Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Jihova u Bhana Valolo Kyoso ki u Zwela ‘Amene mba Kyene’

Jihova u Bhana Valolo Kyoso ki u Zwela ‘Amene mba Kyene’

JIHOVA u bhana valolo ku ubhezelu wetu. Mwene u ‘suwa; wívwa’ o jiselevende jê, Mwene u bhana valolo mu kama koso-koso ki tu bhanga phala ku mu ximana né mwene kófele. (Mal. 3:16) Mu kifika, tala kizwelu ki twene mu tumbula mu veji javulu. O kizwelu kiki “amene mba kyene.” O kwila Jihova u bhana valolo mu ka kizwelu kófele kaka? Kyene, mwene u bhana! Phala kwijiya se mukonda dyahi, tu mone o kilombolwelu kya kizwelu kiki ni kyebhi kyene mu ki tumbula mu Bibidya.

‘MUNDU WOSO WA KÈLA AMENE MBA KYENE’

O kizwelu kya Kimbundu “amene,” kilombolola “kyene” mba “kyene mwene.” O kizwelu kiki kya tundu mu kizwelu kya Hebalayiku kilombolola “kukala fiyele,” “mukwa kidi.” Sayi ithangana o kizwelu kiki a kexile mu ki tumbula mu maka a lungu ni kufundisa. Kyoso muthu kyexile mu bhanga kikanenu, mwene wexile mu tumbula o kizwelu “amene” phala kuxikinisa kwila o kima kya zwela kya kidi mwene, ni kwila weji xikina yoso yeji kwiza kupholo. (Dya. 5:22) Se muthu wedile “amene mba kyene” bhu kaxi ka mundu, mwene wa tokalele kukumbidila o kima kya kanena, sé kufula.—Neh. 5:13.

O kizwelu “amene,” a ki tumbula kyavulu mu divulu dya Matendelelu mu kibatulu kya 27. Kyoso akwa Izalayele kya bokona mu Ixi ya a Kanene, ene a dyongeka bhu kaxi ka Mulundu wa Ebale ni Mulundu wa Ngedizine phala kwívwa o kitangelu kya Kijila. Ene ka ile mu kididi kyokyo phala kwívwa ngó maji ayile-ku we phala kuzwela kwila a xikinine o Kijila. Ene a ki londekesa mu kutumbula o kizwelu “Amene mba kyene!” kyoso kyexile mu tanga o ima yeji bhita se ene a bhukumukine o kitumu. (Mate. 27:15-26) Xinganeka o mazunda a mayala, ahatu ni ana ndenge a bhana o itambwijilu yâ ni dízwi dya swina! (Josu. 8:30-35) Sé phata ene ka jimbi o izwelu ya tumbula mu kizuwa kyenyókyo. Akwa Izalayele enyó a kumbidila o kikanenu kyá, kala kya ki soneka: “Izalayele-phe wa bhikila jinga mwene Jihova, ni mu izuwa yoso ya ikulakaji, o adyakime, oso akolele hanji mwenyu kwema dya Josuwé, ya ejidile o kikalakalu kyoso kya bhangele Jihova kwa Izalayele.”—Josu. 24:31.

Jezú wa tumbula we o kizwelu “amene mba kyene” phala kuxikinisa o athu kwila, o ima ya kexile mu zwela ya kidi mwene. Maji wa ki bhange mu ukexilu wa katunda. Mu veji dya kutumbula o kizwelu phala kutambwijila kima, mwene wa tumbula “amene mba kyene” (mu Kimbundu a ki lungulula “o kidi”) phala kumateka kujimbulula izwelu ya kidi. Mu ji veji ja mukwa mwene wa kexile mu tumbula luyadi o kizwelu “amene mba kyene.” (Mat. 5:18; Nzwá 1:51) Kyenyiki, mwene wexile mu londekesa ku jingivwidi jê kwila, o izwelu yê yexile ya kidyelele. Jezú wa zwela mu ukexilu yú, mukonda mwéne a mu solele phala kukumbidila o ikanenu yoso ya Nzambi.—2 Kol. 1:20; Dij. 3:14.

“MUNDU WOSO HÉ U ZWELA: ‘AMENE!’ ANGA A TANESA JIHOVA”

Akwa Izalayele akexile mu tumbula o kizwelu “amene” kyoso kya kexile mu samba mba mu ximana Jihova. (Neh. 8:6; Jisá. 41:13) Mu kutumbula o kizwelu kiki mu disukilu dya musambu, o jingivwidi a kexile mu londekesa kwila, a xikina yoso yo tumbule mu musambu. Mu kiki o jingivwidi joso eji bhanga mbandu, ni kusanguluka mu kubheza Jihova mu ukexilu yú. Kiki kyene kya bhiti kyoso Sobha Davidi kyambatele o alaka ya Jihova mu Jeluzaleme. Mu kusuluka a bhange fesa. Mu kithangana kya fesa, mwene wa sambe ni muxima woso; o musambu yú wa u bhange mu ukexilu wa mwimbu kala kya u soneka mu 1 Malunda 16:8-36. O izwelu yê ya tula ku mixima ya athu akexile bhenyobho. Kyenyiki “mundu woso hé u zwela: ‘Amene [mba kyene]!’ Anga a tanesa Jihova.” Kyene mwene, ene a sangulukile mu kubheza Jihova kumoxi.

Kyene we kimoxi ni Jikidistá mu hama ya dyanga. Ene akexile mu tumbula o kizwelu “amene” kyoso kya kexile mu ximana Jihova. O asoneki a Bibidya a ki tumbula veji javulu mu mikanda ya soneka. (Loma 1:25; 16:27; 1 Phe. 4:11) O divulu dya Dijingunwinu katé mwene dijimbulula kwila, athu mu nzumbi ku dyulu ene mu ximana Jihova mu kuzwela ‘Amene! Ximanenu Jihova!’ (Dij. 19:1, 4) O Jikidistá ja dyanga exile ni kifwa kya kuzwela “amene” ku disukilu dya misambu mu yônge yâ. (1 Kol. 14:16) Maji ene kexile mu tumbula o kizwelu kiki mu kingoho.

MUKONDA DYAHI EYE WA TOKALA KUZWELA AMENE MBA KYENE?

Mu kudilonga kyebhi o jiselevende ja Jihova kyexile mu tumbula o kizwelu “amene,” tu tena kumona se mukonda dyahi kya tokala mwene phala ku di tumbula mu disukilu dya musambu. Kyoso ki tu zwela kiki mu disukilu dya misambu i tu bhanga ubheka wetu, tu londekesa kwila twa xikina ni kidi kyoso yoso i twa zwela. Kyoso ki tu tambwijila “kyene mba amene,” né mwene ku muxima, mu misambu yene mu bhanga bhu kaxi ka athu avulu, tu londekesa kwila, twa xikina o ima ya tumbula mu misambu. Tu mone mukonda dyahi twa tokala kuzwela ‘amene mba kyene’?

Etu twivwidila kyambote o misambu i bhanga akwetu mukonda i bhanga mbandu ku ubhezelu wetu. Mu kithangana kya kusamba, twa mu bheza Jihova bhu kaxi ka ima i tu zwela, ni ima i tu bhanga mu kithangana kyenyókyo. O vondadi yetu ya kutambwijila “amene” ni kidi kyoso, i tu kwatekesa kukala ni ukexilu wambote mu kithangana kya kusamba, ni kubhana mátwi mu musambu.

Etu twala ni muxima umoxi mu ubhezelu. O misambu yene mu bhanga bhu kaxi ka mundu, i tu kwatekesa kulunga o muxima mu ima yoso i twa-nda kwívwa kumoxi ni kilunga. (Ika. 1:14; 12:5) Kyoso ki tu tambwijila kumoxi ni jiphange, tu kala dingi kumoxi. Kikale se tu zwela ni dízwi dya swina mba ku muxima, o kizwelu kyetu “amene,” ki bhangesa Jihova kubhanga o kima ki twa mu bhingi.

O kizwelu kyetu “amene” ki kwatekesa kuximana Jihova

Etu tu ximana Jihova. Jihova u mona yoso i tu bhanga mu ubhezelu wetu. (Luka 21:2, 3) Mwene u mona se ihi i tu bhangesa ku mu bheza ni ihi yala ku muxima wetu. Né mwene kyoso ki twívwa o yônge bhu kaxi ka mutelembe, tu tena kudyelela kwila, o ka kizwelu k’etu “amene,” ka ka jimbi kwa Jihova. Kyoso ki tu tambwijila “amene,” kifwa twa mu dibunda ni jiphange ja dyongeka, phala kuximana Jihova.

O kizwelu kyetu “amene mba kyene,” nange ki moneka kala ki kyala ni valolo yavulu, maji mu kidi kyala mwene ni valolo ya dikota. Sayi enciclopedia ya Bibidya yambe kwila, “bhu kaxi ka kizwelu kiki,” o jiselevende ja Nzambi a tena kulondekesa kwila ala ni “kidyelelu kya lungu ni hádya, ala ni kixikanu kya kolo ku mixima yâ.” Tu bhange yoso phala kuximana Jihova mu ithangana yoso i twila “amene mba kyene.”—Jisá. 19:14.