Si gu ku mbatayo

Mo gu kuti tangaratangara ariihe

GU KEKEAPAI DU TIPA WISIGOHO 12

Oni Yugu Nunga fu Aboro

Oni Yugu Nunga fu Aboro

“Nunga akuaroni . . . nimangi roni.”—1 PET. 3:8.

BIA 53 Mangasunge Sa ni Kodatise

AGU APAI DU ROGO GI KEKEAPAI RE *

1. Ringbisihe kuti 1 Petero 3:8, tipagine ani naakpinyemu kaa du dagba agu aboro ti ni du na nunga rani tiyo na nga aguyo naberãpa rani?

ANI NAAKPINYEMU kaa du dagba agu aboro du na nunga rani tiyo na nga aguyo naberãpa rani. I naasada ka ino agu apai ani aberãha gbiati gaani aberãpai. I naaino gaani azingo na kini fu undo furani—zavura ti kura aregbo mbata fu ani sana yo asana. Ani nabi agu aboro na nyanyakipa yo nayugo “nunga” * furani.—Oni gedi 1 Petero 3:8.

2. Tipagine si aida ani naamanga asadatise ti ni kindi kaa yugo nunga?

2 Wangia ani aKristano, ani dunduko si aida ani yugu gu sino nga ga nunga. Ono tie, ka gumba guhe nga rengo, si taata ti aregbo dunduko ka yugo gi sino re te. Tipagine? Bambatapai nga, ani nga kpakpa aboro. (Rom. 3:23) I avungurani na gu sino rogo rani yo nga ga berã kina pa tise gbe. Sidu, si naida ani mangi nyanyaki asadatise tipa kaa berãpa kura aboro. Na berewe a, agu akura rani kinaho nasota asota ka yugo nunga mbikopa wai i asonosi rani watadu pa agu apai namangi kusayo rogo gaani raka yo. Na niyangaraha tie, gu maapai kurii nga ga agu aboro du ani dagbayo ima rengba kadu na maapai kurirani. Rogo gi yangara areme re, badungu aboro aberãnga pa akurayo te. Kuba gure, i ‘nakpi kina nyemu tiyo.’ (2 Tim. 3:1, 2) Ginipai rengbe ka undo rani ani dibe agi akpakarapai nasarani ka ani dunga na nunga aboro tirani re ya?

3. (a) Ginipai rengbe ka undo rani ani naayugo nunga fu aboro wenengai? (b) Ginipai ani nika sakapai tipaha rogo gi kekeapai re?

3 Gupai rengbe kaa undo rani ani naayugo nunga fu aboro wenengai nga wirika ani Yekova Mbori gbiati Wiriko nga Yesu Kristo. Yekova nga Mbori nyemuse, na ko namaa bawene kpiapai kisusi nga ga yugo nunga fu aboro. (1 Yo. 4:8) Yesu ayugu asino Bako teketeke. (Yo. 14:9) Ho ko adu ni auru kpotosende, ko ayugu wai rengbe aboro ka yugo nunga. Rogo gi kekeapai re, ani nika sakapai ni bambataha tipa wai aYekova na Yesu nayugu nunga fu aboro. Na fuo gure, ani nika sakapai tipa wai rengbe ani ka wirika gayo akpiapai.

GA YEKOVA KPIAPAI NGA GA DU NA NUNGA ABORO

4. Waigu Yesaya 63:7-9 ayugo gupai nga Yekova naberãpa gako amoyambu aberã?

4 Ziazia Kekeapai nayugo gupai nga Yekova naberãpa gako amoyambu aberã. Ni kpiapai, oni berẽnga pa wai rago agberẽ ti Yekova ho agu aYisaraere naadu mbata adu ni rogo dungu fudifudiapai. Fugo Mbori naya, “I aimisi ko rogo gayo aimisiri dunduko,” naida ka ya ho i adu ni rogo imisiri, ko adu a rogo imisiri. (Oni gedi Yesaya 63:7-9.) Kusa, Yekova atakipande gupai rogo gu nebi yo nangia Zekaraya nga, ho i amanga gako aboro ni gbegberẽhe, si nadu wa ka i ya ko du i amanga ko gbegberẽ. Yekova aya fu gako amoyambu wẽ: ‘Gu ni zadi roni ni zadi zende bangire.’ (Zek. 2:8) Nairiwo gu nyanyakipa afugo nayugo pa wai Yekova aberãpa gako aboro re!

Yekova ayugu nunga ki kusi aYisaraere tii sunge akanga Ezipeta yo (Oni bi genewaraga 5)

5. Oni funga kpiapai tipa wai Yekova amangipai tipa ka undo gu gako amoyambu naarungo.

5 Yekova namanga gu kurapai amanga berewe kisusi gu gbua nga kadu na nunga gako amoyambu. Ko namangapai amanga tipa ka undo yo. Ni kpiapai, ho aYisaraere aarungo ni ni akanga Ezipeta yo, Yekova aima rugatiko na gayo imisiri na si ki sako ko mangipai tipa ka akpurasihe. Yekova aya fu Moize wẽ: “Mi bi gu imisiri nga ga gimi aboro . . . , ki gi gayo kpe . . . mi ini pa gayo aima. Mi zorõ ka batasa yo be aEzipeto.” (Gate 3:7, 8) Yekova akusi gako aboro tii sunge akanga mbiko gupai nga nungayo adu ti ko. Fuo akama agarã kusa Ringara Mokido yo, avura aYisaraere azubo yo. Waigu Yekova amangipai? “Nungayo anamanga Yekova be ukayo ku be agu yo nanamanga yo nirungosi yo.” Na berewe, nunga afõngbadu Yekova yo ko undo gako aboro. Ko akedi abasapungbanga tipa i batasi aYisaraere be avurayo.—Abasa. 2:16, 18.

6. Oni funga kpiapai nibipa wai Yekova aberẽpa gu boro gani berãpai aarunga ya.

6 Yekova naberãpa gako aboro aberã—zavura ho adunga gayo aberã ni ni ruruhe ti aregbo dunduko ya. Oni bingo gu kpiapai nga ga Yona. Mbori akedi gi nebi re ko ndu ka takapande pa sapangbanga kuti aboro Nineve. Mbori adiberã ka zanga gbarasa yo ho i asa berãyo ni. Ono tie, rago aangbanga ti Yona na gi diaberã re te. Ko ‘azingi’ ni kerehe mbiko gupai nga gako sangbanebi tipa gbarasa Nineve aadigisongo tihe te. Ono Yekova ahipai kindi fu Yona na ko aundo Yona ko aria gako berãpai. (Yona 3:10–4:11) Fuo bete regbo kusa, Yona aima ye ki rugutiko na gupai Yekova aayugoho fuko, na Yekova ki mangisunge na ko ko ke gipai re tipa gaani undo.—Rom. 15:4. *

7. Gu gene Yekova amangapai na gako aboro ngbaha nafu gini kido furani?

7 Gu gene Yekova amangapai na gako aboro ngbaha nafu gu kido furani nga ko na nunga gako amoyambu tiko. Ko ima ino agu aimisiri na arungo ani andu rogoyo wa du ani ni basasa dunduko. Yekova “ini gupai du kpoto awiri aboro yo.” (2 Peka 6:30) Ko ima rugatiko na agu apai du berãrani yo, gaani nyemuapai, gbiati agu apai ani arengbanga ka mangaha ya. Na “ko aida nga i asadi [rani] susi gu ka [ani] rengbe na ni te.” (1 Kor. 10:13) Nairiwo wai gi kidohe re afu wasa!

GA YESU KPIAPAI NGA GA DU NA NUNGA ABORO

8-10. Gini apai si awira gupai nirengo nga si du nasa Yesu ko niberẽpa aboro?

8 Ho Yesu adu ni ni boro auru kpotosende, ko anaaberãpa aboro aberã gbe. Apai wa biata naaundo Yesu ko niberẽpa aboro. Bambatapai nga, a wa i nigumbaha kusayo, Yesu awiriki asino Bako teketeke. Yesu aima kpinyemu aboro wakina Bako. Wa vura duhe nga Yesu adu na bakere ngbarago tipa agu ahe dunduko ko aundo Yekova ko mangihe, ‘rago angba tiko mbiko awiri aboro.’ (Snz. 8:31) Nyemuse du naafõngbadu Yesu yo ko du na nunga tipa aboro.

9 Uepai nga, wakina Yekova, Yesu anaangera angera ku kpoto aboro yo. Ko anidu adu na rengba ka ino ndu gupai boro amangapai ti ni na gani aberãpai. (Mt. 9:4; Yo. 13:10, 11) Sidu, ho Yesu aini gupai ni nga aboro adu na gberãrago, nunga yo aziko na si ki sa gupai nga ko fu wasa fuyo.—Yes. 61:1, 2; Rk. 4:17-21.

10 Biatapai nga, Yesu nitiko aima gbiatiko na agu akpakarapai aboro aagbia tiyo na ni. Ni kpiapai, si nawira gupai nga Yesu asono rogo gu ngbadimokporo naadu ni rungorungoho. Ho Yesu anaamangasunge ni na kumbaku nako nangia Yosefa, ko aima wirika wai ka manga nyanyaki asunge. (Mt. 13:55; Mk. 6:3) Na berewe a, si nangera wa ka i ya Yosefa akpi mbata fu digido ga Yesu sunge tungusapai. Si nawira gupai nga Yesu aima du rogo gu imisiri boro nidu rogoho ho gani boro nakpi ni. Na Yesu aima ino wai duhe kadu rogo gu ngbadimokporo du aboro rogoho na gayo aida ni bakiakia. (Yo. 7:5) Agu apai re gbiati agu akuraha aima undo Yesu ko rugutiko na agu akpakarapai gbiati aberãpai nga ga aboro.

Yesu nadia kisikisi tu kumba yo kusayo dagba aboro mbata fu ko husi ko (Oni bi genewaraga 11)

11. Ti gini regbo ga Yesu berãpa aboro adu ni yuguyuguhe gbe? Oni sakingo rogoyo. (Oni bi gu sura dutikpotoho.)

11 Ga Yesu berãpa aboro adu ni yuguyuguhe gbe ho ko anaamanga iiriwoapai ni. Yesu aamanganga iiriwoapai mbiko gupai gbua nga si aaida ko mangihe te. Ko adu na ‘nunga’ agu aboro nanaarungo. (Mt. 20:29-34; Mk. 1:40-42) Ni kpiapai, mo berẽnga pa wai Yesu adu ho ko aadia gu kumbani ni kusayo dagba rimbasa aboro naadu na kisikisi tuko na ki husi ko watadu ho ko azingisi bangisa wiri dekurugbo ni be kpio. (Mk. 7:32-35; Rk. 7:12-15) Nunga agu aboro re naadu ti Yesu na ko kini idi ka undo yo.

12. Wai du Yoane 11:32-35 ayugo ga Yesu nunga fu aMarata na Maria?

12 Yesu ayugu nunga fu aMarata na Maria. Ho Yesu abiyo ni i nirungo tipa pakpio kawiriyo nangia Razaro, ko ‘akpari ni aume.’ (Oni gedi Yoane 11:32-35.) Ko aakparanga mbiko gupai gbua nga mbembedi bakureako akpi te. Gu kurapai berewe nga, ko aima ino gupai nga ko nika zingisa Razaro azingisa be kpio. Sidu, Yesu akpari mbiko gupai nga ko aima rugatiko na gu imisiri bawene abakureako adu rogoho.

13. Wai du ani agbia ngarasaro ho ani aino gupai ni nga Yesu na nunga aboro tiko?

13 Ani nagbia bakere undo ho ani aino gupai ni nga Yesu na nunga aboro tiko. Rengo ngaha nga, ani ni rengberengbe rani wa gu Yesu adu te. Ono wa vura duhe wo, ani nakpinyemu ko mbiko wai ko amangipai na aboro rogo nunga yo. (1 Pet. 1:8) Si nafu kina wasa furani ka ino gupai nga ko awere nazogarago ni Bakindo ga Mbori Kindo. Ko nika dia arungo naabaha kusayo barambeda. Mbiko gupai nga Yesu araki ni boro auru kpotosende, ko nga gu boro rengbe ka undo aboro i hu be agu aigirã na arungo ga Satana zogarago naye na ni. Nirengo, si nipa maku furani nga ani adunga na gu Bazogo berani “arengba nga na rungo na ani tipa gaani rungbura ya, te.”—Eb. 2:17, 18; 4:15, 16.

ONI WIRIKI GU KPIAPAI AYEKOVA NA YESU NAMOIHE

14. Nibi gupai du rogo AEfeso 5:1, 2, ginipai si afõngbadu rani yo ani mangihe?

14 Ho ani aberã ni kurii gu kpiapai aYekova na Yesu namoihe, si nasarani ani yugu nunga ni bakerehe. (Oni gedi AEfeso 5:1, 2.) Ka ani bingo gupai du kpoto aboro yo wa aYekova na Yesu te. Wa vura duhe wo, ani ima rengba ka asada ka ino agu apai du tipa aboro na gayo azingo. (2 Kor. 11:29) Ani wa agu aboro gbangbati du rogo gi zegino re te, ani namanga nyanyaki asadatise ka pekafuo gu rugute naya, ‘Ka ani bérẽ nga pa kina gaani pai ya, ono ani bérẽ pa ga akuarani apai.’—Frp. 2:4.

(Oni bi genewaraga 15-19) *

15. Ada nzunzu gbe si aida i yugu nunga?

15 Abaakumba nzunzu gbe si aida i yugu nunga rogo dungurati. I nika karagapai akaraga fu Yekova tipa wai i angerafuo gako akandoro. (Eb. 13:17) Tipa abaakumba undo awirinayo, si naida i du na nunga. Wai gu rengbe abaakumba ka yugo nunga?

16. Ginipai gu bakumba nga boro nunga amangaha, na tipagine du gipai re ti ni na nyanyakipaha?

16 Gu bakumba nga boro nunga nadia regbo na awirinani aKristano. Ni nasana asanahe na kini degetuni wenengai ni zerangbaduse. Gipai re ni nyanyakipa pai gbe ho kandoro aida ni ka gumba agu apai du ngbadu ni yo ono ni kini sota asota ka gbia gu fugo ka ni gumbaha. (Snz. 20:5) Ho bakumba adia regbo ni na awirinani, i naadu na kido, pabakure, gbiati nyemuse dagbayo.—Amo. 20:37.

17. Ginipai badungu awirina apepaha nga si i abihe na nyanyakipaha gbe ti abaakumba? Oni funga kpiapai.

17 Badungu awirina nagumba gupai nga gu sino i abihe na nyanyakipaha gbe ti abaakumba rogo dungurati nga yugo nunga. Tipagine? Adelaide aya, “Si nadu taata fu boro tipa ni fura na yo, bambiko ni ima ino gupai nga i nika rugatiyo aruga na gupai du tipa ni.” Ri aya berewe wẽ: “Mo ima rengba ka ino gupai nga i na nunga ro tiyo ngba gu gene i akaragapai ngbaha ho mo afura ni na yo.” Wirina sa du na bakere tambuahe tipa gu gene bakumba amangipai na ko ngbaha aya: “Mi abi aume ami nisasa bangiri kura bakumba yo sa ho mi aagumba agu apai ni naadu tipa re fuko. Bangire agonga ti gupai re te, mi nikaa tingidaha kindi.”—Rom. 12:15.

18. Wai du rengbe ani ka yugo nunga fu aboro?

18 Rengo ngaha nga, kina abaakumba sa nga agu aboro si aida i naayugo nunga te. Ani dunduko naima rengba ka sonosa gi sino re. Ngba gini gene? Ni asada ani ka ino agu akpakarapai gaani aborokporo watadu awirinarani andu rogoho. Mo yugu gupai nga mo naberãpa agu agude aberã du rogo dungurati, aborokaza, sosono aboro gbiati agu aboro gayo aboro nakpi. Mo sanahe tipa wai du yo. Mo degeturo wenengai ho i apeka pa wai ni du yo foro. Mo undo yo i ini gupai nga mo ima rugatiro na gupai du yo rogoho. Mo undo yo rogo gu gene rengbe mo ka undo yo ngbaha. Ho ani amanga gipai re ni, ani nayugo ndikidi nyemuse.—1 Yo. 3:18.

19. Ho ani aˈasada ni ka undo aboro, tipagine si aidanga ani du ti ni ni agu aboro nanye kina kuti bangisapai ya?

19 Ho ani aˈasada ni ka undo aboro, si naida ani du ni agu aboro anyenga sa kina kuti bangisapai ya. Tipagine? Bambiko gupai nga aboro namangapai sa akpakarapai ni bakiakia. Gu kura aboro kinaho ninaaida aida kaa fura tipa gayo akpakarapai, agu akurayo kinaho ka i aidanga kaa fura tipa gayo ya. Wa vura duhe nga ani naida ka fu undo, si aidanga ani sana agu asanahe rengbe ka ba kina zee ti aboro te. (1 Tesa. 4:11) Zavura ho aboro ape agu apai ni furani du tipa yo, ani ima rengba ka bi gupai nga anga aregbo dunduko ani aida kuti gupai i apehe te. Wa vura duhe wo, si naida ani tingidi gupai nga wo du tigayo i abi gupai du yo rogoho re. Si naida ani ipisi tirani tipa giapai na ki rõasi tirani tipa fugo.—Mt. 7:1; Yak. 1:19.

20. Ginipai ani nika sakapai tipaha rogo gu kekeapai naye fuo gere?

20 Kupati gu nga ga yugo nunga rogo dungurati, si naida aidaha ani yugu gi wene sino re rogo gaani sunge tungusapai. Wai du rengbe ani ka yugo nunga ho ani amangasunge sa aboro ni ni abawiriki? Ani nika sakapai tipa gupai re rogo gu kekeapai naye fuo gere.

BIA 35 Ani Du na Tambuahe Tipa ga Mbori Hipai

^ genewaraga 5 AYekova na Yesu na nunga aboro tiyo. Gi kekeapai re nika fura tipa agu apai rengbe ani ka wirikaha ti gayo akpiapai. Ani nika sakapai a tipa ndu gupai si aida ani yugu nunga ti ni fu aboro na wai rengbe ani ka yugoho.

^ genewaraga 1 SAKAROGOPAIYO: Gu fugo nga “nunga” mangiyo sunge na ni rogo gi kekeapai re gbiati gu ngbefuo gere, rogoyo nga ka asada ka rugatirani na gupai boro andu rogoho na ani ki asadi ka maa tirani ku rogo gupai yo du ni rogoho, si nayugo gupai ayugoho a nga ka bi rungo gu boro narungo watadu gu boro i namangi ni gbegberẽ. (Rom. 12:15) Rogo gi kekeapai re, agu afugo nga “nunga” na “berãpa boro,” rogoyo kina sa.

^ genewaraga 6 Yekova ayugu nunga a fu gu kura aboro naadu na gberãrago watadu na gunde. Oni berẽnga pa agu apangbanga du tipa Ana (1 Sam. 1:10-20), Eriya (1 Aba. 19:1-18), gbiati Ebede-mereke (Yere. 38:7-13; 39:15-18).

^ genewaraga 65 SAKAPAI TIPA ASURA Kpewaraga 18: Adunguratise Bambu Kindo yo nafu amomu furani tipa wene kodatise. Ani nabi (1) bakumba ko nifura wenengai na paranga batungusipai gbiati nako, (2) bagude na wiriko naundo sosono wirina ri rimi ku rogo tarambiri, na (3) abaakumba ue nadegatuyo wenengai fu wirina nga guri nagbata undo.