1. Eaa tetai tu pumaana rava atu o Iesu? Akamārama mai.

TETAI o te au tu pumaana o Iesu, koia oki te mārama anga i te au akaaoanga ta tatou ka aro atu ei aronga apa ua. Iaia i te enua nei, kua rauka ia Iesu ‘kia rekareka [k]i te aronga e rekareka ra,’ e “ka aue katoa oki i te aronga e aue ra.” (Roma 12:15) Ei akaraanga, te oki anga mai te 70 pipi ma te rekareka no te angaanga tutu aere, kua “rekareka atura to Iesu vaerua.” (Luka 10:17-21) Te kite anga aia i te taitaia o te mate o Lazaro ki runga i te aronga tei inangaro iaia “ngunguru iora aia i roto iaia, e taitaia atura.”—Ioa. 11:33.

2. Eaa i rauka ai ia Iesu te akaari i te tu tangi aroa no te tangata?

² Akapeea i rauka ai i teia tangata apa kore te tu aroa ua e te tangi aroa no te aronga rave ara? Te mea mua, akaperepere a Iesu i te tangata. Mei tei taikuia i te atikara i mua ake nei, “tei te au tamariki a te tangata ra [tona] mataora anga.” (Mase. 8:31) Kua riro tona aroa no te tangata ei akakeu iaia kia kite meitaki i te manako o te tangata. Kua akamārama te apotetoro ko Ioane e: “Kua kite oki aia i to roto i te tangata.” (Ioa. 2:25) Kua tangi aroa a Iesu i te tangata. Kite te tangata i tona aroa no ratou e kua akarongo ratou i te karere o te Patireia. Ko te maata atu ta tatou tangi aroa i te tangata, ka uua maata atu ta tatou angaanga tutu aere.—2 Timo. 4:5.

3-4. (a) Me e tu tangi aroa to tatou, eaa to tatou manako no te angaanga tutu aere? (e) Eaa ta tatou ka uriuri i roto i teia atikara?

³ Kua kite te apotetoro ko Paulo e e apainga tana kia tutu aere, pera katoa rai tatou. (1 Kori. 9:16) Inara, me e tu tangi aroa to tatou, ka akara matatio tatou i te angaanga tutu aere ei apainga na tatou. Ka inangaro tatou i te akapapu e te akono ra tatou i te tangata e te tauturu atu ia ratou. Kua kite  tatou e “e mea meitaki i te oronga atu i te rave mai.” (Anga. 20:35) Te maata atu ia tatou i te akamanako i ta tatou angaanga tutu aere mei tera te tu, ka maata atu te mataora.

⁴ I roto i teia atikara, ka uriuri tatou akapeea me akaari i te tu tangi aroa i roto i te angaanga tutu aere. Te mea mua, ka akara tatou eaa ta tatou ka apii mai mei te tu aroa o Iesu no te tangata. I reira, ka akara tatou e ā mataara akapeea me aru i tona akaraanga.—1 Pete. 2:21.

5-6. (a) Koai ma ta Iesu i akaari i te tu tangi aroa? (e) No teaa a Iesu i tangi atu ei i te aronga tana i tutu aere atu, tei akakiteia i roto ia Isaia 61:1, 2?

⁵ Akamanako ana i tetai akaraanga akapeea a Iesu te akaari anga i te tu tangi aroa. I tetai atianga, kua rave maroiroi a Iesu e tana au pipi i te angaanga tutu aere. Kare o ratou “manga tuatau kia kai i te kai.” No reira kua taki atu a Iesu i tana au pipi “ki tetai ngai motutaa” e “noonoo iti ua ana.” Inara, kua aere viviki atu te manganui o te tangata na mua ia Iesu e tana au pipi. Te tae anga a Iesu ki reira e kua kite atu i te tangata, akapeea aia te ariu atu anga? “Kua tangi * atura ia ratou, no te mea, mei te mamoe tiaki kore ratou, e kua apii atura aia ia ratou i te au tuatua e manganui.”—Mare. 6:30-34.

⁶ Akamanako ana i te tumu i tangi ei a Iesu, tei akaari mai i tona tu tangi aroa. Kite atura aia e kua aite te tangata “mei te mamoe tiaki kore[ia] ratou.” Penei kua kite a Iesu e ko tetai pae e aronga putaua e te angaanga roa ra i te akono i to ratou ngutuare tangata. Penei ka mamae tetai pae no tei takake tetai tei akaperepereia e ratou. Me koia ia, kua mārama a Iesu i to ratou turanga. Tei uriuriia i roto i te atikara i mua ake, penei kua aro atu ana a Iesu i tetai o teia au manamanata. Kua manako a Iesu  no runga i tetai ke, e kua akakeuia aia kia oronga i te karere akapumaana kia ratou.—E tatau ia Isaia 61:1, 2.

7. Akapeea tatou me aru i te akaraanga o Iesu?

⁷ Eaa ta tatou ka apii mai mei to Iesu akaraanga? Mei ia Iesu, kua koropiniia tatou e te au tangata “mei te mamoe tiaki kore[ia].” E ngata tikai to ratou manamanata. Tei ia tatou ta ratou e anoano ra—te karere o te Patireia. (Apo. 14:6) No reira kia aru tatou i to tatou Pu, ka tutu aere i te nuti meitaki no te mea te “akaperepere [ra] aia i tei apikepike ra e tei putaua.” (Sala. 72:13) E tangi to tatou i te tangata, e te inangaro ra tatou i te tauturu ia ratou.

8. Eaa e tai mataara ka rauka ia tatou i te akaari i te tu tangi aroa i te ngai tutu aere? Akatutu mai.

⁸ Eaa te ka tauturu ia tatou kia akaari i te tu tangi aroa ki te aronga ta tatou e tutu aere atura? Ka anoanoia tatou kia akamanako i te turanga o te aronga ta tatou ka aravei i roto i te ngai tutu aere e na reira katoa kotou ia ratou. * (Mata. 7:12) Ka uriuri tatou e ā mataara ka rauka ia tatou. Te mea mua, akamanako ana i te anoano tataki tai o tetai. Me tutu aere tatou i te nuti meitaki, ka aite rai ta tatou angaanga ki ta te taote. Ka akamanako tetai taote meitaki i te anoano o te tangata maki tataki tai. Ka ui aia i te au uianga e ka akarongo meitaki me akamārama mai te tangata maki i tona turanga makimaki. Mari ra, kare te taote e rapurapu i te rapakau mua tana i manako, inara ka akara ua aia i te tangata maki no tetai tuatau, e oti ka oronga atu i te rapakau tau. Aiteite katoa, kare tatou e tauta i te taangaanga i taua ravenga rai ki te aronga ta tatou e aravei ana i roto i te ngai tutu aere. Mari ra, ka rauka ia tatou i te akamanako i te au turanga takake e te akara i to ratou manako tataki tai.

9. Eaa te tumu kare tatou e rere ua i te akamanako? Akamārama mai.

⁹ Me aravei koe i tetai tangata i te ngai tutu aere, auraka e manako e kua kite koe i tona turanga e tona irinakianga e no teaa aia i irinaki ei i te reira. (Mase. 18:13) Mari ra, e itae i te ngakau o tera tangata na roto i tetai uianga maru. (Mase. 20:5) Me e mea matauia te reira, e ui no runga i tana ngai angaanga, tona ngutuare tangata, tona turanga e tona au manako. Me itae tatou i te ngakau o tetai ke, te tuku ra tatou ia ratou kia akakite mai i te tumu ka anoano ei ratou i te nuti meitaki. Me kite tatou i tera, ka akaari tatou i te tu tangi aroa kia rauka te au anoano tikai e e ariu atu tatou ma te tau, mei ta Iesu i rave.—Akaaite ia 1 Korinetia 9:19-23.

10-11. Kia rotai kia 2 Korinetia 4:7, 8, eaa te rua o te mataara ta tatou ka akaari no te tu tangi aroa? Oronga mai i tetai akaraanga.

¹⁰ Te rua, e tauta i te akamanako mei  teaa rai to ratou oraanga. Kia akamanako meitaki rai tatou i to ratou turanga. Mei tera te tu, ka ō tatou ki roto i te au manamanata no to tatou tu apa ua. (1 Kori. 10:13) Kua kite tatou i te oraanga i teianei ao, e ngata te reira. Ka akakoromaki anake ua tatou ki ta Iehova tauturu. (E tatau ia 2 Korinetia 4:7, 8.) Inara akamanako ana i te aronga tei ngata kia ora i roto i teia ao, ma te kore e pirianga oa vaitata kia Iehova. Mei ia Iesu rai, ka tangi tatou ia ratou, e ka akakeuia tatou kia “apai [atu] i te tuatua meitaki” kia ratou.—Isa. 52:7.

¹¹ Akamanako ana i te akaraanga o te taeake ko Sergey. I mua ake ka apii ei i te tuatua mou, e tangata akama a Sergey. E ngata iaia i te tuatua ki tetai ke. I tetai rā, kua āriki aia i tetai apii Pipiria. “I toku apii anga i te Pipiria, kite mai au e apainga ta te au Kerititiano kia akakite i to ratou akarongo ki tetai ke,” i karanga ai a Sergey. “Irinaki tikai au e kare e rauka iaku i te rave i tera.” Inara, kua manako aia i te aronga kare i akarongo ake i te tuatua mou, e kua akamanako ua aia e e ngata to ratou oraanga no te mea kare ratou i kite ia Iehova. “Te au mea ou taku e apii ra, kua tupu te mataora maata e te ‘au,” i karanga ai aia. “Kua kite au e ka anoanoia tetai ke kia apii katoa i te tuatua mou.” Te tupu maata anga mai to Sergey tu tangi aroa, kua ngakau toa aia i te tutu aere. “Poitirere tikai au,” karanga ai a Sergey, “kua riro te tuatua anga ki tetai ke no runga i te Pipiria ei akamaata atu i toku tu papu. E kua akaketaketa katoa te reira i toku akarongo.” *

12-13. Eaa ka anoanoia ai kia akakoromaki i te aronga ta tatou e apii ra i te ngai tutu aere? Akatutu mai.

¹² Te toru, kia akakoromaki marie i te aronga taau e apii ra. E akamaara, kare ratou i manako ana i tetai au tuatua mou o te Pipiria ta tatou i kite meitaki tikai. E manganui tei irinaki i ta ratou akonoanga. Penei te riro ra ta ratou akonoanga ei akataokotai i to ratou ngutuare tangata, ta ratou peu, e to ratou ngai tangata. Akapeea tatou me tauturu ia ratou?

 ¹³ Akamanako i teia akaaiteanga: Eaa te ka tupu ki tetai ana takere, te ka anoanoia kia maani akaouia? Tetai taime, ka maaniia tetai ana ou me te taangaangaia ra te ana takere. Me oti mai te mea ou, ka tapiriia te mea taito. Mei tera rai, i mua ake ka pati ei tatou i te au tangata kia akaruke i ta ratou irinakianga “o mua ana,” ka anoanoia tatou kia tauturu ia ratou kia āriki i te au tuatua mou “ou”—koia oki te au apiianga Pipiria, kare ratou i matau. I reira ratou e papa ei i te akaruke i ta ratou irinakianga o mua ana. Ka pou te tuatau i te tauturu i te tangata kia taui i to ratou oraanga.—Roma 12:2.

14-15. Akapeea tatou me tauturu i te aronga e iti ua me kore kare i kite i te manakonakoanga no te ora mutukore i te parataito i te enua nei? Oronga mai i tetai akaraanga.

¹⁴ Me e akakoromaki to tatou i te tangata i te ngai tutu aere, kare tatou e māro ia ratou kia mārama me kore kia āriki i te tuatua mou Pipiria no te taime mua. Mari ra, ka akakeu te tu tangi aroa ia tatou kia tauturu ia ratou kia akamanako meitaki i te au Tuatua Tapu no tetai tuatau. Ei akaraanga, akamanako ana akapeea tatou me akamārama ki tetai tangata no runga i te manakonakoanga o te ora mutukore i te parataito i te enua nei. E iti ua tei kite me kore kare i kite i teia apiianga. Penei kua irinaki ratou e ko te mate, te openga. Me kore penei te manako ra ratou e ka aere te aronga meitaki ki te rangi. Akapeea tatou me tauturu ia ratou?

¹⁵ Akakite tetai taeake i tana i taangaanga e kua reka aia i te reira. Te mea mua, kua tatau aia ia Genese 1:28. E oti, kua ui aia ki te tangata ngutuare eaa te ngai ta te Atua e inangaro ra i te tangata kia noo. E manganui tei pau e, “I runga i te enua, ma te oraanga mataora.” Aru mai, kua tatau te taeake ia Isaia 55:11 e kua ui, me kua taui ainei te akakoroanga o te Atua. Te maata anga o te taime, ka pau mai te tangata ngutuare, e kare. E oti, kua tatau te taeake ia Salamo 37:10, 11 e kua ui, eaa ra te oraanga o te tangata a te tuatau ki mua. Na te taangaanga anga i te manako o te Tuatua Tapu, kua tauturu aia i te maata anga o te tangata kia mārama e te inangaro maira te Atua i te tangata kia noo e tuatau ua atu i te Parataito i te enua nei.

16-17. Kia rotai kia Maseli 3:27, eaa tetai au mataara ka akaari tatou i te tu tangi aroa? Akatutu mai.

¹⁶ Te ā, e akara i te au mataara tau no te akamanako atu i te tangata. Ei akaraanga, penei kua atoro tatou i te tuatau kare e tau ana ki te tangata ngutuare? Ka rauka ia tatou i te tataraara atu e ka oki akaou mai tatou a tetai taime. Akapeea me inangaro te tangata ngutuare i tetai tauturu no tetai angaanga māmā ua? Akapeea me anoanoia tetai tangata kia orooro aere na te tangata makimaki? I teia au turanga, penei ka rauka ia tatou i te tauturu i tera tangata.—E tatau ia Maseli 3:27.

 ¹⁷ Kua rave tetai tuaine i tetai angaanga meitaki na roto i tetai tu takinga meitaki. No te tu tangi aroa, kua tata aia i te reta ki tetai ngutuare tangata tei takake atu ta ratou pepe tamaroa. Kua tuku aia i teia reta ma te akapumaana anga a te au Tuatua Tapu. Akapeea te ngutuare tangata te ariu atu anga? “E rā kino tikai noku inanai,” i tata ei tetai metua vaine tei mii. “Kare au i manako ana e ka riro taau reta ei tauturu ia matou. E akameitaki anga maata tikai taku ia koe no taau reta akapumaana ia matou. Inanai, kua tatau au i taau reta mei te 20 taime. Mei teaa atura toou tu takinga meitaki, te maru, e te pumaana. Meitaki maata tikai ma to matou ngakau katoa.” Kare e ekoko, ka kite mai tatou i te au tupuanga meitaki mei te reira, me akamanako tatou i te au mamae o te tangata ma te tauturu atu ia ratou.

18. Kia au kia 1 Korinetia 3:6, 7, eaa te manako tau ta tatou ka anoanoia kia akamou?

¹⁸ E tika, ka anoanoia tatou kia akamanako meitaki i ta tatou tuanga i roto i te ngai tutu aere. Ka tauturu tatou i tetai ke na te apii anga no runga i te Atua, inara kare tatou e rave i te angaanga puapinga rava atu. (E tatau ia 1 Korinetia 3:6, 7.) Koia oki, na Iehova e akavaitata ana i te tangata kiaia. (Ioa. 6:44) I te openga, ka ariu meitaki te tangata tataki tai ki te nuti meitaki ma te ngakau tae. (Mata. 13:4-8) E akamaara kare te maata anga i āriki ana i te karere a Iesu—e koia te Puapii meitaki rava atu tei ora ana! No reira, auraka tatou e akaparuparu me kare te manganui o te tangata ta tatou i tauta i te tauturu e āriki mai.

19. Eaa te au puapinga me akaariia te tu tangi aroa i te ngai tutu aere?

¹⁹ Ka puapingaia tatou me akaari i te tu tangi aroa i te ngai tutu aere. Ka mataora maata atu tatou i te tutu aere. Ka kite tatou i te mataora maata me oronga ua tatou. Ka rave tatou kia māmā ua no “te aronga i akonoia no te ora mutu kore” kia āriki i te nuti meitaki. (Anga. 13:48) No reira, “kia rauka ta tatou ravenga, e takinga-meitaki tatou i te tangata ravarai.” (Gala. 6:10) Ka rauka i reira ia tatou i te akakakā i to tatou Metua i te rangi.—Mata. 5:16.