to bũmb ye. Tõod piigã yaoolem soabã wilgame tɩ ned pa segd n  maan sũ-kiir bɩ n tʋlg a to bũmb ye. (Tõo. 5:21; Rom. 7:7) A Zeova kõo a nin-buiidã tõ-kãnga, n na n sõng-b tɩ b bãng tɩ b segd n gũusa ne b sũurã, rat n yeel tɩ b tagsa wã la b tʋlsmã. A miime tɩ yaa tags-wẽnsã la tʋls-wẽnsã n wat n baas ne tʋʋm-wẽnsã. (Yel. 4:23) Ned sã n bas tɩ tʋls-wẽns paam pãng a sũurẽ wã, tõe n wa kɩtame t’a maand a taabã sẽn pa segde. A buud paama rĩm a Davɩɩde. A ra yaa nin-sõngo. La vugri, a tʋlga rao a to paga. Wa n baasa ne yel-wẽnde. (Zak 1:14, 15) A yoo ne pagã, n bao n na n solg yellã t’a sɩdã ra bãng ye. A wa n pʋd n kɩtame tɩ b kʋ raoã.—2 Sãm. 11:2-4; 12:7-11.

¹⁰ Israyɛll ned sã n da tʋlg a to bũmbu, a Zeova pa tõe n pa bãng ye. Bala, a mii sẽn be sũurẽ. (1 Kib. 28:9) Tõogã sẽn da wilg tɩ ned pa segd n tʋlg a to bũmbã, ra sõngda Israyɛll nebã tɩ b bãng tɩ b segd n gũusa ne tagsa nins fãa sẽn tõe n wa kɩt tɩ b maan wẽngã. A Zeova sɩd yaa Ba sẽn tar yam wʋsgo, la sẽn nong a kambã hal sõma!

¹¹ D sẽn bãngã: A Zeova pa get nina sẽn ne wã bal ye. A geta ned sẽn sɩd yaa a soab a sũurẽ wã. (1 Sãm. 16:7) Ned pa tõe n solg a Zeova a tagsa bɩ a tʋlsem wall a tʋʋm-tʋmdɩ ye. A Zeova sẽn get n yɩɩdã yaa tõnd zʋg-sõma wã, n dat tɩ d mao n bɩɩs zʋg-kãense. La a ratame me tɩ d bao n bãng bũmb nins sẽn tõe n wa ne tʋls-wẽns d sũurẽ wã, la d mao n tõog-ba, tɩ ra wa kɩt tɩ d maan sẽn yaa wẽng ye.—2 Kib. 16:9; Mat. 5:27-30.

12. Bõe la a Moyiiz tõogã leb n sõngd tõnd tɩ d bãnge?

¹² A Moyiiz tõogã leb n sõngda tõnd tɩ d bãng t’a Zeova nonga tɩrlem. (Yɩɩn. 37:28; Eza. 61:8) Tall manesem sẽn segd ne f taabã, n da maan-b kɛgrã wɛɛngẽ, a Zeova n kõt mak-sõng sẽn ka to. Israyɛll nebã sã n da tũud noy nins a Zeova sẽn kõ-bã, a ningd-b-la barka. La b sã n da maan b toog kae ne a noyã sẽn yaa tɩrsã, b yãta toogo. D gom tõod a yiib me yelle. Bãmb me naaga tõod piigã.

13-14. Tõod piigã pipi soabã ne yiib-n-soabã ra wilgame tɩ Israyɛll nebã segd n maana bõe? B sã n da tũud no-kãensã, nafd-b-la wãn to?

¹³ Tũ a Zeova a ye tãa. Tõod piigã pipi soabã ne yiib-n-soabã wilgame tɩ yaa a Zeova a ye tãa la Israyɛll nebã segd n tũ, la tɩ b pa segd n pʋʋs bõn-naands ye. (Yik. 20:3-6) Pa a Zeova meng nafr yĩng la a sẽn kõ no-kãensa wã ye. Yaa a nin-buiidã nafr yĩnga. B sã n da maand sɩd ne a Zeova, b yɛlã neeme. La b sã n da bas a Zeova n pʋʋsd bu-zẽmsã wẽn-naandsã, b paamda toog wʋsgo.

¹⁴ Tẽeg-y Kanaã nebã yelle. Pa Wẽnnaam sɩd-sɩdã sẽn vɩ wã la b ra tũud ye. Yaa wẽn-naands sẽn ka vɩ. Ad b ra paoogda b mense! (Yɩɩn. 115:4-8) B tũudmã ra naaga ne yoobo. B ra rɩkda b kamb me n kʋʋd maando. Israyɛll nebã me sẽn wa n bas a Zeova tũub n pʋʋsd bõn-naandsã, b paooga b mense, la b bao toog n kõ b zagsã rãmba. (2 Kib. 28:1-4) B taoor dãmbã me basa a Zeova noyã sẽn yaa tɩrsã tũubu. B ra wẽgda ka-pãens rãmbã la sẽn ka tar-b sõangdã, n namsd-ba. (Eze. 34:1-4) A Zeova keooga Israyɛll nebã t’a na n sɩbga sẽn namsd-b pagb la kamb nins sẽn pa tar sõangdã. (Tõo. 10:17, 18; 27:19) La Israyɛll nebã sã n da maand sɩd ne a  Zeova, n tar manesem sẽn segd ne taaba, a ningd-b-la barka.—1 Rĩm. 10:4-9.

15. Bõe la d bãng a Zeova zugu?

¹⁵ D sẽn bãngã: Neb sẽn yet tɩ b tũuda a Zeova sã n kɩɩsd a noyã, tɩ wat ne toog a nin-buiidã zugu, pa a Zeova yell ye. La a sẽn nong tõnd wʋsgã, d sã n namsd yel-kɛgr yĩnga, a miime. A kʋmda tõnd nimbãanega, n yɩɩd pag sẽn kʋmd a bi-pɛɛlg nimbãaneg to-to wã menga. (Eza. 49:15) Baa a sã n pa maan bũmb zĩig pʋgẽ, a na n wa bʋʋ yel-wẽn-maandb nins sẽn pa rat n tek yam n kos sugrã, b sẽn nams b taabã yĩnga.

16-18. Vɩɩmã yɛl-bʋs wɛɛngẽ la tõogã ra kõ noy? Rẽ sõngda tõnd tɩ d bãng bõe?

¹⁶ A Moyiiz tõogã ra kõo noy vɩɩmã yɛl toɛy-toɛyã wɛɛngẽ. Rẽ n so tɩ buudã kãsem-dãmb ra segd n bʋ yell fãa tɩ zems ne noy nins a Zeova sẽn luglã. Ned sã n da beeg tũudmã wɛɛngẽ, wall a tara yell ne ned a to, pa rẽ bɩ a kɩɩsa noor ninga, kãsem-dãmbã n da segd n bʋ yellã. Ad makr a wãna.

¹⁷ Israyɛll ned sã n da yãk a to yõore, b pa kɩtd tɩ b kʋ-a zĩig pʋgẽ ye. Tẽngã kãsem-dãmb na n deng n feesa yellã neere, n yaool n bãng b sã n tog n kʋ-a lame n lebse. (Tõo. 19:2-7, 11-13) Yɛl ka tɛk me la kãsem-dãmbã ra segd n bʋ. Wala makre, ned sã n tar yell ne a to, roog bɩ zĩig wall rũng poorẽ, pa rẽ bɩ ned sã n tar yell ne a paga. (Yik. 21:35; Tõo. 22:13-19) Israyɛll kãsem-dãmbã sã n da kaood bʋʋdã tɩrga, tɩ nin-buiidã me tũud tõogã sõma, ra nafda b fãa, la kɩtdẽ t’a Zeova yʋʋrã paamd waoogre.—Maan. 20:7, 8; Eza. 48:17, 18.

¹⁸ D sẽn bãngã: Tõnd vɩɩmã yɛl toɛy-toɛyã fãa paka a Zeova. A ratame tɩ d nong d taabã, n da maan ned baa a ye kɛgr ye. A nee d sẽn maande, la d sẽn yet fãa, baa d sẽn wat n yaa d yembr d roogẽ wã.—Ebre. 4:13.

19-21. a) Kãsem-dãmbã la bʋ-kaoodbã manesem ra segd n yɩɩ wãn ne Wẽnnaam nin-buiidã? b) Wãn to la a Moyiiz tõogã ra kogend nin-buiidã, la rẽ sõngda tõnd tɩ d bãng bõe?

¹⁹ A Zeova ra pa rat t’a nin-buiidã maan wa tẽn-yagsã ye. Rẽ n so t’a ra yeel tɩ kãsem-dãmbã ne bʋ-kaoodbã sã na n bʋ yell bɩ b tũ tõogã neere, n da bak ned n sõng ye. La b ra pa segd me n weoog nin-buiidã bɩ n yɩ dem-dem ye. Ra segdame tɩ b nong sẽn yaa tɩrga.—Tõo. 1:13-17; 16:18-20.

²⁰ A Zeova nonga a nin-buiidã, n kʋmd-ba. Rẽ n so t’a lugl noy sẽn na yɩl tɩ ned ra wa maan a to kɛgr ye. Wala makre, tõogã kɩtame tɩ ra yaa toog tɩ b rõd ned zaalem. B sã n tall ned n kẽng bʋ-kaoodbã taoore, a tara sor n na n bãng ned ning sẽn yeel t’a beegame wã. (Tõo. 19:16-19; 25:1) Nand tɩ  b ning-a taale, neb a yiib bɩ sẽn yɩɩd rẽ n segd n kõ kaset t’a sɩd beegame. (Tõo. 17:6; 19:15) La Israyɛll ned sã n da beege, tɩ yaa nin-yend bal n yã yellã? A pa segd n tẽ t’a pa na n paam sɩbgr ye. A Zeova yãa a sẽn maanã. Zak fãa pʋgẽ, ba wã ra tara sor n na n welg zakã yɛlã, la pa yɛlã fãa ye. Tẽngã kãsem-dãmbã ra segd n sõnga ne zakã yɛl kẽer welgre.—Tõo. 21:18-21.

²¹ D sẽn bãngã: A Zeova kõta tõnd mak-sõng sẽn ka to. A pa tol n maand kɛgr ye. (Yɩɩn. 89:15) A keooda neb nins sẽn tũud a noyã, la a sɩbgda neb nins sẽn maand b taabã pãngã. (2 Sãm. 22:21-23; Eze. 9:9, 10) Neb kẽer tʋmda wẽnem, tɩ wõnd b pa paamd sɩbgr ye. La a Zeova na n wa bʋʋ ne-b wakat sẽn zemse. (Yel. 28:13) B sã n pa sak n tek yam n kos sugri, pa kaoosd la b bãng tɩ ‘lʋɩ Wẽnnaam sẽn vɩ wã nugẽ yaa yell meng-meng’ ye.—Ebre. 10:30, 31.

22-24. a) Ãnd rãmb la tõogã ra kogend n tɩ yɩɩda, la rẽ sõngda tõnd tɩ d bãng bõe a Zeova zugu? b) Bõe la a Zeova yeel Yikr 22:21-23, tɩ yaa keoogre?

²² Yaa sẽn da pa tar-b sõangdã la tõogã ra kogend n tɩ yɩɩda. Wala makre, kɩɩbsã, pʋg-kõapã la sãambã. A Zeova ra yeela Israyɛll bʋ-kaoodbã yaa: “Da bʋ-y sãan bɩ kɩɩb bʋʋd kegre, la ra reeg-y pʋg-kõor fuug n gãneg n yaool n kõ-a bũmb ye.”  (Tõo. 24:17) Sẽn da pa tar-b sõangdã yell da paka a Zeova wʋsgo, t’a rat n sõng-ba. A ra sɩbgda neb nins sẽn namsd nin-kãensã.—Karm-y Yikr 22:21-23.

²³ Tõogã sẽn da yeel me tɩ ned pa segd n kẽ ne ned a sẽn kĩ ne wã ra kogenda zagsã rãmba. (Maan. 18:6-30) Israyɛll tẽn-yagsã neb ra sĩnd n geta yɛl a woto, tɩ kẽer nengẽ pʋd n pa kisg ye. La wa a Zeova, Israyɛll nin-buiidã ra segd n kisga yel-kãensa.

²⁴ D sẽn bãngã: A Zeova ratame tɩ neb nins a sẽn yãk tɩ b lʋɩt a nin-buiidã taoorã ges b fãa yell ne nonglem. A kisa ned sẽn na n modg a to n kẽ ne-a, ned sẽn na n kẽ ne a roagda, bɩ ned sẽn na n yõg biiga. A ratame tɩ b ges tɩ ned fãa paam koglg ne yel-kãensã, sẽn yɩɩd fãa, sẽn pa tar-b sõangdã. Ned sã n maan yel-wẽnd a woto, a Zeova na n bʋʋ ne-a.

25-26. a) Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ nonglem ne tɩrlem tũuda taab tɩlɛ? b) Sõss a naasã yiib-n-soabã na n goma bõe yelle?

²⁵ Nonglem ne tɩrlem tũuda taab tɩlɛ. Yaa wa sẽn yaa tɩlɛ ne bõn-vɩɩg fãa t’a vʋʋs pemsmã. D sã n kɩs sɩd t’a Zeova manesem sẽn yaa to-to ne tõndã yaa tɩrg wakat fãa, d na n maneg n nong-a lame n paase. Tõnd sã n nong Wẽnnaam, la d nong a noyã sẽn yaa tɩrsã, kɩtdame tɩ d nong d taabã, n pa maand-b kɛgr ye.

²⁶ A Moyiiz tõogã ra sõngda Israyɛll nebã tɩ b tõe n paasd bãmb ne a Zeova zoodã pãnga. La a Zeezi sẽn ki tɩ yɩ maoongã, tõogã taa a tɛka, tɩ b ledg-a ne bũmb sõmblem sẽn yɩɩda. (Rom. 10:4) Tʋm-tʋmd a Poll ra yeelame tɩ tõogã yaa bõn-neebã sẽn watã “mamsg bala.” (Ebre. 10:1) Sõsg a yiib-n-soabã pʋgẽ, d na n goma bãmb b wãn yelle, la d wilg nonglmã la tɩrlmã yõod kiris-neb tigingã pʋgẽ.