1-2. (a) Didie ke Jehovah esitịn̄ ikọ ọnọ mme owo? (b) Nso ke idineme ke ibuotikọ emi?

JEHOVAH esima nditịn̄ ikọ nnọ nnyịn. Ke eset, enye akada mme prọfet, mme angel, ye Christ Jesus Eyen esie etịn̄ ekikere esie ọnọ nnyịn. (Amos 3:7; Gal. 3:19; Edi. 1:1) Edi enye ada Bible emi edide Ikọ esie etịn̄ ikọ ọnọ nnyịn mfịn. Enye ọkọnọ nnyịn Bible man ifiọk se enye ekerede inyụn̄ ifiọk nte enye esinamde n̄kpọ.

² Jehovah ama etie ke heaven etịn̄ ikọ ikata ini Jesus okodude ke isọn̄. Ẹyak ineme se Jehovah eketịn̄de, ise se oro ekemede ndikpep nnyịn, ye se ikpanamde man ibọ ufọn ito se enye eketịn̄de oro.

3. Mark 1:9-11 ọdọhọ ke nso ke Jehovah eketịn̄ ini Jesus anade baptism, ndien nso akpan n̄kpọ ke ikọ oro owụt?

³ Mark 1:9-11 etịn̄ akpa ini emi Jehovah eketiede ke heaven etịn̄ ikọ. (Kot.) Enye ọkọdọhọ ete: “Afo edi edima Eyen mi; mmenyịme fi.” Imenịm ke ama enem Jesus ndikop Ete esie ọdọhọde ke imama enye inyụn̄ inyịme enye! Ikọ Jehovah oro ama anam ẹfiọk akpan n̄kpọ ita ẹban̄a Jesus. Akpa, Jesus edi Eyen esie. Ọyọhọ iba, Jehovah ama Eyen esie. Ndien ọyọhọ ita, Jehovah enyịme Eyen esie. Ẹyak inen̄ede ineme mme n̄kpọ emi kiet kiet.

4. Didie ke Jesus akakabade edi Eyen Abasi ke obufa usụn̄ ini enye anade baptism?

⁴ “Afo edi . . . Eyen mi.” Jehovah akada ikọ emi owụt ke enyene obufa usụn̄ emi Imọ idade Jesus edima Eyen Imọ. Ini Jesus odude ke heaven, enye ekedi Eyen Abasi, okonyụn̄  edi spirit. Edi ini enye akanade baptism, ẹma ẹda edisana spirit ẹyet enye aran. Ini oro ke Abasi okowụt ke Jesus Eyen Imọ emi ẹyetde aran enyene idotenyịn ndifiak nnyọn̄ ndi heaven ndidi Edidem ye Akwa Oku. (Luke 1:31-33; Heb. 1:8, 9; 2:17) Imenen̄ede ikụt se ikanamde Ete esie ọdọhọ ini Jesus anade baptism ete: “Afo edi . . . Eyen mi.”—Luke 3:22.

5. Didie ke ikeme ndikpebe nte Jehovah ọkọsọn̄ọde Eyen esie idem onyụn̄ owụtde ke imama enye?

⁵ “Afo edi edima.” Jehovah ndikọsọn̄ọ Eyen esie idem nnyụn̄ n̄wụt ke imama enye eti nnyịn ndisiyom usụn̄ nsọn̄ọ mbon en̄wen idem. (John 5:20) Imesitetịm inam nti n̄kpọ ke ini owo emi imade owụtde ke imama nnyịn onyụn̄ otorode nnyịn ke eti n̄kpọ emi inamde. Kpa ntre n̄ko ke nditọete nnyịn ye ubon nnyịn ẹyom ima mmọ inyụn̄ isọn̄ọ mmọ idem. Ke ini itorode mme owo, imesinam mmọ ẹtetịm ẹbuọt idem ye Jehovah ẹnyụn̄ ẹsọn̄ọ ẹda ẹnam n̄kpọ esie. Enen̄ede oyom mme ete ye eka ẹsisọn̄ọ nditọ mmọ idem. Nditọ ẹyetetịm ẹnam nti n̄kpọ ke ini ete ye eka mmọ ẹtorode mmọ ke ofụri esịt ẹnyụn̄ ẹmade mmọ.

6. Ntak emi ikpenen̄erede inịm ke Jesus Christ ayanam se Jehovah ọn̄wọn̄ọde osu?

⁶ “Emi ami nnyịmede.” Ikọ emi owụt ke Jehovah ama enen̄ede enịm ke Jesus ọyọsọn̄ọ ada anam se imọ Ete esie ikọdọn̄de enye. Sia Jehovah enen̄erede enịm ke Eyen imọ ayanam se imọ imade, nnyịn n̄ko imekeme ndinen̄ede nnịm ke Jesus ayanam kpukpru se Jehovah ọkọn̄wọn̄ọde osu. (2 Cor. 1:20) Ke ini ikerede iban̄a nte Jesus ọkọsọn̄ọde ada anam uduak Ete esie, emi esinam idọdiọn̄ ibiere  ndiyak enye ekpep nnyịn n̄kpọ nnyụn̄ n̄kpebe enye. Jehovah enịm n̄ko ke ikọt imọ ẹyeka iso ẹyak Eyen imọ ekpep mmọ n̄kpọ.—1 Pet. 2:21.

7. Matthew 17:1-5 owụt ke ini ewe ke Jehovah eketie ke heaven etịn̄ ikọ? Enye ọkọdọhọ didie?

⁷ Kot Matthew 17:1-5. Ọyọhọ ikaba emi Jehovah eketiede ke heaven etịn̄ ikọ ekedi ini ‘ẹkekpụhọrede Jesus mbiet.’ Jesus ama ọdọhọ Peter, James, ye John ẹtiene imọ ẹdọk edikon̄ obot kiet. Mmọ ẹma ẹkụt ata utịbe utịbe n̄kukụt ini mmọ ẹdude do. Iso Jesus ama ayama ata etieti, ọfọn̄ esie onyụn̄ esem. Mbiet iba ẹma ẹtọn̄ọ ndineme ye Jesus mban̄a n̄kpa emi enye edikpade ye ediset ke n̄kpa esie; mbiet kiet akada aban̄a Moses, kiet ada aban̄a Elijah. Kpa ye oro ‘idap okomụmde’ mme apostle mbita oro, mmọ ẹkekụt utịbe utịbe n̄kukụt oro ke idap ama akatara mmọ ke enyịn. (Luke 9:29-32) Ekem ntọn̄enyọn̄ emi ayamade etieti ama ofụk mmọ, mmọ ẹnyụn̄ ẹkop uyo Abasi ke ntọn̄enyọn̄ oro! Jehovah ama ọdọhọ ke imama Eyen imọ inyụn̄ inyịme enye ukem nte enye akanamde ini Jesus akanade baptism. Enye ọkọdọhọ ete: “Emi edi edima Eyen mi, emi ami nnyịmede.” Edi isan̄ enye emi enye ama adian ete: “Ẹkpan̄ utọn̄ ẹnọ enye.”

8. Nso ufọn ke n̄kukụt oro akanam ọnọ Jesus ye mme mbet esie?

⁸ N̄kukụt oro ama owụt ubọn̄ ye odudu emi Jesus edinyenede ini enye edidide Edidem Obio Ubọn̄ Abasi. Imenen̄ede inịm ke n̄kukụt oro ama ọsọn̄ọ Jesus idem eben̄e kpukpru ufen ye ubiak ubiak n̄kpa emi akanade enye ke iso. Oro ama onyụn̄ anam mme mbet esie ẹdọdiọn̄ ẹbuọt idem ye Abasi onyụn̄ ọsọn̄ọ mmọ idem eben̄e mme idomo emi ẹdisịmde mmọ ye ọkpọsọn̄ utom emi mmọ ẹdinamde ke ediwak isua. N̄kpọ nte isua 30 ke iso, apostle Peter ama etịn̄ aban̄a n̄kukụt oro. Oro okowụt ke enye ikefreke n̄kukụt oro.—2 Pet. 1:16-18.

9. Nso nti item ke Jesus ọkọnọ mme mbet esie?

⁹ “Ẹkpan̄ utọn̄ ẹnọ enye.” Jehovah ama owụt ke iyom nnyịn ikpan̄ utọn̄ inọ Eyen imọ inyụn̄ inam se enye etịn̄de. Nso ke Jesus eketịn̄ ini enye odude ke isọn̄? Enye ama etịn̄ ediwak akpan n̄kpọ emi akpanade ikpan̄ utọn̄ ikop. Ke uwụtn̄kpọ, enye ama ekpep mme mbet esie nte ẹkpekwọrọde eti mbụk, onyụn̄ ọdọhọ mmọ ndien ndien ete ẹdu ke ukpeme. (Matt. 24:42; 28:19, 20) Enye ama onyụn̄ ọdọhọ mmọ ẹn̄wana ọkpọsọn̄ ẹnam n̄kpọ Abasi, ẹkûnyụn̄ ẹkpa mba. (Luke 13:24) Jesus ama enen̄ede etịn̄ ntak emi anade mme mbet esie ẹma kiet eken, ẹdiana kiet, ẹnyụn̄ ẹnịm mme ewụhọ imọ. (John 15:10, 12, 13) Ata nti item ke Jesus ọkọnọ mme mbet esie oro! Kpukpru item oro ke ẹnyenyene ufọn mfịn ukem nte ẹkenyenede ini oro.

10-11. Didie ke ikeme ndiwụt ke imokop uyo Jesus?

¹⁰ Jesus ọkọdọhọ ete: “Kpukpru owo eke ẹdade ẹnọ akpanikọ ẹkop uyo mi.” (John 18:37) Nnyịn ‘ndika iso nyọ kiet eken nnyụn̄ mfen kiet eken ke ofụri esịt’ owụt ke imokop uyo Jesus. (Col. 3:13; Luke 17:3, 4) Usụn̄ en̄wen emi ikopde uyo Jesus edi ndisịn idem n̄kwọrọ eti mbụk “ke ini eke ọfọnde ye ke ini afanikọn̄.”—2 Tim. 4:2.

¹¹ Jesus ọkọdọhọ ete: “Mme erọn̄ mi ẹkop uyo mi.” (John 10:27) Idịghe ndikpan̄ utọn̄ nnọ Jesus kpọt ke mme mbet esie ẹda ẹwụt ke imokop uyo esie. Mmọ  ẹsinanam se enye etịn̄de. Mmọ iyakke “editịmede esịt uwem emi” akpan mmọ ndinam n̄kpọ Abasi. (Luke 21:34) Utu ke oro, ata akpan n̄kpọ ke uwem mmọ edi ndikop uyo Jesus idem ke ini mîmemke inọ mmọ. Ediwak nditọete nnyịn ke ẹyọ ikpọ mfịna, utọ nte ukọbọ ye oto-obot afanikọn̄; ndusụk mmọ ẹdi ata ọkpọikpọi ubuene. Kpa ye kpukpru oro, mmọ ikpọn̄ke Jehovah ekpedi nso itịbe. Jesus eketịn̄ aban̄a utọ mme owo ntre ete: “Owo eke enyịmede mme ewụhọ mi onyụn̄ enịmde mmọ, enye edi owo eke amade mi. Ndien owo eke amade mi, Ete mi ayama enye.”—John 14:21.

12. Siak usụn̄ en̄wen emi iwụtde ke imakpan̄ utọn̄ inọ Jesus.

¹² Usụn̄ en̄wen emi iwụtde ke imakpan̄ utọn̄ inọ Jesus edi ndisụk ibuot nnọ mbon oro enye emekde ete ẹda nnyịn usụn̄. (Heb. 13:7, 17) Esop Abasi ẹkpụhọ ediwak n̄kpọ isua ifan̄ emi, esịnede mbufa usụn̄ ye mbufa n̄kpọ ndida n̄kwọrọ ikọ, nte inịmde mbono esop ufọturua idahaemi, ye nte ibọpde Ufọkmbono Obio Ubọn̄, idiọn̄de, inyụn̄ itịmde mmọ ikama. Nti item emi mmọ ẹdade ini ẹtịm ẹkere mbemiso ẹnọde nnyịn ẹwụt ke mmọ ẹma nnyịn. Imama mme item emi! Imenịm ke Jehovah ọyọdiọn̄ nnyịn nte isịnde ukeme itiene ndausụn̄ oro esop esie ẹnọde nnyịn ke nnennen ini.

13. Nso ufọn ke idibọ edieke ikpan̄de utọn̄ inọ Jesus?

¹³ Imesibọ ufọn ke ini ikpan̄de utọn̄ ikop kpukpru se Jesus ekekpepde. Jesus ama ọn̄wọn̄ọ ọnọ mme mbet esie ke se imọ ikpepde ọyọnọ mmọ nduọkodudu. Enye ọkọdọhọ ete: “Mbufo ẹyekụt nduọkodudu ẹnọ ukpọn̄ mbufo. Koro ọkpọnọ mi ememem, mbiomo mi onyụn̄ efefere.” (Matt. 11:28-30) Ofụri se idude ke Bible, esịnede se ẹtịn̄de ke mme Gospel ẹban̄a nte Jesus okodude uwem ye se enye ekekpepde onyụn̄ anamde, ẹsinọ nnyịn nduọkodudu, ẹsọn̄ọ nnyịn idem, ẹnyụn̄ ẹnam inyene ọniọn̄. (Ps. 19:7; 23:3) Jesus ọkọdọhọ ete: “Mbon oro ẹkopde ikọ Abasi ẹnyụn̄ ẹnamde enye ẹkop inemesịt!”—Luke 11:28.

14-15. (a) John 12:27, 28 owụt ke ini ewe idi ọyọhọ ikata emi Jehovah eketiede ke heaven etịn̄ ikọ? (b) Nso ikanam se Jehovah eketịn̄de ọdọn̄ Jesus esịt onyụn̄ ọsọn̄ọ enye idem?

¹⁴ Kot John 12:27, 28. Ọyọhọ ikata  emi Jehovah eketiede ke heaven etịn̄ ikọ odu ke Gospel John. Usen ifan̄ mbemiso ẹwotde Jesus, enye okodu ke Jerusalem ndidia akpatre Passover esie. Enye ọkọdọhọ ete: “Ukpọn̄ mi etịmede.” Ekem enye ama ọbọn̄ akam ete: “Ete, nọ enyịn̄ fo ubọn̄.” Ete esie ama etie ke heaven ọdọhọ ete: “Mma nnọ enye ubọn̄, nyonyụn̄ ntọn̄ọ ntak nnọ enye ubọn̄.”

¹⁵ Esịt eketịmede Jesus sia akana enye ọsọn̄ọ ada ye Jehovah esịm akpatre. Idịghe ekpri n̄kpọ ekedi oro. Enye ama ọfiọk ke ẹyemia imọ ibak ibak ẹnyụn̄ ẹwot imọ. (Matt. 26:38) Edi se ikedide ata akpan n̄kpọ inọ enye ekedi ndinọ enyịn̄ Ete esie ubọn̄. Ẹma ẹdori Jesus ikọ ẹte ke osụn̄i Abasi, ama onyụn̄ afịna enye nte n̄kpa esie edinamde ẹsuene Abasi. Se Jehovah eketịn̄de ye Jesus ama enen̄ede ọsọn̄ọ enye idem! Oro ama anam enye ọfiọk ke ẹyenọ enyịn̄ Jehovah ubọn̄. Anaedi oro ama ọdọn̄ Jesus esịt onyụn̄ ọnọ enye odudu ndiyọ se ikoyomde ndiwọrọ enye. Kpa ye oro etiede nte Jesus kpọt ke ikọ Jehovah oro akan̄wan̄a ini oro, Jehovah ama okụt ete ke ẹwet se imọ iketịn̄de oro ẹnịm ẹnọ kpukpru nnyịn.—John 12:29, 30.

16. Ntak emi ekemede ndifịna nnyịn ndusụk ini mme owo ẹma ẹsuene enyịn̄ Abasi?

¹⁶ Ekeme ndifịna nnyịn nte mme owo ẹsuenede enyịn̄ Jehovah ukem nte akafịnade Jesus. Ekeme ndidi ẹkọbọ nnyịn nte ẹkekọbọde Jesus. Mîdịghe ekeme ndifịna  nnyịn nte mbon oro ẹbiọn̄ọde nnyịn ẹsude nsu ẹdori nnyịn. Imekeme ndikere nte utọ nsu oro esuenede enyịn̄ Jehovah ye esop esie. Ikọ Jehovah esidọn̄ nnyịn esịt utọ n̄kpọ ntem ama etịbe. Ufọn idụhe nditịmede esịt n̄kaha, sia “emem Abasi emi akande kpukpru ekikere eyekpeme [nnyịn] esịt ye ekikere ke Christ Jesus.” (Phil. 4:6, 7) Jehovah iditreke-tre ndinọ enyịn̄ esie ubọn̄. Enye ayada Obio Ubọn̄ esie anam nti ikọt Esie ẹbọhọ kpukpru afanikọn̄ emi Satan ye idiọk ererimbot emi ẹnamde ẹsịm mmọ.—Ps. 94:22, 23; Isa. 65:17.

17. Isaiah 30:21 owụt ke didie ke Jehovah etịn̄ ikọ ọnọ nnyịn mfịn?

¹⁷ Jehovah ke etetịn̄ ikọ ọnọ nnyịn mfịn. (Kot Isaiah 30:21.) Imọfiọk ke nnyịn isikopke nte Abasi etiede ke heaven etịn̄ ikọ ọnọ nnyịn. Edi enye ọnọ nnyịn Bible, onyụn̄ ada oro eteme nnyịn se ikpanamde. Spirit esie n̄ko anam “akama-ukpọhọde emi anamde akpanikọ” aka iso ọnọ ikọt Esie udia. (Luke 12:42) Imenyene ediwak n̄wed emi ẹmịn̄de ye mbon emi ẹdude ke jw.org, inyene mme vidio, ikwọ, ye mme n̄kpọ emi ẹkotde ẹdọn̄ ke ikpehe Intanet nnyịn. Mme n̄kpọ emi ẹn̄wam nnyịn itetịm ibuọt idem ye Jehovah!

18. Didie ke se Jehovah etịn̄de anam fi ọdọdiọn̄ ọbuọt idem ye enye onyụn̄ enyene uko?

¹⁸ Ẹyak ikûfre se Jehovah eketịn̄de ini Eyen esie okodude ke isọn̄! Yak se Jehovah etịn̄de ke Bible anam inịm ke enye idiyakke mfịna ndomokiet akan nnyịn ubọk ye nte ke enye ayanam ibọhọ afanikọn̄ ekededi emi Satan ye idiọk ererimbot esie ẹnamde esịm nnyịn. Ẹyak inyụn̄ ibiere ndinen̄ede n̄kpan̄ utọn̄ nnọ Jehovah. Edieke inamde emi, iyekeme ndiyọ mfịna ekededi idahaemi ye ekededi emi edisịmde nnyịn ke ini iso. Bible eti nnyịn ete: “Oyom mbufo ẹyọ, man, ke mbufo ẹma ẹkenam uduak Abasi, mbufo ẹkpebọ edisu un̄wọn̄ọ oro.”—Heb. 10:36.