1. Cholbeya skʼoplal junuk tʼujbil talelil la yakʼ ta ilel Jesús sok te ya stij koʼtantike.

JUN tʼujbil talelil la yakʼ ta ilel te Jesús sok te ya stij koʼtantike jaʼ te ya xkʼot ta yoʼtan ta lek te wokolil ya jsitintaytik ta skaj te ma tojotike. Kʼalal ay ta Balumilal-a, tseʼel yoʼtan sok te machʼatik tseʼel yoʼtanik jaʼnix jich okʼ sok te machʼatik okʼik (Rom. 12:15). Jun ejemplo jaʼ te kʼalal kʼax tseʼel yoʼtan sujtik talel te 70 ta tul jnopojeletik ta swenta te bin lek juʼ yuʼunik spasel ta scholel skʼop Dios, te Jesuse akʼbot «bayel yutsil yoʼtan» (Luc. 10:17-21). Jaʼnix jich kʼalal la yil te ayik ta mel-oʼtan te machʼatik kʼux ta yoʼtanik te Lázaro ta skaj te laje, te Jesús «la spichʼ sba yoʼtan, la smel yoʼtan yuʼun» (Juan 11:33).

2. ¿Bin yuʼun te Jesús la snaʼbey yoʼbolil sba te ants winiketike?

² Manchukme toj stukel te Jesuse mero la snaʼbey yoʼbolil sba te ants winiketik te ma tojike. ¿Bin tijbot yoʼtan ta spasel? Jaʼ te kʼuxul oʼtanile. Jich bitʼil la kiltik ta yan artikulo, kʼax kʼux ta yoʼtan te ants winiketike (Prov. 8:31). Jaʼ tijbot yoʼtan ta yilel ta lek te bin ya snop ta yoʼtanike. Te jpuk-kʼop Juan la yal te «snaʼoj stuquel te bin ay ta yoʼtan» te ants winiketik (Juan 2:25). Te Jesús la snaʼbey yoʼbolil sba te ants winiketik, bayal machʼatik la yilbeyik te skʼuxul yoʼtan jaʼ yuʼun la smulanik te lek yachʼil kʼop yuʼun te Wentainele. Teme bayalxan ya jnopbeytik stalel te Jesús bayalxan bintik lek ya xlokʼ kuʼuntik ta scholel skʼop Dios (2 Tim. 4:5).

3, 4. 1) Teme ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba te yantike, ¿bin ya stij koʼtantik ta scholel skʼop Dios? 2) ¿Bin ya kiltik ta artikulo ini?

³ Te jpuk-kʼop Pablo snaʼoj te puersa ya skʼan ya schol te skʼop Dios, jaʼnix jich te joʼotike (1 Cor. 9:16). Teme ya jnaʼbeytik  yoʼbolil sba te yantike ya jcholbeytik te skʼop Dios, melel ay skʼoplal ta koʼtantik sok ya jkʼan ya jkoltaytik, ma jaʼuknax ya jcholbeytik skʼop Dios yuʼun te ya jnaʼtik te jich ya skʼan pasele. Jnaʼojtik te «ha bayel xan yutsil te machʼa ay bin ya yacʼ te bin utʼil ay bin ya yichʼ» (Hech. 20:35). Teme ay ta koʼtantik-abi yame jmulantikxan te scholel skʼop Diose.

⁴ Ta artikulo ini ya kiltik bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel te ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba te machʼatik ya jcholbeytik skʼop Dios. Ta nail ya kilbeytik skʼoplal bin yilel la yil Jesús te ants winiketik sok te bin ya jnoptik yuʼune. Ta patil ya kilbeytik skʼoplal chanchajp te bitʼil ya jkʼayinbeytik te stalele (1 Ped. 2:21).

5, 6. 1) ¿Machʼatik la snaʼbey yoʼbolil sba te Jesuse? 2) Jich bitʼil la yichʼ albeyel skʼoplal ta Isaías 61:1, 2, ¿bin yuʼun te Jesús la snaʼbey yoʼbolil sba te machʼatik la scholbey skʼop Diose?

⁵ Kilbeytik skʼoplal jun ejemplo te la yakʼ ta ilel te ya snaʼbey yoʼbolil sba yantik te Jesuse. Maʼyuk skuxoj yoʼtan ta scholel skʼop Dios-a sok te jnopojeletik yuʼune. Maʼyuk stiempoik yuʼun ya xweʼik-a. Jaʼ yuʼun te Jesús la yikʼtiklan bael «te banti lamal qʼuinal» swenta ya skux yoʼtanik jtebuk. Jaʼukmeto bayal ants winiketik bajtʼik ta ora te banti yakik ta bael-ae. ¿Bin yaʼiyel la yaʼiy sba te Jesús kʼalal kʼot sok la yil te ipal ants winiketike? «La snaʼbe yoʼbolil sbahic, * como hich cʼohemic te bin utʼil tuminchijetic te mayuc jcanan yuʼunique; hich bayel bin hahch yaʼbe snopic» (Mar. 6:30-34).

⁶ ¿Bin yuʼun te la snaʼbey yoʼbolil sbaike? Jaʼ yuʼun te jich la yil bitʼil «tuminchijetic te mayuc jcanan yuʼunique». Laniwan yil te ay machʼatik pobreik te bayal ya skʼan ya x-aʼtejik swenta ya staik te sweʼelik ta jujun kʼajkʼale. Ayniwan yantik te ayik ta mel-oʼtan ta skaj te ay machʼa laj yuʼunike. Te Jesús kʼotniwan ta yoʼtan ta lek te bin yaʼiyel ya yaʼiy sbaike, melel aynix jich kʼax ta stojol jich bitʼil la kiltik ta yan artikulo. Te bitʼil ay skʼoplal ta yoʼtan te yantike, jaʼ tijbot yoʼtan ta scholbeyel yaʼiyik te lek  yachʼil kʼop te ya yakʼ mukʼul oʼtanile (kʼopona Isaías 61:1, 2).

7. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jtʼuntik te ejemplo yuʼun Jesús?

⁷ ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jtʼuntik te ejemplo yuʼun Jesús? Te ants winiketik ta kʼajkʼal ini jichik-euk bitʼil «tuminchijetic te mayuc jcanan yuʼunique» sok bayal swokolik. Pero te joʼotike jnaʼojtik te bin ya xtuun yuʼunik, jaʼ te lek yachʼil kʼop yuʼun te Wentainele (Apoc. 14:6). Jaʼ yuʼun, ya jpastik-euk te bin la spas te Maestro kuʼuntike, ya kakʼbeytik snaʼik te lek yachʼil kʼop, melel ya jnaʼbeytik yoʼbolil sbaik te machʼatik pekʼel yoʼtanik sok te pobreetike (Sal. 72:13). Ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba te ants winiketik jaʼ yuʼun ay bin ya jkʼan ya jpastik yuʼun ya jkoltaytik.

8. ¿Bin ya skoltayotik ta yakʼel ta ilel te ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba yantik te kʼalal ya jcholtik skʼop Dios? Ala jun ejemplo.

⁸ Swenta ya kakʼbeytik yil te ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba te machʼatik ya jcholbeytik skʼop Dios, ya skʼan ya jnop ta koʼtantik bin ya spasik pensar sok te bin yaʼiyel ya yaʼiy sbaik, sok jichuk ya jpastik te bitʼil ya jmulantik ya kichʼtik pasbeyele * (Mat. 7:12). Kiltik chanchajp bin ya xjuʼ ya skoltayotik ta spasel. Sbabial, jnoptik te bin ya xtuun yuʼunik ta jujuntul. Kʼalal ya jcholtik skʼop Dios jich ya xkʼootik bitʼil jtul doktor. Te lekil doktor ya yichʼ ta wenta te bin ya xtuun yuʼun ta jujuntul te machʼa ya yile. Ya sjojkʼoybey sok ya schʼam yaʼiy ta lek te bin yaʼiyel ya yaʼiy sba te ants winike. Ma orauknax jaʼ ya yalbey sman te pox ya xtal ta yoʼtane, nail ya yil ta lek yuʼun ya snaʼ bin chamelil yichʼoj sok yuʼun ya snaʼ bin poxil ya xlekubtesot yuʼun. Jaʼnix jich te joʼotike, ma pajaluk te bin ya kalbeytik yaʼiy te ants winiketike, te bin ya kalbeytike jaʼ chikan te bin yilel skuxlejalik sok te bin ya snopik ta jujuntule.

9. 1) ¿Bin-a te ma skʼan ya kaltike? 2) ¿Bin-a te ya skʼan ya jpastike?

⁹ Ma skʼan ya kaltik te jnaʼojtikix bin-utʼil ay skuxlejal te ants winiketike, te bin schʼuunejik o bin yuʼun schʼuunejik (Prov. 18:13). Jaʼ lek te ya jpasbeytik jojkʼoyeletik sok yutsil koʼtantik yuʼun jich ya jnaʼtik-a te bin ya snopike (Prov. 20:5). Ya xjuʼ ya jojkʼoybeytik ta swenta te yaʼtele, te sfamilia, te bin ya snope o yantikxan bin ya xkʼax ta skuxlejal teme ma chopoluk ta aʼiyel ta jlumaltike. Teme jich ya jpastike jaʼ jich ya jnaʼtik bin yuʼun ya xtuun yuʼunik te lek yachʼil kʼop yuʼun te Wentainele. Te kʼalal kʼoemix ta koʼtantik-ae ya jnaʼtikix bin-utʼil ya jkoltaytik-a sok jaʼ ya kalbeytik skʼoplal te bin ya xtuun yuʼunik jich bitʼil la spas te Jesús (paja sok 1 Corintios 9:19-23).

10, 11. Ta swenta te bin ya yal 2 Corintios 4:7, 8, ¿bin-a te schebal ya skoltayotik ta yakʼel ta ilel te ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba te yantike? Ala jun ejemplo ta swenta te machʼa jich la spase.

¹⁰ Schebal, jpastik tulan ta snopel ta koʼtantik  bin yilel te skuxlejale. Jaʼ ya skoltayotik yuʼun ya kaʼiytik te bin yaʼiyel ya yaʼiy sbae, melel pajal ya xkʼax jwokoltik te bitʼil jmulawilotike (1 Cor. 10:13). Jnaʼojtik te kʼax tulan te kuxinel ta balumilal ini te ay ta skʼab te Satanás sok te jaʼnax ya skoltayotik ta stsʼikel te Jehovae (kʼopona 2 Corintios 4:7, 8). Pero jnop kaʼiytik te bin yilel skuxlejalik te machʼatik ya spasik tulan ta stsʼikel te swokolik te maba yamigoinejik te Diose. Jich bitʼil te Jesús ya skʼan ya jnaʼbeytik yoʼbolil sbaik sok te ya kakʼbeytik snop te «lequil cʼop» (Is. 52:7).

¹¹ Kiltik te bin kʼax ta stojol jtul ermano te Sergey sbiil. Te kʼalal mato snaʼojbey sba-a te Jehová, wokol ya yaʼiy-a te ya xkʼopoje. Ta patil bael la skʼan nojptesel yuʼun Biblia. Jich ya schol: «Te kʼalal la jnop te Biblia kʼot ta koʼtan te ya skʼan ya spukik ta alel ta stojol spatxujkik te schʼuunel yoʼtanik te jchʼuunjeletik yuʼun Cristo. Te joʼone kaloj te maʼyuk bin-ora ya xjuʼ kuʼun spasele». Jaʼukmeto, te Sergey la snopilan te bin yilel skuxlejalik te machʼatik ma snopojik te smelelil kʼop sok te ma snaʼbeyik sba te Jehová. Jich ya yal: «Te bin yakon ta snopel ta Biblia-ae bayal la yakʼbon stseʼelil koʼtan sok lamalkʼinal. Jnaʼoj te jaʼnix jich ya skʼan ya snopik te smelelil kʼop te ants winiketike». Te bitʼil kʼot ta yoʼtane chʼay te xiwel ya yaʼiy ta scholel skʼop Dios. ¿Bin lokʼ yuʼun-a? Jich ya yal: «Chamnax koʼtan yuʼun te la skoltayon swenta ayix jkʼoplal ya kaʼiy jba sok jilxan lek ta koʼtan te nojptesel yuʼun Bibliae». *

12, 13. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jnaʼtik smaliyel te machʼatik ya kakʼbeytik nojptesel ta Bibliae? Ala jun ejemplo.

¹² Yoxebal, jnaʼtik smaliyel te machʼatik ya kakʼbeytik nojptesel ta Biblia. Juluk ta koʼtantik te jaʼniwan sbabial buelta ya yaʼiyik stojol te nojptesel yuʼun Biblia te jnopojtikix ta lek te joʼotike. Jaʼnix jich, bayal machʼatik mero kʼuben ta yoʼtanik te bin schʼuunejike sok jichniwan ya yaʼiyik te jun ayik sok-a te sfamiliaik, te stsʼumbalik sok te slumalike. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jkoltaytik?

¹³ Jnop kaʼiytik te ejemplo ini. ¿Bin ya yichʼ pasel kʼalal ya skʼan jeltayel jun puente te maba  lekixe? Te bin ya yichʼ pasele, jaʼ te yato yichʼ tuuntesel te pokoʼ puente kʼalal yak ta pasel-a te yachʼile. Te kʼalal juʼix ta pasel-a te yachʼile ya yichʼ jinel te pokoʼ puente. Pajal sok te aʼtelil ya jpastike, nail ya skʼan ya jkoltaytik yuʼun ay skʼoplal ya xkʼot ta yoʼtan te nojptesel yuʼun Biblia te kʼalal mato kalojbeytik-a te ya yijkʼitay te spokoʼ kostumbre o te bintik schʼuuneje, melel yachʼilto te bin yak ta snopele. Jaʼto-abi ya xlokʼ ta yoʼtan yijkʼitayel te bintik schʼuuneje. Jaʼ-abi yaniwan yichʼ bael bayal tiempo (Rom. 12:2).

14, 15. Cholbeya skʼoplal sok jun ejemplo bin-utʼil ya xjuʼ ya jkoltaytik te machʼatik jtebnax o jkʼaxel maʼyuk bin ya snaʼik ta swenta te kuxinel ta sbajtʼelkʼinal ta jun Nichimal Kʼinal liʼ ta Balumilal.

¹⁴ Teme ya jnaʼtik smaliyel te ants winiketike, ma jmaliytik te oranax ya xkʼot ta yoʼtanik o ya schʼuunik te smelelil kʼop yuʼun te Biblia ta sbabial buelta ya yaʼiyik stojole. Te snaʼbeyel yoʼbolil sbaik ya stij koʼtantik ta scholbeyel skʼoplal ta lek te Biblia swenta ya xkʼot ta yoʼtanik chikan jayeb tiempo ya skʼan. Jnop kaʼiytik ta swenta te mukʼul oʼtanil ya yakʼ te Biblia yuʼun te kuxlejalil ta sbajtʼelkʼinal ta jun Nichimal Kʼinal liʼ ta Balumilal. Bayal machʼatik jtebnax o jkʼaxel maʼyuk bin ya snaʼik ta swenta-abi. Ay machʼatik schʼuunejik te maʼyuk bin ya jmaliytikix-a te kʼalal ya xlajotike. Ay yantikxan schʼuunejik te ya xbajtʼik ta chʼulchan spisil te machʼatik lekike. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jkoltaytik swenta ya schʼuunik te bin ya yakʼ ta nopel te Bibliae?

¹⁵ Jtul ermano ya schol te bin ya spase. Nail ya skʼopon Génesis 1:28 sok ya sjojkʼoy banti sok bin-utʼil ya skʼan Dios te ya xkuxinik-a te ants winiketike. Jteb ma spisil te ants winiketik ya sutik te liʼ ta Balumilal sok te tseʼeluk yoʼtanik. Ta patil te ermano ya skʼopon Isaías 55:11 sok ya sjojkʼoy teme jelonemix te skʼanojel yoʼtan te Diose. Te ants winiketik ya yalik te maʼuke. Ta patil ya skʼopon Salmo 37:10, 11 sok jich ya sjojkʼoy: «Jich bitʼil ya yal te Biblia, ¿bin yilel ya xkuxinik te ants winiketik ta pajel chaʼbej?». Te bitʼil jich ya scholbey skʼoplale, juʼem yuʼun skoltayel bayal ta tul ants winiketik yuʼun ya xkʼot ta yoʼtanik te jaʼ skʼanojel yoʼtan Dios te ya xkuxinik ta sbajtʼelkʼinal ta jun Nichimal Kʼinal te lekil ants winiketike.

16, 17. Jich bitʼil ya yal Proverbios 3:27, ¿bintik-utʼil ya kakʼtik ta ilel te ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba te yantike? Ala jun ejemplo.

¹⁶ Schanebal, jnoptik bintik-utʼil ya kakʼtik ta ilel te ya x-ichʼawanotik ta wenta. Jun ejemplo, kʼalal ya xkʼootik ta jwol na sok ya kichʼtik albeyel te ma jochole ya xjuʼ ya jkʼantik perdon yuʼun sok ya kalbeytik te ya sujtotik ta patile. Teme ay ya skʼan koltayel te ants winik ta spasel jtebuk aʼtel o teme ma xjuʼ xlokʼ bael ta sna sok te ya skʼan koltayele, yaniwan xjuʼ ya jap jbatik ta skoltayel (kʼopona Proverbios 3:27).

¹⁷ Kiltik te bintik lek ya xlokʼ te kʼalal ay bin lek ya yichʼ pasel ta swenta te ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba te yantike. Kʼalal jtul ermana la yaʼiy stojol te laj yal jtul ants te kʼalal ayine, ay bin la  spas te maʼyuk lek skʼoplal yilele, la stsʼibay jun karta banti la scholbey skʼoplal cheʼoxeb tekstoetik yuʼun Biblia te ya yakʼ mukʼul oʼtanile. ¿Bin yaʼiyel la yaʼiy sba te familiae? Te antse jich la stsʼibaybey te ermana: «Te wojeye kʼax wokol kʼax kuʼun te kʼajkʼale. Maniwan xkʼot ta awoʼtan jayebto la skoltayotik te akartae. Maʼyuk ya jta kʼopetik yuʼun ya kalbat wokol sok te jayebto skʼoplal ta koʼtantik. Te wojeye ayniwan veinte buelta la jkʼopon te kartae. Kʼax lek la kil te lekil kʼopetik ya yal sok te mukʼul oʼtan ya yakʼe. Ya kalbat bayal wokol sok spisil koʼtan». Ta melel, te joʼotike jaʼnix jich ya xbajtʼ kiltik te bintik lek ya xlokʼ-a teme ya kaʼiytik te bin yaʼiyel ya yaʼiy sbaik te machʼatik ayik ta wokol sok te ay bin ya jpastik yuʼun ya jkoltaytik.

18. Jich bitʼil ya yal 1 Corintios 3:6, 7, ¿bin ya skʼan ya jnaʼtik ta swenta te kaʼteltik ta scholel skʼop Dios sok bin yuʼun?

¹⁸ Kʼalal ya jcholtik skʼop Dios ya jkoltaytik yantik ta snaʼbeyel sba te Diose. Jaʼukmeto ya skʼan ya jnaʼtik te jaʼ mukʼxan skʼoplal te bin ya spas te Jehová (kʼopona 1 Corintios 3:6, 7). Te Jehová jaʼ te machʼa ya yikʼ tal te ants winiketike (Juan 6:44). Sok ta jujuntul ya staik ta nopel teme ya schʼuunik o maʼuk te lek yachʼil kʼope, jaʼ chikan te bin ay ta yoʼtanike (Mat. 13:4-8). Juluk ta koʼtantik te ma spisiluk te ants winiketik la schʼuunik te bin la yakʼ ta nopel te Jesuse manchukme kʼax lekil jpʼijubteswanej stukel. Jaʼ yuʼun ma skʼan ya xchebaj koʼtantik teme ma spisiluk ya yaʼiyik te lek yachʼil kʼop ya jcholbeytike.

19. ¿Bintik lek ya xlokʼ kuʼuntik-a teme ya kakʼtik ta ilel te ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba yantik te kʼalal ya jcholtik skʼop Diose?

¹⁹ Bayal bintik lek ya xlokʼ kuʼuntik-a teme ya kakʼtik ta ilel te ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba yantik te kʼalal ya jcholtik skʼop Diose. Yame yakʼ jmulantikxan te scholel skʼop Dios, ya yakʼ stseʼelil koʼtantik te ay bin ya kakʼtik sok ya xkoltaywanotik swenta maba wokol ya yaʼiyik schʼuunel te lek yachʼil kʼop yuʼun te Wentainel «spisil te machʼa jich yoʼtanik te ya xkuxinik ta sbajtʼelkʼinal» (Hech. 13:48, TNM). Jich yuʼun, «ha chican ban cʼalal ya xhuʼ cuʼuntic, acʼa jpastic te bin lec ta pasel ta stojol spisil yantic» (Gál. 6:10). Jich ay stseʼelil koʼtantik yuʼun te ya kalbeytik yutsil skʼoplal te jTatik Jehová te ay ta chʼulchane (Mat. 5:16).