Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IREN ONOP 12

Kasalehda Omw Nsenohki Pepehm en Meteikan

Kasalehda Omw Nsenohki Pepehm en Meteikan

“Kumwail koaros en . . . iang iangamwail kan nan arail lokolok.”​—1 PIT. 3:8.

KOUL 90 Kangoange Emenemen

AUDEPEN ONOP *

1. Pwehn pahrekiong 1 Piter 3:8, dahme kahrehda kitail kin men mi rehn irail kan me kin nsenohkin kitail oh atail pepehm kan?

KITAIL kin perenki mi rehn aramas akan me kin nsenohkin kitail oh atail pepehm kan. Re kin nantihong en wehwehki dahme kitail kin medewe de pehm. Re kin tehk dahme kitail anahne oh sewese kitail mwohn atail pahn peki sawas. Kitail kin kalahnganki aramas akan me kin kasalehiong kitail me re kin ‘iang iangarail kan nan arail lokolok.’ *​—Wadek 1 Piter 3:8.

2. Dahme kahrehda kitail anahne doadoahk laud pwehn kasalehda atail wehwehki pepehm en meteikan?

2 Nin duwen Kristian kei, kitail koaros kin men wehwehki pepehm en meteikan, de nsenohkin irail. Ahpw ni mehlel, e sohte kin ahnsou koaros mengei en wia met. Dahme kahrehda? Ehu kahrepe iei pwehki kitail sohte unsek. (Rom 3:23) Kitail anahne powehdi ineng en kin medemedewehte pein kitail. Oh pil, ekei kitail ele kin apwalki wehwehki pepehm en meteikan pwehki mwomwen atail tikida de dahme kitail lelohng mahso. Pil ehu, madamadau en aramas akan kakete kamwakid kitail. Ni imwin rahn pwukat, me tohto sohte kin nsenohki pepehm en meteikan. Ahpw, re kin “poakohngete pein irail.” (2 Tim. 3:1, 2, ntp.) Dahme kak sewese kitail en powehdi kahpwal pwukat me kin kahrehda e apwal kitail en kasalehda atail nsenohki pepehm en meteikan?

3. (a) Ia duwen atail kak mwahula nan atail kin kasalehda atail nsenohki pepehm en meteikan? (b) Dahme kitail pahn koasoiapene nan iren onop wet?

3 Kitail kak mwahula nan atail kin kasalehda atail nsenohki pepehm en meteikan sang ni atail kahlemengih Siohwa Koht oh sapwellime Ohlo, Sises Krais. Siohwa iei Koht en limpoak men, oh e ketin wia mehn kahlemeng me keieu mwahu en kasalehda nsenoh ong meteikan. (1 Sohn 4:8) Sises ni unsek kahlemengih Semeo. (Sohn 14:9) Ni eh ketiket sampah, e ketin kasalehda ia duwen emen eh kak kasalehda limpoak. Nan iren onop wet, keieu kitail pahn koasoiapene ia duwen Siohwa oh Sises ara ketin kasalehda ara nsenohki pepehm en meteikan. Mwuhr kitail pahn koasoiapene ia duwen atail kak kahlemengih sapwellimara mehn kahlemeng kan.

SAPWELLIMEN SIOHWA MEHN KAHLEMENG EN NSENOHKI PEPEHM EN METEIKAN

4. Ia duwen Aiseia 63:7-9 (NW) eh kasalehda me Siohwa kin ketin nsenohki pepehm en sapwellime ladu kan?

4 Paipel padahkihong kitail me Siohwa ketin nsenohki pepehm en sapwellime ladu kan. Karasepe, medewehla ia sapwellimen Siohwa pepehm ni ahnsou me mehn Israel kan mahso ar lokolongki soangsoangen kahpwal kan. Paipel mahsanih: “Ni ahnsou me irail kin lokolongki kahpwal akan, e kin ketin iang lokolongki.” (Wadek Aiseia 63:7-9, NW.) * Mwuhr, Siohwa ketin doadoahngki soukohp Sekaraia oh mahsanih me ni meteikan ar wiakauwe sapwellime aramas akan, e mwomwen me re pil kin wiakauwe ih. Siohwa mahsanihong sapwellime ladu kan: “Mehmen me sair kumwail kin sair pwoarenmeseikat.” (Sek. 2:8NW) Ia uwen met eh kasalehda laud duwen Siohwa eh ketin nsenohki pepehm en sapwellime kan!

Ni limpoak, Siohwa ketin kasaledekihala mehn Israel sang kalidu en Isip (Menlau kilang parakrap 5)

5. Menlau kihda ehu karasaras duwen dahme Siohwa ketin wia pwehn sewese sapwellime ladu kan me lokolok.

5 Siohwa kin ketin wia laudsang ihte poakehla sapwellime ladu kan me kin lokolok. E kin ketin wia mehkot pwehn sewese irail. Karasepe, ni ahnsou me mehn Israel ko lokolok nin duwen lidu kei nan Isip, Siohwa ketin mwahngih lokolok me re ahneki oh kupwurki kamwahwihala. Siohwa mahsanihong Moses: “I mahsaniher uwen lokolok laud en nei aramas . . . I rongehr ar pekipeki sawas . . . I dehdehkiher uwen ar lokolok laud. Eri, I kohdidohng kapitasang irail rehn mehn Isip kan.” (Eks. 3:7, 8) Pwehki Siohwa ketin poakehla sapwellime aramas akan, e ketin kasaledekihala irail sang kalidu. Sounpar epwiki kei mwuri, nan Sapwen Inowo, imwintihti kan mahweniong mehn Israel kan. Dahme Siohwa ketin wia? E ketin “kupwurehla mehn Israel ko pwehki ar kin sengisengki ar lokolok laud pahn ar imwintihti kan.” Siohwa pil pwurehng kasalehda eh wehwehki pepehm en sapwellime aramas akan oh e ketin wia mehkot pwehn sewese irail. E ketin poaronehla sounkopwung kan en kapitala mehn Israel kan sang arail imwintihti kan.​—Sounkopwung 2:16, 18.

6. Menlau kihda ehu karasaras duwen Siohwa eh ketin nsenohki pepehm en emen me ahneki madamadau sapwung.

6 Siohwa ketin nsenohki pepehm en sapwellime aramas akan​—pil ni ahnsou me arail madamadau kin sapwung. Medewehla duwen Sona. Koht ketin poaronehla soukohp menet en kalohki rohng en kadeik ong mehn Ninipe kan. Ni ahnsou me re koluhla, Koht ketin pilada en dehr kasohrehla irail. Ahpw, Sona sohte perenki pilipil wet. E “lingeringerda” pwehki eh kokohpo duwen kasohrlahn Ninipe sohte pweida. Ahpw Siohwa ketin kanengamahiong Sona oh ketin sewese en kapwungala eh madamadau. (Sona 3:10–4:11) Kedekedeo, Sona wehwehkihla dahme Siohwa ketin padapadahkihong ih, oh Siohwa pil ketin doadoahngki ih en ntingihedi dahme wiawi pwe kitail en paiekihda.​—Rom 15:4. *

7. Dahme sapwellimen Siohwa wiewia ong sapwellime ladu kan kin kamehlelehiong kitail?

7 Sapwellimen Siohwa wiewia ong sapwellime kan kin kamehlelehiong kitail me e kin ketin mwahngih pepehm en sapwellime ladu kan. E ketin mwahngih nsensuwed oh lokolok en emenemen kitail. Siohwa uhdahn “mwahngih lamalam en aramas.” (2 Kron. 6:30) E ketin mwahngih atail madamadau koaros, atail pepehm loal kan, oh dahme kitail sohte kak wia. Oh “e sohte pahn ketin mweidohng [kitail] en ale songosong me [kitail] sohte kakohng.” (1 Kor. 10:13) Inou wet uhdahn kamweitkitailla!

MEHN KAHLEMENG EN SISES DUWEN EH KETIN NSENOHKI PEPEHM EN METEIKAN

8-10. Soahng dah kan me ele sewese Sises en ketin nsenohki meteikan?

8 Nin duwen aramas emen nin sampah, Sises kin ketin nsenohki laud pepehm en meteikan. Mie ire siluh me sewese Sises en ketin nsenohki meteikan. Keieu, nin duwen me kitail kilang mwoweo, ni unsek Sises ketin kahlemengih irair kaselel kan en Semeo. Duwehte Semeo, Sises ketin poakohng aramas. Mehnda ma e kupwurperenki soahng koaros me e iang Siohwa ketin wiahda, Sises pil ketin “perenkihda aramas akan koaros.” (Lep. Pad. 8:31) Limpoak me kamwakid Sises en ketin nsenohki pepehm en meteikan.

9 Keriau, duwehte Siohwa, Sises kak ketin mwahngih mohngiong en aramas. E kak ketin mwahngih dahme aramas akan kin men wia oh arail pepehm kan. (Mad. 9:4; Sohn 13:10, 11) Eri ni Sises eh ketin tehkada me aramas akan uhdahn nsensuwed, e ketin nsenohki arail pepehm kan oh eri kansenamwahwihala irail.​—Ais. 61:1, 2; Luk 4:17-21.

10 Kesiluh, pein Sises pil ketin lelohng ekei kahpwal kan me aramas akan lelohng. Karasepe, Sises ketin tikida nan peneinei semwehmwe ehu. Sang ni eh ketin ieiang semeo Sosep nin sampah, Sises ketin sukuhlki ia duwen en wia doadoahk laud kan. (Mad. 13:55; Mark 6:3) Oh pil e mwomwen me Sosep mehla mwohn kaimwiseklahn Sises eh ketin kalokalohk. Eri Sises ele ketin pehm medek en mehlahn emen me e ketin poakohng. Oh Sises ketin mwahngih ia mwomwen en ahneki peneinei me arail madamadau ong kaudok wekpeseng. (Sohn 7:5) Soangen irair pwukat oh irair teikan ele sewese Sises en ketin wehwehki kahpwal kan oh pepehm en aramas akan.

Dohsang pokon ehu, Sises ketin kamwahwihala ohl salengepon men (Menlau kilang parakrap 11)

11. Iahd me e kin keieu sansal en Sises eh kin ketin nsenohki pepehm en meteikan? Menlau kawehwehda. (Menlau kilang kilel ni kilin Kahn Iroir wet.)

11 Sises eh ketin kasalehda eh nsenohki meteikan uhdahn sansalda sang ni eh ketin wia manaman kan. Sises sohte ketin wia manaman kan ihte pwehki e anahne ketin wia. E ketin “poakehla” irail kan me kin lokolok. (Mad. 20:29-34; Mark 1:40-42) Karasepe, medewehla duwen sapwellimen Sises pepehm ni eh ketin kahrehsang nan pokono ohl emen oh ketin kamwahwihala ahn ohlo salengepon de ni eh ketin kaiasada nein liohdi men iehroso. (Mark 7:32-35; Luk 7:12-15) Sises ketin poakehla aramas pwukat oh kupwurki sewese irail.

12. Ia duwen Sohn 11:32-35 eh kasalehda duwen Sises eh ketin kasalehda eh nsenohki pepehm en Marda oh Mery?

12 Sises ketin kasalehda eh nsenohki pepehm en Marda oh Mery. Ni eh ketin mahsanihada ara pahtouki mehlahn riara pwutako, Lasarus, “Sises ahpw tentenihr.” (Wadek Sohn 11:32-35.) E sohte ihte ketin tentenihr pwehki kompoakepah kereno mehla. E ketin mwahngih me e pahn ketin kaiasada Lasarus. Ahpw, Sises ketin tentenihr pwehki e ketin mwahngih ia uwen kompoakepah ko nsensuwed pwehki Lasarus mehla.

13. Ia duwen atail paiekihda atail ese duwen Sises eh kin ketin nsenohki pepehm en meteikan?

13 Kitail uhdahn kin paiekihda atail sukuhlki duwen Sises eh kin ketin nsenohki pepehm en meteikan. Ei mehlel, kitail sohte unsek duwehte ih me ketin unsek. Ahpw, kitail poakohng ih pwehki mwomwen sapwellime wiewia ong meteikan. (1 Pit. 1:8) Atail ese me met e ketin wie kakaun nin duwen Nanmwarki men en Wehin Koht uhdahn kangoange kitail. Keren e pahn ketin kasohrehla lokolok koaros. Pwehki mwoweo Sises ketin wia aramas emen nin sampah, ih me keieu warohng sewese aramas akan en pitsang lokolok me kohsang ahn Sehdan kaunda. Ei, kitail paiekihda me mie atail Kaun emen me ketin “lelohngehr kasongosong ni soahng koaros duwehte kitail.”​—Ipru 2:17, 18; 4:15, 16.

ALASANG SAPWELLIMEN SIOHWA OH SISES MEHN KAHLEMENG

14. Nin duwen me Episos 5:1, 2 kasalehda, dahme kitail men wia?

14 Ni atail medewehla duwen mehn kahlemeng en Siohwa oh Sises, pein kitail kin mwekidki en song en kasalehda laud atail nsenohki pepehm en meteikan. (Wadek Episos 5:1, 2.) Kitail sohte kak wehwehki dahme mi nan mohngiong en emen duwehte me ira kin ketin wia. Ahpw mendahki met, kitail kak song en wehwehki pepehm oh anahn en meteikan. (2 Kor. 11:29) Weksang aramas roporop kan nin sampah, kitail kin nantihong “raparapahki kamwahupen meteikan, a kaidehn [atail] kante.”​—Pil. 2:4.

(Menlau kilang parakrap 15-19) *

15. Ihs me anahne kasalehda arail nsenohki pepehm en meteikan?

15 Elder kan nan mwomwohdiso kin anahne kasalehda arail nsenohki pepehm en meteikan. Re ese me re pwukoahki sihpw kan me Siohwa ketikihong irail en apwalih. (Ipru 13:17) Pwehn sewese riarail Kristian kan, elder kan anahne wehwehki irail. Ia duwen elder kan ar kin kasalehda arail nsenohki pepehm en meteikan?

16. Dahme elder men me wehwehki pepehm en meteikan kin wia, oh dahme kahrehda met kesempwalki?

16 Elder men me wehwehki pepehm en meteikan kin doadoahngki eh ahnsou ong rie Kristian kan. E kin idek peidek kan, oh eri kanengamah oh rong mwahu. Met uhdahn kesempwal ma emen sihpw pwukat men kasalehda eh madamadau oh pepehm kan ahpw apwalki ndahla. (Lep. Pad. 20:5) Ni elder men eh men doadoahngki eh ahnsou ong rie Kristian kan, arail likilik, nanpwungmwahu, oh arail limpoak kin laudla.​—Wiewia 20:37.

17. Dahme riatail Kristian tohto nda me re keieu kesempwalki rehn elder kan? Menlau kihda ehu karasaras.

17 Riatail Kristian tohto kin nda me irair me re keieu kesempwalki rehn elder kan iei ni elder kan ar kin nsenohki pepehm en meteikan. Dahme kahrehda? Adelaide nda: “E kin mengei en lokaiaiong irail pwehki ke ese me re pahn wehwehkin uhk.” E pil nda: “Ke kak kilang me re kin nsenohki omw pepehm sang ni mwomwen arail kin sapeng uhk ni ahnsou me ke kin koasoiong irail.” Brother men me kalahnganki mwomwen ahn elder men wiewia ong ih nda: “I kilang pilen mesen elder men kohda ni ei ndindaiong ih duwen ei irairo. I pahn tamataman met ahnsou koaros.”​—Rom 12:15.

18. Ia duwen atail kak kakairada atail irair en nsenohki pepehm en meteikan?

18 Ei mehlel, kaidehn elder kante me anahne kasalehda me re nsenohki pepehm en meteikan. Kitail koaros kak kakairada irair wet. Ia duwen? Song en wehwehki kahpwal kan me tohn omw peneinei oh riomw Kristian kan kin lelohng. Kasalehda me ke nsenohki me pwulopwul kan nan mwomwohdiso iangahki irail kan me soumwahu, me mah kan, oh irail kan me emen me re poakohng mehla. Idek ia irarail. Rong mwahu ni arail kasalehda arail pepehm kan. Sewese irail en kilang me ke uhdahn wehwehki arail irairo. Kihda sawas ni soangsoangen ahl me ke kak. Ni atail wia met, kitail kin kasalehda limpoak mehlel.​—1 Sohn 3:18.

19. Dahme kahrehda kitail anahne materek ni ahnsou me kitail kin song en sewese meteikan?

19 Kitail anahne materek ni atail kin song en sewese meteikan. Dahme kahrehda? Pwehki ahn aramas ar mwekidki kahpwal kan kin wekpeseng. Ekei kin men koasoia, ahpw ekei sohte perenki koasoia duwen arail kahpwal kan. Eri kitail kin men sawas, ahpw kitail en dehr idek peidek kan me pahn kahrehiong aramaso en soansuwedda. (1 Des. 4:11) Mehnda ma ekei kin ndaiong kitail duwen arail pepehm kan, ele kitail sohte kin ahnsou koaros pwungki dahme re nda. Ahpw, kitail anahne pohnese me ih met arail pepehm. Kitail en men mwadang rong oh pwand en lokaia.​—Mad. 7:1; Seims 1:19.

20. Dahme kitail pahn koasoiapene nan iren onop en mwuhr?

20 Likin atail kasalehda atail nsenohki pepehm en meteikan nan mwomwohdiso, kitail pil men kasalehda irair kaselel wet nan atail doadoahk en kalohk. Ia duwen atail kak kasalehda atail nsenohki pepehm en meteikan ni ahnsou me kitail kin katohnpadahk? Kitail pahn koasoiapene duwen met nan iren onop en mwuhr.

KOUL 130 En Kin Mahkpene

^ par. 5 Siohwa oh Sises ketin nsenohki pepehm en meteikan. Iren onop wet pahn kasalehda dahme kitail kak sukuhlkihsang sapwellimara mehn kahlemeng kan. Kitail pil pahn koasoiapene dahme kahrehda kitail anahne kasalehda atail kin nsenohki pepehm en meteikan oh ia duwen atail kak wia met.

^ par. 1 WEHWEHN LEPIN LOKAIA KAN: En ‘iang iangatail kan nan arail lokolok’ wehwehki me kitail kin nantihong wehwehki ahn meteikan ar pepehm oh ahneki soangen pepehmohte. (Rom 12:15) Nan iren onop wet, wehwehn “iang iangamwail kan nan arail lokolok” oh “nsenohki” duwepenehte.

^ par. 4 Aiseia 63:7-9 (NW): “I pahn lohkiseli sapwellimen Siohwa wiewiahn limpoak loalopwoat, sapwellimen Siohwa wiewia kan me warohng kaping, pwehki soahng koaros me Siohwa ketin wiahda ong kitail, soahng mwahu tohto me e ketin wiahda ong wehin Israel, nin duwen sapwellime mahk kalahngan oh limpoak loalopwoat me inenen laud. Pwe e ketin mahsanih: ‘Irail uhdahn nei aramas, nei seri kan me sohte pahn soaloalopwoat ong ie.’ Ih eri ketin wiahla arail Sounkomour. Ni arail kin lokolongki kahpwal akan, e kin ketin iang lokolongki. Oh sapwellime tohnlengo kin kapitirailla. Sang sapwellime limpoak oh kalahngan me e ketin kapitkinirailla, oh e ketin pwekirailda oh wairailda rahn koaros mahso.”

^ par. 6 Siohwa pil ketin kasalehda eh nsenohki pepehm en me lelepek teikan me pil mworusala de masepwehk. Medewehla duwen dahme wiawihong Ana (1 Sam. 1:10-20), Elaisa (1 Nan. 19:1-18), oh Epedmelek (Ser. 38:7-13; 39:15-18).

^ par. 66 WEHWEHN KILEL: Mihting kan ni Wasahn Kaudok kin kihda ahnsou mwahu tohto en ehupene. Kitail kilang (1) elder me koasoi ni kadek ong sounkalohk pwulopwul men oh eh nohno, (2) pahpa men oh nah serepeino sewese wahla lih mah men ni sidohsa ehu, (3) elder riemen rong kanahieng sister men me rapahki kaweid.