Сар уле о синагоге?

О ЛАФИ „синагога“ авела таро грчко лафи со значинела „кхедибе“ или „кхедибе заедно“. Адава анав одговоринела соске панда таро пурано време, о синагоге сине тхана коте со о Евреија кхедена пе сине те обожавинен е Девле хем те сикљовен баши лесте. Ко Хебрејска списија на спомнинена пе о синагоге, ама таро Христијанска грчка списија тано јасно кај ко прво веко тари амари ера асавке тхана башо кхедибе више постојнена сине.

Повише изучувачија верујнена кај о синагоге прво пути појавинѓе пе ко време кеда о Евреија сине ко ропство ко Вавилон. Ки јекх енциклопедија пишинела: „Адалеске со на сине лен ленгоро храми, сине ки туѓо пхув хем ваљанѓа ленге утеха, [о Евреија] кола со сине ко ропство кхедена пе сине понекогаш, веројатно ко Сабат, хем читинена сине е Девлескоро Лафи“ (Encyclopaedia Judaica). Кеда сине ослободиме таро ропство, о Евреија веројатно понадари да кхедена пе сине те молинен пе хем те читинен о света списија, хем ола керѓе синагоге ко са о тхана коте со селинѓе пе.

Џи ко прво веко тари амари ера, о синагоге уле центар башо религиозно хем општествено живото башо еврејска заеднице кола со сине околу о Медитерани, ко Блискиот Исток хем ко Израел. Башо синагоге, о професори Ли Левин таро Хебрејско универзитети ко Ерусалим вакерела: „[О синагоге] користинена пе сине сар тхан сикљојбаске, тхан коте со хана сине ко Сабат хем ко празникија, башо судска постапке, башо гарајбе финансиска прилогија хем башо политичка хем општествена настанија“. Исто аѓаар, вакерела: „Џанѓола пе, главно користинена пе сине баши религиозно служба“. Адалеске, на изненадинела амен адава со о Исус често џала сине ко синагоге (Мар. 1:21; 6:2; Лука 4:16). Адари ов сикавела сине хем охрабринела сине е манушен. Откеда уло о прво христијанско собрание, о апостол Павле исто аѓаар бут пути проповединела сине ко синагоге. О мануша со мангена сине те сикљовен башо Девел редовно џана сине ко синагоге. Адалеске кеда ка ресел сине ки несави диз, о Павле прво џала сине ки синагога те проповединел (Дела 17:1, 2; 18:4).