Ochan ta banti te bintik yichʼoje

Baan ta sleojiʼbal

¿Anaʼojbal-a?

¿Anaʼojbal-a?

Ta namey kʼinal, ¿bin ya skʼan ya spas teme ay machʼa ya skʼan ya xbajtʼ ta barkoe?

TA SKʼAJKʼALEL te jpuk-kʼop Pablo, maʼyuk lek barkoetik swenta jaʼnax ya xbeenik-a te ants winiketike. Kʼalal ay banti ya xbajtʼike, ya sjojkʼoyik teme ay jun barko swenta ijkatsil te ya xbajtʼ te banti ya skʼan ya xbajtʼ te ants winike sok teme ya xjuʼ ya x-ikʼot bael yuʼune (Hech. 21:2, 3). Manchukme ma mero teyuk ya xbajtʼ-a te barkoe, te ants winike ya x-och bael tey-a, kʼalal ay banti ya xjil te barkoe, ya sle yan barko swenta ya xkʼot te banti ya xbajtʼe (Hech. 27:1-6).

Ma spisiluk-ora ya xjuʼ ya xbeen te barkoetike sok maʼyuk yorail yuʼunik te ya xlokʼike. Te jtijbarkoetik te ay bin lotil schʼuunejike, ma jaʼuknax ya xkomotik ta lokʼel kʼalal ma lek te kʼinale, jaʼnix jich ya xkomotik yuʼun teme ay bin ya snopik ya xkʼot ta pasele, jich bitʼil, kʼalal ay kotol jkojt cuervo ta barko te yak ta kʼope o te kʼalal ya yilik xejtʼelul barko ta stiʼil te mare. Te jtijbarkoetik jaʼnax ya xlokʼik bael teme ma x-utsʼinotik yuʼun te ikʼe, melel jaʼ ya stuuntesik ta stijel te barkoe. Jaʼ yuʼun kʼalal te ants winik ya sta jun barko te ya x-ikʼot bael yuʼune, ya xbajtʼ sok sbiluk te banti ya xlokʼ te barkoe sok ya smaliy tey-a.

Jtul historiador te Lionel Casson sbiile ya scholbey skʼoplal: «Te lum Roma chapal ta lek swenta ma wokol ya staik barkoetik te ants winiketike. Te banti ya xlokʼ te barkoetik yuʼune ay ta stsʼeel te banti ya xkʼot ta lokʼel te mukʼul jaʼ Tíber. Ta mukʼul lum Ostia ay jun mukʼul plasa-a sok ofisinaetik. Bayal barkoetik te talemik ta yan lum yakʼoj s-ofisinaik tey-a: te barkoetik yuʼun Narbona [Francia sbiil ta ora ini], te barkoetik yuʼun Cartago [Túnez sbiil ta ora ini], [...] sok yantikxan. Te ants winik jaʼxanix ya xbajtʼ ta ofisinaetik swenta ya sjojkʼoy te barko te ya xbajtʼ ta yantik lumetike».

Teme jaʼ ya stuuntesik te barko oranax ya xkʼotik te banti ya xbajtʼike, pero ya xjuʼ ya staik wokol yuʼun. Kʼalal la yulaʼtay te lumetik te jpuk-kʼop Pabloe, bayal buelta la sta swokol kʼalal jin te barko banti yak ta bael-ae (2 Cor. 11:25).