Ir al contenido

Ir al índice

12 YACHAQANA

Wajkunamanta llakikuna

Wajkunamanta llakikuna

“Hermanosníy, tukuyniykichej uj sonqolla kaychej, khuska ñakʼariychej” (1 PED. 3:8).

90 TAKIY Purajmanta kallpachanakuna

¿IMATÁ KAYPI YACHAKUSUN? *

1. Kay 1 Pedro 3:8 nisqanman jina, ¿kusikunchejchu wajkuna noqanchejmanta llakikojtinku?

WAJKUNA noqanchejmanta llakikojtinku kusikunchej. Chay jina runasqa, imaynachus kashasqanchejta tapuriwanchej, kallpachakunkutaj entiendenawanchejpaj. Paykunaqa niraj imata nishajtinchej, “noqa yanaparisqayki” niwanchejpacha. Ajina runastaqa munakunchej. Imaraykuchus llakiyninchejta, llakiyninkupis kanman jinata qhawanku, noqanchejwan ‘khuskataj ñakʼarinkuʼ * (1 Pedro 3:8 leey).

2. ¿Imaraykutaj wajkunamanta khuyakuyta mana atillanchejchu?

2 Tukuy cristianos wajkunamanta llakikunanchejtaj, khuyakunanchejtaj tiyan. Jinapis mana chayta ruwayta atillanchejchu. Juchasapas kasqanchejrayku, noqallanchejpi yuyayman yachasqa kanchej (Rom. 3:23). Wakintaj mana wajkunamanta khuyakuyta atillanchejchu, wasinchejpi mana yachachiwasqanchejrayku, chayri ñaupa kausayninchejrayku. Chantapis kay qhepa pʼunchaykunapi, runasqa “paykunallata munakojkuna” kanku, manataj wajkunapi piensankuchu. Chay jina runas chaupipi kausasqanchejrayku, mana wajkunamanta llakikuyta atillanchejchu (2 Tim. 3:1, 2). ¿Imataj yanapawasunman mana chay runas jina kanapaj? Qhepan parrafospi chayta yachakusun.

3. 1) ¿Pikunamantataj yachakusunman astawan khuyakuyniyoj kanapaj? 2) ¿Imatá kay yachaqanapi yachakusun?

3 Astawan khuyakuyniyoj kanapajqa, Jehová Diosmanta, Jesusmantawan yachakusunman. Jehová Diosqa munakuymin. Paytaj wajkunamanta llakikuyta sumajta yachachiwasunman (1 Juan 4:8). Jesuspis Tatan jinallataj karqa (Juan 14:9). Kay jallpʼapi runa jina kausashaspa, Jesusqa runasta khuyakorqa. Kay yachaqanapi yachakusun, imaynatachus Jehovawan Jesuswan runasmanta khuyakusqankuta. Chantá yachakusun imaynatachus paykuna jina ruwananchejta.

JEHOVÁ DIOS KAMACHISNINMANTA LLAKIKUN

4. Isaías 63:7-9 nisqanman jina, ¿Jehová Diosninchej kamachisninmanta llakikojchu kasqa?

4 Bibliaqa niwanchej, Jehová Dios kamachisninmanta llakikusqanta. Ñaupa tiempopi israelitas llakiypi kashajtinku, Jehovaqa sonqonta nanachikorqa. Biblia nin: “Israelitas llakisqa kashajtinku, paypis llakisqallataj karqa”, nispa (Isaías 63:7-9 leey). Aswan qhepaman, Jehová Diosqa llajtanta ñakʼarichejtinku, paytapis ñakʼarichishankuman jina kasqanta nerqa. Jehovaqa profeta Zacariasnejta nerqa: “Pillapis aylluyta llankhaykojqa ñawi papaytapis llankhaykunman jina”, nispa (Zac. 2:8). Sutʼita reparanchej, Jehovaqa llajtanpa llakiyninta sumajta yachasqanta.

Jehovaqa israelitasmanta khuyakorqa, egipciosmantataj librarqa (5 parrafota qhawariy).

5. ¿Imatataj Jehová Dios ruwasqa israelitasta khuyakusqanrayku?

5 Jehovaqa kamachisnin sufrejtinku, mana llakikullanchu, manaqa yanaparinpuni. Israelitas Egiptopi esclavos kashajtinku, Jehovaqa sonqonta nanachikorqa, kacharicherqataj. Payqa Moisesman nerqa: “Cheqamanta noqa rikuni imaynatachus israelita wawasniy Egiptopi ñakʼarishasqankuta. Uyarini mayta qhaparikusqankuta”, “allinta yachani ñakʼarisqankuta”. “Chayrayku uraykʼamuni egipciospa makinmanta, atiyninmanta ima paykunata orqhonaypaj”, nispa (Éxo. 3:7, 8). Jehovaqa israelitasta khuyakusqanrayku, egipciospa makinkumanta kacharicherqa. Chaymanta unay watasninman, israelitas sumaj jallpʼapiña kashajtinku, waj llajtasmanta runasñataj paykunata ñakʼaricherqanku. Jehová Dios, ¿llakiyninkuta qhawakullarqachu? Mana. Bibliaqa nin, ‘sinchʼi ñakʼariypi waqasqasninkuta uyarispa, paykunata khuyakusqantaʼ. Jehová Diosqa israelitasta enemigosninkumanta librananpaj, juezkunata kacharqa (Jue. 2:16, 18).

6. Jehová Dios kamachisnin pantasqata yuyajtinku, ¿entiendejchu kasqa?

6 Jehová Diosqa kamachisninta sumajta entienden, pantasqata yuyajtinkupis. Profeta Jonasmanta parlarina. Jehovaqa Jonasta Nínive llajtaman kacharqa, chinkachisqa kanankuta willamunanpaj. Ninivitastaj sajra ruwayninkumanta pesachikorqanku, Jehovataj paykunata perdonarqa. Jinapis Jonasqa willasqan mana juntʼakusqanrayku, “mayta phiñarikorqa”. Chaywanpis Jehovaqa Jonaswan pacienciakorqa, pantasqa kasqantataj reparacherqa (Jon. 3:10–4:11). Chantaraj Jonasqa yuyayninta cambiarqa. Diostaj Jonaspa kausayninta Bibliapi qhelqacherqa, noqanchej yachakunanchejpaj (Rom. 15:4). *

7. Dios ñaupa tiempopi kamachisninmanta khuyakusqan, ¿imatá rikuchiwanchej?

7 Jehová Dios ñaupa tiempopi kamachisninta khuyakusqanqa, rikuchiwanchej noqanchejtapis khuyakunawanchejta. Payqa llakiyninchejta sumajta yachan, ‘sonqonchejtapis rejsin’ (2 Cró. 6:30). Jehovaqa sumajta entienden yuyayninchejta, imaynapunichus kashasqanchejtapis. Yachallantaj maykamachus aguantayta atisqanchejta. Payqa “mana saqenqachu, mana sayay atinata juchaman tanqasqa” kananchejta (1 Cor. 10:13). Chayta yachayqa mayta sonqochawanchej.

JESÚS WAJKUNAMANTA LLAKIKUN

8. ¿Imataj Jesusta yanaparqa runasmanta llakikunanpaj?

8 Jesusqa kay jallpʼapi kashaspa, runasmanta llakikorqa. Chayta ruwananpajtaj kinsa imas yanaparqa. Ñaupaj kaj, Jesusqa tukuy imapi Tatanman rijchʼakorqa. Payqa Jehová jinallataj runasta munakorqa. Jesusqa Tatanta tukuy imata ruwaysispa mayta kusikuspapis, runasta astawan munakorqa (Pro. 8:31). Chayraykutaj paykunamanta llakikorqa.

9. ¿Imatataj Jesús sumajta rejserqa?

9 Iskay kaj, Jesusqa Jehová jinallataj runaspa sonqonkuta rejserqa. Payqa imachus runaj sonqonpi kasqanta sumajta yachaj (Mat. 9:4; Juan 13:10, 11). Runas phutisqas kashasqankuta rikuspa, paykunamanta khuyakoj, sonqochajtaj (Isa. 61:1, 2; Luc. 4:17-21).

10. ¿Imaraykutaj Jesús runaspa llakiyninkuta entiendeyta aterqa?

10 Kinsa kaj, Jesusqa waj runas jinallataj llakiypi kausayta yacharqa. Jallpʼapi kashaspa, payqa wajcha familiapisina wiñakorqa. Tatan Joseqa carpintero karqa. Chayrayku Jesusqa jumpʼi suruyta llankʼayta yacharqa (Mat. 13:55; Mar. 6:3). Chantapis tatan José wañupojtin, maytachá sonqon nanarqa. Imaraykuchus Joseqa, Jesús niraj Diosmanta predicayta qallarishajtinsina wañuporqa. Payqa yachallarqataj, mana kikinta creej familiareswan kausayta (Juan 7:5). Tukuy chay imasqa, Jesusta yanaparqa runaspa problemasninkuta entiendenanpaj.

Jesusqa uj lojtʼituta khuyakusqanrayku, runas chaupimanta wajnejman pusaspa sanoyachishan (11 parrafota qhawariy).

11. 1) ¿Imaraykutaj Jesús milagrosta ruwaj? 2) ¿Pikunamantataj Jesús khuyakorqa? (Kay revistaj tapanta qhawariy).

11 Jesuspa khuyakuynenqa milagrosninpi rikukorqa. Payqa runasta sufrishajta rikuspa, sonqonta nanachikoj. Paykunamanta khuyakusqanraykutaj milagrosta ruwarqa, nitaj tanqasqa jinachu (Mat. 20:29-34; Mar. 1:40-42). Uj kuti, Jesusqa lojtʼu runata sanoyachinanpaj, runas chaupimanta wajnejman pusarqa. Waj kutipitaj, “uj viudaj kʼata qhari” wawanta kausaricherqa (Mar. 7:32-35; Luc. 7:12-15). Jesusqa chay runasmanta sonqonta nanachikusqanrayku, paykunata yanaparqa.

12. Juan 11:32-35 nisqanman jina, ¿imajtintaj Jesús waqarikorqa?

12 Lázaro wañupojtin, hermanasnenqa sonqo nanayta waqarqanku. Martata Mariatawan waqajta rikuspa, Jesuspis “waqarikorqa” (Juan 11:32-35 leey). Jesusqa mana waqarikorqachu, Lazarota manaña rikunanmanta. Payqa yacharqa Lazarota watejmanta kausarichimunanta. Chantá, ¿imajtintaj Jesús waqarikorqa? Martata Mariatawan sonqo nanayta waqajta rikusqanrayku.

13. Jesús khuyakuyniyoj kasqan, ¿kallpachawanchejchu?

13 Jesusmanta nisqaqa, noqanchejqa pantaj runas kanchej. Jinapis Jesús jina wajkunamanta khuyakuyta atisunman. Arí, Jesusqa runasta khuyakorqa. Chayrayku mayta munakunchej (1 Ped. 1:8). Kunantaj Jesusqa Diospa Gobiernonpi Reyña kashan, tumpamantawantaj tukuy llakiykunata chinkachenqa. Chayta yachaspa mayta kusikunchej. Jesusqa yachan, Satanaspa sajra gobiernonpi imaynachus kausay kasqanta. Chayraykutaj llakiyninchejta sumajta entienden. Mayta kusikunchej pay Gobiernonchej kasqanmanta. Imaraykuchus “pantaj runas kasqanchejta yachan, chayrayku khuyakuwanchej” (Heb. 2:17, 18; 4:15, 16).

JEHOVAMANTA JESUSMANTAWAN YACHAKUNA

14. Efesios 5:1, 2 nisqanman jina, ¿pikuna jinataj kayta munanchej?

14 Jehovawan Jesuswan runasmanta khuyakusqankuta yachaspaqa, noqanchejpis paykuna jina kayta munanchej (Efesios 5:1, 2 leey). Runaspa sonqonkuta mana rejsispapis, llakiyninkuta entiendenapaj kallpachakusunman, yanaparisunmantaj (2 Cor. 11:29). Kay mundomanta runasqa paykunallapi yuyanku. Noqanchejrí apóstol Pabloj nisqanta ruwayta munanchej. Pay nerqa: “Ama allinnillaykichejtaqa maskʼaychejchu. Manachayqa wajkunaj allinninkutapis maskʼaychej”, nispa (Fili. 2:4).

(15 al 19 parrafosta qhawariy). *

15. ¿Pikunataj astawan khuyakuyniyoj kananku tiyan?

15 Astawanqa ancianos khuyakuyniyoj kananku tiyan. Imaraykuchus paykunaqa, Jehovaman cuentata qonqanku ovejitasninta imaynatachus qhawasqankumanta (Heb. 13:17). Ancianosqa hermanosta yanaparinankupaj, paykunata entiendenanku tiyan. ¿Imaynatá chayta ruwankuman?

16. 1) ¿Imatataj kʼacha ancianos ruwaj kasqanku? 2) ¿Imaraykutaj ancianos kʼachaspuni kananku kasqa?

16 Kʼacha ancianosqa hermanosta yanaparinankupaj tiempochakunku. Paykunaqa hermanosta imaynachus kashasqankuta tapurinku, pacienciawantaj uyarinku. Uj hermano chayri uj hermana llakiyninta willariyta munajtintaj, aswan kʼachasraj kananku tiyan (Pro. 20:5). Ancianos hermanospaj tiempochakunku chayqa, hermanoswan astawan munachikunku (Hech. 20:37).

17. ¿Imatataj hermanos ancianosmanta jatunpaj qhawanku? Wakin hermanosmanta parlariy.

17 Ashkha hermanos jatunpaj qhawanku, ancianos hermanosmanta llakikusqankuta. Adelaide sutiyoj hermana nin: “Kʼacha ancianosmanqa, ima llakiyninchejtapis willariyta atillanchej”, nispa. Chantá nillantaj: “Paykunaqa llakiyninchejta willarejtinchej, sumajta uyariwanchej”, nispa. Waj hermanopis nillantaj: “Uj ancianoman llakiyniyta willarishajtiy, payqa waqay ñawilla uyariwarqa. Chaytaqa ni jaykʼaj qonqakusajchu”, nispa (Rom. 12:15).

18. ¿Imaynatá wajkunamanta llakikusunman?

18 Tukuypis wajkunamanta llakikuyta atinchej, mana ancianosllachu. ¿Imaynatá chayta ruwasunman? Familiaresninchejpa, jinallataj hermanospa problemasninkuta entiendenapaj kallpachakuna. Congregacionpi jovencitosmanta, onqosqasmanta, machitu hermanosmanta, wañusqayoj kajkunamanta ima llakikuna. Paykunata imaynachus kashasqankuta tapurina, willariwasqanchejtataj sumajta uyarina. Llakiyninkupi paykunawan khuska kasqanchejta rikuchina, yanapariyta munasqanchejtataj nina. Chayta ruwasun chayqa, paykunata munakusqanchejta rikuchisun (1 Juan 3:18).

19. ¿Imaraykutaj wajkunata yanaparinapaj pacienciayoj kana kasqa?

19 Wajkunata yanaparinapajqa pacienciayoj kananchej tiyan. ¿Imarayku? Imaraykuchus runasqa, problemaspi kaspa mana kikintachu llakikunku. Wakenqa problemasninkuta willarikullanku, wakintajrí mana atillankuchu. Chayrayku yanapariyta munanchej chayqa, mana anchata tapuykunachu (1 Tes. 4:11). Wakenqa llakiypi kashaspa, imatapis parlarparillanku. Pantasqa kasqanta ninamantaqa, imaynachus kashasqanta entienderina. ‘Allinta uyariyta yachana tiyan, manataj usqhayllata parlanachu tiyan’ (Mat. 7:1; Sant. 1:19).

20. ¿Imatá qhepan yachaqanapi yachakusun?

20 Mana congregacionpi kajkunallamantachu llakikunanchej tiyan, nitaj paykunallatachu khuyakuna tiyan, manaqa waj runastapis. ¿Imaynatá predicacionpi chayta ruwasunman? Qhepan yachaqanapi chayta yachakusun.

130 TAKIY Perdonayta yachanachej

^ párr. 5 Jehovawan Jesuswanqa, runasmanta llakikunku. Kay yachaqanapi paykunamanta yachakusun. Chantá yachakullasuntaj, imaraykuchus Wajkunamanta llakikunanchejta, imaynatachus chayta ruwananchejta ima.

^ párr. 1 MANA QONQANAPAJ: Piwanpis “khuska ñakʼarispaqa”, chay runamanta llakikunchej, khuyakunchejtaj. Chantapis imaynachus kashasqanta entiendenapaj kallpachakunchej. Chay runaj llakiynin llakiyninchejpis kanman jinata yuyanchej (Rom. 12:15).

^ párr. 6 Jehovaqa waj kamachisnin llakisqas chayri mancharisqas kashajtinku, paykunamanta khuyakullarqataj. Wakin karqanku: Ana, Elías, Ebed-melec ima (1 Sam. 1:10-20; 1 Rey. 19:1-18; Jer. 38:7-13; 39:15-18).

^ párr. 67 FOTOS: Tantakuypi kashaspa, hermanosninchejmanta llakikusqanchejta, paykunata munakusqanchejta ima rikuchisunman. Pata kantupi, uj anciano uj lloqallituwan mamanwan ima parlarishan. Uritanpi, uj tata warmi wawanwan uj hermanitata autokama pusashanku. Ura kantupitaj, iskay ancianos uj hermanata sumajta uyarishanku.