Skip to content

Skip to table of contents

DILONGI 10

Mbi bi Kuphutula Mbusa Mwingi Yibika Kubotama?

Mbi bi Kuphutula Mbusa Mwingi Yibika Kubotama?

‘Filipi ayi dibakala mwisi Etiopi, bawu babwadi bakuluka mu nlangu, bosi Filipi wumbotika.’MAVANGA 8:38.

NKUNGA 52 Kukivana mu Buklisto

MAMBU TWANLONGUKA *

1. Mbi Adami ayi Eva bazimbisa, ayi mambu mbi mayiza monika?

NANI ngye zebi widi nswa wu kutsikika minsiku mu matedi mamboti ayi mambi? Mu thangu Adami ayi Eva badya dikundi di kuzabila mamboti ayi mambi, bawu bamonisa mu mavanga mawu ti babayisa Yave ayi zithwadusulu zyandi. Bawu basola kutsikika minsiku miawu veka mu matedi mamboti ayi mambi. (Ngenesi 3:22) Bo bavanga mawu, bawu bazimbisa kikundi kiawu na Yave, bazimbisa mvandi lwaku lu kuzinga mvu ka mvu ayi batambikisa bana bawu disumu ayi lufwa. (Loma 5:12) Makani Adami ayi Eva babaka matwadisa ziphasi ziwombo mu nkunu woso.

Bo kayiza kikinina Yesu mu luzingu lwandi, dibakala mwisi Etiopi wutomba kubotama mu thinu (Tala bitini bi matangu 2-3)

2-3. (a) Mambu mbi mwisi Etiopi kavanga mu thangu Filipi kanlonga? (b) Lusakumunu mbi tumbaka befu kubotama, ayi byuvu mbi twanlonguka mu dilongi adidi?

2 Makani dibakala mwisi Etiopi kabaka diswasana madi na makani Adami ayi Eva babaka. Mwisi Etiopi wutonda beni mu mambu Yave ayi Yesu bamvangila, diawu mu thinu kabotimina. (Mavanga 8:34-38) Mu thangu tukivana kwidi Nzambi ayi kubotama, buka bo buvangila mwisi Etiopi, befu tummonisanga ti tumvutula matondo mu mambu moso Yave ayi Yesu ba tuvangilanga. Ayi yidi phila yi kumonisina ti twidi lufyatu kwidi Yave ayi tunkikinina ti nandi to fweni kutsikika zithumu mu matedi mamboti ayi mambi.

3 Yindula lusakumunu loso tumbakanga bo tukivana kwidi Yave ayi tumbotama! Nandi wukanikisa kutuvana byuma byoso Adami ayi Eva bazimbisa, kubunda mvandi lwaku lu kuzingu mvu ka mvu. Mu kibila ki kiminu twidi mu Yesu Klisto, Yave wunlemvukilanga masumu mitu ayi wutuvananga kilunzi kimboti. (Matai 20:28; Mavanga 10:43) Befu tunkwiza kotanga mvandi mu dikabu Dyandi dyala sakumunu mu bilumbu binkwiza. (Yoane 10:14-16; Loma 8:20, 21) Kheti mu lusakumunu beni, bankaka bazebi Yave bammanganga kulandakana kifwani ki mwisi Etiopi. Mambu mbi malenda kuba vutula mbusa mu makani matedi kubotama? Ayi bwidi balenda nungina mawu?

MAMBU MBI MAMVUTULANGA BANKAKA MBUSA MWINGI KUBOTAMA?

Mambu mamvutulanga bankaka mbusa mu makani ma kubotama

Kukhambu ku lufyatu (Tala bitini bi matangu 4-5) *

4-5. Mambu mbi maphasi Avery ayi Hannah bavyokila?

4 Kukhambu ku lufyatu. Matata ma Avery badi Zimbangi zi Yave. Tat’andi widi nkulutu wu kimvuka ayi baboso bankwitukanga zikhadulu zyandi zimboti. Nandi wummonisanga luzolo kwidi bana bandi. Kheti bobo, Avery wuvutuka mbusa mu makani kaba ma kubotama. Kibila mbi? Nandi wutuba: “Yaba mwena ti yilendi nunga ko kuba mutu wumboti dedi tat’ama.” Avery kasa ba ko lufyatu ti nandi kalenda nunga kukyeba biyeko kalenda tambula kuntwala. Nandi wubwela tuba: “Minu yaba mona boma kuvanga nsambu vantwala batu bawombo, kuvanga dilongi mu kimvuka, voti kuba ntwadisi mu dingumba di kubasika mu kisalu ki kusamuna.”

5 Hannah, widi 18 di mimvu, mvandi kasa ba ko beni lufyatu. Nandi wuyonzukila mu myoko mi matata mandi badi Zimbangi zi Yave. Vayi kheti bobo, kasa ba ko lufyatu ti kalenda nunga kuzingila mu minsiku mi Yave. Kibila mbi? Hannah waba kuyitadilanga mu phila yimbi. Khumbu zinkaka nandi waba kuyilwekanga naveka mu kibila ki kyunda kiwombo kaba banga. Nandi wutuba: “Yibasa kambanga ko ni mutu mambu yaba vanganga, ni matata mami. Mu kibila ki mambu yaba vanganga, yiba yindulanga ti Yave kabasa tomba ko minu yiba kisadi kyandi.”

Ziphukumunu zi bakundi (Tala lutangu 6) *

6. Mbi bivanga Vanessa kabika kubotama?

6 Ziphukumunu zi bakundi. Vanessa widi 22 di mimvu wutuba: “Minu yiba nkundi wumweka yaba luta zolanga mu mimvu miwombo.” Vayi nkundi’andi beni kasa kunsadisa ko kubaka makani ma kubotama. Nandi wuzaba ti mwingi kabotama kafweti bika kudyata yandi. Nandi wutuba: “Mu minu phasi beni kuvanga kikundi. Ayi yiba beni boma bila yaba mwena ti yilendi bwe baka ko nkundi wunkaka buka nandi.”

Boma bu kubwa mu disumu (Tala lutangu 7) *

7. Mbi Makayla kaba mona boma, ayi kibila mbi?

7 Boma bu kubwa mu disumu. Makayla wuba mimvu mitanu bo khomb’andi yi nkulutu bamvayikisa mu kimvuka. Bo kaba konzuka, nandi wumona bwidi matata mandi babela kyunda mu kibila ki mambu khomb’andi kavanga. Nandi wutuba: “Minu yaba monanga beni boma bu kubotama, bila yilenda bwa mu disumu dingolo, ayi kuvayikusu mu kimvuka. Mawu malenda twadisa kyunda kwidi matata mami.”

Boma bu batu (Tala lutangu 8) *

8. Boma mbi Miles kaba?

8 Boma bu batu. Tata ayi nkazi tat’andi na Miles badi Zimbangi zi Yave, vayi mam’andi kasi ko Mbangi yi Yave. Miles wutuba: “Minu yizinga na mam’ami mu 18 di mimvu, ayi yiba beni boma bu kunzambikisa makani mami ma kubotama. Bila yimona mambu mambi kavangila tat’ami bo kayiza ba Mbangi yi Yave. Yiba boma mu mambu kalenda kuphangila.”

BWIDI BU KUNUNGINA MAMBU BENI?

9. Mbi bilenda monika ngye kubwela longuka phila Yave kammonisinanga luzolo ayi mvibudulu?

9 Adami ayi Eva babika kusadila Yave, kibila basa kuna ko luzolo lungolo mu nandi. Kheti bobo, Yave wubabika bazinga ayi babuta bana, ayi mvandi basola baveka mu phila balenda konzudila bana bawu. Makani ma Adami ayi Eva ma kubika landakana minsiku mi Yave mamonisa bumvungisi bawu baba. Mwan’awu wutheti wuvonda khomb’andi, ayi buvyokila thangu, batu va ntoto bayiza ba beni buphunya ayi lungundayi. (Ngenesi 4:8; 6:11-13) Kheti bobo, Yave wumona phila yinkaka yi kuvukisila bana boso ba Adami ayi Eva baba tomba kunsadila. (Yoane 6:38-40, 57, 58) Bo wumbwela longuka phila Yave kammonisinanga luzolo ayi mvibudulu, luzolo lwaku mu nandi lwala bwelama. Ngye wala manga nzila Adami ayi Eva basola ayi kusola kukivana kwidi Yave.

Bwidi ngye wulenda nungina mambu beni

(Tala bitini bi matangu 9-10) *

10. Bwidi kuyindula mambu madi mu Minkunga 19:7 kulenda kutusadisila kukivana kwidi Yave?

10 Tatamana kulonguka matedi Yave. Bo wumbwela longuka matedi Yave, buawu wala luta bela lufyatu ti wulenda nunga kunsadila. Avery, tube tubila va thononu, wutuba: “Yibwela ba lufyatu mu kutanga ayi kuyindula mambu Nzambi kakanikisa madi mu Minkunga 19:7.” (Tanga) Bo Avery kamona phila Yave kadukisila mambu amomo, luzolo lwandi mu Nzambi lubwela kinda. Luzolo lu Nzambi lu tusadisanga kubika kwandi to mu kuba lufyatu ti tulenda kunsadila vayi mwingi kuvanga mambu nandi kanzolanga ayi lutuvananga mangolo mwingi kunsadila. Hannah, tube tubila va thononu, wutuba: “Kutanga ayi kuvanga ndongukulu’ami yi Kibibila, kutsadisa yivisa ti bo yaba kuyilwekanga, yaba lwekanga mvandi ntima Yave.” (1 Petelo 5:7) Hannah wusadila mambu kaba longukanga. (Yakobi 1:22) Ndandu mbi kabaka? Nandi wutuba: “Luzolo lwama mu Yave lubwelama, bo yivisa ti dyambu dimboti kuntumukina. Bubu yidi lufyatu ti Yave wala tatamana kuthwadisa mu thangu yala tomba lusalusu lwandi.” Hannah wununga kifu ki kuyilwekanga. Nandi wukivana kwidi Yave ayi wubotama.

(Tala lutangu 11) *

11. Mbi Vanesa kavanga mwingi kubaka bakundi bamboti, ayi mbi tulenda longuka mu mawu?

11 Sola bakundi mu ndwenga. Vanessa, tube tubila va thononu, wuyiza zaba ti nkundi’andi waba kumvutula mbusa mu kusadila Yave. Diawu kamanisina kikundi ayi nandi. Vadi mambu mankaka Vanessa kavanga. Nandi wuvanga beni mangolo mwingi kutomba bakundi bankaka mu kimvuka. Ayi wutuba ti kifwani ki Nowa ayi dikanda dyandi kinsadisa. Nandi wutuba: “Bawu baba bazungalala na batu bakhambu zolanga Yave, vayi baba kikundi kimboti bawu na bawu.” Bo kabotama, Vanessa wuyiza ba ntwami ntwala. Nandi wuntuba: “Mawu ma kutsadisanga kubaka bakundi bamboti bakana ko to mu kimvuka kitu vayi mu bimvuka binkaka.” Ngye mvaku wulenda baka bakundi bamboti mu kukivana mu kisalu ki Yave.—Matai 24:14.

(Tala bitini bi matangu 12-15) *

12. Boma mbi Adami ayi Eva bakhambu ba, ayi mambu mbi mamonika?

12 Ba boma bu Yave. Khumbu zinkaka buboti beni kumonanga boma. Buka, tufweti ba boma bungolo bu kukhambu tumukina Yave. (Minkunga 111:10) Boti Adami ayi Eva baba ntindu boma abobo, khanu basa bayisa ko nsiku Yave. Bo balevula nsiku beni, mesu mawu mazibuka ayi bayiza visa ti basumuka. Bawu batambikisa disumu ayi lufwa kwidi bana bawu. Bo bavisa ti balevula nsiku wu Nzambi, bamona zitsoni ayi bafuka zinyitu ziawu.—Ngenesi 3:7, 21.

13-14. (a) Dedi buntubila 1 Petelo 3:21, kibila mbi tulendi bela ko boma bu lufwa? (b) Bibila mbi twidi mwingi kuzola Yave?

13 Kheti tufweti ba boma bu kulevula minsiku mi Yave, tulendi ba ko boma bu lufwa. Yave wukubika nzila mwingi kutusadisa kubaka luzingu lu mvu ka mvu. Befu kubwa mu disumu ayi kunyongina diawu, Yave wala kutulemvukila mu kibila ki kiminu twidi mu nkhayilu yi khudulu yi Mwan’andi. Phila yilutidi nkinza tulenda monisina kiminu, yidi mu kukivana kwidi Yave ayi kubotama.—Tanga 1 Petelo 3:21.

14 Befu twidi bibila biwombo mwingi kuzola Yave. Nandi katusadisanga ko to mu byuma bimboti katuvananga, vayi wu kutulonga mvandi kyedika kitedi nandi ayi zikhanu zyandi. (Yoane 8:31, 32) Wutuvana kimvuka ki Baklisto mwingi kututwadisa ayi kutusadisa. Nandi wutusadisanga kununga ziphasi zitu, ayi wutuvana kivuvu ki kunzinga mvu ka mvu mu nza yimona. (Minkunga 68:19; Nzaikusu 21:3, 4) Kuyindula mamoso Yave kamvanganga mwingi kumonisa luzolo, ma tuvanganga befu kunzola. Ayi bo tunzola Yave, twala ba boma bu kunyokisa ntim’andi.

15. Bwidi Makayla kanungina boma bu kukhambu ba wukwikama mu Yave?

15 Makayla, tube tubila va thononu, wununga boma bu kubwa mu disumu bo kayiza visikisa ti Yave widi wukubama mwingi kulemvukila. Nandi wutuba: “Yivisa ti befu boso twidi batu ba masumu ayi tunsumukanga. Ayi yibwe visa mvandi ti Yave wutuzolanga ayi wutulemvukilanga mu nzila yi khudulu.” Luzolo lwandi mu Yave lunsadisa kukivana kwidi nandi ayi kubotama.

(Tala lutangu  16) *

16. Bwidi Miles kabakila lusalusu mwingi kununga boma kaba bu mam’andi?

16 Miles, waba mona boma kubotama bila mam’andi kalenda kumbalukila, diawu kadindila lusalusu kwidi nsungi mweka wu divula. Miles wutuba: “Va dikanda dyami, wumweka to mu matata mami widi Mbangi yi Yave. Nandi wutsadisa kuyindula mambu yilenda kamba mam’ami, mwingi kavisa ti tat’ami kabasa kukhwika ko yibotama, vayi maba makani mami.” Kheti bobo, mam’andi kasa zola ko mambu kankamba. Diawu kankukisila ku nzo’andi, vayi Miles wutatamana mu makani kaba ma kubotama. Nandi wubwe tuba: “Kulonguka mambu mamboti Yave ka kuphangilanga manikunanga ntim’ami. Bo yinyindula beni mu nkhayilu yi khudulu yi Yesu, yimvisanga mu bukyedika phila Yave katuzodilanga. Mayindu amomo matsadisa kukivana kwidi Yave ayi kubotama.”

TSIKIKA MAKANI MAKU

Befu tulenda monisa ti tumvwanga nkinza mambu Nzambi katuvangilanga (Tala lutangu 17)

17. Lwaku mbi befu boso twidi?

17 Eva wubalukila Tat’andi bo kadya dikundi di nti ku lumbu lu Edeni. Adami kasa tonda ko mu mamboti moso Yave kamvangila bo kadya mvandi dikundi. Befu boso twidi lwaku lu kumonisa ti twisi ko buka Adami ayi Eva, bo tumvutula matondo mu byuma byoso Yave katuvananga. Bo tumbotama, befu tummonisanga kwidi Yave ti tunkikina ti nandi to widi nswa wu kutsikika mamboti ayi mambi. Kuvanga mawu yidi phila yi kumonisina mvandi ti tunzolanga Tat’itu ayi twidi lufyatu mu nandi.

18. Bwidi wulenda nungina kusadila Yave?

18 Befu kubotama, tufweti vanga mangolo mwingi kuzingila mu zithumu zi Yave kadika kilumbu. Bivevi bi bisadi bi Nzambi bamvanganga luzolo lu Yave. Ngye wulenda ba buka bawu ngye kutatamana kubwela nzayilu’aku mu Dyambu di Nzambi, Kibibila; kukangala na zikhomba zyaku zi babakala ayi zi bakyeto; ayi mvandi kulonga mu kifuza mambu wunlongukanga kwidi Tat’aku yi luzolo. (Ebeleo 10:24, 25) Bo wumbaka makani, yuwa malongi Yave ka kuvana mu nzila Kibibila ayi kimvuka kyandi. (Yesaya 30:21) Bosi wala baka ndandu mu mamoso wumvanga.—Zingana 16:3, 20.

19. Mbi ngye fweti tatamana kukikinina, ayi kibila mbi?

19 Fweti zaba ti ngye wumbaka ndadu mu kulandakana zithumu zi Yave. Ayi luzolo lwaku mu nandi ayi mu zithwadusulu zyandi lwala bwelama. Vasi ko dyambu Satana kala vanga dyala kuvutula mbusa mwingi wubika sadila Yave. Wukiyindula ngye veka boti vama vyoka kiveve kimweka ki mimvu. Bo wala tala kumbusa, wala tuba ti makani wubaka ma kubotama, mawu malutidi nkinza mu makani moso wubaka!

NKUNGA 28 Nani Wulenda ba Nkundi Yave

^ Lut. 5 Makani ma kubotama, mawu makani malutidi nkinza wulenda baka mu luzingu lwaku. Mu kibila mbi? Mu dilongi adidi, tunkwiza baka mvutu wu kyuvu akiki. Ayi dinkwiza sadisa mvandi batu bantomba kubotama mwingi banunga bikaku balenda dengana.

^ Lut. 56 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Kukhambu ku lufyatu: Ditoko dimweka wummona boma kuvana mvutu mu lukutukunu

^ Lut. 58 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Bakundi: Mwana nkyeto wumweka widi Mbangi yi Yave wundyata na bakundi bambi, ayi wummona zitsoni bo kammona Zimbagi zinkaka zi Yave.

^ Lut. 60 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Kubwa mu disumu: Bo khomb’andi bamvayikisa mu kimvuka ayi wubasika ku nzo, mwana nkyeto wumweka wummona boma mu kuyindula ti mvandi kalenda bwa mu disumu.

^ Lut. 62 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Boma bu batu: Ditoko dimweka wumvanga nsambu mu boma vantwala mam’andi wukhambu sadilanga Yave.

^ Lut. 65 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Kukhambu ku lufyatu: Ditoko dimweka wumbwela pisukila mu ndongukulu’andi yi Kibibila.

^ Lut. 67 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Bakundi: Mwana nkyeto wunlonguka kukwangalala mu lwaku kadi lu kuba Mbangi yi Yave.

^ Lut. 69 MAMBU MADI MU ZIFIKULA:: Kubwa mu disumu: Mwana nkyeto wuzingila kyedika ayi wubaka makani ma kubotama.

^ Lut. 71 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Boma bu batu: Ditoko dimweka wummonisa kibakala ayi wunsudikisa mam’andi mambu nandi kankikininanga.