1. Ifa eú me lein napanapen Jesus kewe mi fókkun achchúngú letipach? Áweweei.

ÁN JESUS tufichin weweiti ekkewe osukosuk mi áweiresi aramas, ina eú me lein napanapan kewe mi fókkun achchúngú letipach. Atun Jesus a nóm wóón fénúfan, a tongeni “eti chokewe mi pwapwa le pwapwa” me “eti chokewe mi kechü le kechü.” (Rom 12:15) Áwewe chék, lupwen néún kewe 70 chón káé ra liwin fán pwapwa seni ar afalafal mi fókkun sópwéch, Jesus “a uren pwapwa ren Ngünmifel.” (Luk. 10:17-21) Nge lón pwal eú atun, “letipan a fokun mwökütüküt o weires” lupwen a kúna eletipechoun málóón Lasarus ngeni chókkewe mi tongei i.​—Joh. 11:33.

2. Met a atufichi Jesus le pwári an meefieni meefien aramas?

² Met a atufichi Jesus, ena mwán mi unuséch an epwe fókkun úméúméch me kirekiréch lón féfférún ngeni aramas tipis? Ákkáeúin popun, pwe a tongei aramas. Usun met sia káé seni ewe lesen mwen ei pwe a ákkáeúin “pwapwa ren ekewe aramasen fanüfan.” (SalF. 8:31) An na tong fán iten aramas, a amwékútú le unusen káéfichi napanapen ar ekiek. Ewe aposel Johannes a áweweei: “A püsin silei mine a nom lon leluker.” (Joh. 2:25) Jesus a fókkun tongei aramas. Aramas ra meefi an tongeer, iwe ra aúseling ngeni pwóróusen Mwúún Kot we. Lapólóón ach ámááraatá ena esin tong mi alóllóól ngeni aramas, epwe pwal ina sópwéchún ach sipwe tongeni álisi aramas lón ach angangen afalafal.​—2 Tim. 4:5.

3-4. (a) Epwe met ach ekiek usun ach angangen afalafal ika sia meefieni meefien aramas? (b) Met sipwele káé lón ei lesen?

³ Ewe aposel Paulus a silei pwe wisan an epwe afalafal, iwe pwal ina chék usun kich. (1 Kor. 9:16) Iwe nge, ika sia meefieni  meefien aramas, iwe ach féri ewe angangen afalafal esap pokiten chék ina wisach, nge sia féri pwe sia mochen pwáraatá pwe sia tongei aramas me mochen álisiir. Sia silei pwe “sia feiöch ren ach fang lap seni ach angei.” (Föf. 20:35) Ika sia achocho le eáni ena sókkun ekiek usun ach angangen afalafal, iwe epwe lapóló ach pwapwaiti ach angang.

⁴ Lón ei lesen, sipwe nengeni ifa usun sipwe pwári ach meefieni meefien aramas lón ach angangen afalafal. Akkomw, sipwe ppii met sia tongeni káé seni meefien Jesus usun aramas. Mwirin, sipwe káé rúáánú alen ach sipwe tongeni áppirú an leenien áppirú.​—1 Pet. 2:21.

5-6. (a) Jesus a pwári ngeni ié kewe pwe a meefieni meefier? (b) Pwata Jesus a fókkun tongei ekkewe aramas a afalafaler usun met Aisea 61:1, 2 a oesini?

⁵ Nengeni án Jesus leenien áppirú ren ifa usun a pwári an meefieni meefien aramas. Lón eú rán, Jesus me néún kewe chón káé ra fókkun pekkus ren ar afalafalafetálei ewe kapas allim nge rese mwo asésé. Ese pwal mwo nge “wor fansoun ar repwe mongö.” Ina minne Jesus a uwei néún kewe chón káé ngeni “eu leni mi toau seni lenien aramas,” pwe repwe “tongeni ekis asösö.” Iwe nge, eú watteen pwiin aramas ra tokumwei Jesus me néún kewe chón káé me ikewe repwe feiló ie. Lupwen Jesus a wareiti ewe leeni, a kúna ekkewe aramas. Iwe met Jesus a féri? “A fokun tongeer, * pun ra wewe ngeni sip esap wor nöür chon mas. Iei mine a popuetä le afalafala ngeniir chomong mettoch.”​—Mark. 6:30-34.

⁶ Nengeni ewe popun pwata Jesus a fókkun tongeei ekkena aramas, are meefieni meefier. Jesus a kúna pwe ekkena aramas “ra wewe ngeni sip esap wor nöür chon mas.” Neman Jesus a kúna pwe ekkóch me leir ra wéúngaw me ra angang fitu fitu awa pwe repwe atufichi ar famili. Neman ekkóch me leir ra letipeta ren málóón attongeer. Ika ina, ese mwáál Jesus a weweiti nónnómur. Sia fen pwóróus lón ewe lesen mwen ei pwe ese mwáál a fen fis ngeni  Jesus ekkóch ekkena esin osukosuk. Jesus a tongei aramas me a chúng letipan le uwei ngeniir ewe pwóróus epwe oururu letiper.​—Álleani Aisea 61:1, 2.

7. Ifa usun sipwe áppirú Jesus?

⁷ Met sia káé seni án Jesus leenien áppirú? Sia usun chék Jesus le kúna chómmóng aramas mi usun “sip esap wor nöür chon mas.” Ra weires ren chómmóngun ar osukosuk. A nóm rech Pwóróusen Mwúún Kot we, ina met a lamot ngeniir. (Pwär. 14:6) Ina minne sia áppirú néúch we Masta ika sia afalafala ewe kapas allim pokiten sia “tongei chokewe mi apwangapwang me wöüngau.” (Kölf. 72:13) Sia tongei me weweiti meefien aramas me sia mochen álisiir.

8. Ifa eú alen ach sipwe tongeni pwári pwe sia meefieni meefien aramas lón ach we angangen afalafal? Eáni eú kapas áwewe.

⁸ Met a tongeni álisikich le pwári pwe sia meefieni meefien chókkewe sia afalafal ngeniir? Sia mochen anchangei nónnómun chókkewe sia chuuriir, ar ekiek me memmeef. Iwe mwirin, sipwe eáni ekkewe esin féffér ngeniir sia mochen aramas repwe féri ngenikich ika sia nóm lón ena esin mettóch ra nóm lón. * (Mat. 7:12) Sipwe nengeni rúáánú alen ach sipwe féri ena. Áeúin, sipwe ekieki minne a lamot ngeni emén me emén. Lupwen sia afalafala ewe kapas allim, wisach a usun wisen emén tokter. Emén tokter mi múrinné a kan lóóm ekieki met mi lamot ngeni emén me emén ekkewe patient. A kapas eis ngeni ewe patient me aúselingéch atun a áweweei met a meefi. Saminne ewe tokter epwe chék mwittir uwou ngeni sáfei a ekieki pwe epwe éch ngeni. Nge akkomw, neman ren och fansoun ewe tokter epwe nennengeni met a fiffis ngeni ewe patient, iwe mwirin epwe ngeni ewe sáfei mi fich ngeni. Pwal ina chék usun, esap chék tataitap met sia kan eáni kapasen lepoputáán ngeni emén me emén lón ewe angangen afalafal. Nge sipwe lóóm achocho le weweiti nónnómun me ekiekin emén me emén.

9. Met itá sisap mwittir ekieki usun aramas? Áweweei.

⁹ Lupwen ka chuuri emén lón ewe angangen afalafal, kosap mwittir ekieki pwe ka silei nónnómun are ka silei an lúkú me popun a eáni ena lúkú. (SalF. 18:13) Nge kopwe akkomw kapas eis ngeni fán súfél pwe kopwe silei meefian. (SalF. 20:5) Ika mi fich lón eérenien fénúom, kapas eis ngeni usun an angang, an famili, nónnómun, me an ekiek. Lupwen sia kapas eis ngeniir, usun itá sia mut ngeniir ar repwe erenikich pwata a lamot ngeniir ewe kapas allim. Iwe lupwen sia silei, sia tongeni pwári pwe sia weweiti meefier ren met a lamot ngeniir, iwe sia tongeni álisiir usun met Jesus a féri.​—Apépé ngeni 1 Korint 9:19-23.

10-11. Ifa ewe oruuen alen ach sipwe tongeni pwári ach meefieni meefien aramas me ren 2 Korint 4:7, 8? Apwóróusa eú pwóróus.

 ¹⁰ Oruuan, sótun anchangei ifa usun nónnómun manawer. Sia tongeni weweiti nónnómur, pún ren enletin, kich meinisin sia kúkkúna osukosuk. (1 Kor. 10:13) Sia silei pwe manaw lón ei ótót a tongeni kon áweires. Nge sia tongeni chék likiitú pokiten án Jiowa álillis. (Álleani 2 Korint 4:7, 8.) Nge ekieki chókkewe rese ririéch ngeni Jiowa fán ar riáfféú lón ei ótót. Sia tongeer usun chék án Jesus tongeer, me a chúng letipach le uwei ngeniir ewe “kapasen feiöch.”​—Ais. 52:7.

¹¹ Nengeni pwóróusen emén pwiich itan Sergey. A fókkun nisássáw lupwen esaamwo silei ewe enlet. A weires ngeni an epwe fós ngeni aramas. Ló, ló, ló, a poputá le káé Paipel. Iei alon: “Lón ai káé Paipel, ua silei pwe wisen ekkewe Chón Kraist ar repwe esilei ngeni aramas minne ra lúkú. Ua fókkun silei pwe use tongeni féri ena.” Nge Sergey a ekieki usun ekkewe aramas resaamwo rong ewe enlet, me a chék tongeni anchangei epwe ifa usun manawer ika rese sissilei Jiowa. A erá: “Ekkewe mineféén pwóróus ua káé, a atoto ngeniei watteen pwapwa me kinamween letip. Ua silei pwe mi pwal lamot ngeni aramas ar repwe silei ekkena pwóróus mi enlet.” Lupwen a lapóló án Sergey meefieni meefien aramas, iwe a pwal lapóló an pwora le afalafal. A erá: “Ua fókkun máirú pwe ai afalafal ngeni aramas usun ewe Paipel a enletin apéchékkúla ai lúkúlúk. A pwal anúkúcharalong lón letipei ekkewe mineféén pwóróus mi enlet ua lúkú.” *

12-13. Pwata a lamot ach sipwe mosonottam ngeni chókkewe sia áiti ngeniir ewe Paipel? Eáni eú kapas áwewe.

¹² Aúlúngátin, kopwe mosonottam ngeni chókkewe ka áiti ngeniir ewe Paipel. Chechchemeni pwe neman rese fen ekieki me mwan ekkewe pwóróus mi enlet sia fókkun silefichiir. Me chómmóng ra fókkun kamwéchúnnúk wóón ar lúkú. Me rer pwe ar lúkú a etipeeúfengeniir me ar famili, ar eéreni, me chón lón sópwur we. Ifa usun sipwe álisiir?

¹³ Ekieki ei kapas áwewe: Met a kan fis  lupwen a ffér siwilin efóch piriis mi ta? Fán chómmóng, a kan fférútá mineféén piriis nge aramas ra chúen pwer wóón ewe piriis mi fen ta. Nge lupwen epwe wes ewe mineféén piriis, iwe repwap ataieló ewe minen lóóm. Pwal ina chék usun, me mwen ach sipwe pesei aramas le likitaló minne ra fen lúkú me aúcheaniir, mi lamot sipwe akkomw álisiir le apéchékkúlaló ar aúcheani ekkewe pwóróus mi enlet, áitien Paipel kewe ra kerán silei lupwen ra káé. Lón ena chék atun, neman repwe mmólnetá le likitaló minne ra fen lúkú. Neman a lamot fansoun ren ach sipwe álisi aramas le féri ekkena esin siwil.​—Rom 12:2.

14-15. Ifa usun sipwe tongeni álisi chókkewe rese kon lien silei are rese fen silei usun ewe ápilúkúlúkún manaw esemuch lón paratis wóón fénúfan? Apwóróusa eú pwóróus.

¹⁴ Ika sia mosonottam ngeni aramas lón ach angangen afalafal, iwe sisap ekieki pwe lón chék ewe atun sia kerán afalafal ngeniir, repwe mwittir weweiti are etiwa ewe pwóróus mi enlet seni Paipel. Nge ach meefien meefier epwe amwékútúkich le álisiir le ekiekifichi ekkewe wokisin seni Paipel ren och fansoun. Áwewe chék, ekieki ifa usun sipwe tongeni áwewe ngeni emén usun ewe ápilúkúlúkún manaw esemuch lón paratis wóón fénúfan. Chómmóng ekis chék sileier usun ena pwóróus are rese fen mwo nge silei usun. Neman ra lúkú pwe máló ina sópwólóón mettóch meinisin. Are ra ekieki pwe aramas mi múrinné meinisin repwe feitá láng. Iwe ifa usun sipwe álisiir?

¹⁵ Iei met emén Chón Kraist mwán a erá usun an áweweei usun ena pwóróus nge a álilliséch. Akkomw, a álleani Keneses 1:28. Mwirin, a eisini ewe chón imw ika ia Kot a mochen aramas repwe nóm ie me epwe ifa nónnómur. Lape ngeni aramas ra apasa: “Wóón fénúfan fán núkúnúkéch.” Mwirin chienach na mwán a kan álleani Aisea 55:11, me eisini ika a fen siwil letipen Kot. Fán chómmóng, ewe chón imw a apasa, aapw. Iwe, sáingolóón chienach na a álleani Kölfel 37:10, 11 me eisini ika met epwe fis ngeni aramas lón mwachkkan. An áeá ena esin áwewe me an néúnéú ekkena wokisin seni Paipel, a fen álisi chómmóng aramas le weweiti pwe letipen Kot pwe aramas mi múrinné repwe manaw tori feilfeiló lón Paratis wóón fénúfan.

16-17. Ikkefa ekkóch alen ach sipwe tongeni pwári pwe sia meefieni meefien aramas ren minne sia káé seni Än Salomon Fos 3:27? Áweweei eú pwóróus.

¹⁶ Arúáánún, kútta alen óm kopwe pwári tong. Áwewe chék, sia fen chuuri emén chón imw nge usun a tawengaw lón ena atun? Sia tongeni omusomus ngeni me eisini ika sia tongeni liwiniti atun epwe tawe. Nge met sipwe féri ika a lamot ngeni emén chón imw álillis le ataweei och mettóch? Are ika emén a mwenilóng lón imw nge a lamot emén epwe ataweei? Lón ekkena esin atun, sia tongeni awora álillis.​—Álleani Än Salomon Fos 3:27.

¹⁷ A sópwéch án emén Chón Kraist fefin féfférún kirekiréch nge usun itá mi chék kisikis.  A meefieni meefien chón eú famili mi má seniir néúr we kúkkún nengngin, iwe a mak ngeniir taropwe. Ena taropwe a masou ren ekkóch wokisin seni Paipel mi oururu letiper. Met chón ena famili ra meefi? Iei met ewe inelap mi letipeta a mak ngeni chienach na fefin: “Ua fókkun letipeta nánew. Ai lúkú kese silei úkúkún álilliséchún noum we taropwe ngenikem. Ua fókkun kilisou ngonuk are use fen tongeni áweweei úkúkún aúchean noum we taropwe ngenikem. Ai lúkú ua fen álleani nánew fán 20 are fen lap seni. Ause fókkun lúkú úkúkún óm kirekiréch, tong me apéchékkúl mi pwá lón ena taropwe. Fókkun kilisou seni lón alóllóólun letipem.” Ese mwáál, sia tongeni kúna sópwéchún ach angang lupwen sia meefieni meefien chókkewe mi riáfféú me achocho le álisiir.

18. Ifa ewe ekiek mi itepék me rúúepek sia mochen eáni me ren 1 Korint 3:6, 7?

¹⁸ Pwúngún, sia mochen eáni ekiek mi itepék me rúúepek usun wisach lón ach angangen afalafal. Sia tongeni álisi aramas le silei usun Kot, nge esap kich sia wisen ewiliir. (Álleani 1 Korint 3:6, 7.) Jiowa i ewe a wisen lukeato aramas. (Joh. 6:44) Ren enletin, án emén me emén etiwa ewe kapas allim a lóngólóng wóón ika i met sókkun aramas me lón. (Mat. 13:4-8) Chechchemeni pwe lape ngeni aramas rese etiwa ewe pwóróus Jesus a uwei ngeniir, nge fen i ewe Sense mi lapalap seni meinisin! Enlet, itá sisap lichippúng ika chómmóng me lein chókkewe sia achocho le álisiir rese etiwa ewe enlet.

19. Ikkefa ekkewe feiéch mi pop seni ach meefieni meefien aramas lón ewe angangen afalafal?

¹⁹ Sipwe feiéch lupwen sia pwári ach meefieni meefien aramas lón ach angangen afalafal. Epwe lapóló ach pwapwaiti ach angang. Epwe lapóló ewe pwapwa mi pop seni ach fang. Me sipwe ámecheresi án chókkewe mi fich ngeniir manaw esemuch etiwa ewe pwóróus allim. (Föf. 13:48, NW) Ina minne, “lupwen mi wor ach fansoun fich, sipwe eäni kirikiröch ngeni aramas meinisin.” (Kal. 6:10) Iwe, sipwe eáni ewe esin pwapwa mi elingaaló Semach we lón láng.​—Mat. 5:16.