1. ¿Baʼax talamiloʼob tu taasaj le baʼax tu beetaj Adán yéetel Evaoʼ?

¿MÁAX a tuklik unaj u yaʼalik baʼax maʼalob yéetel baʼax kʼaas? Le ka jaantaʼab u yich le cheʼ tumen Adán yéetel Evaoʼ tu yeʼesoʼob maʼatech u confiaroʼob tiʼ Jéeoba mix tiʼ le baʼaxoʼob ku yaʼalik ka beetaʼakoʼ. Tu chʼaʼtukloʼob u yéeyikoʼob baʼax maʼalob yéetel baʼax kʼaas (Gén. 3:22). Baʼaleʼ ¿baʼax talamiloʼob tu taasajtiʼob? Xuʼul u biskubaʼob yéetel Jéeoba yéetel maʼ páajchaj u kuxtaloʼob utiaʼal minaʼan u xuuliʼ. Tsʼoʼoleʼ tu máansoʼob le kʼeban yéetel le kíimil tiʼ u paalaloʼoboʼ (Rom. 5:12). Le baʼax tu beetoʼoboʼ tsʼoʼok u taasik yaʼab muʼyajiloʼob.

2, 3. 1) ¿Baʼax tu beetaj juntúul etiopíail ka kʼaʼaytaʼab le maʼalob péektsil tiʼ tumen Felipeoʼ? 2) ¿Baʼax utsiloʼob k-kʼamik kéen okjaʼanakoʼon? 3) ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob ken k-núuk teʼ xookaʼ?

² Le baʼax tu beetaj Adán yéetel Evaoʼ jelaʼan tiʼ le baʼax tu beetaj juntúul etiopíail kʼaʼaytaʼab le maʼalob péektsil tiʼ tumen Felipeoʼ. Le máakoʼ jach kiʼimakchaj u yóol yoʼolal le baʼax tu beetaj Jéeoba yéetel Jesús tu yoʼolaloʼ, le oʼolal séeb úuchik u yokjaʼ (Hech. 8:34-38). Toʼon xaneʼ, kéen k-kʼub k-kuxtal tiʼ Dios yéetel kéen okjaʼanakoʼon jeʼex tu beetil le etiopíailoʼ, k-eʼesik k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ Jesús yoʼolal le baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetkoʼob t-oʼolaloʼ. Tsʼoʼoleʼ k-eʼesik k-confiar tiʼ Jéeoba yéetel chéen tiʼ letiʼ yaan u derechoil u yaʼalik baʼax maʼalob yéetel baʼax kʼaas.

³ Tuukulnen tiʼ le bendicionoʼob k-kʼamik kéen k-meyajt Jéeobaoʼ. Ku tsʼáaiktoʼon u jatsʼuts esperanzail k-kuxtal minaʼan  u xuul, le yaan kaʼach tiʼ Adán yéetel Evaoʼ. Yoʼolal k-fe tiʼ Jesucristoeʼ ku perdonartaʼal k-kʼebanoʼob tumen Dios yéetel ku yantaltoʼon junpʼéel maʼalob conciencia (Mat. 20:28; Hech. 10:43). Tsʼoʼoleʼ k-táakpajal ichil tuláakal le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ, ku kʼamkoʼon yéetel ku tsʼáaiktoʼon junpʼéel jatsʼuts esperanza (Juan 10:14-16; Rom. 8:20, 21). Kex yaʼab utsiloʼob ku taasik u meyajtaʼal Jéeobaeʼ, yaan tiʼ le máaxoʼob u kʼaj óoloʼoboʼ, ku sajaktaloʼob u beetoʼob jeʼex le etiopíailoʼ. ¿Baʼaxoʼob beetik u talamtal u yokjaʼob? ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼobeʼ?

4, 5. ¿Baʼax talamil anchaj tiʼ Avery yéetel tiʼ Hannah?

⁴ U sajaktal máak. U taataʼob juntúul xiʼipal ku kʼaabaʼtik Averyeʼ, j-jaajkunajoʼob tiʼ Jéeoba. U papaeʼ juntúul maʼalob taatatsil yéetel anciano teʼ múuchʼuliloʼ. Kex beyoʼ Averyeʼ maʼ okjaʼanakiʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Kin tuklik kaʼacheʼ maʼ tu páajtal in beetik maʼalob meyaj jeʼex u beetik in taataeʼ». Ku tuklik maʼ tu páajtal u beetik wa baʼax meyajil wa ka tsʼaʼabaktiʼ teʼ múuchʼuliloʼ. Ku yaʼalik: «Saajken ka aʼalaʼakten ka in beet junpʼéel oración tu táan yaʼab máak, ka in máans in tsoltʼaanoʼob wa ka aʼalaʼakten ka in nuʼukt u muchʼtáambalil le kʼaʼaytajoʼ».

⁵ Hannah, juntúul x-chʼúupal yaan 18 años tiʼeʼ, ku tuklik kaʼach jach mix baʼal u biilal. Kex u taataʼob ku meyajtikoʼob Jéeobaeʼ, letiʼeʼ ku yuʼubik maʼ tu páajtal u beetik le baʼaxoʼob ku yaʼalik Diosoʼ. Yaan kʼiineʼ, tumen jach maʼ maʼalob u yuʼubikubaeʼ ku beetik loob tiʼ u wíinklil. Baʼaleʼ leloʼ ku beetik u maas yaatal u yóol. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Maʼ tin waʼalaj tiʼ mix máak baʼax kin beetkiʼ, mix tiʼ in taataʼob. Kin tuklik kaʼacheʼ Jéeobaeʼ maʼ ken u kʼamen yoʼolal le bix in beetik loob tiʼ in wíinkliloʼ».

6. ¿Baʼaxten Vanessaeʼ sajak okjaʼ?

⁶ Yoʼolal u amigoʼob máak. Vanessa, yaan 22 años tiʼeʼ, ku yaʼalik: «Yaan juntúul in amiga taʼaytak diez años in kʼaj óolte». Chéen baʼaleʼ le u amigaaʼ maʼatech u creertik le baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ, le oʼolal maʼ uts tu tʼaan ka okjaʼanakiʼ, lelaʼ jach tu beetaj u yaatal u yóol. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Talam in wilik in kaxtik máaxoʼob yéetel in biskinba, le oʼolal saajken maʼ u yantal uláakʼ in amiga jeʼex letiʼ wa ka xuʼuluk in biskinba tu yéeteleʼ».

7. ¿Baʼax beetik u sajaktal Makayla, yéetel baʼaxten?

⁷ U sajaktal máak lúubul tiʼ kʼeban. Makaylaeʼ cinco años yaantiʼ ka jóoʼsaʼab u sukuʼun teʼ múuchʼuliloʼ. Ka máan kʼiineʼ tu yilaj  bix u muʼyaj u taataʼob yoʼolal le baʼaxoʼob tu beetaj u sukuʼunoʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Saajken okjaʼ, tumen wa ka lúubuken tiʼ junpʼéel kʼebaneʼ jeʼel in jóoʼsaʼal teʼ múuchʼuliloʼ, leloʼ jeʼel u beetik u maas yaatal u yóol in taataʼobeʼ».

8. ¿Baʼax sajakkúuntik Miles?

⁸ U sajaktal máak tiʼ le chʼaʼpachtajiloʼ. Koʼoneʼex ilik baʼax úuch tiʼ juntúul xiʼipal ku kʼaabaʼtik Miles. U papá yéetel u madrastraeʼ j-Jaajkunajoʼob, baʼaleʼ u maamaeʼ maʼatech. Mileseʼ ku yaʼalik: «Dieciocho años tin máansaj yiknal in maama. Baʼaleʼ saajken in waʼaltiʼ taak in wokjaʼ. Tumen jach kʼajaʼanten baʼax tu beetaj ka okjaʼanaj in papá. Saajken u beetikten xan beyoʼ».

9. ¿Baʼax jeʼel u taaktal a beetik wa ka kanik bix u yeʼesik chúukaʼan óolal yéetel yaabilaj Jéeobaeʼ?

⁹ Adán yéetel Evaeʼ tu chʼaʼtukloʼob maʼ u meyajtikoʼob Jéeoba, tumen maʼ tu yaabiltoʼob tu jaajil u yóoloʼobiʼ. Kex beyoʼ chaʼab u seguer u kuxtaloʼob utiaʼal ka yanak u paalaloʼob yéetel ka u chʼaʼtukloʼob bix ken u líiʼsiloʼob. Le muʼyajiloʼob tu taasaj úuchik u náachtaloʼob tiʼ Jéeobaoʼ tu yeʼesaj jach maʼ maʼalob le baʼax tu beetoʼoboʼ. U yáax hijoʼobeʼ tu kíimsaj u yíitsʼin, tsʼoʼoleʼ ka máan kʼiineʼ tuláakal máakeʼ joʼopʼ u beetik chéen baʼax kʼaas yéetel u kaxtik chéen u yutsil (Gén. 4:8; 6:11-13). Chéen baʼaleʼ Jéeobaeʼ tu tsʼáaj u páajtalil u salvarkuba tuláakal u paalaloʼob Adán yéetel Eva wa ku meyajtikoʼob (Juan 6:38-40, 57, 58). ¿Máasaʼ lelaʼ ku yeʼesikeʼ Jéeobaeʼ jach chúukaʼan u yóol yéetel jach yaan u yaabilaj? Jeʼex u bin a kanik u maasil tiʼ lelaʼ, bey kun bin a maas yaabiltik xanoʼ. Maʼ kun taaktal a beetik jeʼex Adán yéetel Evaeʼ, baʼaxeʼ yaan u taaktal a kʼubik a kuxtal tiʼ Dios.

10. ¿Baʼaxten a tuukul tiʼ le baʼax ku yaʼalik Salmo 19:7, jeʼel u yáantkech a meyajt Jéeobaeʼ?

¹⁰ Maʼ u xuʼulul a kaanbal tiʼ Jéeoba. Wa ka maas kʼuchul a kʼaj óolteʼ, maas yaan a wilik jeʼel u páajtal a meyajtikeʼ. Averyeʼ ku yaʼalikeʼ jach áantaʼab úuchik u xakʼalxoktik yéetel u tuukul tiʼ le baʼax ku yaʼalik Salmo 19:7 (xoke). Ka tu yilaj bix u  béeytal ichil u kuxtal le baʼax ku yaʼalik le tekstooʼ, maas kʼuch u yaabilt Jéeoba. Le yaabilaj beyaʼ maʼ chéen jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-confiar tiʼ Jéeobaeʼ, baʼaxeʼ ku yáantkoʼon utiaʼal k-tsʼáaik k-óol k-meyajte yéetel k-beetik baʼax uts tu tʼaan. Hannaheʼ ku yaʼalik xan: «Úuchik in xakʼalxoktik le Bibliaoʼ, tu yáanten in naʼateʼ, kéen in beet loob tiʼ in wíinklileʼ kin beetik u yaatal u yóol Jéeoba» (1 Ped. 5:7). Letiʼeʼ tu tsʼáaj u yóol u beet le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ (Sant. 1:22). ¿Baʼax utsil tu taasaj tiʼ? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Ka tin wilaj le utsiloʼob ku taasik in beetik le baʼax ku yaʼalik Jéeobaoʼ, kʼuchen in maas yaabilte. Bejlaʼeʼ in wojleʼ letiʼeʼ yaan u yáantken mantatsʼ kéen kʼaʼabéetchajakten áantaj». Hannaheʼ xuʼul u beetik loob tiʼ u wíinklil, tu kʼubaj u kuxtal tiʼ Jéeoba yéetel okjaʼanaji.

11. 1) ¿Bix úuchik u yaʼabtal máaxoʼob yéetel ku biskuba Vanessa? 2) ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax tu beetoʼ?

¹¹ Yéey máaxoʼob yéetel ka biskaba. Vanessaeʼ tu tsʼáaj cuentaeʼ maʼ tu yáantaʼal u meyajt Jéeoba tumen u amiga. Le oʼolal xuʼul u biskuba tu yéetel. Baʼaleʼ tu yilaj xan u kaxtik uláakʼ máaxoʼob yéetel u biskuba teʼ múuchʼuliloʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalikeʼ áantaʼab tumen le baʼax tu beetaj Noé yéetel u familiaoʼ. Ku yaʼalik: «U maasil máakoʼoboʼ maʼatech u meyajtikoʼob Jéeoba, le oʼolal letiʼobeʼ tu yilaj u biskubaʼob maʼalob tu baatsiloʼob». Ka tsʼoʼok u yokjaʼeʼ tu beetaj u precursorail. Bejlaʼeʼ ku yaʼalik: «Lelaʼ tsʼoʼok u yáantken utiaʼal in biskinba yéetel yaʼab sukuʼunoʼob tin múuchʼulil bey xan tiʼ uláakʼ múuchʼuliloʼob». Teech xaneʼ jeʼel u yaʼabtal a amigoʼob wa ka tsʼáaik a wóol a beet le meyaj u kʼubéentmajtoʼon Jéeobaoʼ (Mat. 24:14).

12. ¿Baʼax saajkilil maʼ anchaj tiʼ Adán yéetel Evaiʼ, yéetel baʼax talamil tu taasajtiʼob?

¹² Chʼaʼ saajkil chéen tiʼ Dios. U jaajileʼ maʼ kʼaas u sajaktal máakiʼ. Toʼoneʼ kʼaʼabéet k-sajaktal k-beet baʼax maʼ uts tu tʼaan Jéeobaiʼ (Sal. 111:10). Wa ka yanak kaʼach tiʼ Adán yéetel Eva le saajkilil beyaʼ, bejlaʼa maʼ tu tsʼáaikubaʼob tu contra Dioseʼ. Baʼaleʼ ka tu tsʼáajubaʼob tu contraeʼ «pʼiʼil u yichoʼob» wa tu naʼatoʼob tsʼoʼok u kʼebantaloʼob. Letiʼobeʼ tu máansoʼob le kʼeban yéetel le kíimil tiʼ  u paalaloʼoboʼ. Tumen tu naʼatoʼob tiʼ baʼax talamil tsʼoʼok u yoksikubaʼobeʼ suʼlakchajoʼob, ka tu pixubaʼob (Gén. 3:7, 21).

13, 14. 1) Jeʼex u yaʼalik Yáax tiʼ Pedro 3:21, ¿baʼaxten maʼ unaj k-sajaktal tiʼ le kíimiloʼ? 2) ¿Baʼax oʼolal unaj k-yaabiltik Jéeoba?

¹³ Toʼoneʼ unaj k-sajaktal k-beet baʼax kʼaas tu táan Jéeoba. Baʼaleʼ maʼ unaj k-sajaktal tiʼ le kíimiloʼ. ¿Baʼaxten? Tumen Dioseʼ tsʼoʼok u tsʼáaiktoʼon u páajtalil k-kuxtal minaʼan u xuul. Wa k-lúubul tiʼ junpʼéel kʼeban, baʼaleʼ k-arrepentir tu jaajil k-óoleʼ, Jéeobaeʼ jeʼel u perdonartikoʼon yoʼolal u kuxtal u Hijo tu tsʼáaj t-oʼolaloʼ. Junpʼéel bix jeʼel k-eʼesik k-tsʼáaik k-fe tiʼ le u kuxtal Jesusoʼ letiʼe ka k-kʼub k-kuxtal tiʼ Jéeobaoʼ yéetel ka okjaʼanakoʼon (xok 1 Pedro 3:21).

¹⁴ Yaan yaʼab baʼax oʼolal unaj k-yaabiltik Jéeoba. Letiʼeʼ maʼ chéen ku tsʼáaik baʼaxoʼob kʼaʼabéettoʼon sáamsamaliʼ, baʼaxeʼ ku kaʼansik u jaajil toʼon yoʼolal letiʼ bey xan baʼax u tukultmaj u beetik (Juan 8:31, 32). U tsʼaamaj le múuchʼulil utiaʼal u nuʼuktikoʼon yéetel utiaʼal u yáantkoʼonoʼ. Ku yáantkoʼon utiaʼal k-aktáantik le talamiloʼob yaan teʼ kʼiinoʼobaʼ yéetel ku tsʼáaiktoʼon u jatsʼuts esperanzail k-kuxtal minaʼan u xuul ich kiʼimak óolal (Sal. 68:19; Apo. 21:3, 4). Kéen tuukulnakoʼon tiʼ le baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetik utiaʼal u yeʼesik u yaabiltmoʼonoʼ, k-maas yaabiltik yéetel k-ilik maʼ k-beetik baʼax kʼaas utiaʼal maʼ u yaatal u yóol. Letiʼe saajkilil unaj u yantaltoʼonoʼ.

15. ¿Baʼax áant Makayla utiaʼal u xuʼulul u sajaktal lúubul tiʼ junpʼéel kʼeban?

¹⁵ Makaylaeʼ xuʼul u sajaktal lúubul tiʼ junpʼéel kʼeban le ka tu naʼataj Jéeobaeʼ jeʼel u perdonartik máakeʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tin tsʼáaj cuenta tuláakloʼon j-kʼebanoʼon yéetel k-beetik baʼax maʼ maʼalobiʼ. Baʼaleʼ kʼuchen in naʼateʼ Jéeobaeʼ u yaabiltmoʼon yéetel ku perdonartikoʼon yoʼolal u kuxtal u Hijo tu tsʼáaj t-oʼolaloʼ». Bey túunoʼ péeksaʼab tumen u yaabilaj tiʼ Jéeoba utiaʼal ka u kʼub u kuxtal tiʼ letiʼ yéetel utiaʼal ka okjaʼanak.

16. ¿Baʼax áant Miles utiaʼal ka xuʼuluk u sajaktal tiʼ u maama?

¹⁶ Mileseʼ sajak kaʼach u pʼektaʼal tumen u maama wa ka okjaʼanak, bey túunoʼ tu kʼáataj áantaj tiʼ le superintendente tiʼ circuitooʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Le sukuʼunoʼ yiknal u maama líikʼ xan, baʼaleʼ maʼ x-Jaajkunajiʼ. Letiʼeʼ tu yáanten in tukult baʼax jeʼel in waʼalik tiʼ in maama utiaʼal u naʼatik teen chʼaʼtuklik in wokjaʼeʼ, maʼ in papá sen aʼalikten ka in beetiʼ». U maama Mileseʼ jach kʼuuxilnaji, le oʼolal anchaj u lukʼul tu yotoch utiaʼal u yokjaʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Jach jatsʼuts úuchik in wilik in naʼatik le baʼaxoʼob maʼalobtak u beetmaj Jéeoba tin woʼolaloʼ. Ka tuukulnajen tiʼ u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ, kʼuchen in naʼat jach u yaabiltmen Jéeoba. Leloʼ le áanten in kʼub in kuxtal tiʼ letiʼ yéetel in wokjaʼ».

17. ¿Baʼax jeʼel u páajtal u beetik tuláakal máakeʼ?

¹⁷ Ka jaantaʼab u yich le cheʼ tumen Eva tu jardinil Edenoʼ, tu tsʼáajuba tu contra Jéeoba, u Taata. Ka xan jaantaʼab tumen Adaneʼ tu yeʼesaj maʼ kiʼimak u yóol yoʼolal tuláakal le baʼaxoʼob tsʼaʼantiʼ tumen Jéeobaoʼ. Tuláakloʼon jeʼel u páajtal k-eʼesik maʼ uts t-tʼaan le baʼax tu beetoʼoboʼ. Kéen okjaʼanakoʼoneʼ k-eʼesik tiʼ Jéeoba k-creertik chéen tiʼ letiʼ yaan u derechoil u yaʼalik baʼax maʼalob yéetel baʼax kʼaas. Tsʼoʼoleʼ k-eʼesik k-yaabiltmaj yéetel k-confiar tiʼ letiʼ.

18. ¿Baʼax unaj a beetik utiaʼal ka xiʼiktech utsil?

¹⁸ Kéen tsʼoʼokok k-okjaʼeʼ unaj k-beetik sáamsamal baʼax ku yaʼalik Jéeoba, maʼ chéen baʼax k-tuklikiʼ. U jaajileʼ maʼ chéen chʼaʼabil u beetaʼaliʼ, baʼaleʼ u millonesil máakoʼob beetik cada jaʼab. Techeʼ jeʼel u páajtal a beetik jeʼex u beetkoʼoboʼ. Baʼaleʼ utiaʼal a beetkeʼ ilawil a naʼatik le baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ, suukchajak a máansik tiempo yéetel le sukuʼunoʼoboʼ yéetel tsikbalt tiʼ u maasil le baʼaxoʼob tsʼoʼok a kanik tiʼ Jéeoba, a Taata yaan teʼ kaʼanoʼ (Heb. 10:24, 25). Kéen a chʼaʼtukult a beetik wa baʼaxeʼ, chʼaʼ en cuentail le baʼaxoʼob ku yaʼalik Jéeoba teʼ Bibliaoʼ bey xan baʼax ku yaʼalik u kaajal (Isa. 30:21). Wa ka beetik beyoʼ yaan u bintech utsil (Pro. 16:3, 20).

19. ¿Baʼax unaj a kʼaʼajsik mantatsʼ, yéetel baʼaxten?

¹⁹ Kʼaʼajs mantatsʼ le utsiloʼob ku taasiktech a chaʼik u nuʼuktikech Jéeobaoʼ, beyoʼ yaan a maas yaabiltik yéetel yaan a beetik baʼax uts tu tʼaan. Wa ka beetkeʼ maʼ kun xuʼulul a meyajtik Dios kex jeʼel baʼalak ka u beet Satanás utiaʼal u náachkuntikech tiʼ letiʼeʼ. Kéen tuukulnakech ich mil años tiʼ le kʼiin ka okjaʼanajechoʼ, yaan a waʼalik: «Letiʼe baʼax maas maʼalob tin beetoʼ».