1. Xana Adamu na Evha va lahlekeriwe hi yini naswona ku ve byihi vuyelo bya kona?

XANA u ehleketa leswaku i mani loyi a faneleke a veka milawu ya leswi nga swinene ni leswo biha? Loko Adamu na Evha va dya mbhandzu eka murhi wo tiva leswi nga swinene ni leswo biha, va swi veke erivaleni leswaku a va n’wi tshembi Yehovha swin’we ni milawu yakwe. Va hlawule ku tivekela milawu ya vona eka leswinene ni leswo biha. (Gen. 3:22) Ehleketa hileswi va lahlekeriweke hi swona. Va lahlekeriwe hi vuxaka bya vona na Yehovha. Va tlhele va lahlekeriwa hi lunghelo ro hanya hilaha ku nga heriki naswona va hundzisele xidyoho ni rifu eka vana va vona. (Rhom. 5:12) Xiboho xa Adamu na Evha xi vange ku xaniseka.

2-3. (a) Xana mutsheniwa wa Muetiyopiya u angule njhani loko Filipi a n’wi chumayela? (b) I mikateko yihi leyi hi yi kumaka loko hi khuvuriwa naswona i swivutiso swihi leswi hi nga ta swi hlamula?

² Xiya ku hambana exikarhi ka ndlela leyi Adamu na Evha va tikhomeke ha yona ni ndlela leyi mutsheniwa wa Muetiyopiya a anguleke ha yona loko Filipi a n’wi chumayela. Mutsheniwa a a swi tlangela swinene leswi Yehovha na Yesu va n’wi endleleke swona lerova a khuvuriwa hi ku hatlisa. (Mint. 8:34-38) Loko hi nyiketela vutomi bya hina eka Xikwembu kutani ku fana ni mutsheniwa hi khuvuriwa, hi va hi kombisa leswaku hi tlangela leswi Yehovha na Yesu va hi endleleke swona. Hi tlhela hi kombisa leswaku hi tshemba Yehovha ni ku xiya leswaku hi yena ntsena loyi a faneleke a veka milawu ya leswi nga swinene ni leswo biha.

³ Ehleketa hi mikateko leyi hi yi kumaka loko hi tirhela Yehovha! Yin’wana ya mikateko leyi hi nga ta hetelela hi yi kuma hi leswaku Yehovha u ta hi nyika swilo hinkwaswo leswi lahlekeleke Adamu na Evha, ku katsa ni lunghelo ro hanya hilaha ku nga heriki. Hikwalaho ka ripfumelo leri hi nga na rona eka Yesu Kreste,  Yehovha u hi rivalela swidyoho swa hina ni ku hi endla hi va ni ripfalo leri baseke. (Mat. 20:28; Mint. 10:43) Hi tlhela hi va xiphemu xa ndyangu wa Yehovha wa malandza lama a ma amukelaka lama nga ni vumundzuku lebyinene. (Yoh. 10:14-16; Rhom. 8:20, 21) Hambileswi ku nga ni mikateko leyi hi yi vonaka, van’wana lava dyondzeke hi Yehovha va kanakana ku landzela xikombiso xa mutsheniwa wa Muetiyopiya. I yini lexi va sivelaka ku khuvuriwa? Va nga swi hlula njhani swiphiqo sweswo?

4-5. Hi swihi swiphiqo leswi Avery na Hannah va veke na swona?

⁴ Ku titwa u nga faneleki. Vatswari va Avery i Timbhoni ta Yehovha. Tata wakwe u ni ndhuma leyinene yo va tatana lonene ni ku va nkulu loyi a hisekaka. Kambe Avery a a nga swi lavi ku khuvuriwa. Hikwalaho ka yini? U ri: “A ndzi ehleketa leswaku a ndzi nga ta swi kota ku fana na tatana.” Nakambe Avery a ehleketa leswaku a nga ta swi kota ku hetisisa vutihlamuleri lebyi a ta va na byona hi ku famba ka nkarhi. U ri: “A ndzi chava ku khongela emahlweni ka vanhu, ku nyikela mbulavulo kumbe ku rhangela ntlawa ensin’wini.”

⁵ Hannah, loyi a nga ni malembe ya 18, a a titwa a nga faneleki. U kurisiwe hi vatswari lava tirhelaka Yehovha. Nilokoswiritano, a a ehleketa leswaku a nga ta swi kota ku hanya hi milawu ya Yehovha. Hikwalaho ka yini? Hannah a titwa a nga pfuni nchumu. Mikarhi yin’wana a a titwa a a ri ni gome swinene lerova a tivavisa hi vomu. U ri: “A ndzi byelanga munhu leswi ndzi tiendleke swona hambi ku ri vatswari va mina naswona a ndzi ehleketa leswaku Yehovha a nge swi lavi leswaku ndzi va nandza wakwe hikwalaho ka leswi a ndzi ri karhi ndzi tiendla swona.”

6. I yini lexi a xi sivela Vanessa ku khuvuriwa?

⁶ Ku kuceteriwa hi vanghana. Vanessa loyi a nga ni malembe ya 22 u ri, “A ndzi ri na munghana loyi hi veke vanghana malembe yo tala.” Hambiswiritano, munghana wa Vanessa a nga n’wi seketelanga Vanessa loko a lava ku fikelela pakani yakwe yo khuvuriwa. Sweswo swi vavise Vanessa, u ri: “A swi ndzi tikela ku kuma vanghana naswona a ndzi vilerisiwa hileswaku loko ndzo herisa vunghana bya hina a ndzi nge he vi na munghana.”

7. I yini leswi Makayla a swi chava naswona hikwalaho ka yini?

⁷ Ku chava ku endla xidyoho. Loko Makayla a ri ni malembe ya ntlhanu, buti wakwe u susiwile. Loko a ri karhi a kula, u xiye ndlela leyi vatswari vakwe a va ri ni gome ha yona hikwalaho ka swiendlo swa buti wa yena. Makayla u ri: “A ndzi chava leswaku loko ndzo khuvuriwa ivi ndzi endla xidyoho ndzi ta susiwa evandlheni naswona sweswo a swi ta dyisa vatswari va mina mbitsi.”

8. I yini leswi Miles a swi chava?

 ⁸ Ku chava ku kanetiwa. Tata wa Miles na mana wakwe loyi a nga riki wa ngati a va tirhela Yehovha, kambe mana wakwe a nga ri Mbhoni. Miles u ri: “A ndzi tshama na Manana ku ringana malembe ya 18 naswona a ndzi chava ku n’wi byela leswaku a ndzi lava ku khuvuriwa. Ndzi vone ndlela leyi a anguleke ha yona loko Tatana a va Mbhoni. A ndzi chava leswaku u ta ndzi xanisa.”

9. I yini leswi nga ta endleka loko u dyondza hi ku lehisa mbilu ni rirhandzu leri Yehovha a nga na rona?

⁹ Adamu na Evha va hlawule ku nga n’wi tirheli Yehovha hikuva va tsandzeke ku hlakulela rirhandzu lerikulu eka yena. Hambiswiritano, Yehovha u va pfumelele ku hanya nkarhi wo leha leswaku va va ni vana ni ku vekela vana va vona milawu. Vuyelo lebyi veke kona hi leswi Adamu na Evha va hlawuleke ku hanya handle ko fumiwa hi Yehovha byi swi kombise hi ku hatlisa leswaku a va ri swiphukuphuku. Jaha ra vona ro sungula ri dlaye makwavo wa rona loyi a nga ri na nandzu naswona hi ku famba ka nkarhi madzolonga swin’we ni vutianakanyi swi hundzuke tshamelo maxelo endyangwini wa vanhu. (Gen. 4:8; 6:11-13) Hambiswiritano, Yehovha a ri ni ndlela yo ponisa vana va Adamu na Evha lava lavaka ku n’wi gandzela. (Yoh. 6:38-40, 57, 58) Loko u ri karhi u dyondza hi ku lehisa mbilu ni rirhandzu leri Yehovha a nga na rona, u ta ya u n’wi rhandza swinene. U ta papalata xihoxo lexi endliweke hi Adamu na Evha kutani u tinyiketela eka Yehovha.

10. Ku anakanyisisa hi Pisalema 19:7 swi nga ku pfuna njhani leswaku u tirhela Yehovha?

¹⁰ Yana emahlweni u dyondza hi Yehovha. Loko u ya u dyondza hi Yehovha u ta ya u swi xiya leswaku u nga swi kota ku n’wi tirhela hi ku tshembeka. Avery, loyi a boxiweke eku sunguleni u ri: “Ndzi sungule ku swi xiya leswaku ndzi nga swi kota ku tirhela Yehovha loko ndzi hlaya ni ku anakanyisisa hi xitshembiso lexi kumekaka eka Pisalema 19:7.” (Hlaya) Loko Avery a vona ndlela leyi Yehovha a xi hetisiseke ha yona xitshembiso xexo, u ye a n’wi rhandza swinene. Ku rhandza Yehovha swi hi pfuna ku vona leswaku hi nga swi kota ku n’wi tirhela swi tlhela swi hi pfuna ku papalata ku endla swilo leswi  nga n’wi tsakisiki ni ku endla leswaku hi navela ku n’wi tirhela. Hannah, loyi a boxiweke eku sunguleni u ri: “Loko ndzi hlaya ni ku dyondza Bibele, ndzi sungule ku swi xiya leswaku loko ndzi tivavisa, ndzi vavisa na Yehovha.” (1 Pet. 5:7) Hannah u ve ‘muendli wa rito ra Xikwembu.’ (Yak. 1:22) Ku ve ni vuyelo byihi? U ri: “Loko ndzi vona ndlela leyi ku yingisa Yehovha swi ndzi vuyeriseke ha yona, swi endle leswaku ndzi n’wi rhandza swinene. Sweswi ndza tiyiseka leswaku Yehovha u ta tshama a ri karhi a ndzi kongomisa loko ndzi lava ku pfuniwa.” Hannah u tshike ku tivavisa. U tinyiketele eka Yehovha kutani a khuvuriwa.

11. I yini leswi Vanessa a swi endleke leswaku a kuma vanghana lavanene naswona hi nga dyondza yini eka swona?

¹¹ Hlawula vanghana hi vutlhari. Vanessa, loyi ku vulavuriweke ha yena eku sunguleni, u xiye leswaku munghana wakwe a n’wi sivela ku tirhela Yehovha. Hikwalaho, u tseme vunghana bya vona. Kambe Vanessa u endle swo tlula sweswo. U tirhe hi matimba leswaku a kuma vanghana van’wana evandlheni. U vula leswaku xikombiso xa Nowa ni ndyangu wakwe xi n’wi pfunile. U ri: “A va rhendzeriwe hi vanhu lava a va nga n’wi rhandzi Yehovha kambe va swi kotile ku va nyandza yin’we tanihi vanghana.” Vanessa u ve phayona endzhaku ka loko a khuvuriwile. Sweswi u ri, “Sweswo swi ndzi pfunile leswaku ndzi kota ku kuma vanghana lavanene evandlheni ra ka hina ni le mavandlheni man’wana.” Na wena u nga swi kota ku kuma vanghana lavanene loko u endla leswi u nga swi kotaka entirhweni lowu Yehovha a hi aveleke wona.—Mat. 24:14.

12. Hi kwihi ku chava loku Adamu na Evha a va nga ri na kona naswona ku ve ni vuyelo byihi?

¹² Dyondza ku va ni langutelo lerinene hi ku chava. Ku chava kun’wana i kunene eka hina. Hi xikombiso, hi fanele hi chava ku twisa Yehovha ku vava. (Ps. 111:10) Loko Adamu na Evha a va ri ni muxaka wolowo wa ku chava, a va ta va va nga n’wi xandzukelanga Yehovha. Kambe va xandzukile. Endzhaku ka sweswo, mahlo ya vona ma pfulekile, leswi vulaka leswaku va sungule ku swi vona leswaku va dyohile. A va ta hundzisela xidyoho ni rifu ntsena eka vana va vona. Leswi a va swi xiya leswaku va tlule nawu wa Xikwembu, va khome hi tingana  hileswi a va nga ambalanga kutani va tifunengeta.—Gen. 3:7, 21.

13-14. (a) Hi ku ya hi 1 Petro 3:21, hikwalaho ka yini hi nga fanelanga hi chava rifu hi ndlela leyi hundzeletiweke? (b) Hi ni swivangelo swihi swo rhandza Yehovha?

¹³ Loko hi ri karhi hi chava ku twisa Yehovha ku vava, a hi fanelanga hi chava rifu hi ndlela leyi hundzeletiweke. Yehovha u endle ndlela ya leswaku hi kuma vutomi lebyi nga heriki. Loko hi endla xidyoho kutani hi hundzuka, Yehovha u ta hi rivalela swidyoho swa hina. U ta hi rivalela hikwalaho ka ripfumelo ra hina eka xitlhavelo xa nkutsulo xa N’wana wakwe. Ndlela ya nkoka swinene yo kombisa ripfumelo i ku nyiketela vutomi bya hina eka Xikwembu hi tlhela hi khuvuriwa.—Hlaya 1 Petro 3:21.

¹⁴ Hi ni swivangelo swo tala swo rhandza Yehovha. U hi nyika swilo leswinene leswi hi tiphinaka ha swona siku ni siku a tlhela a hi dyondzisa ntiyiso malunghana na yena ni swikongomelo swakwe. (Yoh. 8:31, 32) U hi nyike vandlha ra Vukreste leswaku ri hi kongomisa ni ku hi seketela. Sweswi u hi pfuna ku tiyisela swiphiqo swa hina ni ku hi nyika ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki ehansi ka swiyimo leswi hetisekeke enkarhini lowu taka. (Ps. 68:19; Nhlav. 21:3, 4) Loko hi anakanyisisa hileswi Yehovha a hi endleleke swona ku kombisa leswaku wa hi rhandza, hi susumeteleka ku n’wi rhandza. Loko hi rhandza Yehovha, hi dyondza ku va ni langutelo lerinene hi ku chava. Hi chava ku vavisa Loyi hi n’wi rhandzaka swinene.

15. Xana Makayla u hlule ku chava ku endla xidyoho hi ndlela yihi?

¹⁵ Makayla, loyi a boxiweke eku sunguleni, u hlule ku chava ku endla xidyoho loko a twisisa ndlela leyi Yehovha a rivalelaka ha yona. U ri: “Ndzi sungule ku xiya leswaku hinkwerhu a hi hetisekanga naswona hi endla swihoxo. Kambe ndzi tlhele ndzi twisisa ku Yehovha wa hi rhandza naswona u ta hi rivalela exisekelweni xa gandzelo ra nkutsulo.” Rirhandzu rakwe eka Yehovha ri n’wi endle a tinyiketela kutani a khuvuriwa.

16. I yini leswi pfuneke Miles leswaku a hlula ku chava ku kanetiwa?

¹⁶ Miles, loyi a a chava leswaku mana wakwe u ta n’wi xanisa hileswi a a lava ku khuvuriwa, u kombele switsundzuxo eka mulanguteri wa muganga. Miles u ri: “Mulanguteri wa muganga loyi a kurisiweke hi Tatana la nga mbhoni ni Manana la nga ri ki mbhoni. U ndzi pfune ndzi ehleketa hileswi ndzi nga swi byelaka Manana leswaku a ta twisisa leswaku ku khuvuriwa a ku ri xiboho xa mina nileswaku Tatana a hi yena loyi a a ndzi sindzisaka ku endla tano.” Mana wa Miles a swi n’wi tsakisanga sweswo. Eku heteleleni, Miles u boheke ku rhurha ekaya kambe a nga xi cincanga xiboho xakwe. U ri: “Ku dyondza hi swilo leswinene leswi Yehovha a ndzi endleleke swona swi ndzi khumbe mbilu. Loko ndzi anakanyisisa hi vuenti hi gandzelo ra nkutsulo ra Yesu, ndzi kote ku xiya ndlela leyi Yehovha a ndzi rhandzaka ha yona. Sweswo swi ndzi susumetele ku tinyiketela eka Yehovha kutani ndzi khuvuriwa.”

17. Hi rihi lunghelo leri hi nga na rona?

¹⁷ Loko Evha a dya mbhandzu eka murhi lowuya wa le Edeni, u fularhele Tata wakwe. Loko Adamu a landzela Evha kutani a dya, u kombise leswaku a a nga swi tlangeli swilo hinkwaswo leswinene leswi Yehovha a n’wi endleleke swona. Hinkwerhu hi ni lunghelo ro kombisa leswaku a hi fani na vona Adamu na Evha, ha swi tlangela swilo hinkwaswo leswi Yehovha a hi endleleke swona. Hi kombisa leswaku hi tshemba Yehovha loko hi khuvuriwa nileswaku u ni mfanelo yo hi vekela milawu ya leswinene ni leswo biha. Hi kombisa leswaku ha n’wi rhandza ni ku n’wi tshemba Tata wa hina.

18. I yini lexi nga ku pfunaka leswaku u kota ku tirhela Yehovha?

¹⁸ Ntlhontlho lowu hi nga na wona endzhaku ka ku khuvuriwa, i ku hanya hi milawu ya Yehovha siku ni siku, ku nga ri ya hina. Malandza yo tala ya Xikwembu ya endla tano. Na wena u nga fana na vona loko u ya emahlweni u tikarhatela ku twisisa Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele, u tihlanganisa ni vamakwerhu nkarhi na nkarhi naswona u hisekela ku byela van’wana leswi u swi dyondzeke hi Tata wa wena wa rirhandzu. (Hev. 10:24, 25) Loko u endla swiboho, landzela nkongomiso lowu Yehovha a ku nyikaka wona hi ku tirhisa Rito rakwe ni nhlengeletano yakwe. (Esa. 30:21) Kutani hinkwaswo leswi u swi endlaka swi ta humelela.—Swiv. 16:3, 20.

19. U fanele u hambeta u xiya yini naswona hikwalaho ka yini?

¹⁹ Loko u hambeta u xiya ndlela leyi u vuyeriwaka ha yona eka nkongomiso wa Yehovha, u ta ya u n’wi rhandza swinene ni milawu yakwe. Kutani a xi kona lexi Sathana a nga xi endlaka leswaku a ku sivela ku tirhela Yehovha. Tivone eka malembe ya gidi lama taka. Hi nkarhi wolowo u ta swi vona leswaku xiboho xa wena xa ku khuvuriwa, a ku ri xiboho lexinene ngopfu lexi u tshameke u xi endla!