1. Le i ngikadila’ka imo ya Yesu isangaja bininge? Shintulula.

NGIKADILA imo ya Yesu isangaja bininge i bukomo bwa kuyuka makambakano ekonda na bantu bampikwa kubwaninina. Yesu paādi pano pa ntanda, wādi ‘usangala na boba basangala’ ne ‘kudila na boba badila.’ (Loma 12:15) Kimfwa, kitatyi kyājokele bana ba bwanga 70 na nsangaji pa kupwa kwimwena bipa biyampe mu mwingilo wa busapudi, Yesu “wasangala bininge mu mushipiditu ujila.” (Luka 10:17-21) Pakwabo kadi, kitatyi kyaāmwene bantu na bulanda pa mwanda wa lufu lwa Lazalasa, Yesu “wabinza munda mwandi ne ñeni yamuvutakana.”​—Yoa. 11:33.

2. Le i bika byākweshe Yesu evwanine bantu lusa?

² Le i bika byākweshe uno muntu mubwaninine evwanine bantu ba bubi lusa? Dibajinji, Yesu wādi usenswe bantu. Enka mokilombwedilwe mu kishinte kibadikile, wādi usenswe “bikatampe bana ba bantu.” (Nki. 8:31) Buno buswe bwaādi uswele bantu bwāmukweshe ayuke senene muswelo ulanga bantu. Mutumibwa Yoano ushintulula’mba: “Aye wadi uyukile bidi mu muntu.” (Yoa. 2:25) Yesu wādi wivwanina bakwabo lusa bininge. Bantu pa kumona mwaādi wibasanshilwe, nabo bādi bateja biyampe musapu wa Bulopwe. Shi netu twivwanina bantu lusa uno muswelo, nabya tukavuija biyampe mwingilo wetu.​—2 Tm. 4:5.

3-4. (a) Shi tutele mutyima ku masusu a bantu, le tukamona mwingilo wetu namani? (b) Le i bika byotusa kwisambila’po mu kino kishinte?

³ Mutumibwa Polo wādi uyukile amba ufwaninwe kusapwila bantu, netu ye motuyukile amba tufwaninwe kusapula. (1 Ko. 9:16) Inoko, shi tuta mutyima ku masusu a bakwetu, ketukamonepo mwingilo wetu bu kiselwa. Tukasaka kulombola’mba tutele bantu mutyima ne amba tusakanga kwibakwasha. Tuyukile amba “nsangaji ya kupāna itabukile ya kupebwa.” (Bil. 20:35) Shi tumona’mba mwingilo wetu  wituletelanga nsangaji, nabya tukeusangela bininge.

⁴ Mu kino kishinte, tusa kwisambila pa muswelo otubwanya kuta bakwetu mutyima mu busapudi. Dibajinji bidi, tusa kwisambila pa ñeni yotubwanya kuboila ku muswelo obādi bamwene bantu kudi Yesu. Kupwa, tusa kwisambila ne pa miswelo iná yotubwanya kwiula kimfwa kyandi.—1 Pe. 2:21.

5-6. (a) Le Yesu wātele mutyima ku masusu a bāni? (b) Monka mokyālailwe mu Isaya 61:1, 2, mwanda waka Yesu wāivwanine bantu baādi usapwila lusa?

⁵ Tubandaulei bidi kimfwa kimo kilombola’mba Yesu wādi utele mutyima ku masusu a bantu. Difuku dimo, Yesu ne bandi bana ba bwanga bākōkele bininge pa kupwa kusapula myanda miyampe. Kebādipo na “kyaba kya kutūja badye byakudya.” Ebiya Yesu wāenda na bandi bana ba bwanga “kufula bakekale kwa bunka bwabo” amba ‘bakōkolokwe’ko bidi.’ Ino kibumbo kikatampe kyābadikila lubilo kwādi kwenda Yesu na bandi bana ba bwanga. Le Yesu pāebatene’ko, wālongele namani? “Webakwatyilwa lusa * mwanda badi pamo bwa mikōko yampikwa mukumbi. Ebiya washilula kwibafundija bintu bivule.”—Mako 6:30-34.

⁶ Tutalei bidi bintu byālengeje Yesu evwanine bano bantu lusa, bine byālombwele amba utele mutyima ku masusu abo. Wāmwene amba bano bantu “badi pamo bwa mikōko yampikwa mukumbi.” Padi Yesu wāmwene amba bamo mu bano bantu i balanda ne amba bengilanga bininge pa kuvuija bisakibwa bya bisaka byabo. Padi bakwabo nabo bādi na bulanda bwa kufwilwa muntu obasenswe. Shi byādi uno muswelo, nabya Yesu wāivwanije ngikadilo yobādi’mo. Monka motwesambīle’kyo mu kishinte kibadikile, padi Yesu nandi wātenwe na makambakano amo onka. Yesu wātele bantu mutyima, kadi  wēbakwatyilwe lusa, wēbasapwila musapu wa busengi.—Tanga Isaya 61:1, 2.

7. Le i muswelo’ka otubwanya kwiula kimfwa kya Yesu?

⁷ Le i ñeni’ka yotuboila ku kimfwa kya Yesu? Pamo bwa Yesu, netu tudi mu bantu badi “pamo bwa mikōko yampikwa mukumbi.” Bekondanga na makambakano mavule. Ino batwe tudi na byobya byobasakilwa​—ke musapu wa Bulopwe kadi. (Kus. 14:6) O mwanda pa kwiula kimfwa kya Mfumwetu, tusapulanga myanda miyampe mwanda ‘twivwaninanga lusa mupēlulwe ne mulanda.’ (Ñim. 72:13) Twivwaninanga bantu lusa, kadi tusakanga kulonga’po kintu mwanda wa kwibakwasha.

8. Le i muswelo’ka umo otubwanya kuta mutyima ku masusu a bakwetu mu busapudi? Leta kimfwa.

⁸ Le i bika bibwanya kwitukwasha tute mutyima ku masusu a bantu botusapwila? Tufwaninwe kwitūla pa kyaba kya bantu botutana mu busapudi ne kwibalongela bintu na motusakila netu betulongele’byo. * (Mat. 7:12) Twisambilei’ko bidi pa miswelo iná yotubwanya kulonga namino. Mubajinji, kulangulukila pa bisakibwa bya muntu ne muntu. Kitatyi kyotusapula myanda miyampe, mwingilo wetu udi pamo na wa dokitele. Dokitele muyampe ulangulukilanga pa bisakibwa bya muntu ne muntu waundapa. Wipangulanga yewa ubela bipangujo ne kumuteja senene pamulombola mwawiivwanina nansha bimukambakanya. Pa kyaba kya kulemba kala lawa yalanga, dokitele ubwanya kwitūdila’ko kitatyi kya kulangulukila pa misongo ya ubela, kupwa kamulembela lawa ibwanya kumukwasha. Muswelo umo onka, ketufwaninwepo kwingidija manwa a muswelo umo ku muntu ye-yense otutana mu busapudi. Ino, i biyampe kuta mutyima ku ngikadilo ne mumweno wa muntu ne muntu.

9. Le i bika byoketufwaninwepo kulanga? Shintulula.

⁹ Shi ubatana muntu mu busapudi, kokilanga’mba uyukile kala ngikadilo yadi’mo, byakulupile, ne kine kyakulupidile’byo. (Nki. 18:13) Ino, mwipangule bipangujo na bunwa pa kuyuka ngikadilo yadi’mo ne bine byakulupile. (Nki. 20:5) Shi ke bibipo mu bibidiji byenu, nabya mwipangule mwingilo wandi, kisaka kyandi, bintu byaemwenine, ne mwalangila. Shi twibepangula bipangujo, nabya tukebapa mukenga wa kwitulombola kine kyobasakilwa myanda miyampe. Shi tubekiyuka, tubwanya kuta mutyima ku bisakibwa byabo binebine ne kwibakwasha, enka na mwālongele Yesu.​—Dingakanya na 1 Kodinda 9:19-23.

10-11. Mungya 2 Kodinda 4:7, 8, le i muswelo’ka wa bubidi otubwanya kuta mutyima ku masusu a bakwetu? Leta kimfwa.

¹⁰ Wa bubidi, kulangulukila pa mwikadile būmi bwabo. Tuyukile kala ngikadilo  yobadi’mo mu ludingo kampanda. Na bubine, netu tutanwanga na makambakano atanwa na bantu bonso bampikwa kubwaninina. (1 Ko. 10:13) Tuyukile amba būmi i bukomo bininge mu ino ngikadilo ya bintu. Tūmininanga’tu na bukwashi bwa Yehova. (Tanga 2 Kodinda 4:7, 8.) Ino langulukila pa boba kebapwenepo na Yehova mobekondela mwa kwikadila mu ino ntanda. Pamo bwa Yesu, twibevwaninanga lusa, kadi kino kitutononanga twibasapwile “myanda miyampe ya kintu kilumbuluke.”​—Isa. 52:7.

¹¹ Tulangulukilei pa kimfwa kya tutu Sergey. Kumeso kwa kwifunda bubine, Sergey wadi na bumvu bininge. Wadi ukomenwa kwisamba na bantu. Kyaba kimo, waitabija kwifunda Bible. Sergey unena’mba: “Ponefundile Bible, nayukile amba bene Kidishitu bafwaninwe kusapwila bakwabo nkulupilo yabo. Na bubine, nadi nanga’mba nkikabwanya’byopo nansha dimo.” Kupwa walangulukila pa bantu kebaivwene bubine, ne pa mwikadile būmi bwabo pampikwa kuyuka Yehova. Unena’mba: “Bintu byonefundile byandetele nsangaji mikatampe ne ndoe ya mutyima. Najingulwile amba bakwetu nabo basakilwa kuyuka buno bubine.” Sergey pa kwibevwanina lusa bininge, waikala na bukankamane bwa kusapula. Sergey unena’mba: “Natulumukile bininge, mwanda kusapwila bakwetu myanda ya mu Bible kwaunengeje nekulupile bininge. Kadi kwaningije nkulupilo yami mu mutyima wami.” *

12-13. Mwanda waka tufwaninwe kutūkijija mutyima boba botufundija mu busapudi? Leta kimfwa.

¹² Wa busatu, kutūkijija mutyima boba botufundija. Vuluka’mba, padi kebalangulukīle nansha dimo pa bubine bumobumo bwa mu Bible botuyukile biyampe. Kadi bavule balamete bininge ku nkulupilo yabo. Padi bamwene amba kipwilo kyabo i kibakutyile mu bumo mu kisaka kyabo, kibidiji kyabo, ne na bantu ba mu kibundi kyabo. Le tubwanya kwibakwasha namani?

 ¹³ Tulangulukilei pa kino kimfwa: Le bikalanga namani shi kilalo kibaoneka, kebilombe kūbaka’po kingi? Divule dine, bobakanga kilalo kipya koku bantu bapityila bidi pa kilalo kya kala. Shi kilalo kipya kibapu, ebiya bapomona kya kala. Mu muswelo umo onka, kumeso kwa kunena bantu baleke nkulupilo yabo ya “kala,” tufwaninwe padi kwibakwasha bidi basangele bininge bubine “bupya”​—bufundiji bwa mu Bible bokebadipo bayukile dibajinji. Mu uno muswelo baketabija kuleka nkulupilo yabo ya kala. Bibwanya kulomba kitatyi pa kukwasha bantu bashinte uno muswelo.​—Loma 12:2.

14-15. Le i muswelo’ka otubwanya kukwasha boba bayukile bityetye nansha kuyuka mpika myanda itala lukulupilo lwa kukamona būmi bwa nyeke mu paladisa pano pa ntanda? Leta kimfwa.

¹⁴ Shi tutūkijija bantu mutyima mu busapudi, ketukasakepo betabije bubine bwa mu Bible enka’tu pobakibwivwana. Ino, kwibata mutyima kuketutonona twibakwashe balangulukile pa Bisonekwa mu bula bwa kitatyi kampanda. Kimfwa, tutalei muswelo otubwanya kulanguluka na muntu pa lukulupilo lwa kukamona būmi bwa nyeke mu paladisa pano pa ntanda. Bavule bayukile’tu bintu bityetye pa buno bufundiji, pakwabo ne kwibiyuka kwine mpika. Padi bakulupile amba lufu ye mfulo ya bintu byonso. Nansha padi balañanga’mba bantu bonso bayampe bendanga mūlu. Le tubwanya kwibakwasha namani?

¹⁵ Tutu umo uleta manwa amo amwene bu mayampe. Dibajinji, utañanga Ngalwilo 1:28. Kupwa, waipangula mwinē njibo amba le Leza wādi usaka bantu bekale kwepi ne mu ngikadilo’ka? Bantu bavule balondololanga’mba, “i pano pa ntanda, kadi bekele’po biyampe.” Ebiya, tutu watanga Isaya 55:11 ne kumwipangula shi mpango ya Leza i mishinte. Divule dine, mwinē njibo ulondololanga’mba keishintyilepo. Ku mfulo, tutu watanga Ñimbo ya mitōto 37:10, 11 ne kumwipangula mukekadila būmi bwa bantu mu mafuku a kumeso. Pa kulanguluka na bantu pa Bisonekwa uno muswelo, ke mukwashe bantu bavule bevwanije amba Leza ukisaka bantu bayampe bakekale’ko nyeke mu Paladisa pano pa ntanda.

16-17. Shi tuvulukile Nkindi 3:27, le i miswelo’ka imoimo miyampe yotubwanya kulombola’mba tutele bantu mutyima? Leta kimfwa.

¹⁶ Wa buná, kukimba miswelo miyampe ya kuta bantu mutyima. Kimfwa, le twajokele mwinē njibo pa kitatyi kyaamwene amba ke kiyampepo? Tubwanya kumulomba lusa ne kumunena tukamujokele pa kitatyi kiyampe. Le tukalonga namani shi mwinē njibo usakilwa bukwashi mu tubintu tutyetutye? Nansha shi muntu ushikete kijabanda usakilwa muntu wa kumukwasha’ko na kamwingilo? Shi bidi uno muswelo, tubwanya’tu kumukwasha’ko.​—Tanga Nkindi 3:27.

¹⁷ Kaka umo wemwenine bipa biyampe byalupukile ku kilongwa kiyampe kimweka  bu kityetye. Byaadi utele bantu mutyima, watumīne kisaka kimo kyafwidilwe mwana mukanda. Mu uno mukanda wadi mulembe’mo myanda isenga ya mu Bisonekwa. Le kisaka kyeivwene namani? Lolo wadi ufwidilwe wamulembela’mba: “Kesha dyadi difuku dibi bininge. Nkilangapo amba uyukile mwetukwashishe mukanda obe. Nakomenwa kya kunena pa kukufwija’ko ne kukulombola muswelo otwasengelwe. Kesha natangile mukanda obe misunsa 20 ne kupita. Bine mukanda obe walombwele amba udi na kanye, witutele mutyima, kadi useñanga bantu. Tukufwija’ko na mutyima umo.” Na bubine, tubwanya kwimwena bipa biyampe shi twitūla pa kyaba kya boba basusuka ne kulonga’po kintu mwanda wa kwibakwasha.

18. Mungya 1 Kodinda 3:6, 7, le i mumweno’ka muyampe otufwaninwe kwikala nao?

¹⁸ Na bubine, tufwaninwe kwikala na mumweno muyampe pa mwingilo wetu wa busapudi. Tubwanya kukwasha bakwetu befunde myanda ya Leza, inoko kudi kintu kikatampe kyoketubwanyapo kulonga. (Tanga 1 Kodinda 3:6, 7.) Yehova ye ukokanga bantu. (Yoa. 6:44) Ku mfulo, muntu ne muntu uketabija nansha kupela myanda miyampe mungya mwikadile mutyima wandi. (Mat. 13:4-8) Vuluka’mba ke bantupo bavule bāitabije musapu wa Yesu​—nansha byaādi Mufundiji mukatampe kupita bonso! Nanshi, ketufwaninwepo kutyumukwa mutyima shi bantu bavule botusaka kukwasha bapela kuteja musapu wetu.

19. Le i byabuyabuya’ka byotukemwena shi tuta mutyima ku masusu a bantu mu busapudi?

¹⁹ Tukemwena byabuyabuya shi tuta mutyima ku masusu a bantu mu busapudi. Tukasangela bininge mwingilo wetu. Tukemwena nsangaji mikatampe idi mu kupāna. Kadi tukalengeja boba “badi na mutyima muyampe wa kukamona būmi bwa nyeke” bapēlelwe kwitabija myanda miyampe. (Bil. 13:48) Nanshi “ponso potumona mukenga, tulongelei bantu bonso biyampe.” (Ngt. 6:10) Nabya tukekala na nsangaji ya kutumbija Tata wetu wa mūlu.​—Mat. 5:16.