Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 11

Yaŋ Diom Chɛhowaa Nilaŋ

Yaŋ Diom Chɛhowaa Nilaŋ

“Po ni kaalaa cho hoo ni, . . . La tuei ndu diom.”—MAA. 17:​5.

CHONDII 89 Yaŋ Nilaŋ, Diikuŋ, Ma Wa Achal

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ *

1-2. (a) Vɛɛ Chɛhowa ndoo suaa yɛ o waŋchieeya lo? (b) Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ?

CHƐHOWA kaala suɛi o naalo. O teleŋ ma sindɔɔ niŋ, mi ndoo soliŋ wanaa ndaa suaa le ndu wa, maalikɛiya, vɛlɛ a Po ndɔɔ Chiisu Kiliti kpeku le naa malaa miŋ sina yiyaŋnda ndɔlaŋ. (Emɔɔ. 3:​7; Kalee. 3:​19; Sɔɔŋ. 1:​1) Nduyɛ hau, mbo soo o naalo sanaa a Diom ndɔɔ, Baabuiyo. O ke naa ndu le miŋ sina yiyaŋnda ndɔlaŋ, nduyɛ miŋ bii nɛila ndɔlaŋ bila.

2 Teleŋ Chiisu wa o chieeŋndo choo wo, mi Chɛhowa suaa o choo choo niŋ le bɛmbɔɔ leyaa. Ŋ yaasiaŋndɔ miŋ che nyɛ Chɛhowa dimi wo, nyɛ naŋ pɛɛku o diomnda ndɔlaŋ niŋndo, vɛlɛ a mɛɛ naŋ sɔla tɔnɔɔ o nyɛ o dimi wo niŋ yɛ.

‘NUM CHO PO NUU NI, I KAALA NUM’

3. A mɛɛ naŋ veelu diomndaŋ o Maki 1:​9-11 niŋ yɛ, yɛɛ Chɛhowa ndoo dimi yɛ teleŋ Chiisu sɔla yiŋɔɔ wo, nduyɛ sɔɔŋ sɔvɛŋ kuɛɛ diomnda laŋ la chɔm yɛ?

3 Maki 1:​9-11 chɔm teleŋ tase Chɛhowa soo o choo choo niŋndo. (Nuawɔ.) Mbo dimi aa, “Num cho Po nuu ni. I kaala num. Nduyɛ I hini kɔl a num.” Naapum, mi hei pilaŋ Chiisu kɔllo tau mɛɛ o tuei Finya ndɔ suɛi a mɛɛ o kaala ndu nduyɛ mbo tiindaŋ ndu yɛ! Diomnda Chɛhowa soo laŋ la chɔm sɔɔŋ sɔviɔŋ ŋgaa a Chiisu okɔɔ. I tasei, Chiisu cho Po ndɔɔ ni. I diiŋ nduɛi, Chɛhowa kaala Po ndɔɔ. Nduyɛ i yaa nduɛi, Chɛhowa hini kɔl a Po ndɔɔ. Ŋ yaasiaŋndɔ i kɛ kɛ nyɛkɛndɛi.

4. Vɛɛ Chiisu ndoo simnuŋ yɛ Po Mɛlɛkaa o nɛi sɛnɛi niŋ mɛɛ o sɔla yiŋɔɔ?

4 “Num cho po nuu ni.” A diomndaŋ ndaŋ, mi Chɛhowa chɔm maa Po ndɔ kaalaa luɛi o chaŋyɛi sɛnɛiye niŋ a ndu. Tuupa mi Chiisu huŋ o chieeŋndo choo, o wa niŋ fɛŋ Po Mɛlɛkaa. Kɛ mɛɛ o sɔla yiŋɔɔ, mbo simnuŋ vɛlɛ Po Mɛlɛkaa o nɛi sɛnɛi niŋ. A teleŋ koŋ, mi Mɛlɛka chɔm maa Chiisu wa wana o pɔya a nyina ndɔ diandaa wo ni. Nduyɛ, mbo ke Chiisu tiindaŋndo maa o cho miiŋgu o choo choo niŋ le mbo kɔ simnuŋ Masaa vɛlɛ a Masa Wanaa Soliaa Lasalaa. (Luku 1:​31-33; Hibu. 1:​8, 9; 2:​17) Lelaŋ, mɛɛ Chiisu sɔla yiŋɔɔ, Finya ndɔ ndoo nɔ sabu kɛndɔɔ le dimioo aa, “Num cho po nuu ni.”—Luku 3:​22.

Miŋ chɔɔlu yoomuaŋ sɔla te waŋndo chandu naa pɛ ɔɔ te o ke naa pɛ kɔl dɛɛniaa (Tofa pɛl 5) *

5. Vɛɛ naŋ tuallɛ taamasi Chɛhowaa kɔɔli le kaalaa chɔmndo vɛlɛ a kɔl dɛɛniaa yɔŋgoo?

5 ‘Num cho Po ni kaalaa ni.’ Taamasi Chɛhowa kɛsi le kaalaa chɔmndo vɛlɛ a kɔl dɛɛniaa yɔŋgoo wo, loonuŋ naa maa ŋ nɔ miŋ nuuviaa nɛila naŋ dɛɛniaa acheleŋnda kɔltaŋ ndo. (Chɔŋ 5:​20) Te wana buulaŋ a naa wo chɔm naa pɛ kaalaa, nduyɛ mbo chandu naa le wali kɛndɛ naŋ cho tosaa wo, miŋ naŋ kɔl tau. O nɛi pilɛ koŋ choo, puaapiliaa a ndepiliaa naa o kundaa niŋ vɛlɛ a wanaa naŋ cho o yuŋgoo niŋnda yeema miŋ chɔm nda kaalaa vɛlɛ miŋ dɛɛniaa nda. Te ŋ chandu acheleŋnda pɛ, mi keŋ kindi tiindaŋ ndaa nduyɛ hei mala nda ma hiou lachi a lo lechoo wo chɔmndo o Chɛhowa lo. Kalaŋ chuauwa kpeekpei nɔ ni ma dɛɛniaa chuauwaa ndaa kɔltaŋ. Te kalaŋ chuauwa dɛɛniaa pɛ chuauwaa ndaa kɔltaŋ, ma mala chuauwaa ndaa ma sɔla yoomuaŋ.

6. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ tiindaŋndo o Chiisu Kiliti niŋ?

6 “Nduyɛ I hini kɔl a num.” Diomndaŋ ndaŋ la chɔm maa Chɛhowa ndoo nɔ tiindaŋndo kɛsɛ maa Chiisu wa hɛnaŋ Finya ndɔɔ tosa a kɔllo kpou. Le mɛɛ Chɛhowa ndoo nɔ tiindaŋ waa naa o Po ndɔɔ niŋ yɛ, naa bɛɛ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo kɛsɛ maa Chiisu cho tosa a sabu mi diomnda mɛyaala Chɛhowalaŋ kpou la peeluŋ. (2 Kɔliŋ. 1:​20) Te ŋ yiyaŋ pɛ a taamasi Chiisoo okɔɔ, miŋ chɔɔlu yoomuaŋ sɔla le pɛɛkoo a ndu okɔɔ, vɛlɛ a le taamasi ndɔɔ tolɔɔ kɔɔli. Mɛɛ mɛɛ Chɛhowa ndoo tiindaŋ o Chiisu niŋ yɛ, maa kunda, o nɔ tiindaŋndo maa buɛiyaa nduaa cho hiouwɔɔ lachi a pɛɛkoo sɔlaa Po ndɔɔ o ba.—1 Pitɛ 2:​21.

“LA TUEI NDU DIOM”

7. A mɛɛ Maatiu 17:​1-5 dimi yɛ, teleŋ kuɛɛ Chɛhowa soo yɛ o choo choo niŋ, nduyɛ yɛɛ ndoo dimi yɛ?

7 Nuawɔ Maatiu 17:​1-5. Teleŋ diiŋndɔ Chɛhowa soo o choo choo niŋndo wa teleŋ o “maŋgala” Chiisu buɛiyaa nduaa o hɔl lo ni. Mi Chiisu dimul Pitɛ, Chemisi a Chɔŋ le ma liila ndu o pembii vilɛiye choo. Mɛɛ nda wa o pembei choo, ma cha yilaŋii kɔndɔfili bɛnduei. Mi hɔlla yɔŋnuŋ Chiisu malaka malaka bɛndu mɛɛ wana cha paaleŋ nuaa yɛ. Nyɛla wa ndu lekɔɔ laŋ bɛɛ, mi la simnuŋ la humbu fo fo bɛndu. Okoŋ kɔɔli, ma cha waŋnda a ŋiɔɔŋ isisi. Waŋnda haa, opilɛ ndoo sim lewundu le Muuse, nduyɛ opilɔɔ ndoo sim lewundu le Ilaacha. Nduyɛ, ma cha nda suɛi o Chiisu lo a piɔm ndɔɔ vɛlɛ a fulasɛiniŋ ndɔɔ okɔɔ. Mi che bɛɛ buɛiyaa yaawa haa “wa o luaŋ” a boondii keŋ, kɛ ma cha yilaŋii kɔndɔfili bɛnduei hei mɛɛ nda tendu o luaŋ. (Luku 9:​29-32) Okoŋ kɔɔli, mi yumbu yumboo huŋ kumbu nda kpu. Okoŋ ma tuɛi mi diomndo suaa o yumbu yumboo niŋ, nduyɛ Mɛlɛka wa suɛi ni! A mɛɛ Chɛhowa tosa teleŋ Chiisu sɔla yiŋɔɔ wo yɛ, mbo chɔm kɔl ndɔ hiniaa vɛlɛ a kaala ndɔɔ le Po ndɔɔ. Mbo dimi aa, “Po ni kaalaa cho hoo ni. I hini kɔl tau a ndu.” Kɛ o laŋ niŋ, mi Chɛhowa chɔɔlu dimi aa, “La tuei ndu diom.”

8. Vɛɛ yilaŋii buɛiyaa Chiisuaa che ve piiliaŋ yɛ Chiisu vɛlɛ a buɛiyaa nduaa?

8 Mi yilaŋii keŋ chɔm tɔɔmayɛi Chiisu ndoo sɔla niŋ vɛlɛ a kpaayaa maa Masaa le Masale Mɛlɛkaleŋ o chilaŋ niŋndo. A tonya, mi Chiisu sɔla kɔl dɛɛniaa vɛlɛ a yoomuaŋ le saŋgaa vɛlɛ a piɔm imɔnɔ ndoo nɔ le sɔlaa wo. Nduyɛ mi yilaŋii keŋ kindi tiindaŋ buɛiyaa Chiisuaa. Mi hei mala nda le ma wa a bɛɛndiaŋ le simulta wa nda lachi laŋ, vɛlɛ a wali kala kala ndaa nɔ le tosaa wo. Wɔsilaŋ 30 hiouwɔɔ okoŋ kɔɔli, mi Pitɛ wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo suaa a mɛɛ Mɛlɛka maŋgala Chiisu nda o hɔl lɛ. Nduyɛ, mi keŋ chɔm maa mbo loonuŋ a yilaŋii keŋ.—2 Pitɛ 1:​16-18.

9. Sila sɔvɛ kuɛɛ Chiisu ndoo ke yɛ buɛiyaa nduaa?

9 “La tuei ndu diom.” Mi Chɛhowa chɔm kpendekele maa o yeema naa miŋ yaŋ Po ndɔɔ nilaŋ, nduyɛ miŋ diikuŋ ndu. Yɛɛ Chiisu dimi yɛ teleŋ o wa o chieeŋndo choo wo? Mbo suaa sɔɔŋ sɔviɔŋ tau ŋ naŋ nɔ miŋ yaŋ nilaŋ ndoŋ. Le taamaseliiyo, mbo pɛɛku buɛiyaa nduaa o nɛi kaalaa niŋ mɛɛ nda nɔ ma dimi yooŋgu kɛndɔɔ yɛ, nduyɛ mi ndoo loonuŋ nda teleŋ o teleŋ maa a nɔ ma wa lahɔl. (Maa. 24:​42; 28:​19, 20) Mbo dɛɛniaa nda vɛlɛ maa a nɔ ma fafala kpeekpei, nduyɛ maa a wu ŋdial te. (Luku 13:​24) Mi Chiisu kindilal buɛiyaa nduaa maa a nɔ ma kaaliaŋ vellaa velle, ma nɔ diompilɔɔ, nduyɛ ma diikuŋ nyɛ o nyɛ o dimul nda le tosaa. (Chɔŋ 15:​10, 12, 13) Sila Chiisu ke buɛiyaa nduaa wo wa bɔɔ o sɔvɛ. Nduyɛ, sila koŋ cho hau o sɔvɛ mɛɛ o wa o teleŋ koŋ niŋ yɛ.

10-11. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ cho Chiisu nilaŋ yaŋɔɔ?

10 Mi Chiisu dimi aa, “Wana o wana wa o kumbu tonyaa choo pɛ, nilaŋ o yaŋ o diomnda ya I dimi laŋ ni.” (Chɔŋ 18:​37) Ŋ chɔm maa ŋ cho nilaŋ yaŋɔɔ o diom Chiisoo te ŋ wa pɛ hiouwɔɔ lachi a ‘biuwaŋndo vellaa velle, nduyɛ miŋ malnaŋ haki fasɛi.’ (Kolo. 3:​13; Luku 17:​3, 4) Nduyɛ, ŋ chɔm vɛlɛ maa ŋ cho ndu nilaŋ yaŋɔɔ te ŋ wa pɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a dialuŋfulaa “o wa a teleŋ kɛndɛ, o wa a teleŋ kɛndɛ le.”—2 Timo. 4:​2.

11 Mi Chiisu dimi aa, “Saa niaa nda nda, diomndo nda tuɛi ya ni.” (Chɔŋ 10:​27) Buɛiyaa Kilitiaa tui ko diomnda Chiisu dimi laŋ te, kɛ ma tosa nyɛ la dimi wo. Nduyɛ a chɛl mi “kɔl landaŋ nyɛ nuuwaa chieeŋndo hoo” faŋa nda kɔllo le keŋ tosaa le. (Luku 21:​34) Kɛ nyɛ Chiisu dimi wo nda che nyɛ sɔviɔɔ ni le diikɔŋndo o yɔŋ bɛɛ mbo wa o kala le nda. Puaapiliaa naa bɔɔbɔɔ cho nyɛkindilaa, simultaŋ, bala fondolaŋ, vɛlɛ a kpundɛla cheleŋndaŋ biuwɔŋndo. Kɛ a koŋ kpou, a cho hiouwɔɔ lachi a lo lechoo ndaa chɔmndo o Chɛhowa lo mɛɛ mɛɛ nda wa saŋgaa. Mi Chiisu yɔŋgu diomnda kɔl dɛɛniaalaŋ ndaŋ aa, “Wana o wana chua sawala nilaŋ pɛ, mɛɛ ndu kaala ya ni. Nduyɛ, wana o wana kaala ya pɛ, kaalaa Finya nuu o kaala wana koŋ ni.”—Chɔŋ 14:​21.

Yooŋgu kɛndɔɔ dimioo tosa miŋ handu kɔllo o kpeleŋ naa choo (Tofa pɛl 12) *

12. Ɔɔ nɛi cheleŋ naŋ chɔm maa ŋ cho Chiisu nilaŋ yaŋɔɔ wo?

12 Nuawɔ vɛlɛ nɛi cheleŋ naŋ chɔm maa ŋ cho Chiisu nilaŋ yaŋɔɔ wo. Ndu cho ni, nɛila chɔmaala wanaa o yulu iso le naa chilaŋ chuaa wa cho naa kioo wo tolɔɔ kɔɔli. (Hibu. 13:​7, 17) O wɔsila biŋgila laŋga hiou laŋ niŋ, mi kɔɔna Mɛlɛkaa tosa yɛlɛmiaalaŋ tau a sɔɔŋ bɔɔbɔɔ okɔɔ, mɛɛ nyɛm sɛnɛi naŋ soliŋ kpeku o wali pollo niŋndo cho naa yɛ, nɛila sɛnɛila naŋ dimi yooŋgu kɛndɔɔ laŋ, mɛɛ naŋ bii bɔŋaŋndaŋ o lɔɔ bɛŋgu yɛ, vɛlɛ a mɛɛ naŋ taŋgul, bɛɛndiaa ɔɔ bii Toŋgola leMasalaŋ nyɛkɛndɛi yɛ. Ŋ cho bɔɔ a kɔl kɛndɛ le nɛila chɔmaala kɛndɛlaŋ ndaŋ sɔlaa! Ŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho naa dɔwɔɔ sala le kindiŋ naŋ cho le nɛila chɔmaala kɔɔnaa cho naa kioo laŋ tolɔɔ kɔɔli.

13. Ɔɔ tɔnɔla cho o Chiisu nilaŋ yaŋɔɔ niŋndaŋ?

13 Miŋ sɔla tɔnɔɔ te ŋ wa pɛ nilaŋ yaŋɔɔ o sɔɔŋ Chiisu pɛɛku woŋ kpou. Mi Chiisu mel buɛiyaa nduaa lediom maa pɛɛkula ndɔlaŋ la nɔla mi la ke waŋnda pɛŋgioo o kɔlta ndalaŋ niŋ. Mbo dimi aa, “La nɔla mi la sɔla pɛŋgioo o kɔlta nyalaŋ niŋ. Kani fondole, pɛɛkula nilaŋ la kindu chua le. Nduyɛ, walta ya I ke nya laŋ, la pala tosa le.” (Maa. 11:​28-30) O Diom Mɛlɛkaa niŋ, yaulaŋ la cho la hiɔɔlu la soo a yoomu Chiisoo vɛlɛ a wali poli ndɔɔ okɔɔ wo. Nduyɛ, Diom Mɛlɛkaa nɔla mbo ke naa pɛŋgioo o kɔlta naalaŋ niŋ, vɛlɛ mbo ke naa taasioo. (Sam 19:​7; 23:​3) Mi Chiisu dimi aa, “Wanaa yaŋ nilaŋ o suɛi Mɛlɛkɛi, nduyɛ ma tosa nyɛ Mɛlɛka dimi wo wa, nda salaa hiou wa kɔɔli.”—Luku 11:​28.

‘I CHO NDA CHƆM MƐƐ DIOLA NILAŊ LA NƆ BƐƐLEŊ YƐ’

14-15. (a) A mɛɛ Chɔŋ 12:​27, 28 chɔm yɛ, ɔɔ teleŋ yaandɔ Chɛhowa soo o choo choo niŋndo? (b) Le yɛɛ naŋ dimi yɛ maa naapum mi diomnda Chɛhowalaŋ la dɛɛniaa Chiisu kɔllo vɛlɛ maa mi la luei ndu yoomuaŋ?

14 Nuawɔ Chɔŋ 12:​27, 28, NW. Mi yau Chɔŋ poonyiaa wo suaa a teleŋ yaandɔ Chɛhowa soo o choo choo niŋndo okɔɔ. O palɛi biŋgi ndii lo tuupa mi Chiisu ndoo sɔla piɔmndo ve niŋ, mbo kua Chulusɛlɛm le Bɔŋaŋ Loonaŋndo a Hiouwɔɔ Choo Wo okɔɔ biyɔɔ. Mbo dimi aa, “mɔnɛi cho o kɔl nuu niŋ pɛŋgoo hoo.” Okoŋ mbo piɛi aa, “Kɛkɛ, tosa mi waŋnda ke diola numndaŋ bɛɛleŋ.” Okoŋ, mbo tuɛi diom Finya ndɔɔ o choo choo niŋ aa, “I chɔm nda mɛɛ diola nilaŋ la nɔ bɛɛleŋ yɛ, nduyɛ I cho nda vɛlɛ chɔɔlu chɔm.”

15 Chiisu wa mɔnɛi biyɔɔ kanifuule, ndoo nɔ kalaŋ lusulɛiyo le lo lechoo wo chɔmndo o Chɛhowa lo. Chiisu ndoo sina maa ndoo nɔ mbo sɔla saŋgaa, lɔɔ vɛlɛ a piɔm imɔnɔɔ. (Maa. 26:​38) Nduyɛ, nyɛ ndoo hiou wa o sɔvɛ le Chiisu wo wa diola Finya ndɔlaŋ bɛɛleŋ kioo ni. Mi waŋnda nyiinduu ndu choolaŋ choo maa o wa diola Mɛlɛkalaŋ tɛɛmbuu wo. Le hei, Chiisu wa buulaŋndo maa piɔm ndɔɔ wa chɔɔlu diola Mɛlɛkalaŋ tɛɛmbuu. A tonya, mi diomnda Chɛhowa dimi laŋ la kindi tiindaŋ Chiisoo poŋ! Naapum, mbo laalaŋ kɛsɛ maa diola Chɛhowalaŋ la wa bɛɛleŋ sɔla. Mi diomnda Finya ndɔlaŋ la dɛɛniaa ndu kɔllo tau. Nduyɛ, mi la luei ndu yoomuaŋ le nyɛkindilaa wa ndu komal o chilaŋ niŋndo biuwɔŋndo. Mi che bɛɛ naapum Chiisu koni ndoo bii nyɛ Finya ndɔ dimi a teleŋ koŋndo bila ni, kɛ mi Chɛhowa tosa a sabu ma poonyiaa diomnda ndɔlaŋ le naa kpou.—Chɔŋ 12:​29, 30.

Chɛhowa cho tosa mi waŋnda ke diola ndɔlaŋ bɛɛleŋ, nduyɛ o cho hunɔɔ wanaa nduaa piŋi (Tofa pɛl 16) *

16. Le yɛɛ naŋ buulaŋ yɛ lepum a mɛɛ waŋnda cho diola Chɛhowalaŋ tɛɛmbuu wo yɛ?

16 Maa Chiisu, naapum naa bɛɛ miŋ wa buulaŋndo a mɛɛ waŋnda cho diola Chɛhowalaŋ tɛɛmbuu wo yɛ. Naapum maa Chiisu, ma tosal naa kafalaŋ. Ɔɔ naapum, miŋ tambu kɔllo te ŋ tuei pɛ choola wanaa simul naa wa dimi a naa okɔɔ wo. Naapum miŋ yiyaŋ a mɛɛ konalaŋ ndaŋ la tɛɛmbuu diola Chɛhowalaŋ vɛlɛ a kɔɔna ndɔɔ yɛ. A teleŋnda waa lende, mi diomnda Chɛhowa dimi o Chɔŋ 12:​27, 28 niŋndaŋ la dɛɛniaa naa kɔltaŋ. Ŋ nɔ miŋ hiu buulaŋ tau a mɛɛ diola Chɛhowalaŋ vɛlɛ a kɔɔna ndɔɔ cho tɔɔ wɔɔŋndo sɔlaa yɛ le. Ŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo maa “kɔl nyulu Mɛlɛka yɔŋgu wo o wana chiee nɔla mbo sina bɛɛ pɛŋgu le wo nɔla mbo manda kɔlta [naalaŋ], a yiyaŋnda [naalaŋ], le mɛɛ [naŋ] cho o diompilɔɔ niŋ a Kiliti yɛ.” (Filipi. 4:​6, 7) Le teleŋ o teleŋ, Chɛhowa cho wa tosaa mi waŋnda ke diola ndɔlaŋ bɛɛleŋ. Sanaa a Masale ndɔleŋ, o cho hunɔɔ faŋa nyɛ o nyɛ wɔɔŋ Setana vɛlɛ a chieeŋndo hoo cho buɛiyaa nduaa cho lo lechoo wo chɔmndo wa tosallo wo.—Sam 94:​22, 23; Aisaya 65:​17.

TƆNƆ NAŊ SƆLA O DIOM CHƐHOWAA NIŊ HAU WO

17. A mɛɛ Aisaya 30:​21 dimi yɛ, vɛɛ Chɛhowa suaa yɛ hau o naalo?

17 Chɛhowa cho wɔ hiouwɔɔ lachi a suɛi kɛ o naalo hau. (Nuawɔ Aisaya 30:​21.) I cho tonya maa, ŋ tui lɛ Mɛlɛka suɛi o choo choo niŋ te. Kɛ a koŋ kpou, o ke naa Diom ndɔɔ Baabuiyo a silalaŋ leniŋ. Le handɔɔ lechoo, nyina Chɛhowaa cho “buɛi cho sakpo, nduyɛ, mbo wa buɛi kɔl kalu wo” malaa le buɛiyaa nduaa nyɛdiaa kioo. (Luku 12:​42) Ŋ cho nyɛm mala naa le pɛɛkoo a Mɛlɛka okɔɔ woŋ sɔlaa tau. Muŋ cho yɛ yaulaŋ, vidueilaŋ, vɛlɛ a yaula nda chua diomndaŋndo ni.

18. Vɛɛ diomnda Chɛhowa dimi laŋ la taŋgullɛ tiindaŋ numndo, nduyɛ vɛɛ la ke yɛ num kɔl sikpaa?

18 Ŋ kɛsiŋ diomnda Chɛhowa dimi teleŋ Po ndɔɔ wa o chieeŋndo choo wo o kɔl. Maa diomnda Mɛlɛka dimi mi la wa la poonyiaa o Baabuiyo niŋndaŋ la ke naa tiindaŋndo maa Chɛhowa nɔ kpaayaa nyɛ o nyɛ wɔɔŋ Setana, vɛlɛ a chieeŋ dɛnɛwɔɔŋndo hoo cho tosaa wo choo. Nduyɛ maa o cho muŋ kpou hunɔɔ faŋa. Nduyɛ, maa i wa naa o kɔl le hiouwɔɔ lachi a diom Chɛhowaa nilaŋ yaŋɔɔ yekeŋ bɛndu. Te ŋ tosa hei pɛ, ŋ cho batiuwaa sɔla le bahawɛila kɛ kɛ naŋ nɔ suŋ suŋ, vɛlɛ a la komal niŋ naa o chilaŋ niŋndo biuwɔŋndo. Baabuiyo loonuŋ naa aa, “La nɔ mi la hiou lachi a biuwɔŋndo. Te la tosa keŋ pɛ, mɛɛ la tosa nyɛ Mɛlɛka hɛnaŋ ndo, o koŋ, nya bɛɛ mi la huŋ sɔla fɛɛŋ nyɛ o chuel nya buŋgɛi yo.”—Hibu. 10:​36.

CHONDII 4 “Chɛhowa Cho Wana Manda Ya wo Ni”

^ pɛl. 5 Teleŋ Chiisu wa o chieeŋndo choo wo, mi Chɛhowa suaa bɛmbɔɔ leyaa o choo choo niŋ. Nduyɛ, o teleŋnda Chɛhowa soo laŋ ndaŋ niŋ opilɛ, mbo dimul buɛiyaa Kilitiaa maa a yaŋ Po ndɔɔ nilaŋ. Hau, Chɛhowa suaa o naalo sanaa o Diom ndɔɔ niŋ, nduyɛ Diom ndɔɔ nɔ pɛɛkula Chiisulaŋ leniŋ. O soliŋ vɛlɛ kɔɔna ndɔɔ kpeku le suɛi o naalo. Buŋgɛi hei cho naa chɔm mɛɛ naŋ sɔla tɔnɔɔ yɛ te ŋ yaŋ pɛ Chɛhowa nda Chiisu nilaŋ.

^ pɛl. 52 TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Bɛndu kundaa che buɛi malalaŋndo Toŋgo leMasaa dindioo, vɛlɛ a wallo tosaa o fondaŋ kɛsiaa layauwo o kundaa niŋ. Nduyɛ mbo wa ndu balikaa mello a kɔllo kpou.

^ pɛl. 54 TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Pɔnɔɔ a lanɔɔ o lɛŋnde Saalɔŋ ndeŋ niŋ cho wana yɔɔyaa yau veelaa bɔŋaŋndo kioo.

^ pɛl. 56 TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Seiyaa Chɛhowaa cho bɔŋaŋndo biyɔɔ o chiɛi waŋndo niŋ o lɛŋnde nda kuuna wali naa wo niŋ. A cho a chuɛɛnaŋ maa o bɔŋaŋndo le nda cho le kanifuule, a yeema mi waŋnda che nda le.