1. Hi gihi a gin’we ga matshamela yo tsakisa ya Jesu? Tlhamusela lezvi a nga gi kombisisa zvona.

A GIN’WE ga matshamela ya Jesu yo tsakisa ku zvi kota ku zwisisa zvikarato zva hina vanhu vo kala kumbhelela. A cikhati a nga hi laha misaveni, Jesu i wa zvi kota ku ‘tsaka ni lava va tsakako’ ni ku “rila ni lava va rilako.” (Rom. 12:15) Hi cikombiso, a cikhati leci a vapostoli vakwe va 70 va nga wuya na va tsakile hi lezvi zvi nga va fambele khwatsi kuchumayeleni, Jesu “i no tsaka nguvhu hi kota ya moya wo basa”. (Luka 10:17-21) Hambulezvo, laha Lazaru a ngafa, Jesu a wona lezvi va nga kari va xanisekisa zvona lava va nga mu randza, “i no keta moyeni, a karateka”. — Joh. 11:33.

2. Cini ci nga vhuna Jesu lezvaku a zvi kota ku va zwela wusiwana vanhu?

² Cini ci nga vhuna Jesu, a wanuna wo mbhelela, lezvaku a zvi kota ku va zwela nguvhu wusiwana a vanhu vo kala kumbhelela? A co sangula ka zvontlhe, hi ku Jesu i wa va randza vanhu. Kota lezvi zvi wulilweko ka ndzima ya cigondzo 12, i wa va “randza nguvhu a vanhu.” (Mav. 8:31, NM) A lirandzo lelo a nga hi nalo hi vanhu, li mu kucile ku a zvi tiva khwatsi lezvi a vanhu va pimisisako zvona. Mupostoli Johani i tlhamusela lezvi: “I wa zvi tiva lezvi zvi nga ka munhu.” (Joh. 2:25) Jesu i wa va zwela nguvhu wusiwana van’wani. A vanhu va wa yi wona a lirandzo lakwe hi vona, va se ingisela mahungu ya Mufumo lawa a nga va chumayela. Loku hi kombisa nguvhu a kuzwela-wusiwana van’wani, hi ta zvi kota ku va vhuna nguvhu a cikhati hi va chumayelako. — 2 Tim. 4:5.

3-4. a) Loku hi va zwela wusiwana vanhu, hi ta ti zwisa kuyini hi ntiro wa hina wa kuchumayela? b) Zvini hi to gondza ka ndzima leyi?

³ Mupostoli Pawule i wa zvi tiva ku zvo boha ku a chumayela. Na hinawu zvo boha. (1 Kor. 9:16) Hambulezvo, loku hi va zwela  wusiwana van’wani, a ntiro wa kuchumayela hi nga ta wu maha hi ku kurumetwa. Kanilezvi, hi ta wu maha kota ndlela ya ku komba lezvaku ha khatala hi vanhu niku hi lava ku va vhuna. Ha zvi tiva ku “loyi a nyikako wa tsaka nguvhu a ku hundza loyi a amukelako”. (Miti. 20:35) Loku hi maha ntiro lowu hi ku lava ku vhuna vanhu, hi ta tsaka nguvhu hi ku chumayela.

⁴ Ka ndzima leyi, hi ta gondza ndlela ya ku kombisa kuzwela-wusiwana kuchumayeleni. A kusangula, hi ta wona lezvi hi nga gondzako ka lezvi Jesu a nga kari a ti zwisa zvona hi vanhu. Hi ta guma hi wona mune wa tindlela ta ku pimanyisa cikombiso cakwe. — 1 Ped. 2:21.

5-6. a) Hi va mani lava Jesu a nga va zwela wusiwana? b) Hi kuya hi lezvi zvi phrofetilweko ka Isaya 61:1, 2, hikuyini Jesu a nga va zwela wusiwana lava a nga kari a va chumayela?

⁵ Wona cikombiso ca lezvi Jesu a kombisileko zvona kuzwela-wusiwana. Ka khati go kari, yena ni vapizani vakwe va wa karele nguvhu hakuva va wa chumayele mahungu ya ma nene siku gontlhe va nga humuli. Ne va wa nga kumangi “ni cikhati ca kuga.” Hikwalaho, Jesu i no teka vapizani vakwe vaya ‘ka wutshamu ga ciwula va ya tshama voce’ kasi va “humula kutsongwani.” Hambulezvo, a vanhu vo tala va no tsutsuma va va rangela laha va nga kari vaya kona. Maku, a cikhati leci Jesu a nga chikela a va wona, i ti zwisile kuyini niku zvini a nga maha? I no va “zwela wusiwana * hakuva va wa ku khwatsi tiyivhu to kala murisi.” A se “sangula ku va gondzisa zvilo zvo tala”. — Mar. 6:30-34.

⁶ Wona leci ci nga maha ku Jesu a va zwela wusiwana. I no wona ku a vanhu lavayani “va wa ku khwatsi tiyivhu to kala murisi.” Kuzvilava Jesu i wonile ku a vokari va wa hi zvisiwana niku va wa tira yi nga chayi kasi va hlayisa mingango yabye. Kuzvilava a van’wani kambe va wa karateka hi ku felwa hi munhu va nga mu randza. Loku ku hi lezvaku zvi wa tshamisile lezvo, Jesu i wa zvi tiva lezvi zvi nga bayisisa zvona. Kota lezvi zvi tlhamuselweko ka ndzima ya cigondzo 12, zva koteka ku Jesu a kumene ni  zvikarato zvo fana ni lezvi. Jesu i wa khatala hi van’wani, niku zvi mu kucile ku a va chumayela mahungu yo chavelela. — Lera Isaya 61:1, 2.

7. Hi gondza yini ka cikombiso ca Jesu?

⁷ Hi gondza yini ka cikombiso ca Jesu? A ku fana na Jesu, hinawu hi randzelwe hi vanhu vo “khwatsi tiyivhu to kala murisi”, va pfinyanako ni zvikarato zva talela ga cima. Hina hi na ni mahungu ya Mufumo — ku nga lezvi zvi lavekako ka vona. (Kuv. 14:6) A ku fana ni Hosi ya hina Jesu, hinawu hi chumayela mahungu ya ma nene hi ku va “zwela wusiwana lava va hlokisilweko ni vavhumali”. (Lis. 72:13) Ha va tsetsa vanhu, niku hi xuva ku maha cokari kasi ku va vhuna.

8. Hi yihi yin’we ya tindlela ta ku kombisa ku va zwela wusiwana vanhu kuchumayeleni? Tlhamusela hi mufananiso.

⁸ Cini ci nga hi vhunako ku va zwela wusiwana lava hi va chumayelako? Zvi lava ku ti veka ka ciyimo cabye hi tlhela hi va mahela lezvi hi nga wa ta xuva ku a van’wani va hi mahela loku hi wa hi ka ciyimo cabye. * (Mat. 7:12) A hi wulawuleni hi mune wa tindlela ta ku kombisa kuzwela-wusiwana. Yo sangula: Ehleketa hi lezvi zvi lavekako ka munhu mun’we ni mun’wani. A ntiro wa hina wo chumayela hi nga wu fananisa ni lowu wa dhokodhela. A dhokodhela wa mu nene i ehleketa hi lezvi zvi lavekako ka mubabyi mun’we ni mun’wani. I maha zviwutiso a tlhela a ingisela khwatsi laha a mubabyi a tlhamuselako lezvi a zvi zwako. Wutshan’wini ga ku tekela ku mu tsalela makinini lawa a ma pimisako, a nga ha rindzelanyana hi cikhati co kari kasi a gi zwisisa khwatsi a wubabyi ga yena, a guma a mu nyika makinini ma yelanako ni mababyi ya munhu loye. Hinawu a hi faneli ku tirisa machumayelela yalawa ya man’we ka vanhu vontlhe. Kanilezvi, hi fanele ku veka kupima ka ciyimo ni mawonela ya mun’we ni mun’wani.

9. Loku hi kuma munhu kuchumayeleni, zvini hi nga faneliko ku ti byela ku ha zvi tiva? Tlhamusela.

⁹ Loku u kuma munhu kuchumayeleni, u nga tekeli ku ti byela ku wa ci tiva a ciyimo cakwe kutani lezvi a kholwako niku hikuyini a kholwako zvilo lezvo. (Mav. 18:13) Mu mahe zviwutiso hi wutlhari kasi ku tiva zvokari hi yena ni lezvi a zvi kholwako. (Mav. 20:5) Loku zvi nga khunguvanyisi lomu u hanyako kona, mu wutise zvokari xungetano hi ntiro wakwe, ngango wakwe, mawonela yakwe, ni lezvi a zvi hanyileko. Hi lisine, a ku va maha zviwutiso, ho va tsika va hi byela ha voce a ku hikuyini va lavako mahungu ya ma nene. Loku makunu hi zvi tivile, hi nga zvi kota ku va zwela wusiwana ka ciyimo cabye hi tlhela hi va vhuna, a ku fana ni lezvi Jesu a nga maha. — Fananisa ni 1 Va Le Korinte 9:19-23.

10-11. Hi kuya hi 2 Va Le Korinte 4:7, 8, hi yihi ndlela ya wumbiri ya ku kombisa kuzwela-wusiwana? Nyika cikombiso.

¹⁰ Ya wumbiri: Zama ku alakanyela a zvikarato  lezvi va lwisanako nazvo. Hi ndlela yo kari hi nga zvi zwisisa lezvi va kumanako nazvo. Phela a hi mbhelelangi, hikwalaho hinawu ha kumana ni zvikarato. (1 Kor. 10:13) Ha zvi tiva ku a wutomi misaveni leyi gi nga tshuka gi bindza nguvhu. Hina hi zvi kota ku timisela hi ku vhuniwa hi Jehovha ntsena. (Lera 2 Va Le Korinte 4:7, 8.) Kanilezvi, hi nga ehleketa hi lava va lwisanako ni zvikarato zva wutomi legi, na va nga hi na wunghana na Jehovha! Vona zva va bindzela nguvhu. A ku fana na Jesu, hi va zwela wusiwana hi tlhela hi kuceka ku va chumayela “mahungu yo saseka yo tsakisa”. — Isa. 52:7.

¹¹ Wona cikombiso ca makabye wo kari wa ku hi Sergey. Na a nga se gondza lisine, Sergey i wa hi munhu wa tingana ni ku miyela nguvhu. Zvi wa mu karatela nguvhu a ku bhula ni vanhu. Hi ku famba ka cikhati, i no sangula ku gondza Bhibhiliya. I li: “Laha ndzi ngaya ndzi gondza Bhibhiliya, ndzi no tiva lezvaku zvo boha ku a muKristu a bhulela van’wani lezvi a zvi kholwako. Kanilezvi, mina ndzi wa hlambanyile ku ndzi nga ta tshuka ndzi zvi kota.” Hambulezvo, Sergey i no ehleketa hi lava va kalako va nga se yi tiva lisine, a pola lezvaku a wutomi ga va bindzela hi lezvi va kalako va nga mu tivi Jehovha. I te: “A zvilo zva zviswa lezvi ndzi nga gondza, zvi ndzi nyikile litsako ni kurula. Maku ndzi wa zvi tiva ku zva laveka ku a van’wani va gondza lisine leli vonawu.” Laha Sergey a ngaya a va zwela nguvhu wusiwana vanhu, i noya a tiya-hlana a chumayela. I li: “A zvi no ku ndzi hlamalisa! A ku bhula ni van’wani hi lezvi zvi nga lomu ka Bhibhiliya, zvi susile tingana ta mina zvi tlhela zvi tiyisa kukholwa ka mina.” *

12-13. Hikuyini hi faneleko kuva ni lihlazva-mbilu hi lava hi va gondzisako lisine? Tlhamusela hi mufananiso.

¹² Ya wunharu: Kuva ni lihlazva-mbilu hi lava u va gondzisako. U nga rivali ku lava hi va gondzisako kuzvilava ne a va se tshuka va ehleketa hi lisine lo kari la Bhibhiliya leli hina hi li tivako khwatsi. A kutala ka vona kambe a wu va susi ka lezvi va zvi kholwako — zvi noya hi ku zima timitsu. Zva koteka ku na va alakanya ku loku va tsika wukhongeli gabye zvi ta lava ku va tsika ntumbuluko wabye, va nga ha zwanani ni maxaka ni vanhu va lomu va hanyako kona. Hi nga va vhunisa kuyini?

 ¹³ Ehleketa hi mufananiso lowu: Zvini zvi mahiwako loku a bhulaho go kari zvi lava ku gi vhaletiwa hi lezvi gi tirisilweko gi karala? A kutala ka zvikhati, ku akiwa ga giswa na ka ha tirisiwa legi ga kale. Loku gi mbhela legi ga giswa, legi ga kale gi nga khungumulwa makunu. Hi kufanana, na hi nga se kombela vanhu lezvaku va tsika zvilo zva “kale” lezvi va zvi kholwako, hi fanele ku ranga hi ku va vhuna ku tiva ni ku randza lisine “liswa” leli va gondzako — ku nga tigondzo ta Bhibhiliya leti va nga kala va nga ti tivi kusanguleni. Ntsena loku hi mahile lezvo, hi kona va tova va longile ku tsika lezvi va nga zvi kholwa. Kasi ku vhuna vanhu lezvaku va cica lezvi va zvi kholwako, zvi nga teka cikhati. — Rom. 12:2.

14-15. A ku va zwela wusiwana vanhu zvi ta hi kuca ku maha yini kasi va kholwa ku ku tava ni wutomi ga pindzukelwa paradhiseni kwalaha misaveni? Nyika cikombiso.

¹⁴ Loku hiva ni lihlazva-mbilu hi vanhu kuchumayeleni, hi nga ta rindzela lezvaku va tekela ku zwisisa lisine kutani ku li vhumela ka khati go sangula hi to va chumayela. Kanilezvi, a ku va zwela wusiwana zvi ta hi kuca ku va vhuna ku ehleketa hi Mitsalo hi cikhati co kari. Hi cikombiso, wona lezvi hi nga mu vhunisako zvona munhu lezvaku a kholwa ku ku tava ni wutomi ga pindzukelwa paradhiseni laha misaveni. U nga rivali lezvaku a kutala ka vanhu a va tivi zvotala hi gondzo leyi — hambu ku kala va nga tivi nchumu hi yona. Zva koteka ku na va kholwa ku loku a munhu afa i file, a nga ta ha vhuka. Va nga ha kholwa lezvaku a vanhu vontlhe va va nene loku vafa vaya tilweni. Hi nga va vhunisa kuyini a vanhu lavo?

¹⁵ Wona lezvi a makabye wo kari a va vhunisako zvona kasi va kholwa ku kuta hanyiwa wutomi ga pindzukelwa laha misaveni. A kusangula i lera Genesisi 1:28; a guma a wutisa lezvi: Hi kuya hi vhesi legi, Nungungulu i wa lava ku a vanhu va hanya kwihi, kona na ku hi ni matshamela muni? A kutala ka vanhu va li: “Laha misaveni, na ku hi ni matshamela ya ma nene.” A makabye loyi i guma a lera Isaya 55:11, a mu wutisa ku ku ngava lezvaku Nungungulu i no cica kungo gakwe ke. Lava a bhulako navo va tolovela ku wula ku: Ahihi. Hi kugumesa, a makabye wa hina i lera Lisimu 37:10, 11, a guma a wutisa ku a vanhu va ta hanya wutomi muni cikhatini ci tako. Hi ku tirisa Bhibhiliya hi ndlela leyi, a makabye wa hina i vhunile vanhu vo hlaya lezvaku va zvi zwisisa ku Nungungulu wa ha lava ku a vanhu va hanya wutomi ga pindzukelwa paradhiseni laha misaveni.

16-17. Hi ku yelana na Mavingu 3:27 wula zvilo zvokari hi nga mahako kasi hi kombisa ku ha va zwela wusiwana lava hi va chumayelako. Nyika cikombiso.

¹⁶ Ya wumune: Ehleketa hi lezvi u nga mahako kasi ku komba lezvaku wa khatala hi vona. Hi cikombiso, loku hi chikela kaya ka munhu hi cikhati co kala ci nga hi ci nene ka yena, hi nga kombisa ku ha mu zwisisa, hi guma hi mu byela ku hi ta wuya hi cikhati cin’wani. Ahati loku a lava ku vhuniwa ku maha nchun’wana wo kari ke? Kutani na a tsandzeka ku ti nyimanyimela hi yece; kanilezvi na a lava ku mahelwa cokari  ke? Ka zviyimo lezvo, hi nga va vhuna. — Lera Mavingu 3:27.

¹⁷ A makabye wo kari wa cisati i no tiva ngango wu nga felwa hi n’wana, a se va zwela wusiwana a va tsalela papilo a patsa ni mavhesi yo kari yo chavelela. Lezvo zvi wa wonekisa ku khwatsi a hi zva hombe. Kanilezvi, lezvi a va ngango lowo va nga wula zvi komba ku zvi pswalile mihandzu yi nene. A mamani wa n’wana loyi a ngafa i no tsala lezvi: “A tolo give siku go bayisa nguvhu. Kanilezvi, a papilo ga wena gi hi vhunile nguvhu. Ne a wu nge kholwi! A ndzi na magezu ya ku ku bonga hi wona kutani ya ku tlhamusela lezvi gi nga hi chavelelisa zvona. A papilo ga wena ndzi gi lerile cipimo ca 20 wa makhati tolo. Ka papilo legi, ndzi zwile lirandzo ni ku khatalelwa; gi tlhela gi ndzi tiyisa nguvhu. Ha ku bonga hi mbilu yontlhe.” Hakunene, hi ngava ni mihandzu yi nene loku hi ti veka ka ciyimo ca lava va xanisekako hi guma hi maha cokari kasi ku va vhuna.

18. Hi kuya hi 1 Va Le Korinte 3:6, 7, mawonela muni hi faneleko kuva nawo hi ntiro wa hina wa kuchumayela?

¹⁸ A lisine ku a hi faneli ku rindzela zvo hundza lezvi zvi nga ntan’wini wa hina kuchumayeleni. Hi nga maha cokari kasi ku vhuna vanhu lezvaku va tiva Nungungulu. Kanilezvi, a ntiro wa hombe a wu mahiwi hi hina. (Lera 1 Va Le Korinte 3:6, 7.) Jehovha hi yena a kokako vanhu. (Joh. 6:44) Hi magumo, munhu ni munhu i ta ingisa kutani ku nga ingisi mahungu ya ma nene hi kuya hi tshamela ga mbilu yakwe. (Mat. 13:4-8) U nga rivali lezvaku a vanhu vo tala a va ingisangi lezvi Jesu a nga kari a chumayela, hambu lezvi a nga hi yena Mugondzisi wa Hombe ka vontlhe va vileko kona! Maku, a lisine hi yaleyo. A hi faneli ku mbhela ntamu loku a kutala ka lava hi zamako ku va vhuna va nga vhumeli ku ingisela lezvi hi va chumayelako.

19. Mabhindzu muni hi to ma kuma loku hi kombisa kuzwela-wusiwana kuchumayeleni?

¹⁹ Loku hi kombisa kuzwela-wusiwana kuchumayeleni, hi tava ni mihandzu yi nene. Hi ta tsaka nguvhu hi ntiro wa hina. Hi ta kuma litsako la hombe li tako hi ku nyika; niku lava ‘a timbilu tabye ti longileko ku amukela lisine li yisako wutomini ga pindzukelwa’ zvi ta va olovela ku va amukela mahungu ya ma nene. (Miti. 13:48) Hikwalaho, contlhe cikhati zvi to koteka, “a hi maheni zva zvi nene ka vanhu vontlhe”. (Gal. 6:10) Lezvo zvi ta hi nyika litsako la kuva hi dhumisile Jehovha, a Papayi wa hina wa le tilweni. — Mat. 5:16.