Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

YACHAI 12

Shujtajcunamanta sustarishunchij

Shujtajcunamanta sustarishunchij

“Llaquilla cajcunahuanpish llaquirij caichij” (1 PEDRO 3:8).

CANTO 90 Caishujmanta chaishujmanta animarishunchij

CAITAMI YACHASHUN *

1. 1 Pedro 3:8 nishca shinaca ¿imamantataj ñucanchijmanta sustarijcunahuanca cushilla sintirinchij?

HUAQUINCUNACA ñucanchij ima shina sintirishcata ricushpami sustarincuna. Chaimantami ñucanchij imata yuyashcata intindinata munancuna. Shinallataj ñucanchij imata manaraj mañajpimi paicunaca ayudangapaj listo can. Chashnami paicunaca “llaquilla cajcunahuanpish llaquirij” * cashcata ricuchincuna. Chashna gentecunahuanca cushillami sintirinchij. Paicunataca ashtahuanmi cꞌuyanchij (1 Pedro 3:8-ta liyipai).

2. Huaquinpica ¿imamantataj llaquij canaca sinchi can?

2 Diosta sirvijcunaca shujtajcunata llaquinatami munanchij. Pero huaquinpica chaita ruranaca sinchimi can. ¿Imamanta? Huaquin jarcaicuna tiyashcamanta. Por ejemplo, juchayujcuna cashcamantami ñucanchijllapi yuyanata yachanchij. Chaimantami shujtajcunapi yuyangapaj achca esfuerzota rurana canchij (Romanos 3:23). Cutin shujtajcunapajca uchillapi ima shina huiñashcamanta, causaipi ima experienciata charishcamantami shujtajcunapi yuyanaca sinchi can. Ashtahuancarin cai tucuri punllacunapi la mayoría gentecunaca paicunallapimi yuyancuna. Chaimi ñucanchijpish paicuna shina cai tucunchij (2 Timoteo 3:1, 2). Pero ¿cai jarcaicunata mishangapajca imatataj rurana canchij?

3. a) ¿Shujtajcunata llaquingapajca imatataj rurana canchij? b) ¿Cai yachaipica imatataj yachashun?

3 Shujtajcunata llaquingapajca Jehová Dios shina Jesús shinami cana canchij. Jehová Diosca cꞌuyaj Diosmi can (1 Juan 4:8). Jesuspish paipaj Yaya shina cashcatami tucuipi ricuchirca (Juan 14:9). Pai cai Allpapi cashpaca gentecuna shujtajcunata llaqui pudishcatami ricuchirca. Cai yachaipica Jehová Diospish Jesuspish shujtajcunamanta ima shina sustarij cashcatami ricushun. Ñucanchijpish paicuna shina cangapaj imata rurana cashcatami yachashun.

DIOSCA GENTECUNATA LLAQUIJMI CAN

4. Isaías 63:7-9-pica Jehová Dios shujtajcunamanta sustarishcata ¿ima shinataj ricuchin?

4 Bibliapica Diosca gentecuna ima shina sintirishcatami ricuracun ninmi. Por ejemplo, israelitacuna llaquicunata apacujpi Jehová Dios ima shina sintirishcata ricushun. Diospaj Shimipica: “Paicunapaj tucui llaquicunapica, chai llaquicunataca paimi aparca” ninmi (Isaías 63:7-9-ta liyipai). Achca tiempo qꞌuipapish Diosca profeta Zacariasmanca ñuca pueblota llaquichijpica ñucata llaquichicushca shinami can nircami. Chaimantami israelitacunataca ‘maijanpish cancunata llaquichishpaca, ñuca ñahui ricucujta tujsicuj shinami llaquichicun’ nirca (Zacarías 2:8). Chashna nishpaca Jehová Diosca paita sirvijcunata achcata cꞌuyashcatami ricuchin.

Jehová Diosca israelitacunata llaquishcamantami Egiptopi llaquinaita causacunmanta llujshichirca. (Párrafo 5-ta ricui).

5. Diosca paita sirvijcuna llaquita apacushcata ricushpaca ¿imatataj rurashca?

5 Paita sirvijcuna llaquita apacujpica Jehová Diosca mana paicunamanta llaquirinllachu. Ashtahuanpish ayudanmi. Por ejemplo, israelitacunaca Egipto llajtapimi esclavo shina causacurcacuna. Paicuna ima shina causacujta ricushpami Diosca llaquirirca. Chaimantami Moisesmanca: ‘Ñuca agllashcacuna ima shina llaquita apacujtaca ñucatajmi ricuni. Paicuna caparishcataca uyanimi. Paicuna llaquita apacujtaca ñuca ñahuihuantajmi ricuni. Chaimi egipciocunapaj maquimanta cacharichingapaj uriyamurcani’ nirca (Éxodo 3:7, 8). Jehová Diosca israelitacunata llaquishcamantami quishpichirca. Shinallataj achca huatacuna qꞌuipaca israelitacunaca Dios cusha nishca llajtapimi causacurcacuna. Chaipimi contracunaca paicunata llaquichircacuna. Chaita ricushpaca ¿Diosca imatataj rurarca? Bibliapica pꞌiñaj runacuna jatunta llaquichicujpimi israelcuna aij nishpa huacacurca. Mandaj Dios chaita ricushpaca cutinmi llaquirirca ninmi. Chaimantami Diosca paicunata quishpichichun juezcunata cacharca (Jueces 2:16, 18).

6. Diosta sirvij runa pandarijpica ¿Diosca ima shinataj paita llaquishcata ricuchirca?

6 Diosta sirvijcuna pandarijpipish paicuna ima shina sintirishcata ricushpami Yaya Diosca sustarin. Profeta Jonasta yuyarishun. Diosca paitaca Nínive llajtamanmi cacharca. Chaipi causajcunaman Dios chai llajtata tucuchigrishcata huillachun. Pero ninivitacuna arrepintirijpica Yaya Diosca perdonarcami. Chaita ricushpaca Jonasca mana jahuallatami pꞌiñarirca. ¿Imamantataj pꞌiñarirca? Pai nishcacuna mana pajtarishcamantami pꞌiñarirca. Pero Yaya Diosca paihuanca pacienciatami charirca. Chaimi Jonasca paipaj yuyaita cambiarca (Jonás 3:10–4:11). Tiempohuanca Jonasca Jehová Dios paiman imata yachachisha nicushcatami intindirca. Ashtahuancarin Diosca ñucanchijmanpish yachachisha nishpami Jonastaca paipaj causaimanta quillcachun mandarca (Romanos 15:4). *

7. Jehová Dios paita sirvijcunamanta imata rurashcata yuyarishpaca ¿imatataj crinchij?

7 Yaya Dios paita sirvijcunata llaquishcata ricuchingapaj imallata rurashcata yachashpaca ¿imatataj crinchij? Cada uno llaquicunata apacujta ricushpa Diospish llaquirij cashcatami crinchij. Bibliapica: “Tucui runacunapaj shungutaca canllamari yachangui” ninmi (2 Crónicas 6:30). Ashtahuancarin Diosca ñucanchijcuna ima yuyashcata, ima shina sintirishcatami intindin. Mana tucuita rurai tucushcatapish allimi yachan. Chaimantami apana llaquicunallata apachun saquin (1 Corintios 10:13, QC, 1989). Chaita yachashpaca ¿manachu cushilla sintirinchij?

JESUSCA GENTECUNATA LLAQUIJMI CAN

8-10. ¿Jesusca imamantataj shujtajcunamanta sustarij carca?

8 Jesús cai Allpapi cashpaca shujtajcunamantami sustarij carca. ¿Imamantataj sustarij carca? Puntapica paica paipaj Yaya shina cashcatami tucuipi ricuchirca. Yuyashun. Jesusca Jehová Dioshuanmi tucuita rurarca. Chai rurashcacunata ricushpaca cushillami sintirirca. Pero tucuimanta yallica gentecunatami shungumanta cꞌuyaj carca (Proverbios 8:31). Paipaj Yaya shina cꞌuyaj cashcamantami shujtajcuna ima shina sintirishcata ricushpa sustarij carca.

9 Ishquipica Jehová Dios shinami Jesusca gentecunapaj shungupi imata yuyashcata, imata sintishcata yachai pudirca (Mateo 9:4; Juan 13:10, 11). Chaimantami gentecuna llaquilla cajta cuentata cushpaca llaquirirca. Llaquishcamantami cushichinata munarca (Isaías 61:1, 2; Lucas 4:17-21).

10 Quimsapica, gentecuna shinami Jesusca huaquin problemacunata charirca. Por ejemplo, shuj pobre familiahuanmi huiñashca yuyachin. Chaimantami paipaj huiñachij yayaca sinchi trabajota yachachirca (Mateo 13:55; Marcos 6:3). Shinallataj Jesús manaraj Diosmanta huillai callarijpimi Joseca ña huañushca yuyachin. Paipaj huiñachij yaya huañujpica Jesusca achcatami llaquirishcanga. Ashtahuancarin paipaj familiaca pai yachachishcacunataca mana crijchu carca (Juan 7:5). Chashna causaita charishcamantami Jesusca shujtajcunapaj problemacunata intindij carca. Paicuna ima shina sintirishcatapish yachaj carca.

Jesús shuj sordo runata llaquishcamanta jambisha nishpami gentecunamanta caruyachicushcata ricuchin (Párrafo 11-ta ricui).

11. ¿Jesús llaquij cashcataca ima shinataj ricuchirca? (Página 1-pi tiyaj dibujota ricui).

11 Jesusca milagrocunataca mana pi obligajpichu ruraj carca. Ashtahuanpish gentecunata llaquishcamantami milagrocunata ruraj carca (Mateo 20:29-34; Marcos 1:40-42). Por ejemplo Jesusca shuj sordo runataca gentecunamanta caruyachishpami jambirca. Shinallataj shuj viuda huarmipaj huahuatami causachirca (Marcos 7:32-35; Lucas 7:12-15). Paicuna ima shina sintirishcata alli intindishpami Jesusca chashna ayudarca.

12. Juan 11:32-35-pi nishca shinaca Jesusca Martata, Mariatapish llaquishcataca ¿ima shinataj ricuchirca?

12 Lázaro huañujpica paipaj pani Marta, Mariapish llaquillami sintirircacuna. Chaimi Jesuspish huacarca (Juan 11:32-35-ta liyipai). Jesusca Lazarota causachi tucushcataca allimi yacharca. Pero ¿imamantataj huacarca? Paipaj amigo paihuan ña mana cashcamantaca mana huacarcachu. Ashtahuanpish paipaj cꞌuyashca amigacuna llaquilla cajta ricushpami huacarca.

13. Jesús llaquij cashcata yachashpaca ¿imamantataj cushilla sintirinchij?

13 Jesús llaquij cashcata yachashpami achcata animarinchij. Chaimantami paitaca cꞌuyanchij (1 Pedro 1:8). Ashtahuancarin Jesús jahua pachapi Rey cashcata yachashcamanta, tucui llaquicunata ñalla tucuchigrishcamantami cushilla sintirinchij. Cai Allpapi cashpaca paica jatun llaquicunatami aparca. Chaimantami Diablo cachashca llaquicunata Jesús tucuchinata crinchij. Shinallataj ‘irqui cajcunata’ llaquij Rey cashcata yachashpami cushilla sintirinchij (Hebreos 2:17, 18; 4:15, 16).

JEHOVÁ SHINA JESÚS SHINA CASHUNCHIJ

14. Efesios 5:1, 2-pi nishca shinaca ¿imatataj ruranata munanchij?

14 Jehovamanta Jesusmanta yachashpaca ñucanchijpish shujtajcunata llaquinatami munanchij (Efesios 5:1, 2-ta liyipai). Chaimi gentecunapaj shungupi tiyaj yuyaicunata mana yachai pudishpapish paicuna ima shina sintirishcata intindingapaj esfuerzota ruranchij (2 Corintios 11:29). Shinallataj millai gentecuna paicunallapi yuyajpipish ñucanchijca mana paicuna shina canchijchu. Ashtahuanpish apóstol Pablo ima nishcatami ruranchij. Paica: “Quiquinpajlla alli canata ama mashcaichijchu. Ashtahuanpish caishujcunapaj alli canata mashcaichij” nircami (Filipenses 2:4).

(Párrafos 15 al 19-ta ricui) *

15. ¿Picunataj ashtahuanca llaquij cashcata ricuchina can?

15 Ancianocunami ashtahuanca llaquij cashcata ricuchina can. ¿Imamanta? Jehová Diosca paicunamanmi huauqui panicunata cuidachun mingashca. Chaimantami paicunata ima shina cuidashcata Diosman ricuchingacuna (Hebreos 13:17). Huauqui panicunata ayudangapajca ancianocunaca llaquij shungutami charina can. Llaquij shungu cangapajca ¿imatataj rurana can?

16. a) ¿Llaquij ancianocunaca imatataj rurancuna? b) ¿Imamantataj ancianocunaca llaquij cana can?

16 Jehová cꞌuyashca huauqui panicunaca ima llaquita charishpaca parlanatami munancuna. Pero maipica ima shina huillanata mana yachancunachu. Chaimantami llaquij ancianocunaca paicunata tapuicunata rurashpa, pacienciahuan alli uyana can. Chashnami paicunamanpish tiempota dedicacushcata ricuchingacuna (Proverbios 20:5). Chaita rurajpica huauqui panicunaca ancianocunapimi ashtahuan confiangacuna. Shinallataj ancianocunahuanmi ashtahuan apanacungacuna, cꞌuyaita ricuchingacunapish (Hechos 20:37).

17. Huauqui panicunaca ¿imamantataj ancianocunata achcata cꞌuyan? Shuj experienciamanta parlai.

17 Achca huauqui panicunaca ancianocuna shujtajcunamanta sustarijpimi paicunata achcata cꞌuyan. ¿Imamanta? Pani Adelaideca: “Ancianocuna canta intindinata yachashpaca paicunahuan parlanacunaca jahuallami can. Imata parlacujpi paicuna ima ñahui churajta ricushpa, imata nijta uyashpami llaquij cashcata cuentata cungui” ninmi. Cutin shujtaj huauquica: “Shuj ancianomanmi ñuca problemacunata huillarcani. Huillacuj ratoca paipaj ñahuica huiqui muyurircami. Chaita manataj cungarishachu” nircami (Romanos 12:15).

18. Shujtajcunata llaquishcata ricuchingapajca ¿imatataj rurana canchij?

18 Mana ancianocunallachu llaquij cashcata ricuchina can. Tucuicunami llaquij cashcata ricuchina canchij. ¿Ima shinataj llaquij cashcata ricuchishun? Ñucanchij familia o huauqui panicunapi yuyashun. Por ejemplo, jovencuna, ungushcacuna, mayorllacunaca huaquin problemacunatami charincuna. Shinallataj shuj familia o amigo huañujpimi maijancunaca llaquilla can. Chai huauqui panicuna ima shina sintirishcata tapushpa alli uyashunchij. Qꞌuipaca paicunata intindishcata ricuchishunchij. Imapi ayudai pudishpaca ayudashunchij. Chaita rurashpami paicunata shungumanta cꞌuyashcata ricuchishun (1 Juan 3:18).

19. ¿Shujtajcunata ayudangapajca imatataj yuyaipi charina canchij?

19 Cada unomi ima problemata charishpaca chꞌican laya chꞌimbapurancuna. Chaita yuyaipi charishunchij. Por ejemplo, huaquincuna ima problemata charishpaca shujtajcunaman parlanatami munancuna. Cutin maijancunaca mana huillanata munancunachu. Chaimantami paicunata ayudasha nishpapish pinganayachij tapuicunata mana rurana canchij (1 Tesalonicenses 4:11). Pero huaquinpica paicuna ima shina sintirishcata huillajpica ñucanchijca manachari de acuerdo cashun. Mana de acuerdo cashpapish pai chashna sintirishcatami intindina canchij. Shinashpaca paicunata alli uyashunchij. Manaraj alli yuyarishpa ama rimashunchijchu (Mateo 7:1; Santiago 1:19).

20. ¿Catij yachaipica imatataj ricushun?

20 Jehová Diosmanta huillacushpapishmi llaquij cashcata ricuchina canchij. Huasin huasin huillacushpa, Bibliamanta yachachicushpaca ¿ima shinataj llaquij cashcata ricuchishun? Catij yachaipimi chaitaca ricushun.

CANTO 130 Jehová shina perdonashunchij

^ par. 5 Jehová Diospish Jesuspish gentecuna ima shina sintirijta ricushpaca sustarincunami. Cai yachaipica Jehová Dios shina, Jesús shina shujtajcunamanta sustarina imamanta valishca cashcatami ricushun. Paicuna shina cangapajpish imata rurana cashcatami yachashun.

^ par. 1 ALLI INTINDISHUNCHIJ: Shujtajcuna ima shina sintirishcata intindishpaca ‘llaquilla cajcunahuanca llaquirij’ cashcatami ricuchishun. Paicunamanta sustarishcatapishmi ricuchishun (Romanos 12:15).

^ par. 6 Ana, Elías, Ebed-melec, shujtaj alli runacunapish huaquinpica manchaitami charircacuna. Llaquillami sintirircacuna. Chaimi Jehová Diosca paicunata llaquishcata ricuchirca (1 Samuel 1:10-20; 1 Reyes 19:1-18; Jeremías 38:7-13; 39:15-18).

^ par. 65 FOTOCUNAMANTA: Tandanacuicunapica shujtajcunamanta sustarishcata, shujtajcunata cꞌuyashcatami ricuchina canchij. Cai Tandanacuna Huasipica 1) shuj ancianoca cꞌuyaihuanmi shuj huambrahuan, shuj mamahuan parlacun, 2) shuj yayaca, paipaj ushushindijmi shuj yuyaj panita carroman apacun, 3) shuj panica ishqui ancianocunatami ayudachun mañashca. Chaimi ancianocunaca paita alli uyacun.