Yeqa uye kokuphakathi

Yeqa uye kokumunyethweyo

ISIFUNDO 12

Tshengisa Ukuthi Ulendaba Lendlela Abanye Abazizwa Ngayo

Tshengisa Ukuthi Ulendaba Lendlela Abanye Abazizwa Ngayo

“Lonke kufanele libe . . . lesisa esikhulu.”​—1 PHET. 3:8.

INGOMA 90 Khuthazanani

ESIZAKUFUNDA *

1. Ngokuka-1 Phetro 3:8, kungani kumnandi ukuba phakathi kwabantu abalendaba lendlela esizizwa ngayo kanye lenhlalakahle yethu?

KUMNANDI ukuba phakathi kwabantu abalendaba lendlela esizizwa ngayo kanye lenhlalakahle yethu. Bayazama ukuzwisisa lokho esikucabangayo kanye lendlela esizizwa ngayo. Bayananzelela nxa sidinga uncedo futhi bayasisiza singakabaceli. Siyabathanda abantu abasitshengisa ‘isisa esikhulu.’ *​—Bala u-1 Phetro 3:8.

2. Kungani kumele sisebenze nzima ukuze sibe lozwelo?

2 Sonke siyafuna ukuba lendaba labanye. Kodwa akulula ukuba njalo ngaso sonke isikhathi. Esinye isizatho esenza kube njalo yikuthi silesono. (Rom. 3:23) Ngokwemvelo abantu bacabanga kakhulu ngalokho bona abakufunayo. Yikho kumele sisebenze nzima ukuze sibe lendaba labanye. Kwabanye bethu kunzima ukuba lozwelo ngenxa yendlela esikhuliswe ngayo kumbe lokho okwake kwenzakala empilweni zethu. Kanti njalo indlela abantu esiphila labo abenza ngayo ingasenza singabi lozwelo. Ezinsukwini lezi zokucina abantu abanengi abalandaba lendlela abanye abazizwa ngayo futhi ‘bayazithanda.’ (2 Tim. 3:1, 2) Manje kuyini esingakwenza ukuze lokhu kungasiphambanisi ekutshengiseni ukuthi silendaba lendlela abanye abazizwa ngayo?

3. (a) Kuyini okungasinceda ukuthi sibe lendaba labanye? (b) Sizaxoxa ngani esihlokweni lesi?

3 Sizakuba lendaba labanye nxa singalingisela uJehova uNkulunkulu kanye leNdodana yakhe, uJesu Khristu. UJehova uNkulunkulu uluthando njalo akulamuntu olozwelo njengaye. (1 Joh. 4:8) UJesu walingisela uYise kukho konke ayekwenza. (Joh. 14:9) Ngesikhathi esemhlabeni wasitshengisa indlela yokuba lesihawu kwabanye. Esihlokweni lesi sizaxoxa ngokuthi uJehova loJesu batshengise njani ukuthi balendaba lendlela abanye abazizwa ngayo. Sizabona lokuthi singasilingisela njani isibonelo sabo.

UJEHOVA ULENDABA LABANYE

4. U-Isaya 63:7-9 utshengisa njani ukuthi uJehova ulendaba lendlela izinceku zakhe ezizizwa ngayo?

4 IBhayibhili lisifundisa ukuthi uJehova ulendaba lendlela izinceku zakhe ezizizwa ngayo. Ngokwesibonelo, wayewazwela ama-Israyeli nxa ephakathi kwenhlupho. ILizwi lakhe lithi: “Kukho konke ukuhlupheka kwabo laye waba losizi.” (Bala u-Isaya 63:7-9.) Ngokuhamba kwesikhathi uJehova wasebenzisa umphrofethi uZekhariya ukuthi atshele abantu bakhe amazwi aveza ukuthi nxa babehlukuluzwa kwakungathi kuhlukuluzwa yena ngokwakhe. Wathi: “Loba ngubani othinta lina uthinta inhlamvu yelihlo lami.” (Zek. 2:8, NW.) Lokhu kuyatshengisa sibili ukuthi uJehova ulendaba labantu bakhe.

UJehova waba lesihawu wakhulula ama-Israyeli ebugqilini eGibhithe (Khangela indima 5)

5. UJehova wenzani ukuze asize abantu bakhe ababehlupheka?

5 UJehova kabi lozwelo kuphela ebantwini bakhe abahluphekayo kodwa uyabancedisa. Ngokwesibonelo, ngesikhathi ama-Israyeli eyizigqili eGibhithe uJehova wayebuzwa ubuhlungu bawo njalo lokhu kwenza wazimisela ukuwakhulula. Watshela uMosi wathi: “Impela ngilubonile usizi lwabantu bami. . . . Ngibazwile bekhala . . , njalo [“ngikwazi kuhle,” NW] ukuhlupheka kwabo. Ngakho ngehlile ukuzabakhulula ezandleni zamaGibhithe.” (Eks. 3:7, 8) UJehova wabakhulula abantu bakhe ebugqilini ngenxa yokuthi wayebazwela. Ngemva kweminyaka eminengi ama-Israyeli ahlaselwa yizitha eseseLizweni Lesithembiso. UJehova wenzani? “Waba lesihawu kubo lapho bebubula ngaphansi kwalabo ababebacindezele bebahlukuluza.” Waphinda watshengisa ukuthi ulesihawu ebantwini bakhe ngokubancedisa. Wathumela abahluleli ukuthi babahlenge ezandleni zezitha zabo.​—Abahlu. 2:16, 18.

6. UJehova watshengisa njani ukuthi ulendaba lendlela uJona ayezizwa ngayo lanxa ayekucabanga kwakungaqondanga?

6 UJehova ulendaba lendlela abantu bakhe abazizwa ngayo lanxa kwesinye isikhathi becabanga okungaqondanga. Khumbula lokho okwenzakala kuJona. UNkulunkulu wathuma umphrofethi lo ukuthi ayetshela abantu baseNineve ukuthi babezabhujiswa. Abantu laba baphenduka ezonweni zabo futhi uNkulunkulu kasababhubhisanga. Kodwa lokho akuzange kumthokozise uJona. “Wazonda” ngenxa yokuthi ayekukhulumile mayelana lokubhujiswa kweNineve akuzange kwenzakale. UJehova wambekezelela njalo wamsiza ukuthi antshintshe indlela ayecabanga ngayo. (Jona. 3:10–4:11) Ngokuhamba kwesikhathi uJona wazwisisa lokho uJehova ayemfundisa khona futhi nguye owasetshenziswa nguJehova ukuthi abhale indaba le ukuze isisize.​—Rom. 15:4. *

7. Indlela uJehova ayephatha ngayo abantu bakhe isiqinisekisa ngani?

7 Indlela uJehova ayephatha ngayo abantu bakhe isenza siqiniseke ukuthi uyazizwela usizi izinceku zakhe nxa zithwele nzima. Uyabazi ubuhlungu esibuzwayo njalo uyakubona ukuhlupheka ngamunye wethu aphakathi kwakho. Phela yena ‘uyazazi izinhliziyo zabantu.’ (2 ImiLan. 6:30) Uyayizwisisa imicabango yethu kanye lendlela esizizwa ngayo njalo uyazwisisa ukuthi kukhona esingenelisi ukukwenza. Kanti njalo ‘kasoze avume ukuthi silingwe ngalokho esingeke senelise ukukubekezelela.’ (1 Khor. 10:13) Amazwi la ayasiduduza sibili!

UJESU ULENDABA LABANYE

8-10. Kuyini okungabe kwenza uJesu waba lendaba labanye?

8 Ngesikhathi uJesu esemhlabeni watshengisa ukuthi ulendaba labanye. Kuyini okungabe kwenza waba lendaba labo? Okokuqala, njengoba kuke kwatshiwo ekuqaliseni, uJesu walingisela uYise osezulwini kukho konke ayekwenza. Wayebathanda abantu njengoYise. Lanxa wathokoza ngalokho yena loJehova ababekwenzile, okwamjabulisa kakhulu ngabantu. (Zaga. 8:31) Uthando lwenza uJesu waba lendaba lendlela abantu ababezizwa ngayo.

9 Okwesibili, uJesu wayebona okusezinhliziyweni zabantu njengoJehova. Wayeyazi imicabango yabantu kanye lendlela abazizwa ngayo. (Mat. 9:4; Joh. 13:10, 11) UJesu wayesithi angabona abantu bedabukile abazwele abesebaduduza.​—Isaya. 61:1, 2; Luk. 4:17-21.

10 Okwesithathu, uJesu wehlelwa ngobunye ubunzima obabusehlela abantu ayephila labo. Ngokwesibonelo, kukhanya wakhulela emulini eyayizidubekela njalo wayesenza umsebenzi wezandla onzima loyise uJosefa. (Mat. 13:55; Mak. 6:3) Kungenzakala lokuthi uJosefa wafa uJesu engakaqalisi inkonzo yakhe yikho kumele ukuthi wabuzwa ubuhlungu bokufelwa ngumuntu ayemthanda. Kanti njalo wayekwazi ukuthi kunjani ukuba lilunga lemuli engakholwa izinto ezifananayo. (Joh. 7:5) Konke lokho okwenzakala empilweni kaJesu kanye lokunye kwenza wazwisisa indlela abantukazana ababezizwa ngayo kanye lobunzima ababephakathi kwabo.

UJesu wazwela indoda eyisacuthe wasuka layo exukwini waseyelapha (Khangela indima 11)

11. Uzwelo lukaJesu lwalukhanya kakhulu nini? Chasisa. (Khangela umfanekiso ongaphandle.)

11 Uzwelo lukaJesu lwalukhanya ikakhulu nxa esenza izimangaliso. Wayengenzi izimangaliso ngenxa nje yokuthi kwakumele azenze kodwa ‘wayebazwela usizi’ abantu ababehlupheka. (Mat. 20:29-34; Mak. 1:40-42) Akucabange ukuthi uJesu wayengabe esizwa njani ngesikhathi esuka exukwini lendoda eyisacuthe futhi eyelapha kumbe ngesikhathi evusa indodana yomfelokazi eyiyo yodwa. (Mak. 7:32-35; Luk. 7:12-15) UJesu wayebazwela abantu labo njalo efuna ukubanceda.

12. UJohane 11:32-35 utshengisa njani ukuthi uJesu wayemzwela uMatha loMariya?

12 UJesu wamzwela uMatha loMariya. “Wakhala” ebabona behlulukelwe ngemva kokufelwa ngumfowabo uLazaro. (Bala uJohane 11:32-35.) Wayengakhali ngenxa nje yokuthi umngane wakhe ayemthanda wayesefile ngoba phela wayekwazi ukuthi uzamvusa. Kodwa wakhala ngoba wayekwazi ukuthi abangane bakhe abathandayo babesizwa ubuhlungu obukhulu ngokufelwa nguLazaro.

13. Kungani kududuza ukwazi ukuthi uJesu ulozwelo?

13 Kuyasinceda kakhulu ukufunda ngozwelo lukaJesu. Siyamthanda ngoba wayelendaba labanye. (1 Phet. 1:8) Kuyasiduduza ukwazi ukuthi khathesi uyiNkosi yoMbuso kaNkulunkulu lokuthi sekuseduze ukuthi aqede konke ukuhlupheka. Nguye yedwa ongasikhiphela ubuhlungu obalethwa nguSathane ngoba wathwala nzima futhi wahlupheka ngesikhathi elapha emhlabeni. Kuyisibusiso sibili ukuba loMbusi ‘osizwelayo ebuthakathakeni bethu.’​—Heb. 2:17, 18; 4:15, 16.

LINGISELA UJEHOVA LOJESU

14. Ngokwalokho okutshiwo ku-Efesu 5:1, 2, kuyini esizimisele ukukwenza?

14 Ukucabanga ngozwelo lukaJehova loJesu kwenza sizimisele ukuba lendaba labanye kakhulu. (Bala u-Efesu 5:1, 2.) Lanxa singenelisi ukwazi okusezinhliziyweni zabantu njengoJehova loJesu, singazama ukuzwisisa indlela abanye abazizwa ngayo kanye lalokho okubakhathazayo. (2 Khor. 11:29) Kasilingiseli abantu bomhlaba lo abangelandaba labanye kodwa siyazama ukuthi ‘singaqakathekisi lokho okufunwa yithi kuphela kodwa siqakathekise lalokho okufunwa ngabanye.’​—Flp. 2:4.

(Khangela indima 15-19) *

15. Ngobani okumele batshengise kakhulu ukuthi balendaba labanye?

15 Abadala bebandla yibo okumele batshengise kakhulu ukuthi balendaba labanye. Bayakwazi ukuthi bazalandisa kuJehova ngendlela abaphatha ngayo izimvu abaphiwe umsebenzi wokuzinakekela. (Heb. 13:17) Kumele babazwele abanye ebandleni ukuze benelise ukubanceda. Manje abadala bangatshengisa njani ukuthi balendaba labanye?

16. Kuyini okwenziwa ngumdala olozwelo futhi kungani lokhu kuqakathekile?

16 Umdala webandla olozwelo uba lesikhathi sokuxoxa labafowabo labodadewabo abangamaKhristu. Uyababuza imibuzo njalo ulesineke nxa elalele abakutshoyo. Lokhu kuqakathekile ikakhulu nxa imvu ethandekayo ifuna ukumthululela isifuba kodwa iswela ukuthi ichasise njani efuna ukukutsho. (Zaga. 20:5) Nxa umdala esiba lesikhathi sokuxoxa labafowabo abangamaKhristu, bacina bethembana kakhulu, besiba ngabangane abaseduze futhi bethandana kakhulu.​—ImiSeb. 20:37.

17. Abafowethu labodadewethu abanengi bathi bathanda kakhulu abadala bebandla abanjani? Nika isibonelo.

17 Abafowethu labodadewethu abanengi bathi bathanda kakhulu abadala bebandla abalendaba labanye. Ngenxa yani? U-Adelaide uthi: “Uyabe ukhululekile ukuxoxa labo ngoba usazi ukuthi bazakuzwisisa.” Uqhubeka esithi: “Abakutshoyo labakwenzayo nxa ukhuluma labo kwenza kukhanye ukuthi bayakuzwela.” Omunye umzalwane owathinteka kwamancane ebona lokho okwenzakalayo ngesikhathi ekhuluma lomunye umdala uthi: “Ngathi ngimtshela ngohlupho engangilalo ngabona esehlengezela inyembezi. Lokhu kangisoze ngafa ngakukhohlwa.”​—Rom. 12:15.

18. Singenzani ukuze sibe lendaba labanye?

18 Abadala kayisibo bodwa okumele babelendaba labanye. Sonke kumele sibe lendaba labanye. Ungenzani ukuze ube lendaba labo? Zama ukuzwisisa okungabe kukhathaza abanye emulini yangakini kumbe ebandleni. Tshengisa ukuthi ulendaba labasakhulayo abasebandleni labagulayo lasebekhulile kanye labafelweyo. Babuze indlela abazizwa ngayo ubusulalelisisa nxa sebekutshela. Yenza kucace ukuthi uyakuzwisisa sibili okubakhathazayo futhi ucele ukubancedisa ngalokho ongakwenelisa. Ungenza njalo uyabe utshengisa ukuthi uyabathanda sibili abanye.​—1 Joh. 3:18.

19. Kungani kumele sitshengise ngendlela ezitshiyeneyo ukuthi silendaba labanye?

19 Indlela abantu abenza ngayo nxa besebunzimeni kayifanani. Abanye bayafuna sibili ukukhuluma ngokubakhathazayo kodwa abanye kabathandi ukukhuluma ngakho. Yikho kumele sitshengise ngendlela ezitshiyeneyo ukuthi silendaba labo. Lanxa sifisa ukubanceda, akumelanga sibabuze imibuzo ezakwenza babelenhloni. (1 Thes. 4:11) Labo abakhululekileyo ukusitshela okubakhathazayo bangakhuluma okunye esingavumelani lakho. Loba kunjalo, kumele sikhumbule ukuthi abakutshoyo kuveza indlela abazizwa ngayo. Sifuna ukuphangisa ukulalela futhi siphuze ukukhuluma.​—Mat. 7:1; Jak. 1:19.

20. Sizaxoxa ngani esihlokweni esilandelayo?

20 Akumelanga sitshengise ukuthi silendaba labafowethu labodadewethu ebandleni kuphela kodwa kumele sitshengise lokuthi silendaba lesibatshumayezayo. Singatshengisa njani ukuthi silendaba labanye nxa sisenza abafundi? Sizaxoxa ngalokho esihlokweni esilandelayo.

INGOMA 130 Kumele Sithethelelane

^ indima 5 UJehova loJesu balendaba lendlela abanye abazizwa ngayo. Esihlokweni lesi sizabona ukuthi singenzani ukuze sibalingisele. Sizaxoxa langokuthi kungani kumele sibe lesisa esikhulu lokuthi singasitshengisa njani kwabanye.

^ indima 1 INGCAZELO YAMABALA: Ukutshengisa omunye “isisa esikhulu” kutsho ukuzama ukuzwisisa indlela azizwa ngayo besesizizwa njengaye. (Rom. 12:15) Esihlokweni lesi ukuba ‘lesisa esikhulu’ kanye ‘lokuba lendaba labanye’ kutsho into efananayo.

^ indima 6 UJehova waphinda watshengisa ukuthi ulesihawu kwezinye izinceku zakhe ezazikhathazekile kumbe ezazisesaba. Ngokwesibonelo khumbula indaba kaHana (1 Sam. 1:10-20), eka-Elija (1 AmaKho. 19:1-18), leka-Ebhedi-Meleki (Jer. 38:7-13; 39:15-18).

^ indima 65 OKUSEMFANEKISWENI: Kulendlela ezinengi esingatshengisa ngazo ukuthi silendaba labanye nxa siseWolu yoMbuso. (1) Umdala webandla uxoxa lommemezeli osakhulayo lonina, (2) ubaba lendodakazi yakhe bancedisa udade osekhulile ukuthi aye emoteni, (3) abadala ababili bayalalelisisa ngesikhathi udade odinga ukuncediswa ekhuluma labo.