1. Sọgbe hẹ 1 Pita 3:8, naegbọn mí nọ yiwanna nado tin to mẹhe nọ hò numọtolanmẹ po dagbemẹninọ mítọn po pọ́n lẹ ṣẹnṣẹn?

MÍ NỌ yiwanna nado tin to mẹhe nọ hò numọtolanmẹ po dagbemẹninọ mítọn po pọ́n lẹ ṣẹnṣẹn. Yé nọ tẹnpọn nado ze yede do otẹn mítọn mẹ, nado doayi linlẹn po numọtolanmẹ mítọn po go. Yé nọ mọ nuhudo mítọn lẹ hlan nukọn bo nọ gọalọ—to whedelẹnu etlẹ yin whẹpo mí ni do biọ alọgọ. Mí nọ yiwanna mẹhe nọ do “mẹtọnhopọn” * hia mí lẹ.—Hia 1 Pita 3:8.

2. Naegbọn awuvẹmẹ didohia sọgan biọ dọ mí ni dovivẹnu?

² Taidi Klistiani lẹ, mímẹpo wẹ nọ jlo na do awuvẹmẹ kavi mẹtọnhopọn hia. Ṣigba nado dọ hójọhó, e sọgan biọ dọ mí ni dovivẹnu. Etẹwutu? Whẹwhinwhẹ́n dopo wẹ yindọ, mapenọ wẹ mí. (Lom. 3:23) Enẹwutu, mí dona hoavùn sọta ayilinlẹn jọwamọ tọn lọ nado nọ lẹn míde tọn pọ́n jẹnukọn. Humọ, e sọgan nọ vẹawuna delẹ to mí mẹ nado nọ do awuvẹmẹ hia na aliho he mẹ mí yin pinplọn whẹ́n te kavi nuhe jọ wayi to gbẹzan mítọn mẹ lẹ wutu. Podọ, nuyiwa mẹhe lẹdo mí lẹ tọn sọgan yinuwado mí ji. To azán godo tọn ehelẹ mẹ, mẹsusu ma nọ hò numọtolanmẹ mẹdevo lẹ tọn pọ́n. Kakatimọ, yé yin “wanyina mẹdetiti tọ́.” (2 Tim. 3:1, 2) Etẹwẹ sọgan gọalọna mí nado duto nuhe nọ glọnalina mí nado hò numọtolanmẹ mẹdevo lẹ tọn pọ́n ehelẹ ji?

3. (a) Nawẹ mí sọgan nọ hò numọtolanmẹ mẹdevo lẹ tọn pọ́n dogọ gbọn? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

³ Mí sọgan nọ hò numọtolanmẹ mẹdevo lẹ tọn pọ́n dogọ eyin mí nọ hodo apajlẹ Jehovah Jiwheyẹwhe po Visunnu etọn Jesu Klisti po tọn. Jehovah yin Jiwheyẹwhe owanyinọ de, podọ e ze  apajlẹ dagbe hugan lọ dai na nuhe dù numọtolanmẹ mẹdevo lẹ tọn hihopọn. (1 Joh. 4:8) Jesu do jẹhẹnu Otọ́ etọn tọn lẹ hia to aliho pipé mẹ. (Joh. 14:9) To whenue e to aigba ji, e ze apajlẹ lehe gbẹtọvi de sọgan do awuvẹmẹ hia do tọn dai. To hosọ ehe mẹ, jẹnukọn whẹ́, mí na gbadopọnna lehe Jehovah po Jesu po hò numọtolanmẹ mẹdevo lẹ tọn pọ́n do. Enẹgodo, mí na dọhodo lehe mí sọgan hodo apajlẹ yetọn lẹ do ji.

4. Nawẹ Isaia 63:7-9 dohia dọ Jehovah nọ hò numọtolanmẹ devizọnwatọ etọn lẹ tọn pọ́n gbọn?

⁴ Biblu plọnmẹ dọ Jehovah nọ hò numọtolanmẹ devizọnwatọ etọn lẹ tọn pọ́n. Di apajlẹ, lẹnnupọndo nuhe yin numọtolanmẹ Jehovah tọn to whenue Islaelivi hohowhenu tọn lẹ jugbọn whlepọn lẹ mẹ ji. Ohó Jiwheyẹwhe tọn dọmọ: “To ayimajai yetọn lẹpo whenu, e nọ hẹn ayimajai wá na ewọ lọsu.” (Hia Isaia 63:7-9.) To nukọn mẹ, Jehovah dọ gbọn yẹwhegán Zekalia gblamẹ dọ whenue yè to nuyiwa hẹ omẹ emitọn lẹ to aliho agọ̀ mẹ, emi lọsu wẹ yè to mọwà na. Jehovah dọna devizọnwatọ etọn lẹ dọmọ: “Mẹdepope he doalọ mì go, doalọ nukunzìn ṣie go.” (Zek. 2:8) Nuyijlẹdonugo huhlọnnọ nankọ die he do awuvẹmẹ he Jehovah tindo na omẹ etọn lẹ hia!

5. Na apajlẹ de he do lehe Jehovah yinuwa nado gọalọna devizọnwatọ etọn he to yaji lẹ do hia.

⁵ Jehovah ma nọ nọte do numọtolanmẹ awuvẹmẹ tọn tintindo poun na devizọnwatọ etọn he to yaji lẹ ji. E nọ yinuwa nado gọalọna yé. Di apajlẹ, whenue Islaelivi he to kanlinmọgbenu to Egipti lẹ to yaji, Jehovah mọnukunnujẹ awufiẹsa yetọn mẹ bo yin whinwhàn nado hẹn kọgbọ wá na yé. Jehovah dọna Mose dọmọ: “Matin ayihaawe, yẹn ko mọ yajiji omẹ ṣie . . .  lẹ tọn bo ko sọ sè awhágbe yetọn . . . ; yẹn sọ yọ́n oyà he ji yé te lẹ ganji. Yẹn na jẹte yì nado whlẹn yé sọn alọ Egiptinu lẹ tọn mẹ.” (Eks. 3:7, 8) Na Jehovah tindo awuvẹmẹ na omẹ etọn lẹ wutu, e tún yé dote sọn kanlinmọgbenu. Owhe kanweko susu lẹ godo, to Aigba Pagbe tọn lọ ji, Islaelivi lẹ pannukọn mẹgbeyinyan kẹntọ lẹ tọn. Nawẹ Jehovah yinuwa gbọn? E “nọ blawuna Jehovah eyin e sè hunwinwẹn yetọn na mẹhe to kọgbidina yé lẹ tọn wutu podọ na mẹhe to nuyiwa hẹ yé po kanyinylan po lẹ tọn wutu.” Whladopo dogọ, awuvẹmẹ whàn Jehovah nado gọalọna omẹ etọn lẹ.  E do whẹdatọ lẹ hlan nado whlẹn Islaelivi lẹ sọn kẹntọ yetọn lẹ si.—Whẹ. 2:16, 18.

6. Na apajlẹ de he do lehe Jehovah hò numọtolanmẹ dawe he ma tindo pọndohlan he sọgbe de tọn pọ́n do hia.

⁶ Jehovah nọ hò numọtolanmẹ omẹ etọn lẹ tọn pọ́n—dile etlẹ yindọ pọndohlan yetọn ma nọ sọgbe to whelẹponu. Lẹnnupọndo apajlẹ Jona tọn ji. Jiwheyẹwhe do yẹwhegán ehe hlan nado lá owẹ̀n whẹdida tọn de sọta Ninevenu lẹ. Whenue yé lẹnvọjọ, Jiwheyẹwhe de nado pò yé dogbẹ̀. Ṣigba, homẹ Jona tọn ma hùn do nudide ehe go. Ewọ “gblehomẹ sinsinyẹn” na dọdai vasudo tọn etọn ma mọ hẹndi wutu. Ṣigba Jehovah fahomẹ hẹ Jona bo gọalọna ẹn nado jla pọndohlan etọn do. (Jona 3:10–4:11) To nukọn mẹ, Jona mọnukunnujẹ nuplọnmẹ lọ mẹ, podọ Jehovah tlẹ yí ewọ zan nado basi kandai nujijọ ehe tọn na ale mítọn.—Lom. 15:4. *

7. Jidide tẹwẹ aliho he mẹ Jehovah yinuwa hẹ devizọnwatọ etọn lẹ te hẹn mí tindo?

⁷ Aliho he mẹ Jehovah yinuwa hẹ omẹ etọn lẹ te hẹn mí deji dọ ewọ tindo awuvẹmẹ na devizọnwatọ etọn lẹ. E yọ́n awufiẹsa po yajiji dopodopo mítọn tọn po. Jehovah “yọ́n nuhe to ahun gbẹtọvi lẹ tọn mẹ nugbonugbo.” (2 Otàn. 6:30) E yọ́n linlẹn mítọn he whlá lẹ, numọtolanmẹ sisosiso mítọn lẹ, po dogbó mítọn lẹ po. Podọ, “ewọ ma na dike [mí] ni yin whiwhlepọn zẹ̀ nuhe [mí] sọgan doakọnna go.” (1 Kọl. 10:13) Lehe jidide enẹ miọnhomẹnamẹ do sọ!

8-10. Etẹwẹ na ko gọalọna Jesu nado vẹawu mẹdevo lẹ?

⁸ To whenue Jesu to aigba ji, ewọ tindo awuvẹmẹ sisosiso na mẹdevo lẹ. E whè gbau, onú atọ̀n dona ko gọalọna ẹn nado do awuvẹmẹ hia. Tintan, dile mí dọ do jẹnukọn, Jesu do jẹhẹnu Otọ́ olọn mẹ tọn etọn tọn lẹ hia to aliho pipé mẹ. Taidi Otọ́ etọn, Jesu yiwanna gbẹtọ lẹ. Dile etlẹ yindọ Jesu nọ jaya to nuhe e ko gọalọna Otọ́ etọn nado basi lẹpo mẹ, “gbẹtọvi lẹ go wẹ homẹ [etọn] nọ hùn do taun.” (Howh. 8:31) Owanyi whàn Jesu nado hò numọtolanmẹ mẹdevo lẹ tọn pọ́n.

⁹ Awetọ, taidi Jehovah, Jesu sọgan mọ nuhe to ahun mẹ lẹ. E sọgan yọ́n mẹwhinwhàn po numọtolanmẹ gbẹtọ tọn lẹ po. (Mat. 9:4; Joh. 13:10, 11) Enẹwutu, whenue Jesu doayi e go dọ gbẹtọ lẹ jẹflumẹ, awuvẹmẹ nọ whàn ẹn nado miọnhomẹna yé.—Isa. 61:1, 2; Luku 4:17-21.

¹⁰ Atọ̀ntọ, Jesu lọsu pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu delẹ he gbẹtọvi lẹ nọ pehẹ. Di apajlẹ, e taidi dọ whẹndo he mẹ Jesu whẹ́n te ma do alọnu sọmọ. Jesu plọn azọ́n sinsinyẹn wiwà dile e to azọ́nwadopọ hẹ otọ́ mẹgopọntọ etọn Josẹfu. (Mat. 13:55; Malku 6:3) E taidi dọ Josẹfu kú ojlẹ delẹ jẹnukọnna vivọnu lizọnyizọn Jesu tọn. Enẹwutu, e yọnbasi dọ Jesu ni tindo numọtolanmẹ awufiẹsa tọn he okú mẹvivẹ de tọn nọ hẹnwa. Podọ Jesu yọ́n nuhe e zẹẹmẹdo nado tin to whẹndo he klan to sinsẹ̀n-liho de mẹ. (Joh. 7:5) Ninọmẹ enẹlẹ gọna devo lẹ na ko gọalọna Jesu nado mọnukunnujẹ avùnnukundiọsọmẹnu po numọtolanmẹ gbẹtọvi tọn lẹ po mẹ.

11. Whetẹnu wẹ awuvẹmẹ didohia Jesu tọn wá họnwun taun? Basi zẹẹmẹ. (Pọ́n yẹdide he to wepa ji.)

¹¹ Awuvẹmẹ Jesu tọn wá họnwun taun to whenue e wà azọ́njiawu lẹ. Jesu ma wà azọ́njiawu lẹ na e dona wàmọ wutu poun gba. “Lẹblanu” he e tindo na mẹhe to yaji lẹ wẹ “whàn” ẹn. (Mat. 20:29-34; Malku 1:40-42) Di apajlẹ, yí nukun homẹ tọn do pọ́n numọtolanmẹ he Jesu na ko tindo dile e plan dawe tókunọ de sọn gbẹtọgun de mẹ nado hùn otó etọn lẹ, kavi whenue e fọ́n visunnu dopo akàn asuṣiọsi  de tọn sọnku. (Malku 7:32-35; Luku 7:12-15) Onú omẹ enẹlẹ tọn biọlanmẹna Jesu bọ e jlo nado gọalọna yé.

12. Nawẹ Johanu 11:32-35 dohia dọ Jesu hò numọtolanmẹ Malta po Malia po tọn pọ́n gbọn?

¹² Jesu hò numọtolanmẹ Malta po Malia po tọn pọ́n. Whenue e mọdọ yé to awubla na okú nọvisunnu yetọn Lazalọsi tọn wutu, “Jesu kùn dasin.” (Hia Johanu 11:32-35.) E ma yin na e hẹn họntọn vivẹ́ de bu to okú mẹ poun wutu wẹ e do viavi gba. To popolẹpo mẹ, e yọnẹn dọ emi na fọ́n Lazalọsi sọnku. Ṣigba Jesu viavi, na e mọnukunnujẹ awufiẹsa họntọn vivẹ́ etọn lẹ tọn mẹ bọ enẹ yinuwadeji wutu.

13. Nawẹ yinyọnẹn dọ Jesu nọ homẹtọnpọn nọ na mí tuli gbọn?

¹³ Nupinplọn gando mẹtọnhopọn Jesu tọn go nọ hẹn ale susu wá na mí. Nugbo wẹ dọ mí ma yin mẹpipe di Jesu. Etomọṣo, mí yiwanna ẹn na aliho he mẹ e nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ te wutu. (1 Pita 1:8) Tulinamẹnu wẹ e yin na mí nado yọnẹn dọ todin e ko to gandu taidi Ahọlu Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn. To madẹnmẹ, e na hẹn yajiji lẹpo wá opodo. Jesu tin to otẹn dagbe hugan lọ mẹ nado gọalọna gbẹtọvi lẹ nado mọ pọngbọ sọn awugblenamẹnu he gandudu Satani tọn ko hẹnwa lẹ si, na ewọ lọsu ko yin gbẹtọvi de pọ́n wutu. Na nugbo tọn, dona de wẹ e yin na mí nado tindo Ahọlu de he sọgan “vẹawu madogán mítọn lẹ.”—Heb. 2:17, 18; 4:15, 16.

14. Sọgbe hẹ Efesunu lẹ 5:1, 2, etẹwẹ mí nọ yin whinwhàn nado wà?

¹⁴ Eyin mí lẹnnupọndo apajlẹ Jehovah po Jesu po tọn ji, mílọsu nọ yin whinwhàn nado dovivẹnu bo do mẹtọnhopọn hia jẹ obá he yiaga mẹ. (Hia Efesunu lẹ 5:1, 2.) Mí ma sọgan mọ ahun mẹ dile yé nọ wà do. Etomọṣo, mí sọgan dovivẹnu nado nọ mọnukunnujẹ numọtolanmẹ po nuhudo mẹdevo lẹ tọn po mẹ. (2 Kọl. 11:29) To vogbingbọn mẹ na gbẹtọvi ṣejannabinọ he lẹdo mí lẹ, mí nọ tẹnpọn “ma [nado] nọ ze ayidonugo do ale mẹdetiti tọn [mítọn] lẹ kẹdẹ ji, ṣigba do ale mẹdevo lẹ tọn ji ga.”—Flp. 2:4.

15. Mẹnu lẹ na taun tọn wẹ dona nọ do mẹtọnhopọn hia?

¹⁵ Na taun tọn, mẹho agun tọn lẹ dona nọ do mẹtọnhopọn hia. Yé yọnẹn dọ yé na dogbè lehe yé penukundo lẹngbọ he yin zizedo alọmẹ na yé lẹ go do tọn. (Heb. 13:17) Nado gọalọna yisenọ hatọ yetọn lẹ, mẹho lẹ dona nọ mọnukunnujẹ yé mẹ. Nawẹ mẹho lẹ sọgan nọ hò numọtolanmẹ mẹtọn pọ́n gbọn?

16. Etẹwẹ mẹho mẹtọnhopọntọ de nọ wà, podọ naegbọn ehe do yin nujọnu?

¹⁶ Mẹho mẹtọnhopọntọ de nọ yí whenu zan dopọ hẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu etọn lẹ po. E nọ kàn kanbiọ lẹ sè bo nọ yí sọwhiwhe po homẹfa po do dotoai to enẹgodo. Enẹ yin nujọnu, titengbe to whenue dopo to lẹngbọ vivẹ́ ehelẹ mẹ jlo na dọ nuhe to ahun ji na ẹn tọ́n, amọ́ bọ e to awuvẹ na ẹn nado mọ hogbe he sọgbe lẹ. (Howh. 20:5) Eyin mẹho de nọ desọn ojlo mẹ nado yí whenu etọn zan, ewọ nọ hẹn jidide, họntọnjiji gọna owanyi he tin to ewọ po mẹmẹsunnu etọn lẹ po ṣẹnṣẹn sinyẹn deji.—Owalọ 20:37.

17. Etẹwẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu susu po dọ dọ yé nọ yiwanna hugan to mẹho lẹ dè? Na apajlẹ de.

¹⁷ Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu susu po dọ dọ jẹhẹnu he yé nọ yiwanna hugan to mẹho agun tọn lẹ dè wẹ numọtolanmẹ mẹdevo lẹ tọn he yé nọ hòpọn. Etẹwutu? Adelaide dọmọ: “E nọ bọawu dogọ nado dọhona yé, na a yọnẹn dọ yé na mọnukunnujẹ gowe wutu. A sọgan doayi e go dọ yé nọ hò towe pọ́n to aliho he mẹ yé yinuwa te to whenue a dọhona yé.” Mẹmẹsunnu de flin po pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn po dọ: “N’mọ bọ dasin wayi do mẹho de dile e to nulẹnpọn do ninọmẹ ṣie ji. N’gbẹ́ nọ flin nujijọ enẹ to whelẹponu.”—Lom. 12:15.

18. Nawẹ mí sọgan plọn nado nọ hò numọtolanmẹ mẹdevo lẹ tọn pọ́n gbọn?

 ¹⁸ Na nugbo tọn, e ma yin mẹho lẹ kẹdẹ wẹ dona nọ hò numọtolanmẹ mẹdevo lẹ tọn pọ́n. Mímẹpo wẹ sọgan wleawuna jẹhẹnu ehe. Gbọnna? Tẹnpọn nado nọ mọnukunnujẹ nuhe mẹ hagbẹ whẹndo tọn lẹ po yisenọ hatọ lẹ po to jujugbọn mẹ. Nọ do ojlo hia to jọja aflanmẹ he to agun lọ mẹ lẹ, mẹhe to azọ̀njẹ lẹ, mẹhomẹ lẹ, gọna mẹhe hẹn mẹyiwanna yetọn bu to okú mẹ lẹ mẹ. Nọ kàn lehe yé te do sè. Nọ dotoaina yé ganji dile yé to numọtolanmẹ yetọn lẹ dọ. Nọ gọalọna yé nado mọdọ a mọnukunnujẹ nuhe pehẹ yé te mẹ nugbonugbo. Nọ biọ nado gọalọ to aliho depope he mẹ a penugo te. To whenue mí wàmọ, mí nọ do owanyi nugbo hia.—1 Joh. 3:18.

19. Naegbọn mí dona nọ diọada to whenue mí to tintẹnpọn nado gọalọna mẹdevo lẹ?

¹⁹ Mí dona nọ diọada to whenue mí to tintẹnpọn nado gọalọna mẹdevo lẹ. Etẹwutu? Na aliho voovo mẹ wẹ gbẹtọ lẹ nọ yinuwa te to whenue yé to jujugbọn ninọmẹ sinsinyẹn mẹ. Mẹdelẹ nọ to jejeji nado dọho, whenuena e yindọ mẹdevo lẹ ma nọ yawu dọho. Enẹwutu, dile etlẹ yindọ mí jlo na gọalọna yé, mí dona dapana hokinkanse yé gando whẹho mẹdetiti tọn yetọn lẹ go. (1 Tẹs. 4:11) Etlẹ yin to whenue mẹdevo lẹ hùndonuvo, mí sọgan mọdọ mí ma nọ tindo pọndohlan dopolọ hẹ yé to whelẹponu. Ṣogan mí dona kẹalọyi dọ numọtolanmẹ yetọn niyẹn. Ojlo mítọn wẹ nado nọ yawu nado dotoai bo nọ whleawu nado dọho.—Mat. 7:1; Jak. 1:19.

20. Etẹ ji wẹ mí na dọhodo to hosọ he bọdego mẹ?

²⁰ Gbọnvona mẹtọnhopọn didohia to agun mẹ, mí nọ jlo na do jẹhẹnu dagbedagbe ehe hia to lizọnyizọn mítọn mẹ. Nawẹ mí sọgan do mẹtọnhopọn hia to whenue mí to gbẹtọ lẹ hẹn zun devi gbọn? Mí na dọhodo enẹ ji to hosọ he bọdego mẹ.