1. Nso ke Adam ye Eve ẹkeyak atak mmọ? Nso ikedi utịp?

AFO ekere ke anie ekpebiere se idide eti ye idiọk inọ nnyịn? Adam ye Eve ndikadia mfri eto ifiọk eti ye idiọk okowụt ke mmọ ibuọtke idem ye Jehovah inyụn̄ iyomke ndinam n̄kpọ nte enye ọdọhọde. Mmọ ẹkeyom ndibiere se ifọnde ye se idiọkde nnọ idemmọ. (Gen. 3:22) Edi kere se mmọ ẹkeyakde atak mmọ. Mmọ ikedịghe aba ufan Jehovah. Mmọ ikekemeke aba ndidu uwem ke nsinsi, mmọ ẹma ẹnyụn̄ ẹyak idiọkn̄kpọ ye n̄kpa ẹnọ nditọ mmọ. (Rome 5:12) Se Adam ye Eve ẹkebierede ama ada ukụt edi.

2-3. (a) Nso ke eunuch emi ekedide owo Ethiopia akanam ini Philip ọkọkwọrọde ikọ ọnọ enye? (b) Nso ye nso ke idinyene edieke inade baptism? Mme mbụme ewe ke idineme?

² Men se Adam ye Eve ẹkenamde domo ye se eunuch emi ekedide owo Ethiopia akanamde ini Philip ọkọkwọrọde ikọ ọnọ enye. Eunuch oro ama ama se Jehovah ye Jesus ẹkenamde ẹnọ enye tutu enye ibiatke ini ndina baptism. (Utom 8:34-38) Ke ini iyakde idem inọ Abasi inyụn̄ inade baptism nte eunuch oro akanade, oro owụt ke imama se Jehovah ye Jesus ẹkenamde ẹnọ nnyịn. Oro esiwụt n̄ko ke imọbuọt idem ye Jehovah inyụn̄ inịm ke enye ekpebiere se idide eti ye idiọk ọnọ nnyịn.

³ Kere nti n̄kpọ emi inyenede ke ntak emi inamde n̄kpọ Jehovah! N̄kpọ kiet edi ke imodori enyịn ndifiak nnyene kpukpru se Adam ye Eve ẹkenamde atak nnyịn, esịnede nsinsi uwem. Sia ibuọtde idem ye Jesus Christ, Jehovah esifen ndudue nnyịn onyụn̄ anam inyene esịt emi n̄kpọ mîbiomke. (Matt. 20:28; Utom 10:43) Imesịne n̄ko ke otu ikọt Jehovah emi enye amade onyụn̄ aduakde ndinam ẹkop inem uwem ke ini iso. (John 10:14-16; Rome 8:20, 21) Kpa ye kpukpru emi,  ndusụk mbon emi ẹkpepde n̄kpọ ẹban̄a Jehovah ẹsụk ẹmemen̄e ndinam se eunuch oro akanamde. Nso ikeme ndikpan mmọ ndina baptism? Didie ke mmọ ẹkeme ndikan mme n̄kpọ oro?

4-5. Nso ikọwọrọ akparawa kiet emi ekerede Avery ye n̄kaiferi kiet emi ekerede Hannah?

⁴ Owo ndikere ke ọyọsọn̄ akan imọ. Ete ye eka Avery ẹdi Mme Ntiense Jehovah. Ẹdiọn̄ọ ete esie nte owo emi etịmde ese aban̄a ubon esie ye nte ata eti ebiowo. Edi Avery ikamaha ndisọp nna baptism. Ntak-a? Enye ọdọhọ ke ikekere ke imọ idikemeke nditie nte ete imọ, ke imọ idinyụn̄ ikemeke ndinam mme utom emi ẹdinọde imọ ke esop nte ini akade. Enye ọdọhọ ete: “Mma nsikere m̀mê ndinam didie ẹma ẹdọhọ mbọn̄ akam ke otuowo, nnọ utịn̄ikọ, m̀mê nda usụn̄ ke ukwọrọikọ.”

⁵ Eke Hannah emi edide isua 18 ama ọdiọk akan oro. Ete ye eka esie ẹdi Mme Ntiense Jehovah. Kpa ye oro, Hannah ekekere ke imọ idikemeke ndidu uwem nte Jehovah ọdọhọde. Nso ikanam enye ekere ntre? Hannah ekekere ke imọ iwọrọke n̄kpọ. Ndusụk ini n̄kpọ emi ama afịna enye tutu enye okokoi ọnọ idem esie unan. Utọ n̄kpọ emi akakam ananam enye ọdọdiọn̄ ekere ke imọ iwọrọke n̄kpọ. Enye ọdọhọ ete: “N̄ketịn̄ke se n̄kesinamde nnọ owo ndomokiet, idem ete ye eka mi. Mma nnyụn̄ n̄kere ke Jehovah ikemeke-keme ndiyak utọ owo nte ami edi asan̄autom esie ke ntak se n̄kanamde idem mi.”

6. Nso ikanam Vanessa emen̄e ndina baptism?

⁶ Mme ufan. Vanessa emi edide isua 22 ọdọhọ ete: “Enyene eyenan̄wan kiet emi ekedide ata ufan mi ke n̄kpọ nte isua duop.” Edi ufan esie oro ikamaha se enye enịmde, ikonyụn̄ inamke n̄kpọ emi ekemede ndin̄wam enye ana baptism. Ama abiak Vanessa, enye onyụn̄ ọdọhọ ete: “Isimemke inọ mi ndinyene ufan, ntre mma n̄kere m̀mê nyenyene ufan en̄wen emi edikperede mi nte eyenan̄wan oro edieke ntrede ndidi ufan esie.”

7. Nso ke n̄kaiferi kiet emi ekerede Makayla ekefehe? Nso ikanam idem enyek enye ntre?

⁷ Owo ndikere ke imekeme ndinam akamba ndudue. Makayla ekedi isua ition ini ẹsiode eyeneka esie erenowo ẹfep ke esop. Nte Makayla osụk ọkọride, enye ama esikụt ete ye eka esie ẹfụhọde ke ntak se eyeneka esie oro akanamde. Makayla ọdọhọ ke ima ikere ke edieke imọ inade baptism, ke iyanam ndudue ẹnyụn̄ ẹsio imọ ke esop, ndien oro ayanam ete ye eka imọ ẹfụhọ ẹkan se ẹkefụhọde.

8. Nso ikanam ndịk anam akparawa kiet emi ekerede Miles?

 ⁸ Owo ndikere ke ẹyekọbọ imọ. Ete Miles ye n̄wan ete esie ẹdi Mme Ntiense Jehovah, edi eka Miles idịghe. Miles ọdọhọ ete: “N̄kodụn̄ ye eka mi ofụri isua 18, ndịk ama onyụn̄ anam mi ndidọhọ enye ke nyom ndina baptism. Mma n̄kụt nte enye akanamde n̄kpọ ini ete mi akakabarede edi Ntiense Jehovah. Ndịk ama anam mi ke enye ayanam mfịna ye ami.”

9. Nso iditịbe ama ekpep aban̄a Jehovah onyụn̄ okụt adan̄a nte enye enyenede ime onyụn̄ amade mme owo?

⁹ Adam ye Eve ikenen̄ekede ima Jehovah, oro akanam mmọ ẹbiere nditre ndinam n̄kpọ esie. Kpa ye oro, Jehovah ama ayak mmọ ẹka iso ẹdu uwem ẹbon nditọ, ẹnyụn̄ ẹbiere ke idemmọ nte mmọ ẹdibọkde nditọ mmọ. Se iketịbede ke ntak emi Adam ye Eve ẹkebierede ndida ke idem ama owụt ke mmọ ẹkedi ata ndisịme. Akpan mmọ ama owot udọeka esie emi mîkeduehe n̄kpọ ndomokiet. Nte ini akakade, afai ye ibụk ama akan mme owo ubọk. (Gen. 4:8; 6:11-13) Edi Jehovah ama osio usụn̄ edi ndida nnyan̄a kpukpru nditọ Adam ye Eve emi ẹyomde ndinam n̄kpọ esie. (John 6:38-40, 57, 58) Nte osụk ekpepde aban̄a Jehovah onyụn̄ okụtde adan̄a nte enye enyenede ime onyụn̄ amade mme owo, afo ke idemfo eyenen̄ede ama enye. Udûmaha ndikpebe Adam ye Eve, edi ayayak idemfo ọnọ Jehovah.

10. Ntak emi nditie n̄kere se Psalm 19:7 etịn̄de ekemede ndin̄wam fi anam n̄kpọ Jehovah?

¹⁰ Ka iso kpep n̄kpọ ban̄a Jehovah. Adan̄a nte ekpepde n̄kpọ aban̄a Jehovah, ntre ke editetịm inịm ke eyekeme ndinam n̄kpọ esie. Avery emi iketịn̄de iban̄a ke ikpehe 4 ọdọhọ ete: “Ami ndidụn̄ọde mfiọk nnyụn̄ ntie n̄kere se un̄wọn̄ọ Abasi emi odude ke Psalm 19:7 ọwọrọde anam nnịm ke mmekeme ndinam n̄kpọ Jehovah.” (Kot.) Ke ini Avery okokụtde nte Jehovah anamde se enye ọkọn̄wọn̄ọde ke itien̄wed oro, oro ama anam enye etetịm ama Jehovah. Ima esinam inịm ke imekeme  ndinam se Jehovah ọdọhọde onyụn̄ anam ibuọt idem ye Jehovah inyụn̄ idomo ndinam se idinemde enye esịt. Hannah emi iketịn̄de iban̄a ke ikpehe 5 ọdọhọ ete: “Nte n̄kotde Bible nnyụn̄ n̄kpepde n̄kpọ ke idemmi, mma ndikụt ke esịt isinemke Jehovah mma nnọ idem mi unan.” (1 Pet. 5:7) Hannah ama ekpep ndinanam se Ikọ Abasi ọdọhọde. (Jas. 1:22) N̄kpọ ekeditie didie ye enye? Enye ọdọhọ ete: “Ini n̄kedikụtde ufọn edikop uyo Jehovah, mma ntọn̄ọ ndinen̄ede mma enye. Idahaemi mmenịm ke Jehovah ayan̄wam mi ini ekededi emi nyomde enye an̄wam mi.” Hannah ama etre ndinọ idem esie unan, ayak idemesie ọnọ Jehovah, onyụn̄ ana baptism.

11. Nso ke Vanessa akanam man ekeme ndinyene nti ufan? Nso ke oro ekpep nnyịn?

¹¹ Mek nti ufan. Vanessa emi iketịn̄de iban̄a ke ikpehe 6 ama edikụt ke ufan esie oro ikayakke enye anam n̄kpọ Jehovah. Vanessa ama etre ufan ye eyenan̄wan oro. Ikokụreke do. Enye ama esịn idem anam n̄kpọ man enyene nti ufan ke esop. Enye etịn̄ ke uwụtn̄kpọ Noah ye ubon esie akan̄wam imọ. Vanessa ọdọhọ ete: “Mbon emi mîkamaha Jehovah ẹkekan Noah ye ubon esie ẹkụk, edi Noah ye ubon esie ẹkedian idem ye kiet eken.” Ke Vanessa ama akana baptism, enye ama edidi asiakusụn̄. Idahaemi enye ọdọhọ ete: “Usiakusụn̄ an̄wam mi nnyene nti ufan ke esop nnyịn ye ke mme esop en̄wen.” Edieke afo n̄ko esịnde idem anam utom emi Jehovah ọnọde nnyịn inam, emekeme ndinyene nti ufan.—Matt. 24:14.

12. Nso ke Adam ye Eve mîkefeheke? Nso ikedi utịp?

¹² Diọn̄ọ utọ n̄kpọ emi anade efehe. Enyene ndusụk n̄kpọ emi anade ifehe. Ke uwụtn̄kpọ, ana ifehe ndinam se idiyatde Jehovah esịt. (Ps. 111:10) Ekpedi Adam ye Eve ẹma ẹfehe ndiyat Jehovah esịt, mmọ ikpọkọsọn̄ke ibuot ye Jehovah. Edi mmọ ẹma ẹsọn̄ ibuot ye enye. Ke mmọ ẹma ẹkesọn̄ ibuot, enyịn ama atara mmọ. Oro ọwọrọ ke mmọ ẹma ẹdiọn̄ọ ke mmimọ idi mme anamidiọk. N̄kukụre se mmọ ẹkekemede ndiyak nnọ nditọ mmọ ekedi idiọkn̄kpọ ye  n̄kpa. Bụt ama anam mmọ, mmọ ẹnyụn̄ ẹda n̄kpọ ẹfụk iferi mmọ sia se ikọwọrọde mmọ ama an̄wan̄a mmọ.—Gen. 3:7, 21.

13-14. (a) Didie ke 1 Peter 3:21 owụt ntak emi mîkpanaha ifehe n̄kpa? (b) Ntak emi ikpamade Jehovah?

¹³ Kpa ye emi anade ifehe ndinam se idiyatde Jehovah esịt, inaha ifehe n̄kpa. Jehovah anam n̄kpọ emi edin̄wamde nnyịn inyene nsinsi uwem. Edieke inamde idiọkn̄kpọ, ekem inen̄ede ikabade esịt, Jehovah eyefen ọnọ nnyịn. Enye edifen nnyịn edieke ibuọtde idem ke ufak emi Eyen esie ekekpede ke ibuot nnyịn. Akpan usụn̄ kiet emi idiwụtde ke imọbuọt idem ke ufak edi nnyịn ndiyak idem nnyịn nnọ Abasi nnyụn̄ nna baptism.—Kot 1 Peter 3:21.

¹⁴ Imenyene ediwak ntak ndima Jehovah. Idịghe sụk ke ntak emi enye ọnọde nnyịn nti n̄kpọ emi anamde uwem enem nnyịn kpukpru usen, edi edi n̄ko ke ntak emi enye anamde idiọn̄ọ akpanikọ iban̄a enye ye se enye aduakde ndinam. (John 8:31, 32) Enye ọnọ nnyịn esop esie man ẹda nnyịn usụn̄ ẹnyụn̄ ẹn̄wam nnyịn. Enye ke an̄wam nnyịn iyọ se ifịnade nnyịn idahaemi, onyụn̄ ọdọhọ nnyịn ke imekeme ndidu uwem ke nsinsi ke ini iso, ke ini emi kpukpru n̄kpọ ẹdifọnde ima. (Ps. 68:19; Edi. 21:3, 4) Ima itie ikere kpukpru se Jehovah anamde ndiwụt ke imama nnyịn, emi esinam ima enye. Ndien ima ima Jehovah, enyene se nnyịn mîdimaha ndinam. Nnyịn idimaha ndinam n̄kpọ emi ediyatde enye esịt sia imama enye etieti.

15. Nso ikanam ndịk okûnam Makayla aba ke imọ iyanam akamba ndudue?

¹⁵ Ini akan̄wan̄ade Makayla emi iketịn̄de iban̄a ke ikpehe 7 adan̄a nte Jehovah esifende idiọkn̄kpọ owo, ndịk ikanamke enye aba ke imọ iyanam akamba ndudue. Enye ọdọhọ ete: “Mma ndikụt ke kpukpru nnyịn ifọnke ima, ke imesinyụn̄ inam ndudue. Mma ndikụt n̄ko ke Jehovah ama nnyịn oyonyụn̄ efen ọnọ nnyịn ke ntak ufak.” Ima emi enye akamade Jehovah ama anam enye ayak idemesie ọnọ enye onyụn̄ ana baptism.

16. Nso ikan̄wam Miles okûfehe eka esie aba?

¹⁶ Miles emi ndịk akanamde enye ke eka esie idimaha enye ana baptism ama ọkọdọhọ esenyịn circuit mmọ an̄wam imọ. Miles ọdọhọ ete: “Ete brọda oro n̄ko ekedi Ntiense Jehovah edi eka esie ikedịghe. Enye ama an̄wam mi n̄kere se n̄kpetịn̄de man eka mi okụt ke ami mbiere ke idemmi ndina baptism, ke idịghe ete mi enyịk mi.” Esịt ikenemke eka Miles ke se Miles ekebierede ndinam. Nte ini akakade, akana Miles ọwọrọ ọkpọn̄ eka esie, edi oro ikakpanke enye ndinam se enye ekebierede. Miles ọdọhọ ete: “Ami ndidiọn̄ọ nti n̄kpọ emi Jehovah anamde ọnọ mi ama enen̄ede otụk mi. Ke ini n̄kenen̄erede ntie n̄kere ufak emi Jesus ekekpede ke ibuot nnyịn, mma ndikụt adan̄a nte Jehovah amade mi. Oro ama anam  mi nyak idemmi nnọ Jehovah nnyụn̄ nna baptism.”

17. Nso ifet ke nnyịn inyene?

¹⁷ Ini Eve akadiade mfri eto oro ke Eden, enye okowụt ke imọ iyomke Jehovah edi Ete imọ. Ini Adam etienede enye adia mfri oro, enye okowụt ke imọ imaha kpukpru nti n̄kpọ emi Jehovah akanamde ọnọ imọ. Kpukpru nnyịn imenyene ifet ndiwụt ke nnyịn itiehe nte Adam ye Eve, utu ke oro, ke imama kpukpru se Jehovah anamde ọnọ nnyịn. Ima ina baptism, isiwụt ke imenịm ke Jehovah kpọt ekpebiere se idide eti ye idiọk ọnọ nnyịn. Imesiwụt n̄ko ke imama Ete nnyịn, inyụn̄ ibuọt idem ye enye.

18. Nso idin̄wam fi ekeme ndinam n̄kpọ Jehovah?

¹⁸ Ima ina baptism, mfịna emi isinyenede esidi ndidomo ndidu uwem kpukpru usen nte Jehovah ọdọhọde, utu ke nte nnyịn iyomde. Ediwak miliọn ikọt Jehovah ke ẹdu uwem nte Jehovah ọdọhọde kpukpru isua. Afo emekeme ndinam ntre n̄ko edieke akade iso esịn idem ekpep Ikọ Abasi yak an̄wan̄a fi, esisopde idem kpukpru ini ye nditọete fo, onyụn̄ esiwakde nditịn̄ se ekpepde aban̄a edima Ete fo nnọ mbon en̄wen. (Heb. 10:24, 25) Ke ini oyomde ndibiere n̄kpọ, nam item emi Jehovah adade Ikọ esie ye esop esie ọnọ nnyịn. (Isa. 30:21) Ama anam ntre, oyokụt unen.—N̄ke 16:3, 20.

19. Nso ke mûkpufreke? Ntak-a?

¹⁹ Ama aka iso eti adan̄a nte ọbọde ufọn ke ini ayakde Jehovah ada fi usụn̄, eyenen̄ede ama enye onyụn̄ ama nte enye ọdọhọde idu uwem. Idụhe se Satan edisiode inyan fi ke iso, emi edikemede ndinam fi ọkpọn̄ Jehovah. Kere nte n̄kpọ editiede ye afo isua tọsịn kiet ke iso. Edinenem fi nte ekebierede ndina baptism, oyonyụn̄ ọdọhọ ke mfọnn̄kan n̄kpọ emi ekebierede ndida uwem fo nnam ekedi oro!