Skip to content

Skip to table of contents

NHLOKO-MHAKA YA XIDONDZRO 12

Kombisa Ntwela-Wusiwana Ka Vambeni

Kombisa Ntwela-Wusiwana Ka Vambeni

‘N’wi tsretsrelelana.’​—1PE 3:8.

LISIMU 90 Tiyisanani

NKATSRAKANYU WA LESWI TAKA DONDZRIWA *

1. Hi ku ya hi 1 Petros 3:8, ha yini hi swi zrandzra ku hanya ni vhanu lava zron’wekaka hi ku tiva leswaku hi titwisa kuyini neswaku hi hanyisa kuyini?

HINKWEZRU ha swi zrandzra ku hanya ni vhanu lava zron’wekaka hi ku tiva leswaku hi titwisa kuyini neswaku hi hanyisa kuyini. Va dzringisa ku tibeka a mbangwini wezru, va twisisa leswi hi swi pimisaka ni leswi hi titwisaka xiswone. Va vona leswi hi swi vilelaka va tlhela va hi pfuna​—minkama yin’wana na hi nga si na va kombela. Ha va tlangela vhanu lava tivaka ku ‘tsretsrelelana’. *​—Dondzra 1 Petros 3:8.

2. Ha yini swi nga djulaka hi tikazrata akuva hi tsretsrelelana?

2 Swanga vakriste, hinkwezru ha swi djula ku tsretsrelelana. Kambe, ku hlaya ntiyiso, leswi swi nga ha djula hi tikazrata. Ha yini? Xin’we xa swivangelo hi leswaku a hi hetisekanga. (Ro 3:23) Xileswo, swi djula hi lwisana ni matitwela ya ntumbuluku ya ku pimisa ngopfu hi hine ntsena. Nakambe, van’we kwezru swi nga ha va bindzrela ku tsretsrelelana hi mhaka ya ndlela leyi va kulisiwiki ha yone ni leswi va kumaniki na swone a wuton’wini. Xivangelo xa wugamu ku nga va nkutxetelo wa vhanu lava hi hanyaka a makazri kwavu. Ka masiku lawa ya wugamu, vanyingi i ‘vatizrandzri’ nakone a va na mhaka ni ndlela leyi vambeni va titwaka ha yone. (2Tm 3:1, 2) I yini leswi nga hi pfunaka ku hlula swihinga leswi yentxaka swi hi kazratela ku tsretsrelela vambeni?

3. a) Hi nga yampswisisa kuyini a mhakeni ya ku tsretsrelelana? b) Hi ta bula hi yini ka nhloko-mhaka leyi?

3 Hi nga yampswisa a mhakeni ya ku tsretsrelelana hi ku yetisela Yehovha ni N’wanakwe, Yesu Kriste. Yehovha i Xikwembu xa lizrandzru nakone a hi bekela xikombiso lexikulu a mhakeni ya ku tsretsrelela vambeni. (1Yh 4:8) Hi ndlela leyi hetisekiki, Yesu a yetisele wumhunu bya Tatana wakwe. (Yh 14:9) Loko a li la misaveni, a kombise ndlela leyi mhunu a nga vaka ni ntwela-wusiwana ha yone. Ka nhloko-mhaka leyi, hi ta zranga hi ku bula hi ndlela leyi Yehovha na Yesu va kombisiki ntwela-wusiwana ha yone. Hi wugamu, hi ta bula hi ndlela leyi hi nga va yetiselaka ha yone.

XIKOMBISO XA KU TSRETSRELELA KA YEHOVHA

4. Xana Ezaya 63:7-9 yi swi kombisa hi ndlela yini leswaku Yehovha awa zron’weka hi matitwela ya vhanu vakwe?

4 Bibele dzri dondzrisa leswaku Yehovha awa zron’weka hi ndlela leyi malandzra yakwe ma titwaka ha yone. Hi xikombiso, vona ndlela leyi Yehovha a titwiki ha yone loko va-Israyele va kumane ni swikazratu swa ku hambana-hambana. Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba dzri li: ‘A ku xanisekeni kwavu hinkwaku afa e ku xanisekeni na yene.’ (Dondzra Ezaya 63:7-9.) Ntsrhaku, hi ku tizrisa muprofeta Zakariya, Yehovha a hlaye leswaku loko vhanu vakwe va xaniseka, na yene a a xaniseka. Yehovha a byele vatizreli vakwe a ku: ‘Hikuva lwe a n’wi khumbaka a khumba nyingi ya tihlo dzrakwe.’ (Zk 2:8) Hakunene, i xikombiso lexikulu xa ndlela leyi Yehovha a tsretsrelelaka vhanu vakwe ha yone!

Ntwela-wusiwana wu susumetele Yehovha ku ntsrhunxa vana va Israyele a wub’otxhweni a Egipta (Vona yava 5)

5. Nyikela xikombiso xa leswaku Yehovha a yentxa xantxhumu akuva a pfuna vhanu vakwe lava xanisekaka.

5 Yehovha a nga gameli ntsena ka ku tsretsrelela vhanu vakwe lava xanisekaka. A yentxa xa kukazri leswaku a va pfuna. Hi xikombiso, a nkameni lowu a vana va Israyele a va koka ndhindhasi a Egipta swanga swikazrawa, Yehovha a va twele ku dzrila a va a susumeteleka ku va phula. A byele Moxe a ku: ‘Ndzri vonisisi ku xaniseka ka vhanu vanga. . .ndzri yingeli ku dzrila kwavu. . .ndzri tiva mahlomulo yavu. Ndzri fulameli ndzri ta ta va tizrula mavokweni ya va-Egipta.’ (Eks 3:7, 8) Leswi Yehovha a a tsretsrelela vhanu vakwe, a va humexile a wukazraweni. Loko ku khalute madzana-dzana ya malembe, a vana va Israyele va hlaseliwe hi valala a Tikweni dzra Xidumbiso. Xana Yehovha a yentxe yini? A yingele ‘ku konya kwavu hi nkonta ya lava va xanisaka ni lava va kazrataka’. Ni kola, Yehovha a tsretsrelele vhanu vakwe, xileswo a yentxe xa kukazri ku va pfuna. A zrumele vatsremi kuva va huluxa a vana va Israyele ka valala vavu.​—Abaṭ 2:16, 18.

6. Nyikela xikombiso xa ndlela leyi Yehovha a kombisiki ha yone leswaku awa zron’weka hi matitwela ya mhunu lweyi a nga ni mimpimiso leyi hoxekiki.

6 Yehovha awa zron’weka hi ndlela leyi vhanu vakwe va titwaka ha yone​—nambi loko minkama yin’wana mimpimiso yavu yi hoxekile. Vona xikombiso xa Yona. Yehovha a zrumele muprofeta lweyi leswaku a ya nyikela dzrungula dzra yavanyiso ledzri a dzri ta buyela vhanu va le Ninivha. Loko va tisolile, Xikwembu Nkulukumba a hlawule ku va tsretsrelela. Nambitanu, Yona a nga nyonxanga hi xiboho lexo. A hlundzrukile hi leswi wuprofeta byakwe bya leswaku Ninivha a a ta suvisiwa byi kalaka byi nga hetisekanga. Kambe Yehovha a lehisele Yona mbilu nakone a mu pfune ku txintxa mapimisela yakwe. (Yn 3:10–4:11) Hi ku famba ka nkama, Yona a swi twisisile leswi Yehovha a a mu dondzrisa swone, nakone a tlhele a mu tizrisa ku tsrala dzrungula ledzri akuva dzri ta hi pfuna.​—Ro 15:4. *

7. Xana ndlela leyi Yehovha a tizrisanaka ni vhanu vakwe ha yone yi hi tiyisekisa yini?

7 Ndlela leyi Yehovha a tizrisanaka ni vhanu vakwe ha yone yi hi tiyisekisa leswaku awa ma twela wusiwana malandzra yakwe. Awa ku vona ku kazrateka ni ku xaniseka ka mun’wana ni mun’wana wezru. Yehovha a tiva hi ku helela a ‘timbilu ta vana va vhanu’. (2Mk 6:30) Awa yi twisisa mimpimiso yezru hinkwayu, matitwela yezru hinkwawu ni magome yezru. Handle ka leswo, a nge ti ‘pfumela leswaku [hi] dzringiwa ku tlula leswi [hi] swi kotaka’. (1Ko 10:13) A xidumbiso lexo hakunene xi tlemana mbilu!

XIKOMBISO XA KU TSRETSRELELA KA YESU

8-10. Hi swini swivangelo leswi swi nga ha vaka swi pfune Yesu leswaku a tsretsrelela vambeni?

8 A nkameni lowu a a li la misaveni swanga mhunu wa nyama, Yesu a a tsretsrelela vambeni. Ku ni swivangelo swizrazru leswi yentxiki leswaku Yesu a zron’weka hi vambeni. Xa ku sungula, Yesu a kombise hi ku helela a wumhunu bya Tatana wakwe lwa nga matilweni. Ku fana ni Tatana wakwe, Yesu a a zrandzra vhanu. Nkama hinkwawu a a nyonxa hi mintxhumu hinkwayu leyi a pfuniki Yehovha ku yi hamba, kambe Yesu ngopfu-ngopfu a a ‘tsrhavela vana va vhanu’. (Pr 8:31) Lizrandzru dzri susumetele Yesu ku zron’weka hi ndlela leyi vambeni a va titwa ha yone.

9 Xa wubidzri, ku fana na Yehovha, Yesu a a swi kota ku vona leswi nga timbilwini. A a swi vona leswi susumetelaka vhanu ku yentxa xa kukazri ni ndlela leyi va titwaka ha yone. (Mt 9:4; Yh 13:10, 11) Xileswo, loko Yesu a vone leswaku vhanu a va tsrhoveke timbilu, a ntwela-wusiwana a wu mu susumetela ku va txhavelela.​—Eza 61:1, 2; Lk 4:17-21.

10 Xa wuzrazru, Yesu na yene a kumane naswu swin’we swa swikazratu leswi vhanu a va kumana na swone. Hi xikombiso, swi tikomba na Yesu a kulele a ndangwini lowu a va li swisiwana. Hi ku tizra na Yosefa, lweyi a a li papayi wakwe wa ku mu wundla, Yesu a dondzre ku yentxa ntizro wa mavoko lowa ku bindzra. (Mt 13:55; Mr 6:3) Swi nga yentxeka Yosefa a file na Yesu a nga si na heta ntizro wakwe wa la misaveni. Xileswo, Yesu a ta va na a ku twile ku vavisa ka ku feliwa hi mhunu lwa zrandzrekaka. Handle ka leswo, Yesu a a swi tiva leswaku i yini ku hanya ka ndangu lowu swizro swa wone swi yavaniki hi wukhongoti. (Yh 7:5) Swiyimu leswi hinkwaswu ni swin’wana swi nga va swi pfune Yesu ku twisisa swikazratu swa vhanu lava tolovelekiki ni ndlela leyi a va titwa ha yone.

Na a li kule ni xitsrhungu, hi ntwela-wusiwana, Yesu a daha mhunu lwa fiki tindleve (Vona yava 11)

11. Xana a ntwela-wusiwana wa Yesu a wu tikomba ngopfu-ngopfu loko a yentxa yini? Tlhamuxela. (Vona xifaniso xa kapa.)

11 Ntwela-wusiwana wa Yesu a wu tikomba ngopfu-ngopfu loko a hamba mahlolana. Yesu a a nga hambi mahlolana ntsena hi ku titwa na a sindzriseka. Leswi mu susumeteliki hi leswaku a a twela ‘lizrezre’ vhanu lava a va li ku kazratekeni. (Mt 20:29-34; Mr 1:40-42) Hi xikombiso, yanakanya hi matitwela ya Yesu loko a teke wanuna lweyi a a fe tindleve, a ya kulenyana ni xitsrhungu a mu hanyisa. Kumbe yanakanya hi matitwela yakwe loko a pfuxe n’wana lweyi wa mun’we ka mamana wakwe, lweyi wa ku feliwa hi nuna. (Mr 7:32-35; Lk 7:12-15) Yesu a va twele wusiwana vhanu lavo nakone a a djula ku va pfuna.

12. Xana Yohan 11:32-35 yi swi kombisa kuyini leswaku Yesu a ve ni ntwela-wusiwana ka Marta na Mariya?

12 Yesu a kombe Marta na Mariya ntwela-wusiwana. Loko a vone ku dzrila kwavu hi kola ka lifu dzra makwavu, Lazaru, Yesu a sungule ku dzrila. (Dondzra Yohan 11:32-35.) Lexi yentxiki Yesu a dzrila a a nga li ntsena hi leswi a a siyiwe hi munghanu lwenkulu. Phela, a a swi tiva leswaku a a ta pfuxa Lazaru. Kambe a dzrile hi leswi a twisisiki ni ku khumbeka hi ku xaniseka ka vanghanu vakwe va ku zrandzreka hi kola ka lifu dzra Lazaru.

13. Ha yini hi kuma ntamu hi ku tiva leswaku Yesu a ni ntwela-wusiwana?

13 Hi pfuneka swinene hi ku dondzra hi ntwela-wusiwana wa Yesu. I ntiyiso leswaku, ku hambana na Yesu, hine a hi hetisekanga. Kambe, ha mu zrandzra hi kola ka ntwela-wusiwana wakwe. (1Pe 1:8) Hi kuma ntamu hi ku tiva leswaku swoswi awa fuma swanga Hosi ya Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba. Ku nga li khale, a ta helisa ku xaniseka hinkwaku. Leswi a samiki a hanya la misaveni swanga mhunu wa nyama, Yesu a le xiyin’wini lexinene xa ku phula vhanu ka swikazratu ni ku xaniseka loku vangiwiki hi wuhosi bya Sathana. Nakunene, hi tovokile hi ku nyikiwa Mufumi lwa kotaka ku ‘tsretsrelela gome dzrezru’.​—Hb 2:17, 18; 4:15, 16.

TEKELELA XIKOMBISO XA YEHOVHA NA YESU

14. Hi ku ya hi Ba-le-Efesa 5:1, 2, i yini leswi hi susumetelekaka ku swi yentxa?

14 Loko hi yanakanya hi xikombiso lexi hi bekeliwiki xone ha Yehovha na Yesu, na hine hi susumeteleka ku va tekelela a mhakeni ya ku tsretsrelelana. (Dondzra Ba-le-Efesa 5:1, 2.) I ntiyiso leswaku, ku hambana na vone, a hi swi koti ku vona leswi nga timbilwini ta vhanu. Nambitanu, hi nga dzringisa ku twisisa matitwela ya vambeni ni swivilelo swavu. (2Ko 11:29) Ku hambana ni vhanu va misava leyi, lava vo ko titiva ntsena, a hi djuli ntsena ku ‘tilavisela swa ka [kwezru] kambe. . .ni swa van’wana’.​—Flp 2:4.

(Vona mayava 15-19) *

15. Hi vamani lava ngopfu-ngopfu va fanelaka ku kombisa ntwela-wusiwana?

15 Ngopfu-ngopfu vakulu va bandla va fanela ku kombisa ntwela-wusiwana. Va swi tiva leswaku va ta hlamula hi leswi va taka va na va ti khomise xiswone tihamba leti va ti kongomisaka. (Hb 13:17) Akuva va pfuna vapfumeli-kulobye, vakulu va fanela ku va ni ntwela-wusiwana. Kambe va nga wu kombisa hi ndlela yini?

16. I yini leswi nkulu lwa nga ni ntwela-wusiwana a swi yentxeka, nakone ha yini swi li swa lisima?

16 Nkulu lwa nga ni ntwela wusiwana a heta nkama ni vakriste-kulobye. A va hamba swivutiso ni ku va yingiseta ha hombe, hi mbilu ya ku leha. Leswo i swa lisima ngopfu-ngopfu loko yin’we ya tihamba leti zrandzrekaka yi djula ku humexa leswi nga mbilwini kambe swi yi kazratela ku kuma mazritu ya kone. (Pr 20:5) Hi ku nyikela nkama wakwe hi ku swi zrandzra, nkulu a kuma ku dumbiwa, ku zrandzriwa ni ku yaka xinghanu ni vamakwavu.​—Min 20:37.

17. Ku tala ka vamakwezru va li i yini lexi va xi nyonxelaka ngopfu ka vakulu? Nyikela xikombiso.

17 Ku tala ka vamakwezru va li lexi va xi nyonxelaka ngopfu ka vakulu va bandla hi loko va kota ku tsretsrelelana kumbe ku kombisa ntwela-wusiwana. Ha yini? Adelaide a li: “Swa nabyala ku bula navu hikusa wa swi tiva leswaku va ta ku twisisa.” A yengeta a ku: “Hi nga swi kota ku vona ntwela-wusiwana wavu hi ndlela leyi va yangulaka ha yone loko u bula navu.” Makwezru wa kukazri, lweyi a tlangelaka ndlela leyi nkulu wa kukazri a mu khomiki ha yone, a te: “Ni vone minyembeti yi tengatenga a matihlweni ya nkulu mun’we loko ni mu bulele hi xiyimu xanga. A ni nge ti txhuka ni swi dzrivala leswo.”​—Ro 12:15.

18. Hi nga wu txutxelisa kuyini moya wa ku tsretsrelelana kumbe wa ku kombisa ntwela-wusiwana?

18 Vhela, a hi vakulu ntsena lava fanelaka ku tsretsrelelana kumbe ku kombisa ntwela-wusiwana. Hinkwezru hi nga swi kota ku txutxela moya lowo. Hi ndlela yini? Dzringisa ku twisisa swikazratu leswi va ndangu waku ni va pfumeli-kuloni va kumanaka na swone. Kombisa leswaku wa zron’weka hi vampswha a bandleni ni lava vabyaka, swiduhwati ni lava va lahlekeliwiki hi vazrandzriwa vavu. Va dzrungulise ndzrava. Va yingisete hi mbilu hinkwayu loko va ku pfulela xifuva. Va pfune ku swi vona leswaku wa swi twisisa leswi va kumanaka na swone. Tiyimisele ku va pfuna hi tindlela leti u nga ti kotaka. Loko hi yentxa leswo, hi kombisa lizrandzru dzra ntiyiso hi mintizro.​—1Yh 3:18.

19. Loko hi dzringisa ku pfuna vambeni, ha yini swi li swa lisima leswaku hi va lava nabyaliki?

19 Loko hi dzringisa ku pfuna vambeni, i swa lisima leswaku hi va lava nabyaliki. Ha yini? Hikusa vhanu va yangula hi tindlela leti hambaniki loko va li ku xanisekeni. Van’we va zrandzra ku bula hi swikazratu swavu, kasi van’wana a va swi zrandzri. Xileswo, nambi leswi hi djulaka ku va pfuna, a hi fanelanga ku va vutisela mintxhumu leyi nga xihundla xavu. (1Te 4:11) Nambi loko vambeni va djula ku bula, minkama yimbeni swi nga yentxeka hi nga pfumelelani ni leswi va swi hlayaka. Nambitanu, hi fanela ku twisisa leswaku leyo i ndlela leyi vone va titwaka ha yone. Hi djula ku va lava hatlisaka ku yingela, hi hlwela ku vulavula.​—Mt 7:1; Yk 1:19.

20. Hi ta bula hi yini ka nhloko-mhaka leyi landzrelaka?

20 Handle ka ku kombisa moya wa ku tsretsrelelana kumbe ntwela-wusiwana a bandleni, hi djula ku wu kombisa ni le nsin’wini. Hi nga wu kombisa hi ndlela yini moya wolowo wa ku xonga loko hi yentxa vadondzrisiwa? Hi ta bula hi swoleswo ka nhloko-mhaka leyi landzrelaka.

LISIMU 130 A Hi Dzrivalelaneni

^ par. 5 Yehovha na Yesu va zron’weka hi ndlela leyi vambeni va titwaka ha yone. Nhloko-mhaka leyi yi ta khanela hi leswi hi nga swi dondzraka ka swikombiso swavu. Handle ka leswo, hi ta kambisisa swivangelo swa kuva hi va ni moya wa ku tsretsrelelana, kumbe wa ku kombisa ntwela-wusiwana, ni ndlela leyi hi nga wu kombisaka ha yone.

^ par. 1 NTLHAMUXELO WA MAZRITU: Ku ‘tsretsrelelana’ swi tlhamuxela ku dzringisa ku twisisa leswi vambeni va swi twaka ni ku titwa hi ndlela leyi fanaka. (Ro 12:15) Ka nhloko-mhaka leyi, ku ‘tsretsrelelana’ ni “ntwela-wusiwana” swi tlhamuxela swo swa swin’we.

^ par. 6 Yehovha a tlhele a twela wusiwana malandzra man’wana ya ku dumbeka lawa a ma txhava kumbe ma hele ntamu. Yanakanya hi dzrungula dzra Ana (1Sa 1:10-20), Eliya (1Th 19:1-18) na Ebede-Meleki (Yr 38:7-13; 39:15-18).

^ par. 65 MINTLHAMUXELO YA SWIFANISO: Loko hi li mintlhanganwini a Ndlwini ya Mfumu, hi kuma mikhandlu ya ku kombisa moya wa lizrandzru. Ka xifaniso lexi, hi vona 1) nkulu wa bandla lweyi a kombisaka wumbilu loko a khanela ni xifanyana lexi nga muzrezri ni mamana wa xone, 2) papayi muni ni xin’hwanyatana xakwe va pfunaka makwezru waxisati lwa kuliki hi ntanga ku nhingena movheni, ni 3) vakulu vabidzri va yingisetaka ha hombe makwezru waxisati lwa djulaka nkongomiso ka mhaka ya kukazri.