ANKAMENI wa mupostola Pawulo, switimela swa mati swa kupakela vanhu aswinga li kona. Ako va ni swa kupakela mindzhwalo ntsena. Hi mhaka leyo, leswaku munhu a yendza hi xitimela xa mati, kusungula a afanele a vutisa van’wana loko va tiva xitimela lexi pakelaka mindzhwalo lexi axi kongoma lomu a yaka kona. A atlhela a vutisa leswaku xa pfumela kupakela vanhu ke kumbe axi pfumeli. (Mint. 21:2, 3) Hambiloko xitimela axo kala xingamu yisi lomu a alava kuya kona hi kukongoma, aata chika ka yin’we ya tindhawu leti switimela aswi nyima ka tona ivi a lavetela xitimela xin’wana lexi axitamu fikisa lomu a lavaka kuya kona.  — Mint. 27:1-6.

Vanhu ava tolovela kuyendza hi xitimela xa mati hi minkama yokarhi ya lembe naswona switimela aswinga na minkama leyi simekiweke ya kuyendla mayendzo ya swona. Maxela ama yendla leswaku mayendzo man’wana manga yendliwi. Vafambisi va switimela lava ava kholwa ka wungoma avanga yendzi loko kuvhumbata ka vona kukombetela leswaku liyendzo alingata kateka. Handle ka leswo, loko va vona swikhova swi nyima ka tingoti ta xitimela xa mati kumbe loko va tshuka va vona swiphemu swa switimela swa mati leswi tshameke swi mbombomela ka lwandle, avanga yendzi. Kambe loko maxela ma li kahle naswona moya wu bela lomu va lavaka kuya kona, avanga tshiki kuyendza. Loko munhu a tsumbula leswaku ku ni xitimela lexi axita pfumela kumu teka naswona xi ya lomu a lavaka kuya kona, a anyima kusuhi ni laha axita sukela kona, yena ni mindzhwalo ya yena. Kutani loko kutivisiwa leswaku se xi lava kusuka, a akhwela ka xona.

Mutivi wa ta matimu Lionel Casson a vula leswi: “Doropa la Roma a li ni malulamiselo ya kupfuna vanhu leswaku va kuma xitimela lexi yaka lomu vaku lavaka. Hi mhaka leyo, vanhu avanga boheki kutilavela xitimela hi voxe. A portu la Roma ali kumeka kusuhi ni lwandle la Tiber naswona ka xidoropana xa Ostia aku ni ndhawu yayikulu leyi pfulekeke, leyi a yi ni swikritori swinyingi. Swotala swa swikritori leswi aswi lumba vinyi va switimela swa mati leswi aswi ya ka maportu yo hambanahambana. Hi xikombiso, a vinyi va switimela swa Narbonne [lani namuntlha kuvitaniwaka França] a va ni xikritori xin’we, a vinyi va switimela swa Carthage [lani namuntlha kuvitaniwaka Tunísia] na vona a va ni xikritori xin’we . . . ni van’wana lava na vona a va ni swikitori swa vona. Kutani, leswaku munhu a tsumbula xitimela lexi axitamu fikisa lomu a lavaka kuya kona, a afanele aya vutisa ka swikritori leswi.”

Kukuma tikhiti hi ndlela leyi aswi pfuna. Hambiswilitanu, aswi ni ntlhontlho wa swona. Makhambi yotala, switimela leswi Pawulo a akwhela ka swona swi tshame swi lava kumbombomela loko a li karhi a yendla mayendzo ya yena ya wurhumiwa. — 2 Kor. 11:25.