Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

“Amiina” Yaawe y’Omugaso Hali Yahwe

“Amiina” Yaawe y’Omugaso Hali Yahwe

OKURAMYA kwawe kw’omuhendo hali Yahwe. ‘Atega amatu’ kandi ‘ahurra’ abaheereza be, kandi asiima muno buli kintu kyona ekitukora kumukugiza n’obukyakuba kitaito muno. (Mara. 3:16) Ekyokurorraho, tekerezaaho ekigambo ekitusobora kuba twikaire nitukozesa emirundi nyingi muno. Ekigambo eki nikyo “amiina.” Notekereza Yahwe akwatwaho habw’ekigambo kinu ekitaito muno? Ego, akwatwaho! Kusobora kumanya ensonga, katwetegereze amakuru g’ekigambo eki n’omulingo kikozesebwa omu Baibuli.

“NABANTU BONA BALIGAMBA NGU AMINA”

Ekigambo “amiina” kimanyisa ngu “nukwo kibe,” rundi “mali kwo.” Kiruga omu kigambo kimu eky’Oruheburaniya ekirukumanyisa “ba mwesigwa.” Obusumi obumu kyakozesebwaga omu mbuga z’ebiragiro. Omuntu obuyamaraga kurahira, yagambaga “amiini” kugumya ngu eby’agambire bihikire kandi ngu aikiriize byona ebiraruga omuli ebi ebyaraganiize. (Kubar. 5:22) Obuyagambaga ekigambo “amiina” omu rwijwire rw’abantu, kyamuleteraga kukora kyona ekirukusoboka kuhikiriza eky’agambire.​—Neh. 5:13.

Ekyokurorraho ekirungi ekirukwoleka omulingo ekigambo “amiina” kyakozesebwaga, nikisangwa omu Ekyebiragiro esuura 27. Hanyuma y’Abaisareri kutaaha omu Nsi ey’Ekaba Eraganiziibwe, bakaragirwa kwesoroleza hagati y’Orusozi Ebali n’Orusozi Gerizimu kuhurra ebiragiro bya Yahwe nibisomwa. Batagende kuhuliiriza kwonka baitu bakaba baine n’okwoleka ngu baikiriize kuhondera ebiragiro bya Yahwe. Bakagamba “Amina” kwoleka ngu bakaba baikirraniize n’ebi ebibahuliire ebyasomerwe ebikaba nibyoleka ebizibu ebirarugamu kakuba batahondera ebiragiro ebi. (Bir. 27:15-26) Teramu akasisani orole enkumi n’enkumi z’abasaija, abakazi, hamu n’abaana nibagarukamu omu iraka elya haiguru nibagamba “amiina.” (Yos. 8:30-35) Mali batebwe ebigambo ebibagambire ekiro eki. Abaisareri abo bakahikiriza ekibayeragire habwokuba ebyahandiikirwe nibigamba ngu: “Isareri yakorraga [Yahwe] ebiro byona bya Yosuha, nebiro byona ebyabakuru abakuzire [kukira] Yosuha . . . , abamanyaga emirimo yona eya [Yahwe] eyiyakoliire Isareri.”​—Yos. 24:31.

Yesu nauwe akakozesa ekigambo “amiina” kugumya ngu ebyakaba abalize gaali mananu, baitu uwe akakikozesa omu mulingo ogurukwahukanaho n’ogw’abandi. Omu kiikaro ky’okugarukamu nakozesa “amiina,” Yesu yagambaga “amiina” (ekirukuhindurwa nka “mananukwo” rundi “mali” omu Baibuli ey’Orunyoro/Rutooro) atakabalize ebigambo bye kwoleka ngu ebyarukugenda kubaza by’amananu. Obwire obumu yakibazaaga emirundi ebiri nagamba “amiina amiina.” (Mat. 5:18; Yoh. 1:51) Yabazaaga ati kugumya abarukumuhuliiriza ngu eby’arukugenda kubaza nugo mananu gonyini. Yesu yakozesaga omulingo gunu ogw’okugumya ensonga habwokuba nuwe yahairwe obusobozi bw’okuhikiriza emirago ya Ruhanga yoona.​—2 Kol. 1:20; Kus. 3:14.

“NABANTU BONA BAGAMBA NGU AMINA, BAKUGIZA MUKAMA”

Omulingo gundi Abaisareri ogubakozesaamuga ekigambo “amiina” nubwo obubabaga nibakugiza kandi nibasaba Yahwe. (Neh. 8:6; Zab. 41:13) Abahuliirizaaga esaara obubagambaga “amiina” ha kumalirra kwayo, bayolekaga ngu nibaikirraniza n’esaara egi. Nahabweki kyatwarwaga ngu boona betabire omu kusaba oku, kandi ekintu kinu kyabaleteraga kweyongera kugonza kuheereza Yahwe. Nukwo kyabaire Omukama Daudi obuyalesere omu Yerusalemu Esanduuko y’Ekiragaano kya Yahwe. Omukoro obugukaba nigugenda omu maiso, Daudi akasaba esaara enungi muno omu mulingo gw’ekizina kandi esaara egi n’esaangwa omu 1 Ekyebyomubusinge 16:8-36. Abakaba bali ha mukoro kiro eki, bakakwatwaho esaara egi kandi “nabantu boona bagamba ngu Amina, bakugiza Mukama.” Mali, bakasemererwa habw’okuramiza hamu Yahwe.

Abakristaayo b’omu kyasa ky’okubanza nabo bakozesaaga ekigambo “amiina” obubabaga nibakugiza Yahwe. Abahandiikire ebitabu ebimu ebya Baibuli bakakozesa muno ekigambo kinu omu bbaruha zabo. (Bar. 1:25; 16:27; 1 Pet. 4:11) Ekitabu ky’Okusuku’rwa nikyoleka ebihangwa by’omwoyo eby’omwiguru nibikugiza Yahwe nibigamba ngu: “Amina; Haleruya!” (Kus. 19:1, 4) Ekaba ngeso y’Abakristaayo ba kara kugamba “amiina” esaara obuyahwayoga ha nsorrokano zabo. (1 Kol. 14:16) Baitu kikaba kitali kigambo ekibamaraga gagamba batabandize kuteekereza.

ENSONGA HABWAKI “AMIINA” YAAWE ERI Y’OMUHENDO

Hanyuma y’okwetegereza omulingo ekigambo “amiina” kyakozesebwaga omu busumi bwa kara, niturora ensonga habwaki kugamba ekigambo kinu guli mulingo murungi ogw’okumalirramu esaara. Obutukigamba hanyuma y’esaara yaitu habwaitu, twoleka ngu mali nitumanyisa ebitugambire. Kandi obutugamba “amiina” hanyuma y’omuntu ondi kusaba, abandi n’obu baba batatuhuliire, tuba nitwoleka ngu nitwikirraniza n’ebigambo ebigambirwe. Hati katurole ensonga zindi habwaki kikuru muno kugamba “amiina.”

Kyoleka ngu nituhuliiriza kurungi omuntu ondi obwaba nasaba. Obutuba nitusaba, tibiri bigambo byonka ebitubaza omu saara ebyoleka ngu nituramya Yahwe, baitu n’omulingo twetwaza. Habw’okugonza “amiina” yaitu ebe y’amakuru nikisobora kutukonyera kwikara n’entekereza enungi hamu n’okwikaza ebitekerezo byaitu ha saara.

Kyoleka ngu itwena nk’abaheereza ba Yahwe tuli omu bumu. Ebituhurra omuntu obwaba nasaba omu kitebe n’abandi nabo baba nibabihurra. (Eng. 1:14; 12:5) Itwena obutugarukiramu hamu, kyongera ha bumu bwaitu. Obutugarukiramu hamu omu iraka erikuhulirwa rundi omu mutima gwaitu, esaara yaitu nesobora kuletera Yahwe kutukorra ebitumusabire.

Obutugamba “amiina” tuba nitukugiza Yahwe

Tuba nitukugiza Yahwe. Buli kintu kyona ekitukora kuramya Yahwe n’obukiba kitaito muno, akirora. (Luk. 21:2, 3) Arora ebigendererwa byaitu na byona ebiri ha mutima gwaitu. Nobutwakuba nitukozesa esimu kuhuliiriza ensorrokano, tukigumye ngu kakuba tugamba “amiina,” Yahwe naija kutuhurra. Obutugambira hamu “amiina” tuba tweteraniize hali abo boona abali omu nsorrokano kukugiza Yahwe.

“Amiina” yaitu nobweraaba nesobora kuzooka nk’entaito, tutatekereza ngu tiine omugaso. Ekitabu kimu ekibazaaho Baibuli kigamba ngu abaheereza ba Yahwe nibasobora: “Kukozesa ekigambo kinu, kwoleka obwesige, okwikirraniza kwabo, hamu n’okunihira okuli omu mitima yabo.” Leka buli “amiina” yoona ei turabaza, ebe nesemeza Yahwe.​—Zab. 19:14.