1. Jech kʼuchaʼal chal 1 Pedro 3:8, ¿kʼu yuʼun lek chkaʼitik xchiʼinel li buchʼutik oy ta yoʼontonik snaʼel ti kʼu yelan chkaʼi jbatik xchiʼuk ti kʼu yelan oyutike?

¿MI MU jechuk ti lek chkaʼitik xchiʼinel li buchʼutik oy ta yoʼontonik snaʼel kʼu yelan chkaʼi jbatik xchiʼuk ti kʼu yelan oyutike? Jech, yuʼun li buchʼutik jech stalelalike chakʼik persa ta yaʼibel smelolal li xkʼuxul jvokoltike xchiʼuk li kʼusi ta jnoptike. Chakʼik venta li kʼusi chtun kuʼuntike xchiʼuk tskoltautik, bakʼintike kak xa onoʼox tskoltautik akʼo mi muʼyuk toʼox kalojbetik. Toj ep sbalil chkiltik li buchʼutik jech tspasik liʼe: «Koʼoluk me xavil avokolik» * (kʼelo 1 Pedro 3:8).

2. ¿Kʼu yuʼun xuʼ van vokol chkaʼitik ti xkaʼibetik xkʼuxul svokol li yantike?

² Li yajtsʼaklomutik Kristoe vokol van chkaʼitik ta yaʼibel xkʼuxul svokol li yantike akʼo mi oy ta koʼontontik spasel jech. ¿Kʼu yuʼun? Jaʼ ta skoj ti jpasmulilutike xchiʼuk ti mu kʼunuk chkaʼitik stsakel ta venta li yantike (Rom. 3:23). Bakʼintik xtoke, jaʼ ta skoj ti kʼu yelan laj kichʼtik tsʼitesele xchiʼuk li kʼusitik kʼotem ta jkuxlejaltike. Yan srasonal xtoke, jaʼ ti ta slajebal xa kʼakʼal kuxulutike xchiʼuk xuʼ van jchanbetik stalelal li krixchanoetik ti jaʼ noʼox skʼanoj sba stukike (2 Tim. 3:1, 2). ¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa jtsaltik komel li kʼusi tsmakutike xchiʼuk ti oyuk ta koʼontontik li yantike?

3. 1) ¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa masuk to xkaʼibetik xkʼuxul svokol li yantike? 2) ¿Kʼusi ta jkʼeltik batel li ta xchanobil liʼe?

³ Li kʼusi tskoltautik sventa masuk to xkaʼibetik xkʼuxul svokol li yantike, jaʼ mi ta jchanbetik stalelal li Jeova xchiʼuk Jesuse. Li Jeovae jaʼ kʼanelal xchiʼuk chakʼ kiltik kʼuxi xuʼ xkaʼibetik  xkʼuxul svokol li yantike (1 Juan 4:8). Li Jesuse lek laj yakʼ ta ilel kʼu yelan stalelal li Stote (Juan 14:9). Kʼalal ay ta balumile, laj yakʼ ta ilel ti xuʼ xkaʼibetik xkʼuxul svokol li yantike. Li ta xchanobil liʼe ta jkʼeltik kʼuxi yakʼoj ta ilel Jeova xchiʼuk Jesus ti oy ta yoʼontonik snaʼel kʼu yelan chaʼi sba li krixchanoetike xchiʼuk ta jkʼeltik kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelalik.

4. ¿Kʼuxi chakʼ kiltik Isaías 63:7 kʼalal ta 9 ti oy ta yoʼonton Jeova ti kʼu yelan chaʼi sba li buchʼutik chtunik ta stojolale?

⁴ Li Vivliae chal ti oy ta yoʼonton snaʼel Jeova ti kʼu yelan chaʼi sba li buchʼutik chtunik ta stojolale. Kalbetik junchibuk skʼelobil. Xi chal Skʼop Dios ta sventa ti kʼu yelan laj yaʼi sba Jeova kʼalal laj yil svokol li j-israeletike: «Scotol li svocolic toʼoxe jaʼ la svocolin stuc scotol» (kʼelo Isaías 63:7-9). Ta mas tsʼakal xtoke, li Jeovae laj yal ti jaʼ chil svokol chaʼi kʼalal chichʼ ilbajinbel li steklumale. Xi laj yakʼbe snaʼ li j-alkʼop Sakariase: «Bochʼouc noʼox ta xutsʼinta li jteclumale, jaʼ ta xutsʼintabun o li yuninal jsate» (Zac. 2:8). ¡Toj labal sba ta kʼelel ti kʼu yelan la skoʼoltas Jeova yoʼ xakʼbe snaʼ steklumal ti kʼux tajek ta yoʼontone!

5. ¿Kʼusi la spas Jeova kʼalal laj yil svokol li yajtuneltake? Albo junuk skʼelobil.

⁵ Li Jeovae maʼuk noʼox chkʼuxubaj ta yoʼonton yajtuneltak kʼalal chil svokolike, yuʼun oy kʼusi tspas sventa skoltaan. Kalbetik junuk skʼelobil. Kʼalal mosoinbilik toʼox ta Ejipto li j-israeletike, li Jeovae laj yaʼibe xkʼuxul svokolik xchiʼuk la skoltaan. Xi laj yalbe li Moisese: ‹Kiloj skotol kʼu xʼelan xkʼuxul svokolik li jteklum kuʼune. Kaʼyoj ti xvokoletik ta jtojole, xchiʼuk jnaʼoj lek skotol ti kʼu xʼelan chichʼik vokole. Jaʼ yuʼun liyal tal; tal jkolta lokʼel ta skʼobik li ejiptoetike› (Éx. 3:7, 8). Ta skoj ti laj yaʼibe xkʼuxul svokol li steklumale, la skolta lokʼel li ta mosoinele. Ta mas tsʼakal kʼalal te xa ox oyik ta Albil Balumile, tal tsakatikuk ta kʼop yuʼun li yajkontraike. ¿Mi te noʼox van skʼeloj kom steklumal li Diose? Xi tstakʼbutik li Vivliae: «Laj yaʼay ti ep xʼayetic ta scoj li tsots vocol xchiʼuc utsʼintaele, jech icʼuxubaj ta yoʼnton». Laj yaʼibe yan velta li xkʼuxul svokolike, vaʼun la svaʼan jchapanvanejetik yoʼ xpojatik ta stojolal li yajkontraike (Juec. 2:16, 18).

6. Alo junuk loʼil ti bu chakʼ ta ilel ti la stsak ta venta Jeova ti kʼu yelan chaʼi sba yajtuneltak akʼo mi maʼuk jech li kʼusi tsnopike.

 ⁶ Li Jeovae jech-o tstsak ta venta kʼu yelan chaʼi sba li yajtuneltake akʼo mi maʼuk jech li kʼusi tsnopike. Kalbetik skʼoplal li j-alkʼop Jonase. Li Diose la stak batel ta Ninive sventa xalbe jnaklejetik ti chichʼik lajesele. Pe li Jeovae laj yakʼ ta perton li jnaklejetike yuʼun la sutes yoʼontonik. Ta skoj ti muʼyuk kʼot ta pasel li kʼusi laj yalbe skʼoplal li Jonase, «toj chopol laj yaʼay» xchiʼuk ilin-o. Li Jeovae laj yakʼbe yil yaj-alkʼop ti oy smalael yuʼune xchiʼuk la skolta yoʼ sjel li snopbene (Jon. 3:10–4:11). Ta mas tsʼakale, laj yaʼibe smelolal li kʼusi tskʼan Jeova ti akʼo xchane. Jech xtok, albat yuʼun Dios ti akʼo stsʼiba li sloʼil xkuxlejal sventa jtabetik sbalil li voʼotike (Rom. 15:4). *

7. ¿Kʼusi chakʼ kiltik li kʼusi spasoj talel Jeova ta stojolal li yajtuneltake?

⁷ Li kʼusitik la spas Jeova ta stojolal li yajtuneltake chakʼ ta ilel ti xaʼi li xkʼuxul jvokoltike. Yiloj lek li kʼusi kʼux chkaʼitike xchiʼuk li vokolil ta jnuptantik ta jujuntale. Snaʼoj xtok li kʼusi oy ta «yut yoʼntonic li jujun cristianoetique» (2 Crón. 6:30). Xaʼibe smelolal li kʼusi ta jnoptike, ti kʼu yelan chkaʼi jbatik ta yut koʼontontike xchiʼuk yiloj li kʼusi mu spas kuʼuntike. Jaʼ yuʼun chalbutik ti muʼyuk chakʼ ti akʼo xkichʼtik akʼel ta preva mi mu stsʼik kuʼuntik chile (1 Kor. 10:13). ¡Tspat tajek koʼontontik li kʼusi chale!

8-10. ¿Kʼusitik koltaat Jesus yoʼ xakʼ ta yoʼonton li yantike?

⁸ Kʼalal ay ta balumil li Jesuse, laj yakʼ ta ilel ti oy tajek ta yoʼonton li yantike. Oy oxib srasonal ti kʼu yuʼun jech laj yaʼi sbae. Baʼyel, jech kʼuchaʼal la jkʼeltik tale, laj yakʼ lek ta ilel kʼu yelan stalelal li Stote. Li Jeovae skʼanoj tajek li krixchanoetike, vaʼun jaʼ jech laj yakʼ ta ilel li Jesus eke. Akʼo mi muyubaj tajek ti la skolta Stot ta spasel li kʼusitike, toj echʼ xa noʼox kʼux ta yoʼonton ek li krixchanoetike (Prov. 8:31). Li kʼanelal oy yuʼune jaʼ tijbat-o yoʼonton sventa stsak ta venta ti kʼu yelan chaʼi sbaike.

⁹ Xchibal, li Jesuse xil li kʼusi oy ta yut yoʼonton krixchanoetik jech kʼuchaʼal li Jeovae, jaʼ xkaltik, xil li kʼusi tsnopike xchiʼuk ti kʼu yelan chaʼi sbaike (Mat. 9:4; Juan 13:10, 11). Ta skoj ti xaʼibe xkʼuxul svokol li krixchanoetike, la spatananbe yoʼonton kʼalal laj yil ti chibajemik xchiʼuk ti chat yoʼontonike (Is. 61:1, 2; Luk. 4:17-21).

¹⁰ Yoxibal, li Jesus eke oy kʼusitik la snuptan jech kʼuchaʼal li yantike. Kalbetik skʼoplal junchibuk. Yileluke abol noʼox sba li yutsʼ yalal bu chʼie. La xchan karpinteroal jech kʼuchaʼal li Jose ti jaʼ li buchʼu tsʼitesate xchiʼuk tsots tajek abtej (Mat. 13:55; Mar. 6:3). Xuʼ van laj yaʼi kʼu to xkʼuxul kʼalal oy buchʼu chcham kuʼuntike, yuʼun li Josee jaʼo van cham kʼalal skʼan toʼox xlik xchol mantal li Jesuse. Jech xtok, xaʼibe smelolal kʼalal mu koʼoluk kʼusi jchʼunojtik xchiʼuk li kutsʼ kalaltike (Juan 7:5). Skotol li kʼusitik la snuptane jaʼ koltaat yoʼ xaʼibe smelolal kʼu yelan chaʼi sba li krixchanoetik ta skoj li kʼusi tsnuptanike.

11. ¿Butik laj yakʼ ta ilel Jesus ti xaʼibe xkʼuxul svokol li yantike? (Kʼelo li lokʼol ta pajina 1).

¹¹ Li bu mas laj yakʼ ta ilel Jesus ti xaʼibe xkʼuxul svokol li buchʼutik chil svokolike jaʼo kʼalal poxtavane. Ti jech la spase maʼuk ta skoj ti oy buchʼu sujate, yuʼun «kʼuxubaj ta yoʼonton» li jujun krixchanoe (Mat. 20:29-34; Mar. 1:40-42). ¿Mi xnop avuʼun kʼusi tijbat-o yoʼonton Jesus sventa nom xikʼ batel li jun pakʼchikin yoʼ xpoxtae o kʼalal la xchaʼkuxesbe yol li jun ants ti chamem smalale? (Mar. 7:32-35; Luk. 7:12-15).  Jaʼ ta skoj ti laj yaʼibe li xkʼuxul svokolike xchiʼuk ti oy ta yoʼonton chkoltavane.

12. Jech kʼuchaʼal chal Juan 11:32 kʼalal ta 35, ¿kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jesus ti laj yaʼibe xkʼuxul svokol li Marta xchiʼuk Mariae?

¹² Kʼalal cham li Lasaroe, li Jesuse laj yaʼibe xkʼuxul svokol li Marta xchiʼuk Maria ti jaʼ xvixobtak li Lasaroe. Yuʼun «lik okʼuk» kʼalal laj yil ti kʼux chaʼiike (kʼelo Juan 11:32-35). Li Jesuse maʼuk noʼox okʼ-o ta skoj ti muʼyuk xa chchiʼin li yamigoe, yuʼun snaʼoj lek ti chchaʼkuxese. Pe ¿kʼu yuʼun okʼ? Jaʼ ta skoj ti kʼux laj yaʼi ti chil svokol li yamigatake.

13. ¿Kʼu yuʼun tspat koʼontontik kʼalal chkiltik ti laj yaʼibe xkʼuxul svokol yantik li Jesuse?

¹³ Ti jech laj yaʼibe xkʼuxul svokol yantik li Jesuse, toj ep kʼusi chakʼ jchantik. Melel onoʼox chaʼa, maʼuk tukʼil krixchanoutik kʼuchaʼal li stuke. Pe jkʼanojtik li Jesuse, yuʼun la xkʼuxubin li krixchanoetike (1 Ped. 1:8). Tspat tajek koʼontontik ti jaʼ xa Ajvalil li ta Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk ti jutuk xa skʼan sventa stupʼbe skʼoplal ta j-echʼel li vokoliletik yakʼoj Satanase. Sta-o tajek ti jaʼ tskoltautike, yuʼun ay kuxiuk ta balumil kʼuchaʼal jun krixchano. Xijmuyubaj tajek ti kʼuxutik ta yoʼonton li Ajvalil kuʼuntike yuʼun snaʼoj ti kʼunutike (Evr. 2:17, 18; 4:15, 16).

14. Li kʼusi chal Efesios 5:1 xchiʼuk 2, ¿kʼusi tstij koʼontontik spasel?

¹⁴ Kʼalal ta jnopbetik skʼoplal ti xaʼibe xkʼuxul jvokoltik li Jeova xchiʼuk Jesuse, tstij koʼontontik sventa jechuk jpastik ek (kʼelo Efesios 5:1, 2). Li voʼotike mu xuʼ kuʼuntik skʼelel li kʼusi oy ta yut yoʼonton li krixchanoetike, pe xuʼ xkakʼtik persa yaʼibel smelolal kʼu yelan chaʼi sbaik xchiʼuk li kʼusi chtun yuʼunike (2 Kor. 11:29). Li voʼotike mu jechuk jtalelaltik kʼuchaʼal li jtoyba krixchanoetik avie, yuʼun chkakʼtik persa ta spasel li kʼusi laj yal Pablo liʼe: «Oyuk-o me ta avoʼontonik li yantike, maʼuk noʼox me xanop akʼoplal atukik» (Filip. 2:4).

15. ¿Buchʼutik skʼan mas xaʼibeik xkʼuxul svokol li yantike?

¹⁵ Li buchʼutik mas to skʼan xaʼibeik xkʼuxul svokol li yantike jaʼ li moletik ta tsobobbaile. Yuʼun snaʼojik lek ti chchapanatik yuʼun Jeova ti kʼu yelan chchabibeik li xchijtak ti jaʼ akʼbil ta sbaike (Evr. 13:17). Sventa snaʼ kʼuxi xuʼ xkoltavanik li moletike, skʼan xaʼibeik smelolal kʼu yelan chaʼi sbaik li ermanoetike. ¿Kʼuxi chakʼik ta ilel?

16. Li moletik ti xaʼibeik smelolal kʼu yelan chaʼi sba li ermanoetike, ¿kʼusitik tspasik xchiʼuk kʼu yuʼun tsots skʼoplal?

¹⁶ Li moletik ti xaʼibeik smelolal kʼu yelan chaʼi sba li ermanoetike chchʼak yoraik sventa xchiʼinvanik ta loʼil. Tsjakʼbe kʼu yelan oyik, chchikinta li kʼusi ch-albatike xchiʼuk oy smalael yuʼunik. Mas to jech skʼan spasik mi oy junuk ermano ti tskʼan chal kʼu yelan chaʼi sbae pe ti mu x-al yuʼune (Prov. 20:5). ¿Kʼusi sbalil tstabeik li moletik kʼalal chchʼak yoraik xchiʼinel ta loʼil li ermanoetike? Jaʼ ti tspat yoʼontonik ta stojolal li mole, mas to lek chamigoin sbaik xchiʼuk tstsatsub li kʼanelal ta tsobobbaile (Ech. 20:37).

17. ¿Kʼusi mas ep sbalil chilik ta stojolal moletik li ermanoetike? Albo junuk skʼelobil.

¹⁷ Oy ep ermanoetik ti xi chalike: «Li kʼusi mas ep sbalil chkil ta stojolal li moletik ta tsobobbaile, jaʼ ti chaʼibeik smelolal kʼu yelan chkaʼi jbatike». ¿Kʼu yuʼun ti jech chalike? Xi chalbutik li Adelaide: «Jun avoʼonton chbat achiʼin ta loʼil li moletike yuʼun anaʼoj ti chaʼibeik smelolal li kʼusi chavalbee». Xi to chale: «Xvinaj ti xaʼiik li xkʼuxul jvokoltik ta skoj ti kʼu yelan tstakʼbutik sutel kʼalal oy kʼusi chkalbetike». Xi chvul ta sjol jun ermano eke: «Kʼalal la jchapbe jvokol jun mol ta tsobobbaile, lik stsʼan sba  yaʼlel sat. Muʼyuk chchʼay-o ta jol ti jech laj kile» (Rom. 12:15).

18. ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti xkaʼibeik xkʼuxul svokol li yantike?

¹⁸ ¿Mi jaʼ noʼox van li moletik xuʼ xakʼik ta ilel ti xaʼibeik xkʼuxul svokol li yantike? Moʼoj, spas kuʼuntik ek xchiʼuk oy jaytos kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel. Jech kʼuchaʼal liʼe, kakʼtik persa ta yaʼibel smelolal li vokolil tsnuptan li kutsʼ kalaltik xchiʼuk li kermanotaktike. Oyuk ta koʼontontik li kerem tsebetike, li buchʼutik ipike, li buchʼutik yijik xae xchiʼuk li buchʼutik chamem yutsʼ yalalike. Jakʼbetik kʼu yelan oyik xchiʼuk jchikintatik li kʼusi chalbutike. Kakʼbetik yilik ti xkaʼibetik smelolal li kʼusi yakal tsnuptanike xchiʼuk jkoltatik ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike. Mi jech ta jpastike, chkakʼtik ta ilel li melel kʼanelale (1 Juan 3:18).

19. ¿Kʼu yuʼun skʼan oyuk jpʼijiltik kʼalal oy buchʼu ta jkʼan ta jkoltatike?

¹⁹ Li krixchanoetike jelajtik kʼu yelan chaʼi sbaik kʼalal oy kʼusi tsnuptanike. Jech oxal, skʼan oyuk jpʼijiltik kʼalal oy buchʼu ta jkʼan ta jkoltatike. Junantike x-al noʼox yuʼunik li kʼusi tskʼan chalike, jaʼuk li yantike stsʼijetik noʼox. Mu me kʼusiuk noʼox jakʼbetik ti xuʼ chopol-o chaʼi sbaike akʼo mi ta jkʼan ta jkoltatik (1 Tes. 4:11). Bakʼintik xtoke, oy buchʼu chalbutik ti kʼu yelan chaʼi sbae, pe xuʼ van chkakʼtik venta ti maʼuk jech li kʼusi tsnope. Pe skʼan me xkaʼibetik smelolal ti jaʼ jech chaʼi sbae. Jaʼ yuʼun, skʼan oyuk ta koʼontontik xchikintael xchiʼuk jnoptik lek li kʼusi chkaltike (Mat. 7:1; Sant. 1:19).

20. ¿Kʼusi ta jchantik li ta yan xchanobile?

²⁰ Maʼuk noʼox ta tsobobbail xuʼ xkakʼtik ta ilel ti xkaʼibetik xkʼuxul svokol li yantike, yuʼun xuʼ jech jpastik xtok li ta cholmantale. Li jun kʼupil sba talelal taje, ¿kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel kʼalal ta jpastik ta yajtsʼaklom Kristo li krixchanoetike? Taje jaʼ ta jkʼeltik li ta yan xchanobile.