THERO I GUDWAHO 9
Lufuno Na U Haṱula Nga Nḓila Yo Teaho Ngei Isiraele Ḽa Kale
“Zwiné a zwi funa ndi u luga na u sa ṱalula; tshilidzi tshawe tsho ḓala shango ḽoṱhe.”—PS. 33:5.
LUIMBO 3 Nungo Dzashu, Fulufhelo Ḽashu
MANWELEDZO *
1-2. (a) Roṱhe ri ṱoḓa mini? (b) Ri nga vha na vhungoho ha mini?
ROṰHE ri ṱoḓa u funwa. Nahone roṱhe ri ṱoḓa u farwa nga nḓila yavhuḓi. Arali ra dzula ri sa funwi ri nga ḓipfa ri si tshithu nahone ri si na fulufhelo.
2 Yehova u a zwi ḓivha uri ri ṱoḓa u funwa na u haṱulwa nga nḓila yo teaho. (Ps. 33:5) Ri nga vha na vhungoho ha uri Mudzimu washu u a ri funa nahone u ṱoḓa ri tshi farwa nga nḓila yavhuḓi. Zwenezwi ri zwi vhona zwavhuḓi kha Mulayo we Yehova a u ṋea lushaka lwa Isiraele a tshi shumisa Mushe. Arali ni tshi ḓipfa no tsikeledzea nga nṱhani ha uri vhaṅwe vhathu a vha ni funi kana uri vha ni haṱula nga nḓila i si yavhuḓi, ṱhogomelani zwine Mulayo wa Mushe * wa zwi dzumbulula nga ha nḓila ine Yehova a vhilaela ngayo nga vhathu vhawe.
3. (a) Ri guda mini kha Mulayo wa Mushe, samusi Vharoma 13:8-10 yo ṱalutshedza? (b) Ri ḓo fhindula mbudziso dzifhio kha ino thero?
3 Musi ri tshi guda Mulayo wa Mushe, ri vhona nḓila ine Yehova Mudzimu washu a vha na lufuno ngayo. (Vhalani Vharoma 13:8-10.) Kha ino thero, ri ḓo ṱolisisa milayo i si gathi ye ya ṋewa lushaka lwa Isiraele na u fhindula mbudziso dzi tevhelaho: Ndi ngani ri tshi nga amba uri Mulayo wo vha wo thewa kha lufuno? Ndi ngani ri tshi amba uri Mulayo wo vha u tshi ṱuṱuwedza u haṱula nga nḓila yo teaho? Vhavhusi vho vha tshi fanela u tevhedza hani Mulayo? Nahone Mulayo wo vha u tshi tsireledza vhafhio nga ho livhaho? Phindulo dza dzenedzi mbudziso dzi nga ri khuthadza, u ita uri ri vhe na fulufhelo na u ri sendedza tsini na Khotsi ashu ane a vha na lufuno.—Mish. 17:27; Vharoma 15:4.
MULAYO WA MUSHE WO VHA WO THEWA KHA LUFUNO
4. (a) Ndi ngani ri tshi nga amba uri Mulayo wa Mushe wo vha wo thewa kha lufuno? (b) Ndi milayo ifhio ye Yesu a i ombedzela u ya nga Mateo 22:36-40?
4 Ri nga amba uri Mulayo wa Mushe wo vha wo thewa kha lufuno ngauri lufuno lu ṱuṱuwedza zwoṱhe zwine Yehova a zwi ita. (1 Yoh. 4:8) Yehova o vha o thea milayo yoṱhe ya Mushe kha ndaela mbili, ya u funa Mudzimu na u funa wahau. (Lev. 19:18; Doit. 6:5; vhalani Mateo 22:36-40.) Nga zwenezwo, ri nga lavhelela uri mulayo muṅwe na muṅwe kha ya 600 na miṅwe minzhi i ri funza zwiṅwe zwithu nga ha lufuno lwa Yehova. Kha ri ṱhogomele dziṅwe tsumbo.
5-6. Yehova u ṱoḓa uri vhavhingani vha ite mini, nahone ndi mini zwine a zwi ḓivha? Ṋeani tsumbo.
5 Fulufhedzeani kha mufarisi waṋu wa mbingano nahone ni ṱhogomele vhana vhaṋu. Yehova u ṱoḓa vhavhingani vha tshi funana nga maanḓa u itela uri vha kone u fhedza vhutshilo havho vhe vhoṱhe. (Gen. 2:24; Mat. 19:3-6) Vhupombwe ndi vhuṅwe ha vhukhakhi vhuhulwane vhune muthu a nga vhu ita. Mulayo wa vhu sumbe kha Milayo ya Fumi wo vha u tshi thivhela vhupombwe. (Doit. 5:18) Ndi tshivhi “phanḓa ha Mudzimu” nahone ndi u itela tshiṱuhu mufarisi wa mbingano. (Gen. 39:7-9) Mufarisi wa mbingano we a itelwa vhupombwe a nga pfa vhuṱungu lwa miṅwaha minzhi.
6 Yehova u a ḓivha nḓila ine vhavhingani vha farana ngayo. O vha a tshi ṱoḓa vhafumakadzi vha Vhaisiraele vha tshi farwa zwavhuḓi. Munna we a vha a tshi ṱhonifha Mulayo, o vha a tshi funa mufumakadzi wawe nahone o vha a nga si mu ṱale nga nṱhani ha zwiitisi zwi sa pfali. (Doit. 24:1-4; Mat. 19:3, 8) Fhedzi arali ha vha na thaidzo khulwane nahone a mu ṱala, o vha a tshi fanela u mu ṋea luṅwalo lwa u muṱala. Lwonolu luṅwalo lwo vha lu tshi tsireledza mufumakadzi kha uri a sa pomokwe uri o ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani. Zwiṅwe hafhu, musi munna a sa athu ṋea mufumakadzi wawe luṅwalo lwa u mu ṱala, o vha a tshi fanela u thoma a amba na vhahulwane vha muḓi. Nga yeneyo nḓila, vhahulwane vha muḓi vho vha vha tshi ḓo vha na tshibuli tsha u thusa vhenevho vhavhingani uri vha si ṱalane. Yehova o vha a sa dzheneleli tshifhinga tshoṱhe musi munna wa Muisiraele a tshi ṱala mufumakadzi wawe nga nṱhani ha zwiitisi zwi sa pfali. Naho zwo ralo, Mudzimu o pfa vhuṱungu musi a tshi vhona mufumakadzi a tshi pfa vhuṱungu na u lila.—Mal. 2:13-16.
Yehova o vha a tshi ṱoḓa vhana vha tshi ḓipfa vho tsireledzea nga u aluswa nga nḓila ya lufuno na u funzwa nga vhabebi vhavho (Sedzani dziphara 7-8) *
7-8. (a) Yehova o vhudza vhabebi uri vha ite mini? (Sedzani tshifanyiso tshi re kha gwati.) (b) Ri guda mini?
7 Mulayo wo dovha wa sumbedza uri Yehova u ṱoḓa vhana vha tshi takala na u tsireledzea. Yehova o vhudza vhabebi uri vha itele vhana vhavho zwithu zwoṱhe na u vha thusa uri vha vhe na vhushaka havhuḓi nae. Vhabebi vho vha vha tshi fanela u shumisa tshibuli tshiṅwe na tshiṅwe u itela u thusa vhana vhavho uri vha pfesese Mulayo wa Yehova na uri vha mu fune. (Doit. 6:6-9; 7:13) Tshiṅwe tsha zwiitisi tshe tsha ita uri Yehova a ṱarafe Vhaisiraele ndi uri vho vha vha tshi fara vhaṅwe vha vhana vhavho nga nḓila i si yavhuḓi. (Yer. 7:31, 33) Vhabebi vho vha vha songo fanela u laṱedza na u fara vhana vhavho nga nḓila i si yavhuḓi, fhedzi vho vha vha tshi fanela u vha fara sa maḽaifa, tshifhiwa tshi bvaho ha Yehova tshine vha tea u tshi takalela.—Ps. 127:3.
8 Zwine ra zwi guda: Yehova u livhisa ṱhogomelo kha nḓila ine vhavhingani vha farana ngayo. U ṱoḓa vhabebi vha tshi funa vhana vhavho nahone u ḓo haṱula vhabebi vhane vha sa fare vhana vhavho zwavhuḓi.
9-11. Ndi ngani Yehova o ṋea mulayo une wa dzivhisa u emula?
9 Ni songo emula. Mulayo wa u fhedzisela kha ya fumi wo vha u tshi thivhela u emula kana u ṱahulela lutamo lwo khakheaho kha tshithu tsha muṅwe. (Doit. 5:21; Vharoma 7:7) Yehova o vha ṋea wonoyo mulayo u itela u vha funza ngudo ya ndeme, ya uri vhathu vhawe vha fanela uri vha tsireledze mbilu dzavho, zwine zwa katela zwine vha zwi humbula na nḓila ine vha ḓipfa ngayo. U a zwi ḓivha uri mishumo mivhi i thoma nga u humbula zwithu zwivhi. (Mir. 4:23) Arali Muisiraele a tendela lutamo lu si lwavhuḓi lu tshi sima midzi mbiluni yawe, a nga thoma u fara vhaṅwe nga nḓila i si yavhuḓi. Sa tsumbo, Khosi Davida o wela kha tshenetsho tshikwekwe. O vha e munna wavhuḓi. Fhedzi kha tshiṅwe tshiitea, o emula mufumakadzi wa muṅwe munna. Nyemulo yawe yo ita uri a ite tshivhi. (Yak. 1:14, 15) Davida o ita vhupombwe, a lingedza u fhura munna wa onoyo mufumakadzi nahone nga murahu a ita uri a vhulawe.—2 Sam. 11:2-4; 12:7-11.
10 Yehova o vha a tshi zwi vhona musi Vhaisiraele vha sa thetshelesi mulayo wa uri vha songo emula ngauri u ḓivha zwi re mbiluni. (1 Koron. 28:9) Mulayo une wa lwisana na u emula wo vhudza vhathu vhawe uri vha fanela u iledza mahumbulele ane a nga ita uri vha ḓifare luvhi. Yehova ndi Khotsi o ṱalifhaho na ane a vha na lufuno!
11 Zwine ra zwi guda: Yehova u vhona zwo engedzeaho u fhira mbonalo. U vhona zwi re mbiluni dzashu. (1 Sam. 16:7) Ri nga si kone u mu dzumbela zwine ra zwi humbula, nḓila ine ra ḓipfa ngayo na zwine ra zwi ita. U sedza zwithu zwa zwavhuḓi nahone uri ṱuṱuwedza uri ri ite zwivhuya. Fhedzi u ṱoḓa uri ri ḓivhe na u langa mahumbulele a si avhuḓi musi ri sa athu ita zwithu zwo khakheaho.—2 Koron. 16:9; Mat. 5:27-30.
MULAYO UNE WA ṰUṰUWEDZA U HAṰULA NGA NḒILA YO TEAHO
12. Mulayo wa Mushe u ombedzela mini?
12 Mulayo wa Mushe wo dovha wa ombedzela uri Yehova u funa u haṱula nga nḓila yo teaho. (Ps. 37:28; Yes. 61:8) O ri vhetshela tsumbo yavhuḓi ya nḓila ine ra fanela u fara vhaṅwe ngayo. Musi Vhaisiraele vha tshi thetshelesa mulayo we a vha ṋea wone o vha a tshi vha fhaṱutshedza. Musi vha sa thetshelesi zwilinganyo zwawe zwo lugaho, vho tambula. Ṱhogomelani miṅwe milayo mivhili ine ya vha hone kha Milayo ya Fumi.
13-14. Milayo mivhili ya u thoma kha ya Fumi yo vha i tshi ṱoḓa mini, nahone Vhaisiraele vho vha vha tshi ḓo vhuyelwa hani nga u thetshelesa yeneyo milayo?
13 Gwadamelani Yehova e eṱhe. Milayo mivhili ya u thoma kha ya Fumi yo vha i ya uri Vhaisiraele vha fanela uri vha gwadamele Yehova fhedzi na u vha tsivhudza uri vha si gwadamele midzimu ya zwifanyiso. (Ek. 20:3-6) Yeneyo milayo yo vha i songo itelwa u vhuyedza Yehova. Nṱhani hazwo yo vha i ya u vhuyedza vhathu vhawe. Musi vhathu vhawe vha tshi dzula vha tshi fulufhedzea, vho vha vha tshi bvelela, fhedzi musi vha tshi gwadamela midzimu ya dziṅwe dzitshaka, vho vha vha tshi tambula.
14 Humbulani nga ha Vhakanana. Vho gwadamela midzimu ya zwifanyiso nṱhani ha u gwadamela Mudzimu wa ngoho a tshilaho. Nga u ita zwenezwo, vho ḓitsitsela tshirunzi. (Ps. 115:4-8) Vha tshi itiswa nga vhurabeli havho, vho ita zwithu zwi nengisaho zwa u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani na u ita vhana vhavho zwiṱhavhelo. Nga hu fanaho, musi Vhaisiraele vha sa thetshelesi Yehova na u gwadamela zwifanyiso, vho ḓitsitsela tshirunzi na u vhaisa miṱa yavho. (2 Koron. 28:1-4) Vhe vha vha vhe na vhuimo ha nṱha a vho ngo thetshelesa milayo ya Yehova ya u haṱula nga nḓila yo teaho. Vho shumisa maanḓa avho nga nḓila i si yavhuḓi, u tsikeledza vha si na nungo na vha sa koni u ḓilwela. (Hesek. 34:1-4) Yehova o tsivhudza Vhaisiraele uri u ḓo haṱula muthu ane a tambudza vhana na vhafumakadzi. (Doit. 10:17, 18; 27:19) U fhambana na zwenezwo, Yehova o fhaṱutshedza vhathu vhawe vhane vha fulufhedzea khae na u fara vhaṅwe nga nḓila yavhuḓi.—1 Dzikh. 10:4-9.
Yehova u a ri funa nahone u a zwi vhona musi ri sa farwi nga nḓila yavhuḓi (Sedzani phara 15)
15. Ndi mini zwine ra zwi guda nga ha Yehova?
15 Zwine ra zwi guda: Yehova ho ngo fanela u vhonwa mulandu musi vhane vha vhona u nga vha a mushumela vha sa thetshelesi zwilinganyo zwawe na u vhaisa vhathu vhawe. Naho zwo ralo, Yehova u a ri funa nahone u a zwi ḓivha musi ri sa khou haṱulwa nga nḓila yo teaho. U pfa vhuṱungu vhune ra vhu pfa u fhira vhuṱungu vhune mme a vhu pfa kha ṅwana wawe. (Yes. 49:15) Naho nga zwiṅwe zwifhinga a sa ḓo dzhenelela nga u ṱavhanya, nga u ya ha tshifhinga u ḓo haṱula muitazwivhi ane a fara vhaṅwe nga nḓila i si yavhuḓi.
NḒILA YE MULAYO WA VHA U TSHI TEA U TEVHEDZWA NGAYO
16-18. Mulayo wa Mushe wo vha u tshi katela masia afhio a vhutshilo, nahone ri guda mini?
16 Mulayo wa Mushe wo vha u tshi katela masia o fhamba-fhambanaho a vhutshilo ha Vhaisiraele. Nga zwenezwo, zwo vha zwi zwa ndeme uri vhanna vhe vha nangiwa uri vha haṱule vhathu vha Yehova vha zwi ite nga nḓila yo teaho. Vhuḓifhinduleli havho ho vha hu si ha u haṱula mafhungo a tshimbidzanaho na u gwadamela Yehova fhedzi, fhedzi ho vha hu tshi dovha ha katela u haṱula dziphambano na vhugevhenga. Ṱhogomelani tsumbo dzi tevhelaho.
17 Arali Muisiraele a vhulaya muthu, zwo vha zwi sa ambi uri u fanela u vhulawa. Vhahulwane vha muḓi vho vha vha tshi fanela u ita ṱhoḓisiso nga ha enea mafhungo musi vha sa athu dzhia phetho arali zwo tea uri a haṱulelwe lufu. (Doit. 19:2-7, 11-13) Vhahulwane vho vha vha tshi fanela uri vha haṱule mafhungo o fhamba-fhambanaho a ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe na u tandula mafhungo a ndaka na nga ha mbingano. (Ek. 21:35; Doit. 22:13-19) Musi vhahulwane vha tshi haṱula nga nḓila yo teaho nahone Vhaisiraele vha tshi thetshelesa Mulayo, lushaka lwoṱhe lwo vha lu tshi hulisa Yehova nahone vhathu vhoṱhe vho vha tshi vhuyelwa.—Lev. 20:7, 8; Yes. 48:17, 18.
18 Zwine ra zwi guda: Masia oṱhe a vhutshilo hashu ndi a ndeme kha Yehova. U ṱoḓa ri tshi funa vhaṅwe na u vha fara nga nḓila yavhuḓi. U a ḓivha zwine ra zwi amba na u zwi ita naho hu si na muthu ane a khou ri vhona.—Vhaheb. 4:13.
19-21. (a) Vhahulwane vha muḓi na vhahaṱuli vho vha vha tshi fanela u fara hani vhathu vha Mudzimu? (b) Mulayo wa Mushe wo vha u tshi tsireledza hani vhathu, nahone ndi mini zwine ra zwi guda?
19 Yehova o vha a tshi khou ṱoḓa u tsireledza vhathu vhawe u ri vha si ṱuṱuwedzwe nga dziṅwe tshakha. Nga zwenezwo, o vha a tshi ṱoḓa uri vhahulwane na vhahaṱuli vha tevhele Mulayo vha sa ṱaluli. Naho zwo ralo, vhane vha haṱula vho vha vha songo fanela u fara vhathu vhawe nga nḓila i vhavhaho kana i si yavhuḓi. Nṱhani hazwo, vho vha vha tshi fanela u vha funa.—Doit. 1:13-17; 16:18-20.
20 Yehova u funa vhathu vhawe, nga zwenezwo, o vhea milayo u itela u vha tsireledza uri vha si farwe nga nḓila i si yavhuḓi. Sa tsumbo, yo vha i tshi ita uri zwi sa leluwe uri muthu a pomokelwe vhutshinyi he a si vhu ite. Muhumbulelwa o vha e na pfanelo ya u ḓivha muthu ane a khou mu pomoka. (Doit. 19:16-19; 25:1) Nahone musi a sa athu vhonwa mulandu ho vha hu tshi fanela u vha na ṱhanzi mbili. (Doit. 17:6; 19:15) Hu pfi mini arali Muisiraele o itaho vhutshinyi o vhonwa nga ṱhanzi nthihi fhedzi? O vha a songo fanela u humbula uri u ḓo litshiwa o ralo. Yehova o vhona zwe a zwi ita. Muṱani, vho khotsi vho vha vho ṋewa vhuvhusi, fhedzi vhu na mikano. Naho zwo ralo, kha dziṅwe thaidzo dza muṱa, vhahulwane vha muḓi vho vha vha vhe na vhuḓifhinduleli ha u dzhenelela na u dzhia tsheo dza u fhedzisela.—Doit. 21:18-21.
21 Zwine ra zwi guda: Yehova o ri vhetshela tsumbo yavhuḓi; zwine a zwi ita zwo luga. (Ps. 9:7) U lambedza vhane vha tevhedza zwilinganyo zwawe nga u fulufhedzea, fhedzi u ṱarafa vhane vha shumisa luvhi maanḓa avho. (2 Sam. 22:21-23; Hesek. 9:9, 10) Vhaṅwe vha ita vhuvhi nahone vha vhona u nga a vha nga ṱarafiwi, fhedzi musi Yehova a tshi vhona uri tshifhinga tsho swika, u ḓo ita vhungoho ha uri vha haṱulwe. (Mir. 28:13) Nahone arali vha sa rembuluwi, vha ḓo zwi ḓivha uri “zwi a ofhisa u wela zwanḓani zwa Mudzimu a tshilaho.”—Vhaheb. 10:30, 31.
MULAYO WO VHA U TSHI TSIRELEDZA VHAFHIO NGA HO LIVHAHO?
Vhahulwane vho vha vha tshi fanela u edzisa lufuno lune Yehova a vha nalwo na u haṱula nga nḓila yo teaho musi vha tshi tandulula dziphambano (Sedzani phara 22) *
22-24. (a) Mulayo wo vha a tshi tsireledza vhonnyi, nahone ri guda mini? (b) Ndi tsevho ifhio ine ya wanala kha Ekisodo 22:21-23?
22 Mulayo wo vha u tshi tsireledza vhane vha sa kone u ḓitsireledza, vhane vha nga tsiwana, tshilikadzi na vhane vha bva kha maṅwe mashango. Vhahaṱuli vha ngei Isiraele vho vha vho vhudzwa uri: “U songo kombamisa mafhungo a mutsinda na a tsiwana; nguvho ya tshilikadzi a i farelwi ngayo.” (Doit. 24:17) Yehova o sumbedza u dzhiela nṱha vhenevho vhathu. Nahone o ṱarafa vhe vha si vha fare zwavhuḓi.—Vhalani Ekisodo 22:21-23.
23 Mulayo wo vha u tshi dovha wa tsireledza miraḓo ya muṱa kha uri i sa ite zwa vhudzekani nga tshayo. (Lev. 18:6-30) U fhambana na tshaka dze dza vha dzo tanga Isiraele, dze dza vha dzi tshi tendela kana u ita zwenezwo zwithu, vhathu vha Yehova vho vha vha tshi fanela u dzhia zwenezwo zwithu hu zwithu zwi nengisa samusi na Yehova a tshi zwi dzhia nga u ralo.
24 Zwine ra zwi guda: Yehova u ṱoḓa vhane vha vha na vhuḓifhinduleli vhuhulwane vha tshi funa vhathu vhoṱhe vhane vha vha nga fhasi havho. U a zwi vhenga musi hu tshi vha na u tambudzwa nga lwa vhudzekani nahone u ṱoḓa uri vhathu vhoṱhe zwihuluhulu vhane vha si kone u ḓilwela vha tsireledzwe na u farwa nga nḓila yavhuḓi.
MULAYO, “MURUNZI WA ZWITHU ZWAVHUḒI ZWINE ZWA KHOU ḒA”
25, 26. (a) Ndi ngani ri tshi nga amba uri lufuno na u haṱula nga nḓila yo teaho zwi fana na u fema na u tshila? (b) Ri ḓo haseledza mini kha thero i tevhelaho ya uno mutevhe?
25 U vha na lufuno na u haṱula nga nḓila yo teaho zwi fana na u fema na u tshila. Tshiṅwe tshi nga si kone u vha hone arali hu si na tshiṅwe. Musi ri tshi vha na vhungoho ha uri Yehova u fara vhathu nga nḓila yavhuḓi, ri ḓo mu funa nga ho engedzeaho. Musi ri tshi funa Mudzimu na zwilinganyo zwawe, zwi ḓo ri ṱuṱuwedza uri ri fune vhaṅwe na u vha fara nga nḓila yavhuḓi.
26 Mulayo wa Mushe wo thusa Vhaisiraele uri vha vhe na vhushaka ha tsini-tsini na Yehova. Naho zwo ralo, musi Yesu a tshi khunyeledza Mulayo ho vha hu si tsheena ṱhoḓea ya uri vha u tevhele nahone wo dzhielwa vhudzulo nga zwiṅwe zwa khwine. (Vharoma 10:4) Muapostola Paulo o ṱalusa wonoyo Mulayo sa “murunzi wa zwithu zwavhuḓi zwine zwa khou ḓa.” (Vhaheb. 10:1) Thero i tevhelaho kha uno mutevhe i ḓo haseledza zwiṅwe zwa zwenezwo zwithu zwavhuḓi na nḓila ine lufuno na u haṱula nga nḓila yo teaho zwa vha zwa ndeme ngayo tshivhidzoni tsha Vhukriste.
LUIMBO 109 Funanani Zwi Tshi Bva Mbiluni
^ phar. 5 Ino ndi thero ya u thoma kha mutevhe wa thero nṋa dzine dza ḓo haseledza uri ndi ngani ri tshi nga vha na vhungoho ha uri Yehova u na ndavha na riṋe. Thero tharu dzo salaho dzi ḓo vha hone kha Tshiingamo tsha ḽa May 2019. Zwiṱoho zwa dzenedzo thero zwi ri: “Lufuno Na U Haṱula Nga Nḓila Yo Teaho Tshivhidzoni Tsha Vhukriste,” “Lufuno Na U Haṱula Nga Nḓila Yo Teaho Kha Shango Ḽo Ḓalaho Vhuvhi” na tshine tsha ri “U Khuthadza Vhathu Vho Tambudziwaho.”
^ phar. 2 ṰHALUTSHEDZELO YA MAIPFI: Milayo ya Yehova ya 600 na miṅwe ye a i ṋea Vhaisiraele a tshi shumisa Mushe i vhidzwa: “Mulayo” kana “Mulayo wa Mushe.” Zwiṅwe hafhu, kanzhi bugu ṱhanu dza u thoma dza Bivhili (Genesi u swika kha Doitoronomio) dzi vhidziwa u pfi ndi Mulayo. Nga zwiṅwe zwifhinga, Mulayo u nga ambela kha Maṅwalo oṱhe a Luheberu.
^ phar. 60 ṰHALUSO YA TSHIFANYISO: Mufumakadzi wa Muisiraele u takalela u amba na vhananyana vhawe musi vha tshi khou lugiselela zwiḽiwa. Nga murahu havho, khotsi u khou gudisa murwa wawe u ṱhogomela nngu.
^ phar. 64 ṰHALUSO YA TSHIFANYISO: Vhahulwane vha muḓi vha tshi khou sumbedza lufuno nga u thusa tshilikadzi na ṅwana wayo vhe vha farwa nga nḓila i si yavhuḓi nga murengisi wa henefho.
You May Also Like
TSHIINGAMO—TSHI GUDWAHO
Lufuno Na U Haṱula Nga Nḓila Yo Teaho Tshivhidzoni Tsha Vhukriste
Mulayo wa Kristo ndi mini nahone u ṱuṱuwedza hani u haṱula nga nḓila yo teaho?
TSHIINGAMO—TSHI GUDWAHO
Lufuno Na U Haṱula Nga Nḓila Yo Teaho Musi Ho Itwa Vhuvhi
Vhabebi vha nga tsireledza hani vhana vhavho uri vha si tambudzwe, nahone vhahulwane vha nga tsireledza hani tshivhidzo?
TSHIINGAMO—TSHI GUDWAHO
U Khuthadza Vho Tambudzwaho Nga Lwa Vhudzekani
Ipfi ḽa Mudzimu, vhahulwane na vhahashu vha tshifumakadzini vho vhibvaho vha nga khuthadza hani vhathu vho tambudzwaho nga lwa vhudzekani?
