Skip to content

Skip to table of contents

Sena Mulizyi?

Sena Mulizyi?

Ino muntu wakali kweenda buti abwato kaindi?

KANJI-KANJI, mato aakali kubweza buyo bantu tanaakali kujanika mumazuba aa Paulo. Kutegwa beende kwiinda mukubelesya bwato, basilweendo bakeelede kubuzya bamwi ikuti naa kuli bwato ibunyamuna zintu ibuunka kubusena nkobaunka alimwi akuti naa balayanda kunyamuna bantu. (Mil. 21:2, 3) Nokuba kuti bwato tiibwakali kuunka kubusena kwini nkwaakali kuunka silweendo, ciindi bwato nobwakali kwiima abusena bumbi kabacili mulweendo, silweendo ooyo wakeelede kuyandaula bwato bumbi ibukonzya kumutola kufwaafwi ankwaakali kuunka.—Mil. 27:1-6.

Kweenda mumaanzi kwakali kucitwa muziindi amwaka, alimwi kwakanyina mulongo uugaminide wabweende bwamato. Kunze buyo aakutaca kabotu, basikweenzya mato ibakali kusyoma masalamuzi bakali kumuka kunyamuka ikuti naa babona citondezyo cimwi icitali kabotu, mbuli kulila kwacikwangala muntambo zijata masaili, naa kuti babona bwato ibwanyonyooka kunkomwe yalwizi. Basikweenzya mato bakali kucibona kuba coolwe kuti muwo waunga kabotu, aboobo ciindi muwo nowakali kabotu, bakali kunyamuka. Ikuti naa silweendo wajana bwato ibukonzya kumunyamuna, wakali kuunka azintu zyakwe munsi-munsi aacito akulindila cakwaambilizya cakuti bwato bulaafwaafwi kunyamuka.

Sikwiiya zyakaindi Lionel Casson wakaamba kuti, “Dolopo lya Rome lyakajisi nzila nguba-uba iyakali kugwasya bantu kujana bwato bwakutanta alimwi tiibakali kuliyandawinda bwato beni. Mudolopo oomu, cito cabwato cakali kumatalikilo aa Mulonga wa Tiber. Munsi-munsi adolopo lya Ostia kwakali busena bupati ibwakazungulukidwe amaofesi. Bunji bwamaofesi aaya akali aamakkampani aakali kulanganya mato aanyamuna zintu: makkampani aamu dolopo lya Narbonne [lili mucisi mazuba aano ciitwa kuti France] akalijisi yomwe, aamu dolopo lya Carthage [lili mucisi mazuba aano ciitwa kuti Tunisia] aalo akalijisi iimbi, . . . alimwi aamwi. Kufwumbwa iwakali kuyanda bwato bwakutanta wakeelede buyo kuunka kumaofesi akulanga bwato buunka kubusena nkwaunka.”

Kweenda mulwizi tiikwakali kutola ciindi cilamfwu, pele kwakali ntenda. Munyendo zyakwe zyabumisyinali, ziindi zinji mato ngaakali kutanta Paulo akali kunyonyooka.—2Kor. 11:25.