1-2. a) Hi tizivisa kutxani ti ti to vathu ngu mtumbuluko va ti lava kuthavelelwa ni ku va ni wusikoti wo thavelela? b) Vanana vo tala va xaniswa ngu nzila yihi?

NGU mtumbuluko vathu va ti lava kuthavelelwa, ni ku va sikota kuthavelelana. Wona ngu mwanana a txi thuka e wa e tidayisa a txi sakana, a tutuma e ya ka mame mwendo ka tate wakwe a txi dila. Hi nga ti to vaveleki va no holisa txilonda, kambe va na mthavelela. Ti nga maha ve m’wotisa ti to nji txani, ve m’bahulela mirongo, ve mu malatela, ni kuthela m’rende ve tshumela ve bhanditxha txilonda. Ngu txikuluveta, mwanana e malala e tshumela e ya sakana. Ngu kutsimbila ka mbimo txilonda txa hola.

² Hambi keto, yimwani mbimo vanana va dawiswa ngu nzila yo biha ngutu ta tinene. Vamwani va xaniswa ngu ta mataho. Ti nga maha e xaniswa ditshiku dimwedo, mwendo malembe o tala. Ka totshelele, mwanana a nga pfa kupanda ni kukarateka. Yimwani mbimo txigevenga txa manwa txi tsayiswa. Kambe wumwani mkama ku nga woneka nga txi hulukile. Phela hambi txigevenga txi txi tsayiswa, kupanda ka wu a nga xaniswa a nga kula nako.

3. Ngu kuya ngu 2 Vakorinto 1:3, 4, ngu kuhi kudhunda ka Jehovha? Ngu sihi siwotiso asi hi no bhula ngu sona?

³ Ngako mwanathu wo kari a txi karateka ngu kukhumbula ku a nga xaniswa i di ngadi mwanana, a nga vhunwa ngu txani? (Lera 2 Vakorinto 1:3, 4.) Phela Jehovha a lava ti to tinvuta takwe ti thavelelwa. Konkuwa he bhuleni ngu siwotiso siraru: 1) Ngu kutxani ava va nga xaniswa i di ngadi vanana va txi lava kuthavelelwa? 2) Va nga thavelelwa  ngu mani? 3) Hi nga va vhunisa kutxani?

4-5. a) Ngu kutxani ti di ni lisima kuziva ti to vanana va hambana ni vathu va hombe? b) Ti nga mahisa kutxani ti to ngako mwanana a txi xaniswa a si thembi vamwani?

⁴ Ka vathu vamwani va hombe ava va nga xaniswa i di ngadi vanana, ti nga maha va txi ngadi ve lava kuthavelelwa hambi se ku di pindile malembe. Ngu kutxani? Kasi ku hi ti pfisisa, ti lava hi ziva to vanana va hambana ni vathu va hombe. Mwanana a nga karateka ngu nzila yo hambana ngutu ni m’thu wa hombe ka wubihi wo kari wu a nga mahelwa. Wona sikombiso.

⁵ Vanana va kula va txi themba awu ava kulisako ni ku va khatalela. Themba yoneyo yi maha ti to vanana ve ti pfa va di khalisekile ni kuthemba ava va va zumbako navo. (Mas. 22:9) Dikhombo da kona, vanana vo tala va xaniswa ngu vathu va va zumbako navo ni maxaka mwendo vangana. Ngako mwanana a txi thuka e xaniswa, ti nga maha e khata kwa mbi themba ni vathu vamwani hambi ku di pindile mbimo yo lapha.

6. Ngu kutxani kupfinya mwanana i di wubihi wa hombe?

⁶ Vanana kha va sikoti ku tivhikela, ni ku kuxaniswa ngu ta mataho wubihi wa hombe. Kusinzisa vanana kumaha ta mataho i di ngadi vadhotho, i phango ya hombe. Ti nga jikisa mawonelo awe ngu ta mataho, ve ti pfa i si nga va txilo mwendo va si swi ve themba m’thu.

7. a) Ngu kutxani vamwani ti txi va hehukela kuxenga mwanana? Txigevenga txi va xengisa kutxani? b) Yi nga va yihi wuyelo ya makuhu onewo?

⁷ Vanana kha va sikoti kwati kuwona phango yi yi nga barama ve yi vayilela. (1 Vak. 13:11) Ngu toneto ta hehuka ti to txigevenga txi xenga mwanana ti to txi muxanisa. Ava va xanisako vanana va va gela makuhu o thisa, o fana ni kumaha mwanana e pimisa ti to a ni mnando, a nga gele m’thu, kha ku na wu a no tumela ati mwanana a no womba, mwendo ku kurandana ka m’thu wa hombe ni mwanana ndinene, ti kombisa to va randana ngu ditshuri. Ti nga teka malembe o tala ti to mwanana e pfisisa to eto i ti makuhu. Eto ti nga maha ti to mwanana e ti wona a di onhilwe, a di nyenyezisilwe nem i si nga wa txilo.

8. Ngu kutxani hi txi tsaniseka ta ku Jehovha a na thavelela ava va nga xaniswa?

⁸ Kha ti xamalisi ti to, kuxaniswa ngu ta mataho ti nga panda mbimo yo lapha. Wubihi wuwa wa thisa ngu ditshuri! Mtungo wuwa wa ha mafuni kotshe njikombiso txo hi hanya ka masiku o gwitisa, se vathu va “vo mbina lirando” ni “vathu vatshofu ni vaxengeteli, vona va na ya masoni ngu kumaha wubihi.” (2 Tim. 3:1-5, 13) Marindi a Sathani ma bihile, dikhombo da kona vathu va maha timhaka ti ti tsakisako Dhiyabhulosi. Kambe Jehovha a ni mtamo kupinda Sathani ni vangana vakwe. Wa ma wona marindi a Sathani. Hi nga tsaniseka ti to Jehovha wa kuwona kuxaniseka kwathu, ni ku a na hi thavelela. Hi ni dithomo aku hi thumelako “Txizimu txa kotshe kuthavelela, txona txi hi thavelela ka sotshe sixaniso sathu, kasiku hi sikota kuthavelela ava va karatekako, ngu yona thavelelo ayi nathu hi thavelelwako ngu yona ngu Txizimu.” (2 Vak. 1:3, 4) Kambe, Jehovha a thumisa mani ti to e va thavelela?

9. Ngu kuya ngu mapswi a Mkoma Dhavhidha ka Masalmo 27:10, Jehovha a na maha txani ka va va nga lekwa ngu vaveleki vawe?

⁹ Ava va nga lekwa ngu vaveleki vawe ve xaniswa va lava kuthavelelwa. Dhavhidha a txi ti ziva ti to Jehovha ngene a thavelelako. (Lera Masalmo 27:10.) Dhavhidha a ti ni likholo la ti to ava nga lekwa ngu maxaka awe Jehovha a na va khatalela. Ene a ti mahisa kutxani toneto? A thumisa malanda akwe. Vanathu dibanzani i mwaya wathu wa moya. Ku ni mbimo yi Jesu a nga khene ava va nga ti kumweko nayo va txi khozela Jehovha i vanawe, tindiyakwe ni vamame.—Mat. 12:48-50.

10. Paulo a wu mahisile kutxani mthumo wakwe kota didhota?

¹⁰ Alakanya ngu txikombiso txa wuxaka wu wu kuho ka Makristu dibanzani. Mpostoli Paulo i ti didhota da migingiriko. Ene a vekile txikombiso txa txinene, ni ku a gete vamwani ti to ve mu tekelela nga ene a nga ti tekelela Kristu. (1 Vak. 11:1) Wona ti Paulo a nga womba ngu mthumo wakwe kota didhota: “Aniko hi ti mahile nga sivananana hagari kwanu, mwendo kufana ni mame wu a mamisako vanana va a nga va veleka.” (1 Vat. 2:7) Madhota o thembeka ma nga fana ni Paulo ngu kuthumisa mapswi a manene ma txi ningela thavelelo ya mu ka Mibhalo.

11. Hi tizivisa kutxani ti to madhota hi nga ona basi ma thavelelako?

¹¹ Ina madhota ngu ona basi ma thavelelako ava va nga xaniswa? Lambi! Hotshethu hi ni wutixamuleli wo ‘zumba hi txi thavelelana.’ (1 Vat. 4:18) Vanathu va txisikati ava a nga vitwa ngu didhawa da moya va nga thavelela vanathu vamwani va txisikati ava va karatekako. Phela Jehovha a ti fananisile ni mame awu a thavelelako mwanana wakwe. (Isaya 66:13) Bhiblia yi ni sikombiso sa vavasikati ava va nga thavelela avale va nga ti ka kukarateka. (Jobe 42:11) Jehovha wa tsaka ngutu a txi wona vanathu va txisikati va txi thavelela ava  va xanisekako! Ka siemo simwani didhota mwendo mambidi ma nga kombela mwanathu wa txisikati wu a nga vitwa ti to a txi ti tsakela e vhuna mwanathu wa txisikati wu a xanisekako. *

12. Ngu tihi ati hi fanelako ku tiwonela ku hi si mahi?

¹² Ngako hi txi zama kuvhuna mwanathu wu a nga xaniswa, hi na mbi mu wotisa timhaka ati a si laviko kubhula ngu tona. (1 Vat. 4:11) Se, hi nga maha txani ti to hi va vhuna? He bhule ngu mtxhanu wa tinzila ta mu ka Bhiblia.

13. Ngu kuya ngu 1 Vafumeli 19:5-8, nji txani atxi ngelozi ya Jehovha yi nga mahela Elija? Hi nga yi etetelisa kutxani?

¹³ Va vhuni ngu si va si lavako. Mbimo yi Elija a nga tutuma ngu kuthava kudawa, a godhote e lava ni kufa. Jehovha a rumete ngelozi ti to yi ya mpfuxela. Ngelozi yi mu vhuni ngu si a nga ti si lava. Yi mu phamete mndiwo yi tshumela yi mu kombela ti to e dya. (Lera 1 Vafumeli 19:5-8.) Mhaka yoneyo yi kombisa kwati ditshuri diya: Yimwani mbimo ku va vhuna ngu to kari ta tidotho va ti lavako i nga va wunene wa hombe. Hi nga va dhanela sakudya, hi va ninga so kari, mwendo hi va pfuxela mtini kwawe, va nga tiwona to ha va dhunda ngutu. Ngako hi txi thava kubhula ngu timhaka toneto to panda ati va nga humelelwa ngu tona, ku ti lava hi nga simama hi va vhuna ngu si va si lavako.

14. Hi nga gonda txani ka mhaka ya Elija?

¹⁴ Maha ti to awu a nga karateka e tipfa a di vhikelekile ni kukhaliseka. Hi nga gonda timwani ka mhaka ya Elija. Jehovha a vhunile mprofeti ti to e kota kutsimbila mpfhuka wo lapha eya ka Mmango wa Horebhi. Ti nga maha Elija a di ti pfite a di khalisekile nguko kona kheya ngu mu kale Jehovha a nga ti mahile txitumelelano ni vathu vakwe. Wukhaluwo wu ti kule ngutu ni mu valala vakwe va nga ti kona. Hi nga gonda txani? Ngako hi txi la kuvhuna awu a nga xaniswa, ti lava hi mu vhuna ku e tipfa a di khalisekile. Yimwani mbimo madhota ma nga wona ku i tshuku kubhula ni mwanathu wa txisikati va to gee mtshudini a txi ta e mana ditxikiri da txaya kupinda ku mu dhana Nyumbani ya Mfumo. Kambe vamwani va nga tsakela Nyumbani ya Mfumo.

15-16. Kuengisela kwati ti pata txani?

¹⁵ Engisela kha kwati. Txialakanyiso txa Bhiblia ngu txiya: “M’thu wuhi ni wuhi a na kuluvete kuengisa, a txi swela kuwomba.” (Jak. 1:19) Ina ha engisela kwati? Yimwani mbimo hi nga alakanya ti to kuengisela kwati ngu ñola txileto u si wombi txilo. Kambe hi nga toneto dwe. Ngu txikombiso, Elija a gwitisile kuphofula matipfelo akwe, se Jehovha a mu engisete kwati. Jehovha a ti pfisisile to Elija a ti pandisekile, a ti ni txiwunda ni ku a ti alakanya ti to mthumo wakwe wotshe i si nga wa txilo. Ka totsheleleto, Jehovha a khatalete silaveko sakwe. A kombisile ti to ngu ditshuri a engisete Elija.—1 Vafu. 19:9-11, 15-18.

¹⁶ Mbimo yi hi engiselako mwanathu, hi nga kombisisa kutxani wumbilu ni lirando? Mapswi a madotho na i di manene ma nga kombisa matipfelo athu. Kutilava u nga khawe: “Ixii, na pandiseka ngu ti ti nga  kuhumelela! Vanana kha va mahwi eto!” U nga wotisa siwotiso ti to u pfisisa ati awu a nga pandiseka a ti wombako. U nga khakwe: “Ni kombela u ni gela!” mwendo “Mbimo yi u nga womba toneto, ni pimisile to . . . Ina ngu toneto?” Ngu mapswi onewo, awu a xanisekako a nga ti wona to wa mu engisela, ni ku a nga kutxhamusela kwati.—1 Vak. 13:4, 7.

17. Ngu kutxani hi di fanete kulaphisa mbilu ni kuswela kuwomba-womba?

¹⁷ Tiwonele ti to u si kuluveti “kuwomba” to kari. U nga mmalate kasiku ku mlaya. Awe timisela! Phela mbimo yi Elija a nga phofulela Jehovha matipfelo akwe, a thumisile mapswi o nemela e phofula kupanda ka mbilu yakwe. Msana kova Jehovha a di tsanisile likholo la Elija, ene a tshumete e phofula matipfelo akwe kambe, a txi thumisa ona mapswi ale o nemela. (1 Vafu. 19:9, 10, 13, 14) Hi nga gonda txani? Yimwani mbimo ti nga maha m’thu wu a nga karateka e ti phofula makhambi o tala. Kufana ni Jehovha, ti lava hi laphisa mbilu. Hahanze ko zama ku mu gela nzila yo lulamisa txikarato, hi nga mu komba wuxinji ni wumbilu.—1 Pedro 3:8.

18. Mikombelo yathu yi nga thavelelisa kutxani ava va xanisekako?

¹⁸ Maha mkombelo ni wu a pandisekako. Ava va ku ni dikhodho ti nga maha va si gwenti ni kumaha mkombelo. M’thu a nga ti pfa a si faneleki kumaha mkombelo. Ngu toneto, hi nga mu mahela mkombelo kasi ku hi mu thavelela. Hi nga gela Jehovha ti to mwanathu eneyo wa dhundwa ngutu ngu vanathu. Hi nga tshumela hi mu kombela ku e m’khatalela ni ku m’thavelela. Mikombelo yoneyo yi nga thavelela ngutu.—Jak. 5:16.

19. Hi nga vhunwa ngu txani ti to hi ti lulamisela kuya vhuna m’thu?

 ¹⁹ Sawula mapswi aya ma ningako wutomi ni kuthavelela. Khata ngu kupimisa u gwita u womba-womba. Mapswi aya ma nga mbi pimiswa kwati ma nga dayisa. (Mav. 12:18) Kombela Jehovha e kuvhuna kumana mapswi a manene ni o thavelela. U nga divale ti to m’thu kha na mapswi o thavelela kupala a Jehovha aya ma mu ka Bhiblia.—Vaheb. 4:12.

20. Vanathu vamwani va pimisa txani ngu vona vapune nguko va nga xaniswa? Ni ku ngu tihi ati hi lavako ti to ve ti khumbula?

²⁰ Ava va nga xaniswa ti nga maha ve kholwa ti to vona hi nga va txilo, mwendo ku kha va dhundwi. Onewo makuhu o thisa ngutu! Ngu toneto, hi nga thumisa Bhiblia kasi ku va khumbutisa to mba lisima ngutu masoni ka Jehovha. (Wona dibhokiso di di ku “ Thavelelo ya mu ka Bhiblia.”) Alakanya nzila yi ngelozi ngu wunene yi nga tsanisa ngu yona Dhaniyeli mbimo yi a nga ti ni dikhodho. Jehovha a gete Dhaniyeli ku mbwa lisima ngutu kwakwe. (Dhan. 10:2, 11, 19) Ngu ha kufanako, vanathu va va nga pandiseka mba lisima ka Jehovha!

21. Ku na humelela txani ngu vamahi va to biha ava va si ti layiko? Ngu tihi ati hotshethu hi nga mahelako ava va nga xaniswa?

²¹ Hi txi thavelela vamwani, hi va khumbutisa to Jehovha wa va randa. Hi nga divaleni to Jehovha Njizimu txa kululama. Kha ku na dikhukhu do sisa wubihi. Jehovha wa wona totshe, ni ku vamahi va to biha ava va si ti layiko, va na yipfa longwe. (Mit. 14:18) Hotshethu he kombiseni lirando ka va va nga xaniswa. Kupinda toneto, ta thavelela kuziva to Jehovha a na va hanyisa ngu ha ku si ngako ni magwito ava va nga xaniswa ngu mafu a Sathani! Na i singa kale, kupanda kotshe hi na kudivala da magwito.—Isaya 65:17.