1. Adam na Eva va pandjara tjike, nu kwa kongorera ye?

OUṊE ngu ma sokutwapo omirari pokati kouwa nouvi? Indu Adam na Eva tji va rya komuti mbu yandja ondjiviro yokutjiwa ouwa nouvi, owo va raisa oukahu kutja kave nongamburiro mu Jehova na komirari vye. Owo va toorora okuritwapera omirari vyawo oveni vyouwa nouvi. (Gen. 3:22) Ripura uriri ohunga noviṋa mbi va pandjara. Owo va pandjara oupanga wawo kuna Jehova. Owo wina va pandjara ondjingonekero yokuhupa nga aruhe, nu va rumatisa ouvi nonḓiro kovanatje vawo. (Rom. 5:12) Ondando Adam na Eva ndji va toora ya eta omauzeu omengi.

2-3. (a) Omuhona ombondo Omuetiopi wa tjita vi indu Filipus tje mu zuvarisira? (b) Ozondaya zeṋe nḓu tu muna tjitwa papitisiwa, nu matu katara komapuriro yeṋe?

² Ongaro Adam na Eva ndji va raisa ya pangukire ku indji yomuhona ombondo Omuetiopi, Filipus kazuvarisa ko. Omuhona ombondo wa ri nondangi tjinene koviṋa Jehova na Jesus mbi ve mu tjitira nga tja papitisiwa tjimanga. (Oviung. 8:34-38) Indu tji twe riyandja ku Mukuru tjimuna omuhona ombondo ngo, na tu papitisiwa, eṱe tu raisa oukahu kutja tu nondangi ku imbi Jehova na Jesus mbi ve tu tjitira. Wina tu raisa kutja tu nongamburiro mu Jehova nokutja Eye ongu sokutwapo omirari vyouwa nouvi.

³ Ripura nozondaya nḓu tu muna tji ma tu karere Jehova! Ondaya imwe oyo ndji yokutja Jehova me ke tu pa avihe Adam na Eva mbi va pandjara, ndji mai kamburire mo okukahupa nga aruhe. Mena rongamburiro yetu mu Jesus Kristus,  Jehova u tu isira komauvi wetu nokutupa omeritjiviro omakohoke womomutima. (Mat. 20:28; Oviung. 10:43) Eṱe wina oweṱe orupa rweṱunḓu ra Jehova rovakarere mba yakurwa i Ye, nu mbe nomaundjiro omawa woruyaveze. (Joh. 10:14-16; Rom. 8:20, 21) Nandarire kutja tu muna ouwa mbo, tjiva mba tjiwa Jehova ve ivaiva okuhorera kotjihorera tjomuhona ombondo Omuetiopi. Ovikwaye mbi mape ya a vi ve tjaere okupapitisiwa? Nu owo mave tuurunga vi omauzeu ngu mape ya aye ve tjaere okutjita nao?

4-5. Omauzeu yeṋe omurumendu omutanda wena Avery nomukazendu omutanda wena Hannah ngu va muna?

⁴ Okuhina ongamburiro move omuini. Ovanene va Avery Ovahongonone va Jehova. Tate we omurumendu wotjihorera otjiwa ngu ṱakamisa eṱunḓu re nawa, nu omunene wombongo omupyuke. Posi yokutja Avery u tira okupapitisiwa. Omena ratjike? Eye u tja: “Ami mbi muna kutja hi me yenene okuungura nawa tjimuna Tate wandje.” Avery wina kaari nongamburiro mu ye omuini kutja ma yenenisa omerizirira ngu mape ya a kapewa moruyaveze. Eye wa tja: “Ami mba ri nemuma rokuningirwa okukumba komurungu wovandu, nokuyandja omahungi, poo okuhongorera otjimbumba tjokupita motjiungura tjokuzuvarisa.”

⁵ Hannah, wozombura 18, wa ri noviṋa mbyaa vi tjiti kutja aha kara nongamburiro mu ye omuini. Eye we kurisiwa i ovanene mbe karera Jehova. Nandarire kutja pa ri nao, eye aa keyakeya kutja mape ya a ha ṱakamisa omirari vya Jehova. Omena ratjike? Hannah ee rimunu kutja u nonḓengu yokehi tjinene. Povikando tjiva, eye aau momuinyo tjinene nga tjee rihihamisa omuini korutu mokunangarasi ongaro ye mai runduruka, posi yokutja oviṋa aavi ririre ko ovizeu. Eye wa tja: “Ami hina pu mba raera omundu oviṋa mbye tjiti, nandarire ovanene vandje.” Komurungu eye wa tja: “Ami ee munu kutja Jehova kamaa roro okundjiyakura otjomukarere we, mena roviṋa mbyee tjiti korutu rwandje.”

6. Otjikwaye tja tji tjaere Vanessa okupapitisiwa?

⁶ Oṋiṋikizire okuza komapanga. Vanessa, wozombura 22, wa tja: “Ami mba ri nepanga ewa tjinene ngu twa tjiwasana oure wozombura ape 10.” Posi yokutja, epanga ra Vanessa ndi kaari mu vatere kutja ma yenenise ondando ye yokupapitisiwa. Otjiṋa ho tja hihamisa Vanessa tjinene. Eye wa tja: “Tjiri ouzeu kwami okutjita oupanga, nu ee rikende kutja tji mba isa epanga randje ndo, hi me kamuna epanga rarwe roposengo tjimuna ndo.”

7. Omukazendu omutanda wena Makayla a tira tjike, nu omena ra ye?

⁷ Okutira okuzunḓa. Makayla wa ri nozombura 5 indu omuṱena kwe omunene tja  kondwa kombongo. Otja tje kuru, eye wa muna omuano ovitjitwa vyomuṱena kwe mu vya hihamisa ovanane ve. Makayla wa tja: “Ami ee tira kutja tji mba papitisiwa, mape ya e tjiti ondataziro nekondwa kombongo, nu otjiṋa ho matji eta omihihamo omingi kovanene vandje.”

8. Omurumendu omutanda wena Miles aa tira tjike?

⁸ Okutira okupirukirwa. Tate wa Miles nomukazendu we ve karera Jehova, posi yokutja mama we ka Muhongonone wa Jehova. Miles wa tja: “Ami mba kara puna mama wandje oure wozombura 18, nu ee tira okumuraera kutja mbi vanga okupapitisiwa. Mba muna ongaro mama ndja raisa indu tate tja rira Omuhongonone wa Jehova. Kunao ee tira kutja ma tjiti nao kwami wina.”

9. Ovikwaye mbi mape ya otjiti, indu tji we rihongo ohunga nomuretima norusuvero rwa Jehova?

⁹ Adam na Eva va toorora okuhina okukarera Jehova mena rokutja kavari norusuvero orupame kuna Ye. Nandarire kutja pa ri nao, Jehova we ve yandjera kutja ve hupe orure kokutja ve kare novanatje, nu ve toorore kutja mave kurisa vi ovanatje vawo mbo. Omukambo wokurinana oveni Adam na Eva mbu va toora, tjimanga wa raisa oukahu kutja vari omayova. Omuatje wawo omuzandu omutenga wa zepa omwangu we, nu otja oruveze tja ru kayenda ovandu avehe va uta okutjita ozondjito ozombi nokuripurira ku wo oveni. (Gen. 4:8; 6:11-13) Nungwari, Jehova wa ri nondando yokuyama ozondekurona azehe za Adam na Eva nḓe vanga okumukarera. (Joh. 6:38-40, 57, 58) Otja tji mo rihongo ovingi ohunga nomuretima norusuvero rwa Jehova, orusuvero rwoye ku Ye o pu maru kurire ko. Ove mape ya ovanga okunakaura ondando Adam na Eva ndji va tjita, nu oriyandja omuini ku Jehova.

10. Ongwaye okuripurira oukoto kEpsalme 19:7 tji mari ku vatere okukarera Jehova?

¹⁰ Kayende komurungu okurihonga ohunga na Jehova. Otja tji mo rihongo ovingi ohunga na Jehova, mo utu okukara nongamburiro yomasa yokutja ove mo yenene okumukarera nondoṋeno. Avery, ngwa tamunwa rukuru, wa tja: “Ami mba hara ongamburiro mwami omuini, mokulesa nokuripurira oukoto  ohunga nomakwizikiro nge ri mEpsalme 19:7.” (Lesa.) Indu Avery tja muna omuano Jehova ma yenenisa omakwizikiro we ngo, orusuvero rwe ku Mukuru rwa harera ko omasa. Orusuvero rwetu ku Mukuru ka ru tupe ongamburiro uriri, nungwari wina ru tu vatera kutja atu ha tjiti oviṋa mbi ha tjata ku Mukuru nokutupa onḓero yokumukarera. Hannah, ngwa tamunwa rukuru, wa tja: “Okupitira momakonḓononeno nomalese wandje wOmbeibela, mba kamuna kutja tji me ri hihamisa omuini korutu mbi hihamisa Jehova wina.” (1 Petr. 5:7) Hannah wa rira ‘omuyenenise waindi embo.’ (Jak. 1:22) Nu kwa kongorera tjike? Eye wa tja: “Indu tji mba muna kutja okupuratena ku Jehova kwe ndji vatera, ami mba uta okumusuvera tjinene. Nai mbi nongamburiro yokutja Jehova aruhe me ndji hongorere po tji me hepa ombatero ye.” Hannah wa yenena okuisa ongaro yokurihihamisa omuini korutu. Eye we riyandja ku Jehova na papitisiwa.

11. Vanessa wa tjita tjike kutja ma kare nomapanga omawa, nu matu rihongere kotjike?

¹¹ Toorora omapanga woye nongengezero. Vanessa, ngwa tamunwa rukuru, wa kamuna kutja epanga re aari mu tjaere okukarera Jehova. Kunao eye wa teya oupanga wawo mbo. Posi yokutja Vanessa wa tjita ovingi kombanda yanao. Eye wa kondja nomasa okutjita omapanga omape mombongo. Eye u tja otjihorera tja Noa neṱunḓu re tje mu vatera. Venessa wa tja: “Owo va ri mokati kovandu mbe hina va suverere Jehova, posi yokutja owo va ri noupanga ouwa otjeṱunḓu.” Kombunda yombapitisimo ye, Vanessa wa rira omukandjira. Eye nai u tja: “Ihi tje ndji vatera kutja mbi tjite omapanga omawa mombongo na wina mozombongo zarwe.” Ove wina mo yenene okutjita omapanga omawa indu tji mo kara norupa okuura motjiungura Jehova tje tu pa.—Mat. 24:14.

12. Ondira iṋe Adam na Eva ndji ve hina va ri nayo, nu kwa kongorera tjike?

¹² Rihonga okukara nondira osemba. Okutira kaaruhe tje rira otjiṋa otjivi. Otjotjihorera, eṱe matu sokukara nondira yokuhinokuvanga okuhihamisa Jehova. (Eps. 111:10) Andakuzu Adam na Eva va ri nondira ndjo, owo katjave pirukira Jehova. Nungwari owo ve mu pirukira. Tji va za nokutjita nao,  omeho wawo ya paturuka, kunao owo ve ri muna kutja va rire ovanouvi. Owo aave yenene okurumatisa ouvi nonḓiro kovanatje vawo uriri. Mena rokutja owo va muna kutja va zunḓa, owo va ṱohoṋi kutja ve ri muzu nu ve rinambera.​—Gen. 3:7, 21.

13-14. (a) Otja ku 1 Petrus 3:21, ongwaye tji tu ha sokutira okukoka? (b) Omapu yeṋe ngu tu nawo yokusuvera Jehova?

¹³ Nandarire kutja tu sokukara nondira yokuhinokuvanga okuhihamisa Jehova, eṱe ka tu sokutira okukoka. Jehova wa tjita kutja tu kamune omuinyo waaruhe. Indu tji twa tjiti ouvi nu atu ri tanaura tjiri, Jehova me tu isire ozongatukiro zetu nḓo. Eye me tu isire mena rongamburiro yetu motjisuta tjonguturiro tjOmuna we. Omuano umwe omunanḓengu mbu tu raisa ongamburiro yetu omokuyandja omuinyo wetu ku Mukuru nokupapitisiwa.​—Lesa 1 Petrus 3:21.

¹⁴ Eṱe tu nomapu omengi ngu matu sokusuverera Jehova. Eye ke tu pe oviṋa oviwa mbi tu yorokera eyuva arihe uriri, nungwari wina u tu honga ouatjiri ohunga na Ye omuini nozondando ze. (Joh. 8:31, 32) Eye we tupa ombongo yOvakriste okutuhongorera po nokutuvatera. Eye u tu vatera okutjinda omauzeu wetu nai, nu we tupa omaundjiro wokukahupa nga aruhe mongaro ombwa. (Eps. 68:19; Omavan. 21:3, 4) Indu tji matu ripurire oukoto koviṋa avihe Jehova mbye tu tjitira okuturaisira kutja we tu suvera, imbi vi tjita kutja tu mu suvere. Nu indu tji twa suvere Jehova, eṱe tu kara noumune ouwa ohunga nondira. Eṱe tu tira okuhihamisa Ingwi ngu twa suvera nomasa.

15. Makayla wa nakaura vi omeripura wokutira okuzunḓa?

¹⁵ Makayla, ngwa tamunwa rukuru, wa yenena okunakaura omeripura wokutira okuzunḓa indu tja tjiwa nawa kutja Jehova u isira. Eye wa tja: “Mba muna kutja atuhe kaweṱe ohomonena nu matu kara pokutjita ozondataiziro. Posi yokutja wina mba uta okuzuva kutja Jehova we tu suvera nu me tu isire mena rotjisuta tjonguturiro.” Orusuvero rwe ku Jehova rwe mu hinga kutja me riyandje omuini ku ye nu ma papitisiwe.

16. Miles wa vaterwa vi okutuurunga omapirukiro?

¹⁶ Miles, ngwaa tira kutja mama we ma pirukire ondando ye yokuvanga okupapitisiwa, wa ningira ombatero komutarere worukondwa. Miles wa tja: “Omutarere worukondwa wina we kurira mongaro tjimuna oyandje, omunene we umwe kaari Omuhongonone wa Jehova. Eye we ndji vatera kutja mbi vatere mama okuzuva kutja owami omuini ngu me vanga okupapitisiwa nungwari ka tate ngu me ndji ṋiṋikiza okutjita nao.” Ina ya Miles kaari nohange nondando ye ndjo. Otja oruveze tjaaru kayenda, eye aa sokutjinda mondjuwo ya ina, posi yokutja wa kakatera kondando ye ndjo. Komurungu eye wa tja: “Okurihonga ohunga noviṋa oviwa Jehova mbye ndji tjitira, kwe ndji ṱuna tjinene. Indu tjee ripura oukoto ohunga notjisuta tjonguturiro tja Jesus, mba muna kutja Jehova we ndji suvera tjinene. Okuripurira kotjiṋa ho  kwe ndji hinga kutja mbi riyandje ku Jehova nu mbi papitisiwe.”

17. Atuhe matu yenene okuraisa ye?

¹⁷ Indu Eva tja rya otjihape komuti motjikunino tja Eden, eye wa nakaura Ihe. Indu Adam tje ri kuta kuna Eva, wa raisa kutja ke nondangi koviṋa avihe oviwa Jehova mbye mu tjitira. Eṱe atuhe matu yenene okuraisa kutja ka tu ri tjimuna Adam na Eva, nungwari tu nondangi koviṋa avihe Jehova mbye tu tjitira. Indu tji matu papitisiwa, tu raisira Jehova kutja eye ongu nousemba wokututwapera omirari vyouwa nouvi. Wina tu raisa orusuvero nongamburiro mu Tate wetu.

18. Ove mo yenene vi okukara nondoṋeno mokukarera Jehova?

¹⁸ Kombunda yombapitisimo matu sokukayenda komurungu okuhupa otja komirari vya Jehova eyuva arihe, nungwari ka ku hupa otja kombango yetu. Ovakarere va Mukuru omangete ve hupa momuano mbo. Ove mo yenene okukara tjimuna wo indu tji wa kayenda komurungu okukonḓonona nokuzuva nawa Embo ra Mukuru, okukara pu novakambure ovakweṋu tjinene, nokukondja okuraera varwe imbi mbi we rihonga ohunga na Tate woye worusuvero. (Hebr. 10:24, 25) Indu tji mo tjiti ozondando, puratena koumune wa Jehova okupitira mEmbo re notjira tje. (Jes. 30:21) Nu mo kara nondoṋeno mu avihe mbi mo tjiti.—Omiano 16:3, 20.

19. Mo sokukayenda komurungu okutjiwa ye, nu omena ratjike?

¹⁹ Indu tji mo kayenda komurungu okutjiwa ouwa mbu u muna okuza komirari vya Jehova, orusuvero rwoye ku ye na komirari vye ma ru kurire ko. Okuzambo oviṋa avihe Satan mbi ma vanga okukupukisa navyo kamaa vi kutjaere okukarera Jehova. Ozombura eyovi okuzira mba, ove mokamuna kutja ondando yoye yokupapitisiwa ya ri ondando osemba semba ndji wa tjita!