Yì hosọ lẹ ji

Yì todowhinnu hosọ lẹ tọn ji

HOSỌ OPLỌN TỌN 10

Etẹwẹ Glọnalina Mi Nado Yin Bibaptizi?

Etẹwẹ Glọnalina Mi Nado Yin Bibaptizi?

“Enẹwutu, e degbe dọ osọ́-kẹkẹ lọ ni yin didote, Filipi po ojọ̀ lọ po sọ biọ osin lọ mẹ, ewọ sọ baptizi i.”​—OWALỌ 8:38.

OHÀN 52 Klandowiwe Klistiani Tọn

BLADOPỌ *

1. Etẹwẹ Adam po Evi po hẹnbu, podọ etẹwẹ yin kọdetọn lọ?

NA HIẸ tọn, mẹnu wẹ dona ze nujinọtedo dagbe po oylan po tọn lẹ dai? To whenue Adam po Evi po dù sọn sinsẹ́n atin oyọnẹn dagbe po oylan po tọn lọ mẹ, yé dohia hezeheze dọ yé ma dejido Jehovah po nujinọtedo etọn lẹ po go. Yé de nado ze nujinọtedo yetọn titi lẹ dai gando dagbe po oylan po go. (Jen. 3:22) Ṣigba, pọ́n nuhe yé hẹnbu. Yé hẹn haṣinṣan yetọn hẹ Jehovah bu. Yé sọ hẹn dotẹnmẹ lọ nado nọgbẹ̀ kakadoi bu, podọ yé jo ogú ylando po okú po tọn do na ovi yetọn lẹ. (Lom. 5:12) Nudide Adam po Evi po tọn dekọtọn do awubla mẹ.

To whenue ojọ̀ Etiopianu lọ ko kẹalọyi Jesu godo, e jlo na yí baptẹm madọngbàn dile e yọnbasi do (Pọ́n hukan 2, 3tọ)

2, 3. (a) Nawẹ ojọ̀ Etiopianu lọ yinuwa gbọn to whenue Filipi dọyẹwheho na ẹn? (b) Dona tẹlẹ wẹ mí nọ mọyi eyin mí yí baptẹm, podọ kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna?

2 Yí aliho he mẹ Adam po Evi po yinuwa te jlẹdo lehe ojọ̀ Etiopianu lọ yinuwa do to whenue Filipi dọyẹwheho na ẹn go. Ojọ̀ lọ yọ́n pinpẹn nuhe Jehovah po Jesu po wà na ẹn tọn sọmọ bọ e yí baptẹm to afọdopolọji. (Owalọ 8:34-38) Taidi ojọ̀ enẹ, whenue mí klan míde do wiwe hlan Jiwheyẹwhe bo yí baptẹm, mí nọ hẹn onú titengbe de họnwun. Mí nọ dohia dọ mí yọ́n pinpẹn nuhe Jehovah po Jesu po ko wà na mí tọn. Mí sọ nọ dohia dọ mí dejido Jehovah go bo kẹalọyi dọ ewọ wẹ omẹ lọ he dona ze nujinọtedo dagbe po oylan po tọn lẹ dai.

3 Lẹnnupọndo dona he mí nọ mọyi eyin mí to Jehovah sẹ̀n lẹ ji! Dopo wẹ yindọ mí tindo todido nado wá dugu nuhe Adam po Evi po hẹnbu lẹpo tọn to godo mẹ, ehe bẹ dotẹnmẹ hundote lọ nado nọgbẹ̀ kakadoi hẹn. Na yise mítọn to Jesu Klisti mẹ wutu, Jehovah nọ jo nuṣiwa mítọn lẹ na mí bo nọ na mí ayihadawhẹnamẹnu wiwe de. (Mat. 20:28; Owalọ 10:43) Mí sọ nọ lẹzun apadewhe whẹndo Jehovah tọn he bẹ devizọnwatọ he ewọ kẹalọyi lẹ hẹn, bosọ nọ to nukọnpọnhlan sọgodo jiawu de. (Joh. 10:14-16; Lom. 8:20, 21) Ṣigba, mahopọnna ale he họnwun enẹlẹ, mẹhe ko wá yọ́n Jehovah delẹ nọ whleawu nado hodo apajlẹ ojọ̀ Etiopianu lọ tọn. Etẹwẹ sọgan glọnalina yé nado yí baptẹm? Podọ nawẹ yé sọgan duto avùnnukundiọsọmẹnu enẹlẹ ji gbọn?

AVÙNNUKUNDIỌSỌMẸNU HE NỌ GLỌNALINA MẸDELẸ NADO YÍ BAPTẸM

Avùnnukundiọsọmẹnu he mẹdelẹ nọ pehẹ whẹpo do nọ basi nudide nado yí baptẹm lẹ

Jidide Matindo (Pọ́n hukan 4-5tọ) *

4, 5. Avùnnukundiọsọmẹnu tẹlẹ wẹ jọja sunnu de he nọ yin Avery, gọna jọja yọnnu de he nọ yin Hannah pehẹ?

4 Jidide matindo. Mẹjitọ Avery tọn lẹ yin Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ. Mẹsusu wẹ yọ́n otọ́ Avery tọn di mẹhe nọ penukundo ovi etọn lẹ go ganji podọ di mẹho agun tọn dagbe de. Ṣogan, Avery whleawu nado yí baptẹm. Etẹwutu? E dọmọ: “N’ma lẹndọ n’gán wá do yinkọ dagbe de di otọ́ ṣie.” Avery sọ dibu dọ emi ma na penugo nado hẹn azọngban he yè sọgan wá zedo alọmẹ na emi lẹ di. E dọmọ: “N’nọ hanú dọ yè sọgan wá biọ to asi e nado hodẹ̀ to mẹmẹ, nado na hodidọ lẹ kavi nado deanana pipli de to sinsẹ̀nzọn kunnudegbe tọn mẹ.”

5 Hannah he tindo owhe 18 nọ do numọtolanmẹ sinsinyẹn nujikudo matindo tọn. Mẹjitọ he nọ sẹ̀n Jehovah lẹ wẹ plọn ẹn whẹ́n. Etomọṣo, e tindo ayihaawe eyin emi sọgan nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nujinọtedo Jehovah tọn lẹ. Etẹwutu? Hannah nọ pọ́n ede di nuvọ́nọ godo tọn. To ojlẹ delẹ mẹ, ewọ nọ blawu tlala sọmọ bo nọ desọn ojlo mẹ nado gbleawuna ede, bọ ehe nọ hẹn ninọmẹ etọn ylan dogọ. E dọmọ: “N’ma dọ nue n’nọ wà lọ na mẹdepope gbede, etlẹ yin na mẹjitọ ṣie lẹ, podọ n’nọ lẹndọ Jehovah ma na yiwanna mi gbede na nue n’nọ wà do dee wutu.”

Nuyiwadomẹji Họntọn lẹ Tọn (Pọ́n hukan 6tọ) *

6. Etẹwẹ dọ̀n Vanessa dogodo ma nado yí baptẹm?

6 Nuyiwadomẹji họntọn lẹ tọn. Vanessa he do owhe 22 dọmọ: “N’tindo họntọn vivẹ́ de he n’ko yọnẹn sọn nudi owhe ao die.” Ṣigba, họntọn Vanessa tọn ma gọalọna ẹn nado jẹ yanwle etọn nado yí baptẹm kọ̀n. Enẹ vẹna Vanessa, podọ e dọ dọ, “N’mọdọ e nọ vẹawu nado jihọntọn lẹ, podọ n’nọ hanú dọ eyin n’sánkanna haṣinṣan enẹ, n’ma nasọ mọ họntọn vivẹ́ devo gbede ba.”

Obu lọ Nado Waylando Sinsinyẹn (Pọ́n hukan 7tọ) *

7. Etẹwẹ jọja yọnnu de he nọ yin Makayla to budina, podọ etẹwutu?

7 Obu lọ nado wá jai jẹ ylando sinsinyẹn mẹ. Owhe atọ́n wẹ Makayla tindo to whenue mẹdaho etọn sunnu yin didesẹ sọn agun mẹ. Dile e to whinwhẹ́n, e mọ nuyiwadomẹji he walọyizan mẹdaho etọn tọn lẹ tindo do mẹjitọ etọn lẹ ji. Makayla dọmọ: “N’nọ dibu dọ eyin n’yí baptẹm, n’gán wá jai jẹ ylando sinsinyẹn mẹ bo yin didesẹ sọn agun mẹ, bo tlẹ gán sọ hẹn awubla susu dogọ wá na mẹjitọ ṣie lẹ.”

Budidi Na Nukundiọsọmẹ (Pọ́n hukan 8tọ) *

8. Etẹwẹ jọja sunnu de he nọ yin Miles to budina?

8 Budidi na nukundiọsọmẹ. Mẹjitọ Miles tọn lẹ ko gbẹ́ yede. Otọ́ etọn nọ sẹ̀n Jehovah, amọ́ onọ̀ etọn ma yin Kunnudetọ. Miles dọmọ: “N’nọpọ́ hẹ onọ̀ ṣie na owhe 18, podọ n’nọ dibu nado dọna ẹn dọ n’jlo na yí baptẹm. N’ko yí nukun ṣie lẹ do mọ lehe e yinuwa do to whenue otọ́ ṣie lẹzun Kunnudetọ. N’nọ dibu dọ e na jlẹ kísà hẹ mi.”

NAWẸ A SỌGAN DUTO AVÙNNUKUNDIỌSỌMẸNU LỌ LẸ JI GBỌN?

9. Etẹwẹ sọgan jọ whenue a plọnnu gando lehe Jehovah nọ do owanyi po homẹfa po hia do go?

9 Adam po Evi po de ma nado sẹ̀n Jehovah, na yé gboawupo nado wleawuna owanyi sisosiso na ewọ wutu. Mahopọnna enẹ, Jehovah na yé dotẹnmẹ nado nọgbẹ̀ kaka bo wá tindo ovi lẹ, podọ nado ze nujinọtedo yetọn titi lẹ dai gando lehe yé na plọn ovi enẹlẹ whẹ́n do go. E ma dẹn bọ kọdetọn nudide he Adam po Evi po basi ma nado nọ Jehovah glọ tọn wá do obá he mẹ yé yin nulunọ jẹ hia hezeheze. Visunnu yetọn mẹho hù nọvisunnu homẹvọnọ etọn, podọ dile ojlẹ to yìyì, whẹndo gbẹtọvi tọn wá gọ́ na danuwiwa po ṣejannabi po. (Jen. 4:8; 6:11-13) To ojlẹ enẹ lẹpo mẹ, Jehovah ko yọ́n aliho he mẹ e na whlẹn ovi Adam po Evi po tọn he jlo na sẹ̀n ẹn lẹ te. (Joh. 6:38-40, 57, 58) Dile a to nususu plọn gando obá he mẹ Jehovah nọ do owanyi po homẹfa po hia jẹ go, e yọnbasi dọ owanyi towe na ewọ na jideji. A na jlo nado gbẹ́ aliho nuyiwa tọn he Adam po Evi po de lọ dai, bo klan dewe do wiwe hlan Jehovah.

Lehe a sọgan duto avùnnukundiọsọmẹnu enẹlẹ ji do

(Pọ́n hukan 9-10tọ) *

10. Naegbọn ayihamẹlinlẹnpọn do Salmu lẹ 19:7 ji sọgan gọalọna we nado sẹ̀n Jehovah?

10 Zindonukọn nado to nuplọn gando Jehovah go. Dile a to nususu plọn gando Jehovah go sọ, mọ wẹ a na tindo nujikudo dogọ dọ a sọgan sẹ̀n ewọ po kọdetọn dagbe po do niyẹn. Avery he go mí donù wayi dọmọ: “N’wleawuna nujikudo gbọn opagbe he tin to Salmu lẹ 19:7 mẹ hihia po ayihamẹlinlẹnpọn deji po dali.” (Hia.) Whenue Avery mọ lehe Jehovah hẹn opagbe enẹ di do, owanyi etọn na Jiwheyẹwhe sinyẹn deji. Gbọnvona dọ owanyi nọ gọalọ nado wleawuna nujikudo, e sọ nọ gọalọ nado ze ayidonugo do Jehovah po ojlo etọn po ji. Hannah he hó mí dọ to aga dọmọ: “Gbọn Biblu hihia po oplọn mẹdetiti tọn ṣie po gblamẹ, n’wá mọdọ eyin n’nọ gbleawuna dee, be n’to awugblena Jehovah ga.” (1 Pita 5:7) Hannah wá lẹzun ‘basitọ ohó Jiwheyẹwhe tọn.’ (Jak. 1:22) Etẹwẹ yin kọdetọn lọ? E dọmọ: “To whenue n’mọ lehe tonusisena Jehovah hẹn ale wá na mi do, n’wleawuna owanyi sisosiso na ẹn. Todin, n’kudeji dọ Jehovah nọ deanana mi to whedepopenu he n’do hudo alọgọ etọn tọn.” Hannah penugo nado duto ojlo sinsinyẹn etọn nado nọ gbleawuna ede ji. E klan gbẹzan etọn do wiwe hlan Jehovah bo yí baptẹm.

(Pọ́n hukan 11tọ) *

11. Etẹwẹ Vanessa wà nado jihọntọn dagbe lẹ, podọ etẹwẹ mí sọgan plọn sọn ehe mẹ?

11 Yí nuyọnẹn do de họntọn towe lẹ. Vanessa he go mí donù wayi wá mọ to godo mẹ dọ họntọn emitọn to emi dọ̀n dogodo nado sẹ̀n Jehovah. Enẹwutu, e sánkanna họntọnjiji lọ. Ṣigba, Vanessa sọ wà nususu humọ. E dovivẹnu nado jihọntọn yọyọ lẹ to agun mẹ. E dọ dọ apajlẹ he Noa po whẹndo etọn po zedai gọalọna emi. E dọmọ: “Mẹhe ma yiwanna Jehovah lẹ wẹ lẹdo yé, amọ́ yé yin gbẹdohẹmẹtọ dagbe na ode awetọ.” To whenue Vanessa yí baptẹm godo, e lẹzun gbehosọnalitọ. E dọ todin dọmọ: “Ehe gọalọna mi nado jihọntọn dagbe lẹ, e ma yin to agun ṣie mẹ kẹdẹ gba, ṣigba to agun devo lẹ mẹ ga.” Hiẹ lọsu sọgan jihọntọn dagbe lẹ, eyin a nọ tindo mahẹ to azọ́n he Jehovah dena mí lọ mẹ dile e yọnbasi do.—Mat. 24:14.

(Pọ́n hukan 12-15tọ) *

12. Obu wunmẹ tẹwẹ Adam po Evi po gboawupo nado tindo, podọ etẹwẹ yin kọdetọn lọ?

12 Tindo pọndohlan jlẹkaji tọn gando obu go. Obu wunmẹ delẹ nọ wà dagbe na mí. Di apajlẹ, e sọgbe nado nọ dibu ma nado hẹn homẹgble Jehovah. (Salm. 111:10) Eyin Adam po Evi po ko wleawuna obu wunmẹ ehe dai wẹ, yé ma na ko ṣiatẹ sọta Jehovah. Ṣigba yé wá ṣiatẹ. Enẹgodo, nukun yetọn lẹ hùn, to linlẹn lọ mẹ dọ e wá họnwun na yé dọ yé ko waylando. Nude ma tin he yé gán wà hú nado jo ogú ylando po okú po tọn dai na ovi yetọn lẹ. Todin he yé sọgan mọ kavi mọnukunnujẹ ninọmẹ yetọn mẹ, omẹ́ he yé te huwinyan na yé bọ yé ṣinyọnnudo omẹ́ yetọn.—Jen. 3:7, 21.

13, 14. (a) Sọgbe hẹ 1 Pita 3:21, naegbọn mí ma dona nọ to sijọsijọ ji na okú? (b) Whẹwhinwhẹ́n tẹlẹ wẹ mí tindo nado yiwanna Jehovah?

13 Dile etlẹ yindọ mí dona nọ dibusi Jehovah, mí ma dona nọ to sijọsijọ ji na okú. Jehovah ko hùn dotẹnmẹ dote na mí nado mọ ogbẹ̀ madopodo. Eyin mí waylando bo do lẹnvọjọ nujọnu tọn hia, Jehovah na miọnnukundo nuṣiwa mítọn lẹ. Ewọ na jona mí na yise mítọn to avọ́sinsan ofligọ Visunnu etọn tọn mẹ wutu. Aliho titengbe de he mẹ mí nọ do yise hia te wẹ nado klan gbẹzan mítọn do wiwe hlan Jiwheyẹwhe bosọ yí baptẹm.—Hia 1 Pita 3:21.

14 Mí tindo whẹwhinwhẹ́n susu nado yiwanna Jehovah. Gbọnvona dọ e nọ wleawu nudagbe he mí nọ duvivi yetọn egbesọegbesọ lẹ tọn na mí, e sọ nọ plọn mí nugbo lọ gando ede po lẹndai etọn lẹ po go. (Joh. 8:31, 32) E ko na mí agun Klistiani tọn nado deanana mí bo nọgodona mí. E nọ gọalọna mí nado hẹn agbàn mítọn lẹ todin, podọ e na mí todido lọ nado nọgbẹ̀ kakadoi to ninọmẹ pipé lẹ mẹ to sọgodo. (Salm. 68:19; Osọ. 21:3, 4) Eyin mí nọ lẹnayihamẹpọn do nuhe Jehovah ko wà nado dohia dọ emi yiwanna mí lẹ ji, mí nọ yin whinwhàn nado yiwanna ewọ. Podọ, eyin mí yiwanna Jehovah, mí nọ wleawuna pọndohlan he sọgbe gando obu go. Mí nọ dibu nado gbleawuna Mẹlọ he mí ko wá yiwanna tlala.

15. Nawẹ Makayla duto obu etọn nado wá ṣinuwa ji gbọn?

15 Makayla he go mí donù to bẹjẹeji duto obu etọn nado wá jai jẹ ylando sinsinyẹn mẹ ji to whenue e mọnukunnujẹ obá he mẹ Jehovah nọ jonamẹ jẹ mẹ. E dọmọ: “N’wá mọdọ mímẹpo wẹ yin mapenọ bo nọ ṣinuwa. Ṣigba, n’sọ wá mọnukunnujẹemẹ dọ Jehovah yiwanna mi bo na jona mi to dodonu ofligọ lọ tọn ji.” Owanyi na Jehovah whàn ẹn nado klan gbẹzan etọn do wiwe hlan ewọ bo yí baptẹm.

(Pọ́n hukan 16tọ) *

16. Nawẹ Miles mọ alọgọ yí nado duto obu etọn nado yin nukundiọsọ ji gbọn?

16 Miles he nọ dibu dọ onọ̀ emitọn na jẹagọdo nudide emitọn nado yí baptẹm, dín alọgọ sọn nugopọntọ lẹdo tọn dè. Miles dọmọ: “Ewọ lọsu whẹ́n to whédo he klan to sinsẹ̀n-liho de mẹ. E gọalọna mi nado lẹnnupọndo nuhe n’gán dọna onọ̀ ṣie ji nado hẹn ẹn kudeji dọ nudide ṣie wẹ nado yí baptẹm, podọ dọ e ma yin otọ́ ṣie wẹ to sisẹsisẹ mi nado wàmọ.” Onọ̀ Miles tọn ma hùnhomẹ do nudide etọn go. To godo mẹ, ewọ wá to dandannu glọ nado tọ́n sọn owhé onọ̀ etọn tọn gbè, amọ́ e tẹdo nudide etọn go. E dọmọ: “Nupinplọn gando nudagbe he Jehovah ko wà na mi lẹ go whàn mi taun. Whenue n’lẹnnupọn sisosiso do avọ́sinsan ofligọ tọn Jesu tọn ji, n’wá mọ obá he mẹ Jehovah yiwanna mi jẹ. Linlẹn enẹ whàn mi nado klan dee do wiwe hlan Jehovah bo yí baptẹm.”

NỌ TẸDO NUDIDE TOWE GO

Mí sọgan nọ dohia dọ mí yọ́n pinpẹn nuhe Jiwheyẹwhe ko wà na mí lẹ tọn (Pọ́n hukan 17)

17. Dotẹnmẹ hundote tẹwẹ mímẹpo tindo?

17 Whenue Evi dù sọn sinsẹ́n atin he to Edẹni mẹ lọ tọn mẹ, e gbẹ́ Otọ́ etọn dai. Whenue Adam hopódona ẹn, e do pinpẹn-nutọn-mayọnẹn sinsinyẹn hia na nudagbe he Jehovah ko wà na ẹn lẹpo. Mímẹpo wẹ tindo dotẹnmẹ hundote lọ nado do obá he mẹ mí jẹagọdo nudide he Adam po Evi po basi jẹ hia. Gbọn baptẹm-yíyí dali, mí nọ dohia Jehovah dọ mí kudeji dọ ewọ tindo aṣẹpipa nado ze nujinọtedo nuhe yin dagbe po nuhe yin oylan po tọn dai na mí. Mí nọ dohia dọ mí yiwanna Otọ́ mítọn bosọ dejidego.

18. Nawẹ a sọgan tindo kọdetọn dagbe to Jehovah sinsẹ̀n mẹ gbọn?

18 Avùnnukundiọsọmẹnu he mí nọ pehẹ to baptẹm godo wẹ nado nọgbẹ̀ egbesọegbesọ sọgbe hẹ nujinọtedo Jehovah tọn lẹ, bọ e ma yin sọgbe hẹ mítọn titi lẹ. Gbẹtọvi livi susu wẹ to gbẹnọ to aliho enẹ mẹ to owhe dopodopo mẹ. A sọgan taidi yé eyin a zindonukọn nado nọ hẹn nukunnumọjẹnumẹ towe gando Ohó Jiwheyẹwhe tọn Biblu go siso deji; nọ dogbẹ́ hẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu towe lẹ po to gbesisọ mẹ; nọ yí zohunhun do má nuhe a plọn gando Otọ́ owanyinọ towe go lẹ hẹ mẹdevo lẹ. (Heb. 10:24, 25) Whenue a to nudide lẹ basi, nọ dotoaina ayinamẹ he Jehovah nọ na we gbọn Ohó etọn po titobasinanu etọn po gblamẹ lẹ. (Isa. 30:21) To whenẹnu, nuhe wà a te lẹpo na nọ tindo kọdetọn dagbe.—Howh. 16:3, 20.

19. Etẹwẹ a dona zindonukọn nado nọ flin, podọ etẹwutu?

19 Eyin a zindonukọn nado nọ flindọ anademẹ Jehovah tọn nọ hẹn ale susu wá na we, owanyi towe na ewọ podọ na nujinọtedo etọn lẹ na siso deji. To whenẹnu, nudepope he Satani na zedonukọnna we ma na doyẹklọ we nado jo Jehovah sinsẹ̀n do. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n dewe hlan to owhe fọtọ́n godo bẹsọn din. A na wá mọdọ nudide towe nado yí baptẹm wẹ nudide dagbe hugan he a ko basi to gbẹ̀mẹ!

OHÀN 28 Họntọnjiji hẹ Jehovah

^ huk. 5 Nudide titengbe hugan he a sọgan basi to gbẹ̀mẹ wẹ vlavo nado yí baptẹm kavi lala. Naegbọn nudide enẹ do yin nujọnu sọmọ? Hosọ ehe na na gblọndo kanbiọ enẹ tọn. E nasọ gọalọna mẹhe to nulẹnpọn do baptẹm-yíyí ji lẹ nado duto avùnnukundiọsọmẹnu he sọgan glọnalina yé lẹ ji.

^ huk. 56 ZẸẸMẸ YẸDIDE LẸ TỌN: Jidide: Dẹpẹ de nọ hanú nado na gblọndo.

^ huk. 58 ZẸẸMẸ YẸDIDE LẸ TỌN: Họntọn lẹ: Winyan hù Kunnudetọ jọja de he zọnhẹ hagbẹ ylankan de to whenue e mọ Kunnudetọ hatọ etọn lẹ.

^ huk. 60 ZẸẸMẸ YẸDIDE LẸ TỌN: Ylando sinsinyẹn: Whenue mẹdaho etọn sunnu yin didesẹ sọn agun mẹ bo tọ́n sọn whégbè, jọja yọnnu de to nuhà dọ emi lọsu sọgan wá jai jẹ ylando sinsinyẹn mẹ.

^ huk. 62 ZẸẸMẸ YẸDIDE LẸ TỌN: Nukundiọsọmẹ: Dẹpẹ de hanú nado hodẹ̀ to whenue onọ̀ mayisenọ etọn to pinpọn ẹn.

^ huk. 65 ZẸẸMẸ YẸDIDE LẸ TỌN: Jidide: Dẹpẹ de hẹn oplọn mẹdetiti tọn etọn pọnte.

^ huk. 67 ZẸẸMẸ YẸDIDE LẸ TỌN: Họntọn lẹ: Kunnudetọ jọja de plọn nado nọ doawagun dọ emi yin Kunnudetọ.

^ huk. 69 ZẸẸMẸ YẸDIDE LẸ TỌN: Ylando sinsinyẹn: Jọja yọnnu de hẹn nugbo lọ zun edetiti tọn bo yí baptẹm.

^ huk. 71 ZẸẸMẸ YẸDIDE LẸ TỌN: Nukundiọsọmẹ: Dẹpẹ de yí adọgbigbo do basi zẹẹmẹ nuyise etọn lẹ tọn na onọ̀ etọn.