«Амин» тигән һүҙ «шулай булһын» йә «тап шулай» тигәнде аңлата. Ул «тоғро, ышаныслы булыу» тигән мәғәнә йөрөткән еврей һүҙенән барлыҡҡа килгән. Ҡайһы ваҡыт ул юридик һорауҙарҙа ҡулланылған. «Амин» тиеп, ант биргән кеше үҙ һүҙҙәренең хаҡ булыуын иҫбатлаған һәм антты боҙоу килтергән эҙемтәләр менән риза булыуын белдергән (Һан. 5:22). Башҡалар алдында «амин» тип әйткән кешенең үҙ вәғәҙәһен үтәр өсөн сәбәптәре күберәк булған (Ниҡ. 5:13).

«Амин» һүҙенең нисек итеп ҡулланылғаны Ҡанун китабының 27-се бүлегендә сағыу итеп һүрәтләнә. Вәғәҙә ителгән ергә кергәс, израилдәр, Ҡанунды тыңлар өсөн, Эвал һәм Гәризим тауҙары араһында йыйылған. Әммә уларға унда тыңларға ғына түгел, ә шулай уҡ Ҡанунды ҡабул итеүҙәрен күрһәтергә лә кәрәк булған. Тыңламаусанлыҡтың ниндәй эҙемтәләргә килтерәсәге хаҡында уҡылғанда, улар яуап итеп «амин» тигән (Ҡан. 27:15—26). Меңләгән ирҙәр, ҡатындар һәм балаларҙың ҡысҡырып яуап биргәнен күҙ алдына килтерегеҙ! (Еш. 8:30—35). Шик тә юҡ, улар шул көндө әйткән һүҙен бер ҡасан да онотмаған. Һәм улар вәғәҙәләрен үтәгән, сөнки Изге Яҙмала былай тиелгән: «Израиль Ешуа йәшәгән бөтә көндәрҙә лә, шулай уҡ Ешуанан оҙағыраҡ йәшәгән һәм Йәһүәнең Израиль хаҡына ҡылған бар эштәрен белгән өлкәндәрҙең бөтә көндәрендә лә Йәһүәгә хеҙмәт итте» (Еш. 24:31).

Ғайса Мәсих тә үҙ һүҙҙәренең ышанысҡа лайыҡ булғанын күрһәтер өсөн «амин» тигән  һүҙҙе ҡулланған (башҡорт теленә «хаҡ һүҙ» тип тәржемә ителгән), ләкин ул быны үҙенсәлекле итеп эшләгән. Ғайса «амин» тигән һүҙҙе нимәгәлер яуап итеп түгел, ә үҙе нимәлер әйтер алдынан ҡулланған һәм шуның менән үҙ һүҙҙәренең хаҡ булыуын күрһәткән. Ҡайһы саҡта ул «амин» тигән һүҙҙе хатта ике тапҡыр ҡабатлаған (Матф. 5:18; Яхъя 1:51). Шулай итеп ул тыңлаусыларына һүҙҙәренең дөрөҫ булыуын күрһәткән. Ғайсаның быға хоҡуғы булған, сөнки Алла уны үҙ вәғәҙәләрен үтәр өсөн билдәләгән (2 Кор. 1:20; Асыл. 3:14).

Израилдәр шулай уҡ «амин» тигән һүҙҙе Йәһүәне данлағанда һәм доға ҡылғанда ҡулланған (Ниҡ. 8:6; Зәб. 41:13). «Амин» тиеп, израилдәр доғала әйтелгән һүҙҙәр менән риза булыуын күрһәткән һәм ғибәҙәттә шулай итеп ҡатнаша алыуына шатланған. Мәҫәлән, Йәһүәнең килешеү һандығын Иерусалимға күсергәндә, Дауыт батша ҙур байрам ойошторған һәм йыр рәүешендә эскерһеҙ доға әйткән. Был доға 1 Йылъяҙма 16:8—36-ла яҙылған. Йыйылған бөтә халыҡ бик илһамланған һәм «амин» тиеп Йәһүәне маҡтаған. Йәһүәгә бергә ғибәҙәт ҡылыу шул байрамды тағы ла шатлыҡлыраҡ иткән.

Беренсе быуаттағы мәсихселәр ҙә «амин» тигән һүҙҙе Йәһүәне данлағанда ҡулланған. Был һүҙ Изге Яҙманың өлөшө булып киткән хаттарҙа йыш осрай (Рим. 1:25; 16:27; 1 Пет. 4:11). Асылыш китабында хатта: «Амин! Раббыны маҡтағыҙ!» — тиеп Йәһүәне данлаған рухи заттар тасуирлана (Асыл. 19:1, 4). Беренсе мәсихселәр, ғәҙәттә, осрашыуҙарҙа бергә доға ҡылғандан һуң «амин» тип әйткән (1 Кор. 14:16). Әммә улар был һүҙҙе ғәҙәт буйынса ғына түгел, ә аңлы рәүештә әйткән.

Алла хеҙмәтселәренең тарих дауамында «амин» тигән һүҙҙе нисек ҡулланғанын белгәс, беҙ ни өсөн доғаны был һүҙ менән тамамлау  мөһим икәнен аңлайбыҙ. Шәхси доғабыҙҙың аҙағында «амин» тиеп, беҙ һүҙҙәребеҙҙең эскерһеҙлеген күрһәтәбеҙ. Ә башҡалар менән доға ҡылғанда, хатта эстән генә булһа ла «амин» тиеп, беҙ доғала әйтелгән фекерҙәр менән риза булыуыбыҙҙы күрһәтәбеҙ. «Амин» тип әйтер өсөн тағы ниндәй сәбәптәр бар?

Беҙ ғибәҙәт менән бәйле бөтә нәмәгә етди ҡарайбыҙ. Доға ҡылғанда нимә әйтеүебеҙ генә түгел, ә үҙебеҙҙе нисек тотоуыбыҙ ҙа мөһим. Доғаның аҙағында ысын күңелдән «амин» тип әйтер өсөн, доғаға етди ҡарарға һәм уны иғтибар менән тыңларға кәрәк.

Бергә доға ҡылыу беҙҙе берләштерә. Йыйылыш осрашыуында доға яңғырағанда, бөтәһе лә уны тыңлай (Ғәм. 1:14; 12:5). Ҡәрҙәштәр менән бер тауыштан «амин» тип әйтеү беҙҙе тағы ла нығыраҡ берләштерә. Был һүҙҙе ҡысҡырып йә эстән генә әйтеүебеҙ Йәһүә өсөн үтенесебеҙҙе үтәргә тағы бер сәбәп булып тора.

Беҙ Йәһүәне данлайбыҙ. Йәһүә ғибәҙәттә ҡатнашыр өсөн эшләгән һәр эшебеҙҙе, хатта бәләкәй эштәребеҙҙе лә ҡәҙерләй (Лука 21:2, 3). Ул этәргес ниәттәребеҙҙе лә, йөрәгебеҙҙе лә күрә. Хатта беҙгә осрашыуҙы телефон аша тыңларға тура килһә лә, Йәһүәнең «амин» тигән һүҙебеҙҙе ишетеүенә һис тә шикләнмәҫкә була. «Амин» тиеп, беҙ осрашыуҙа булған ҡәрҙәштәребеҙгә Йәһүәне данлауҙа ҡушылабыҙ.

«Амин» тигән һүҙебеҙ әһәмиәтһеҙ булып күренә алһа ла, был улай түгел. «Изге Яҙманы аңлау» энциклопедияһында әйтелгәнсә, был ябай ғына һүҙҙе әйтеп, Алла хеҙмәтсеһе «үҙ ышанысын, ризалығын һәм йөрәгендәге өмөтөн белдерә ала». «Амин» тигән һүҙебеҙ һәр ваҡыт Йәһүәнең күңеленә хуш килһен! (Зәб. 19:14).