Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

SAWO DIA WEKELO 13

Toke anto kɛtshi l’esambishelo

Toke anto kɛtshi l’esambishelo

“Nde akawaoke kɛtshi . . . Nde akatatɛ mbaetsha akambo efula.”​—MAKƆ 6:34.

OSAMBO 70 Nyoyange wanɛ wakoka

AWUI WAYƆTƐKƐTAMA *

1. Naa dui dimɔtshi dia lo lonto la Yeso dialeka tokeketsha? Lembetshiya.

DUI dimɔtshi dialeka tokeketsha diendana la lonto la Yeso ele, dikoka diande dia nshihodia ekakatanu wahomana la so sho anto wele bu kokele. Etena kakinde la nkɛtɛ, Yeso ‘akangɛnangɛnaka la wanɛ wakangɛnangɛnaka’ ndo ‘akalelaka la wanɛ wakalelaka.’ (Rɔmɔ 12:15) Ɛnyɛlɔ, etena kakakalola ambeki ande 70 l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’ɔkɔngɔ wa vɔ nsambisha ndo nkondja etombelo w’ɛlɔlɔ, Yeso “akangɛnangɛna efula l’ekimanyielo ka nyuma k’ekila.” (Luka 10:17-21) Lo wedi okina, lam’akandɛnyi lɔkɔnyɔ laki la wanɛ wakokaka Lazaro ngandji etena kakandavu, Yeso “akayakiyanya efula, akatshimbe wɔɔngɔ.”​—Jni. 11:33.

2. Kakɔna kakakimanyiya Yeso dia mboka anto kɛtshi?

2 Kakɔna kakakimanyiya pami ka kokele kɛsɔ dia mbokana kɛtshi k’efula ndo kandji etena kakandasalɛka anto wele bu kokele akambo? Dui dioleki ohomba ele Yeso akalangaka anto. Oko wakadiatɛkɛtama lo sawo dietshi, nde “[a]kangɛnangɛna ana w’anto lo yoho ya laande.” (Tok. 8:31) Ngandji kakandoke anto kɛsɔ, kakotshutshuya dia mbeya anto dimɛna efula. Ɔpɔstɔlɔ Joani akate ɔnɛ: “Nde akeyaka kɛnɛ kaki l’etema w’anto.” (Jni. 2:25) Yeso akokaka anto kɛtshi k’efula. Anto wakɛnaka dia nde akawaokaka ngandji ko wakahokamɛka losango la Diolelo. Lo yɛdikɔ yatataleke mboka anto kɛtshi ka ngasɔ, mbayototalekaka monga l’akoka wa nkimanyiya anto l’esambishelo.​—2 Tim. 4:5.

3-4. a) Naka sho mboka anto kɛtshi, ngande wayotɔsa esambishelo? b) Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo nɛ?

3 Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akeyaka dia nde aki l’ɔkɛndɛ wa nsambisha, ndo sho lawɔ. (1 Kɔr. 9:16) Koko, naka sho mboka anto kɛtshi, kete hatotɔsa esambishelo oko dui diatodjangɛwɔ la wolo. Kɛtshi ayotokimanyiya dia nsambisha l’ɔtɛ wayakiyanyaso dikambo diawɔ ndo walangaso mbakimanyiya. Sho mbeyaka dia “ɔngɛnɔngɛnɔ waya lo mbisha ndeka wa nongola.” (Ets. 20:35) Naka sho nsambisha l’ɔtɛ walangaso nkimanyiya anto, kete tayoleka ngɛnangɛna esambishelo.

4 Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola woho wakokaso mboka anto kɛtshi l’esambishelo. Ntondotondo, tayɛna wetshelo wakokaso nkondja lo woho wakayaokaka Yeso lo dikambo di’anto. Oma laasɔ, tayɔsɛdingola toho tɔnɛi takokaso mbokoya ɛnyɛlɔ kande.​—1 Pe. 2:21.

YESO AKOKAKA ANTO KƐTSHI L’ESAMBISHELO

Kɛtshi kakatshutshuya Yeso dia mbewoya losango l’esambelo (Enda odingɔ 5-6)

5-6. a) Yeso waa na wakandoke kɛtshi? b) Lande na kakokaka Yeso anto wakandasambishaka kɛtshi oko wakatama lo Isaya 61:1, 2?

5 Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi ka woho wakokaka Yeso anto kɛtshi. Lo diaaso dimɔtshi, Yeso ndo ambeki ande wakasambisha lokumu l’ɔlɔlɔ aha la momuya. Vɔ “kokondja kaanga etena ka ndɛ yangɔ.” Diakɔ diele Yeso akatshu l’ambeki ande “lo dihole dia diɛta” ndo “[dia t]omuya yema.” Koko, olui w’anto wakalawɔ la ntondo kawɔ otsha lo dihole diakatatshɔka Yeso l’ambeki ande. Etena kakakome Yeso lɛkɔ ndo kakandɛnyi anto, akandasale? “Nde akawaoke kɛtshi, * nɛ dia vɔ waki oko ɛkɔkɔ waha la olami. Nde akatatɛ mbaetsha akambo efula.”​—Makɔ 6:30-34.

6 Lande na kakoke Yeso anto asɔ kɛtshi kana kandji? Nde akɛnyi di’anto waki “oko ɛkɔkɔ waha la olami.” Ondo Yeso akɛnyi dia amɔtshi l’atei awɔ waki weola ndo wakakambaka olimu l’edja ka wenya efula dia nkotsha ehomba wa nkumbo yawɔ. Ondo akina waki la lɔkɔnyɔ l’ɔtɛ wakawavusha onto ɔmɔtshi lokawɔ ngandji. Naka ngasɔ mbakidiɔ, kete ondo Yeso akashihodia ekakatanu awɔ. Oko wakatɛnyi lo sawo dietshi, ondo Yeso akahomana l’ekakatanu ɛmɔtshi wa weho ɛsɔ. Yeso akayakiyanyaka dikambo di’anto akina, ndo nde akasɛngiyama dia mbaewoya losango l’esambelo.​—Adia Isaya 61:1, 2.

7. Ngande wakokaso mbokoya ɛnyɛlɔ ka Yeso?

7 Wetshelo akɔna wakondjaso oma l’ɛnyɛlɔ ka Yeso? Oko Yeso, sho dingama l’anto wele “oko ɛkɔkɔ waha la olami.” Vɔ wekɔ l’ekakatanu efula. Tekɔ la kɛnɛ kewɔ l’ohomba, mbuta ate losango la Diolelo. (Ɛny. 14:6) Ɔnkɔnɛ, dia mbokoya Nkumɛso, tosambisha lokumu l’ɔlɔlɔ l’ɔtɛ wokaso “mbolambola ndo ose wola kandji.” (Os. 72:13) Toke anto kɛtshi ndo tosale dui dimɔtshi dia mbakimanyiya.

WOHO WAKOKASO MƐNYA DIA SHO MBOKAKA ANTO KƐTSHI

Yanga dia mbeya eyango w’onto l’onto (Enda odingɔ 8-9)

8. Naa yoho mɔtshi yakokaso mɛnya dia sho mbokaka anto kɛtshi l’esambishelo? Sha ɛnyɛlɔ.

8 Kakɔna kakoka tokimanyiya dia mboka anto wasambishaso kɛtshi? Sho pombaka ndjadja lo dihole di’anto wahomana la so l’esambishelo ndo mbasalɛ akambo woho walangaso vɔ tosalɛ. * (Mat. 7:12) Nyɛsɔ tɔsɛdingole toho tɔnɛi shikaa takokaso nsala dui sɔ. Yoho ya ntondo ele, mbeya ehomba w’onto l’onto. Etena kasambishaso lokumu l’ɔlɔlɔ, ɔkɛndɛ aso wekɔ oko wa dɔkɔtɛlɛ. Dɔkɔtɛlɛ dia dimɛna nyangaka dia mbeya ehomba w’ɔkɔnyi tshɛ. Nde mbokaka ɔkɔnyi ambola ndo mbohokamɛka la yambalo tshɛ etena kalembetshiyande woho wokande kana kasɛdingolande tolembetelo. Lo dihole dia nde fundɛ ɔkɔnyi ekanga esadi eto, dɔkɔtɛlɛ sɔ koka mbetsha etena kɛmɔtshi dia nde nsɛdingola tolembetelo tele la ɔkɔnyi ndo oma laasɔ nde koka ndjoofundɛ ekanga w’amɛna. Woho akɔ waamɛ mbele, tatoyangake dia nkamba paka la toho takɔ taamɛ le onto tshɛ lahomana la so l’esambishelo. Koko, sho pombaka nyanga dia nshihodia ekakatanu ndo tokanyi t’onto l’onto.

9. Kakɔna kahatahombe mfɔnya? Lembetshiya.

9 Etena kahomanayɛ l’onto ɔmɔtshi l’esambishelo, tɔfɔnyake ɔnɛ wɛ mbeyaka ekakatanu wele la nde kana kɛnɛ ketawɔnde ndo lande na kakietawɔnde. (Tok. 18:13) Koko, oka onto akɔ ambola l’ɔkɔmi tshɛ. (Tok. 20:5) Naka bu kɔlɔ lo mbekelo yanyu, mbolande lo kɛnɛ kendana l’olimu ande, nkumbo kande, awui wakokomɛ ndo kanyi yande. Etena kokaso anto akina ambola, sho mbashaka diaaso dia totɛ lande na kewɔ l’ohomba wa lokumu l’ɔlɔlɔ. Kam’eyaso dui sɔ, sho koka mbaoka kɛtshi lo mbakotshɛ ehomba ɛmɔtshi shikaa ndo mbasha ekimanyielo kewɔ l’ohomba oko wakasale Yeso.​—Ɛdika la 1 Kɔrɛtɔ 9:19-23.

Kanyiya woho wakoka monga lɔsɛnɔ l’onto ɔmɔtshi lasambishayɛ (Enda odingɔ 10-11)

10-11. Lo mbɔtɔnganyiya la 2 Kɔrɛtɔ 4:7, 8, naa yoho ya hende yakokaso mɛnya dia sho mbokaka anto kɛtshi? Sha ɛnyɛlɔ.

10 Yoho ya hende ele, kanyiya woho wasɛnawɔ. Lo toho tɔmɔtshi, sho koka nshihodia ekakatanu wele la wɔ. Sho keema kokele ndo sho lawɔ tekɔ l’ekakatanu. (1 Kɔr. 10:13) Sho mbeyaka dia lɔsɛnɔ la lo dikongɛ nɛ koka monga wolo efula. Tekɔ lo mbikikɛ paka l’ekimanyielo ka Jehowa. (Adia 2 Kɔrɛtɔ 4:7, 8.) Ohokanyiya woho wakoka wanɛ wele bu la diɔtɔnganelo la Jehowa monga l’okakatanu dia nsɛna l’andja ɔnɛ aha l’ekimanyielo kande. L’ɛnyɛlɔ ka Yeso, towaoke kɛtshi ndo tonge suke dia mbaewoya “lokumu l’ɔlɔlɔ la dui dimɔtshi dia dimɛna efula.”​—Isa. 52:7.

11 Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ k’ɔnangɛso lelɛwɔ Sergey. La ntondo ka nde mbeka akambo wa mɛtɛ, Sergey aki kanga diki efula. Nde aki l’okakatanu dia nsawola l’anto akina. Kombeta edja, nde aketawɔ dia mbeka Bible. Sergey mbutaka ate: “Etena kakameke Bible, lakeye dia Akristo wekɔ l’ɔkɛndɛ wa mbutɛ anto akina awui wendana la dietawɔ diawɔ. Lo mɛtɛ, dimi lakeyaka dia takamakoke pondjo nsala dui sɔ.” Koko, nde akakanyiya dikambo di’anto wahatekaka akambo wa mɛtɛ ndo akashihodia dia lɔsɛnɔ lawɔ lakahombe monga l’ekakatanu efula nɛ dia haweye Jehowa. Nde mbutaka ate: “Awui w’eyoyo wakamekaka wakambisha ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula ndo wɔladi wa l’etei k’otema. Lakeyaka di’anto akina vɔ lawɔ waki l’ohomba wa mbeka akambo wa mɛtɛ asɔ.” Etena kakatafulaka kɛtshi kakokaka Sergey anto, mbakatafulaka ndo dihonga diande dia nsambisha. Sergey mbutaka ate: “Aki dui dia diambo efula le mi, nɛ dia mbutɛ anto akina awui wendana la Bible, akafudia mɛtɛ dihonga diami. Ndo nto mbutɛ anto akina awui wendana la dietawɔ diami akakeketsha mbetawɔ kami.” *

Koka mbɔsa etena k’otale di’anto amɔtshi mpama lo nyuma (Enda odingɔ 12-13)

12-13. Lande na kahombaso monga la solo dia lotutsha otsha le anto wetshaso l’esambishelo? Sha ɛnyɛlɔ.

12 Yoho ya sato ele, onga la solo dia lotutsha otsha le anto weka layɛ. Ohɔ dia, ondo vɔ watakanaka yimba la akambo wa mɛtɛ weyaso dimɛna. Ndo anto efula nangaka awui wendana la dietawɔ diawɔ. Vɔ koka mɛna ɔnɛ ɔtɛmwɛlɔ awɔ ekɔ dui dioleki ohomba dialeka mbasukanya la nkumbo kawɔ, mbekelo yawɔ ndo anto wa lo tshunda diawɔ. Ngande wakokaso mbakimanyiya?

13 Tokane yimba la wɛdikelo ɔnɛ: Kakɔna katosalemaka naka kilalo kaya omusu, kambolana ndo ɔlɔmbama dia mbidja kekina? Mbala efula, vɔ tokokambaka la kilalo k’omusu etena kadjawɔ kilalo k’oyoyo. Etena kashidiyawɔ kilalo k’oyoyo, vɔ koka ndanya kilalo k’omusu. Woho akɔ waamɛ mbele, ntondo ka sho nɔmba anto dia ntshika dietawɔ diawɔ “di’omusu” dialangawɔ efula, ondo sho pombaka mbakimanyiya dia mbeya ndo nanga akambo wa mɛtɛ “w’eyoyo,” mbuta ate wetshelo w’oma lo Bible wahaweye etena katatɛso mbeka lawɔ. Paka oma laasɔ mbayowonga suke dia ntshika dietawɔ diawɔ dia ntondo. Koka mbɔsa wenya efula dia nkimanyiya anto dia vɔ nsala etshikitanu.​—Rɔmɔ 12:2.

14-15. Ngande wakokaso nkimanyiya anto waheye awui efula kana waheye ndooko dui lo dikambo di’elongamelo ka lɔsɛnɔ la pondjo lo paradiso la nkɛtɛ? Sha ɛnyɛlɔ.

14 Naka sho monga la solo dia lotutsha otsha le anto l’esambishelo, kete hatotolongamɛ dia vɔ nshihodia kana mbetawɔ akambo wa mɛtɛ wa lo Bible kam’awaokawɔ. Koko, kɛtshi katotshutshuya dia mbakimanyiya dia nkana yimba lo Afundelo l’edja k’etena kɛmɔtshi. Ɛnyɛlɔ, tɔsɛdingole woho wakokaso nkana l’onto ɔmɔtshi yimba lo dikambo di’elongamelo ka lɔsɛnɔ la pondjo lo paradiso la nkɛtɛ. Anto efula haweye awui efula kana haweye ndooko dui diendana la wetshelo ɔsɔ. Mbeyaka monga ko vɔ mbetawɔka ɔnɛ nyɔi mbele ekomelo a shimu. Kana ondo vɔ fɔnyaka ɔnɛ anto tshɛ w’ɛlɔlɔ tshɔka l’olongo. Ngande wakokaso mbakimanyiya?

15 Ɔnangɛso ɔmɔtshi mbutaka yoho mɔtshi yakondjande etombelo w’ɛlɔlɔ. Ntondotondo, nde mbadiaka Etatelo 1:28. Ko nde mimbola ompokami ande lende ndo lɔsɛnɔ la ngande lakalange Nzambi dia nkumbo k’anto nsɛna. Anto efula kadimolaka ɔnɛ: “La nkɛtɛ, la lɔsɛnɔ la dimɛna.” Oma laasɔ, ɔnangɛso akɔ mbadiaka Isaya 55:11 ko mimbola dia kana sangwelo dia Nzambi diambotshikitana. Mbala efula, ompokami kadimolaka ɔnɛ bu. L’ekomelo, ɔnangɛso akɔ mbadiaka Osambo 37:10, 11 ko mimbola nshi yayaye ya ngande yayonga la anto. Lo nkana l’anto yimba ngasɔ l’ekimanyielo k’Afundelo, nde ambokimanyiya anto efula dia nshihodia ɔnɛ Nzambi aakalange di’anto w’ɛlɔlɔ nsɛna pondjo pondjo lo Paradiso la nkɛtɛ.

Nsala dui dimɔtshi dia dimɛna dia tshitshɛ, ɛnyɛlɔ tomɛ onto mukanda w’ekeketshelo, koka monga l’etombelo efula w’amɛna (Enda odingɔ 16-17)

16-17. Lo mbohɔ awui wele lo Tokedi 3:27, naa toho tɔmɔtshi shikaa takokaso mɛnya dia sho mbokaka anto kɛtshi? Sha ɛnyɛlɔ.

16 Yoho ya nɛi ele, yanga toho ta shikaa dia mɛnya dia wɛ ndjakiyanyaka dikambo di’anto. Ɛnyɛlɔ, onde sho tshɔka dia tembola ompokami wonya wende bu la diaaso? Sho koka mbɔlɔmba edimanyielo ndo mbotɛ dia ndjowenda etena kayondonga la diaaso. Ko naka ompokami ekɔ l’ohomba wa sho mbokimanyiya la djemulemu mɔtshi? Kana naka onto ɔmɔtshi latshikala paka lo luudu ekɔ l’ohomba w’onto ɔmɔtshi toosombɛ yangɔ? La ntondo k’awui wa ngasɔ, sho koka nkimanyiya onto.​—Adia Tokedi 3:27.

17 Kadiyɛso kɛmɔtshi akakondja etombelo w’ɛlɔlɔ lo nsala dui dimɔtshi dia dimɛna diakɛnamaka oko tshitshɛ. L’ɔtɛ wakandawaoke kɛtshi, nde akafundɛ nkumbo kɛmɔtshi kakavusha ɔna mukanda. Mukanda ɔsɔ waki l’avɛsa amɔtshi wa lo Bible w’esambelo. Shɛngiya yakɔna yakonge la mukanda ɔsɔ le nkumbo kɛsɔ? Nyango ɔna lakavu akafunde ate: “Loyi laki la lɔkɔnyɔ l’efula. Mukanda ayɛ wakatokimanyiya efula. Losaka heyama l’ɔtɛ wa mukanda ayɛ, vɔ wakatosambe efula. Lakadia mukanda ayɛ mbala oko 20 loyi. Mukanda akɔ wakɛnya dia wɛ tokaka ngandji, ndjakiyanyaka dikambo diaso ndo wakatokeketsha. Losaka l’oma k’ɛse otema.” Aha la taamu, sho koka nkondja etombelo w’ɛlɔlɔ naka sho ndjadja lo dihole di’anto wasowa ndo mbasalɛ dui dimɔtshi.

ONGA LA WƐDIMO LO ƆKƐNDƐ AYƐ

18. Lo ndjela 1 Kɔrɛtɔ 3:6, 7, kanyi yakɔna yele la wɛdimo yahombaso monga la yɔ?

18 Lo mɛtɛ, sho pombaka monga la wɛdimo lo dikambo dia ɔkɛndɛ aso l’esambishelo. Sho kotshaka ɔkɛndɛ wa nkimanyiya anto dia mbeka akambo wendana la Nzambi, koko aha sho mbele l’ɔkɛndɛ wa nsala dui dioleki ohomba dia l’olimu aso. (Adia 1 Kɔrɛtɔ 3:6, 7.) Jehowa mbakotola anto. (Jni. 6:44) L’ekomelo, oyadi onto ayetawɔ lokumu l’ɔlɔlɔ kana bu, dui sɔ nemanɛka la eongelo k’otema ande. (Mat. 13:4-8) Tohɔ di’anto efula kombetawɔ losango la Yeso, kaanga mbakinde Ombetsha woleki tshɛ l’andja ɔnɛ! Diakɔ diele, tatɔkɔmɔke naka anto efula hawetawɔ losango.

19. Wahɔ akɔna waya lo mboka anto kɛtshi l’esambishelo?

19 Tayokondja wahɔ efula naka sho mboka anto kɛtshi l’esambishelo. Tayoleka ngɛnangɛna olimu aso w’esambishelo. Tayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula waya lo mbisha. Ndo ayonga dui dia wɔdu le wanɛ wele “suke dia mbetawɔ akambo wa mɛtɛ wakonya lo lɔsɛnɔ la pondjo” dia mbetawɔ lokumu l’ɔlɔlɔ. (Ets. 13:48) Ɔnkɔnɛ “lam’ekeso la diaaso, nyɛsɔ tosalɛke anto tshɛ ɔlɔlɔ.” (Ngal. 6:10) Lo nsala ngasɔ, tayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia Shɛso lele l’olongo tombɔma.​—Mat. 5:16.

OSAMBO 64 Tokambe olimu wa dinela l’ɔngɛnɔngɛnɔ

^ od. 5 Naka sho mboka anto kɛtshi, kete tayoleka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’esambishelo ndo anto koka ndeka monga suke dia tohokamɛ. Lande na kediɔ ngasɔ? Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola wetshelo wakokaso nkondja oma l’ɛnyɛlɔ ka Yeso ndo toho tɔnɛi shikaa takokaso mɛnya dia sho mbokaka anto wahomana la so l’esambishelo kɛtshi.

^ od. 5 ELEMBETSHIELO W’AWUI AMƆTSHI: Lo sawo nɛ, kɛtshi kɛdikɛdi mboka onto ladiɛnɛ kana onto lambowosalɛ akambo l’esehe kandji. Nsala akambo ngasɔ koka ntshutshuya onto dia nsala kɛnɛ tshɛ kakokande nsala dia nkimanyiya anto.

^ od. 8 Enda sawo diele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ “Etena keso l’esambishelo, tosale anto akambo oko walangaso vɔ tosalɛ” lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka tanu 15, 2014.