1-2. (a) Yotagiha gani enlagiha wi attu otene abaaliwe na efunelo y’opangarhaza vina y’opangarhaziwa? (b) Elobo gani enatotela ayima maseguedho manddimuwa?

ATTU otene abaaliwe na efunelo ya opangarhaziwa vina ewodhelo ya wapangarhaza attu ena. Motagiha, mwana agagwa nanda bavoreyeya onodhowa vali Maye obe Babe, alilaga. Amambali aye kanawodhe ovoliha eloddaya, mbwenye ahikaana ewodhelo ya ompangarhaza. Awene anotamela oziwa elobo gani empadduweli, anokuputta mintori dhaye, anomuttiddela nokwela bamwika mmadani vina anosuwa eloddaya akala ahikaana murobwe bekavo. Osogorhowa mwanaya onottiya wunla, txino onowiyelela waredha. Na mudhidhi eloddaya enovola.

² Dila dhina aimaya anovoreyeya vaddiddi ofiyedha okaana elodda enddimuwa engoneela mudhidhi mwinjene wila evole. Yokokene enopadduwa na ngovi y’orarutxiwa wa aima. Ngovi eji txino empadduwa dila mmodha obe enopadduwa dila dhinjene mwari mwa vyaka dhowinjiva. Masaka mena, ngovi eji enotota osuveya wa mmirimani. Dila dhina, namapujaya onottiddiwa vina onofugeliwa mukambura. Dila yina, namapujaya onottawa ottongiwa. Masiki akala namapujaya onottongiwa momaguva, mbwenye mwanaya onotabuwa na goi ya odhugudheya mpaka wunuwa.

3. Ninga munlogela nivuru na 2 Korinto 1:3, 4 Yehova onkosa eni na emeleli aye, nanda mavuzo gani anfunihu osekeserha?

³ Akala Mukristu wahifwanyiwa ngovi y’orarutxiwa bali mwana txino iyene onowana na matabuwo a osuveya wa mmirimani, txini enamukamihedhe? (Kengesa 2 Korinto 1:3, 4.) Mohaganyedha, Yehova onowakoya, onowazuzumela nona  onowattambirha otene n’okwela vina onowapangarhaza emeleli aye anfwanyiwa ngovi. Ndoweni none dhowakula dha mavuzo aba mararu: (1) Ninfwanyelela nni wapangarhaza abale apujiwe na ngovi y’orarutxiwa bali aima? (2) Bani onfwanyela wavaha nipangarhazo ninfunani? (3) Ninawodhe dhavi wavaha nipangarhazo na mukalelo wolibiha?

4-5. (a) Ekalele nni yamakamaka oziwa ottiyaniha mukalelo oniwamo opa mwana na munddimuwa? (b) Opujiwa oku ompatta dhavi nikuluvelo na mwana na attu ena?

⁴ Mwa attu ena afanyiwe ngovi y’orarutxiwa bali aima, anofuna nipangarhazo masiki bamalile wunuwa. Sabwaya jani? Voroma, ninofanyela ononelamo wi aima ahittiyana vaddiddi na anddimuwa. Mukalelo oniwa opa mwana agereliwa obure ohittiyana vaddiddi na mukalelo oniwa opa munddimuwa. Ndoweni none dhotagiha dhing’onovi.

⁵ Aima anofwanyela okana mandano ofiyedhana vina wakuluvela abale analela. Ofiyedhana oku onowattukulela aima okuluvela wi ali obareleya vina enele wasunziha awene olagiha nikuluvelo na okwela na attu abale analela. (Masal. 22:9) Mokubanya-mwene, dila dhinjene ngovi eji empadduwa vatakulu, nanda namapujaya onkalaga mwanamudhi, mwanddamani obe marho wa venevo. Nona, egapadduwa, mwanaya onorimeliwa nikuluvelo naye na attu vina vanovira mudhidhi mwinjene wi akaane nikuluvelo wili.

6. Ngovi ya orarutxiwa ekalele nni elobo yonyakuwa?

⁶ Aima kanwodha ovibarela woka. Ngovi ya orarutxiwa wa aima elobo yonyakuwa vina merelo abure antota okubanya wa abale apujiwe. Aima ahikaana maningo awobana, wila arome ogonihiwa, nona, omwirela ngovi ya orarutxiwa omutotela goi mwigumini mwaye. Ngovi eji enomuttukulela okaana mubuwelo wonyakuwa sabwaya ya ogonihana, txino agakaana murala obe muttu mwina agafuna okana mandano ofiyedheya na iyene.

7. (a) Ekaleli nni elobo yohirutxa muttu munddimuwa omunyengetta mwana, nanda onkosa dhavi wila amunyengette? (b) Ottambi oku dila dhinjene onimuttukulela mwana wubuwela dhavi?

⁷ Aima kana ewodhelo ya otanaalela na mutanene ngovi dhinfuna wagwela. (1 Kor. 13:11) Egali dhawene, muttu ontamela wakosele obure onowodha wanyengetta na mukalelo wohirutxa. Abale antamela wawirela obure dila dhinjene anroma wanyengetta wila akuluvele, dila dhina obure obu onkosiwa moviteyani-mwene vina masaka abano enlogiwa wi okosa mararuwo munddimuwa na mwana kahiyo yabure mbwenye ofunana. Ottambi obu onkosiwa onoviriganiha mubuwelo wa aima mwari mwa vyaka dhinjene. Mwanaya anowunuwa obuwelaga wila iyene kanfwanyela obe kawo attu anna ewodhelo ya ombarela vina kavo muttu onawodhe onvaha nipangarhazo na okwela.

8. Ninkoddela eni waganyedha wila Yehova onowapangarhaza abale angumanana maguddulano?

⁸ Kavali waganyedha, wi ngovi ya orarutxiwa wa aima enodhana masoso mwigumini mwa namapujiwa. Ngovi eji muladdu munddimuwa vaddiddi! Ngoviya eli mwilaboni mwetemwene, iyo ninonelamo wi ninkalawo masiku omariha, nsaka nirameyeliwe attu ‘okwela w’emuttu’ vina nsaka na ‘attu abure, anttabwiha merelo awa o’bure.’ (2 Tim. 3:1-5, 13) Mwebaribari Satana ddi mpaddutxi wa obure, elobo yokubanyiha vaddiddi wawona attu akamihedhaga dhifunelo dha Adomonyo. Yehova ohikaana ewodhelo y’ompitta Satana. Iyene onowodha ozinddiyela dhilobo dhotene dhinfuna okosa Satana. Iyo nikaana ebaribari yawi Yehova onowona matabuwo ehu, nanda iyene okana ewodhelo ya woniha nibarelo  nintamela iyo. ‘Mulugu wa nipangarhazo notene iyene ononipangarhaza mmakattamihoni mwetemwene, wi iyo vina niwodhe walibiha akwihu antabuwa na makattamiho ottiyana-ttiyana, nafiyedhagana nipangarhazo nakene ninivahileye.’ (2 Kor. 1:3, 4) Yehova onlabihedha nni wi anivahe nipangarhazo?

9. Mowiwanana na mazu a Mwene David anfwanyeya va Masalmo 27:10 Yehova onakosela nni abale antabutxiwa na amudhawa?

⁹ Attu ena anoona ninga amambali awa kavahile nibarelo nowakwana, ena ahikosiwa dhabure attu ofiyedheya, abuwene anofuna nipangarhazo. Munasalmo David wanziwa wi Yehova ddi namapangarhaza munddimuwa. (Kengesa Masalmo 27:10.) David wanroromela wi Yehova onowapangarhaza abale ampwaziwa na amudhawa. Yehova onapangarhaza dhavi? Iyene onalabihedha adhari aye ororomeleya. Onowalabihedha vina abali na arogora oliba nroromelo. Noona Yezu wahiloga wi muttu ddi muttu onvirihamo enfuna babaga oli wirimu, oddo ddi mbalaga, ddi murogoraga ddi mma.—Mt. 12:48-50.

10. Murumiwi Paulo valiye munddimuwa okosile eni?

¹⁰ Koona yotagiha enoniha wi mmulogoni mwa Akristu munomagiwa onamudhi wofiyedhana. Murumiwi Paulo wali munddimuwa wororomeleya vaddiddi mmulogoni. Iyene wanalibiha attu ena wi amutagihe Kristu. (1 Kor. 11:1) Koona elogiliye sabwa ya mabasa aye ninga munddimuwa: “Vari venyu nálivo ofwasa ninga enira mayi, onasapela, onazuzumela anaye.” (1 Tes. 2:7) Anddimuwa a mmulogoni masaka abano, anowapangarhaza abali alabihedhaga malebo.

11. Elobo gani enoniha wi kahiye bahi anddimuwa a mmulogoni anfwanyela ovaha nipangarhazo?

¹¹ Kahiyo anddimuwa a mmulogoni bahi anfwanyela wavaha nipangarhazo abali apattiwe ngovi ya opujiwa. Abali otene ahikaana muttorho wa ‘opangarhazana vina olibihana.’ (1 Tes. 4:18) Arogora oliba nroromelo anowakamihedha arogora ena anveda nipangarhazo. Yehova mwinyene ohiviladdaniha na mambali wa muyana onimususela mwanaye. (Iza. 66: 13) Mbibiliani muhikala dhotagiha dha ayana apangarhazile abale akukumuwile. (Job 42:11) Yehova onowagalala venjene agawonaga arogora a’pangarhazaga ayana ena akukumuwile! Dila dhina, anddimuwa a mmulogoni anomukumbirha murogora woliba nroromelo wila amukamihe murogora mwina ofanyiwe maguddulano. *

12. Ninfuna nikalele pasope eni?

¹² Ebaribari, akala ninfuna ninvahe nikamihedho mbali, ninofwanyela okalela pasope wi ninaloge makani ahinfuna iyene ologa na muttu mwina. (1 Tes. 4:11) Ninakose dhavi wi navahe nikamihedho vina nipangarhazo? Ndoweni none mikalelo mitanu dhinloga Bibilia wi niwodhe ovaha nipangarhazo.

13. Ninga munlogela nivuru na 1 Amwene 19:5-8, txini ekoseliwe Eliya na anju wa Yehova, nanda ninamutagihe dhavi?

¹³ Kavaha nikamihedho n’olabihedheya. Mudhidhi wattawa namavuhulela Eliya wi anapiwe, iyene wahikumuwa vaddiddi ofiyedha wunlela okwa. Yehova wahimuruma anju mmodha wi amulibihe. Anju oddule warumiwe wahimukamihedha mpaka odhana yoja banvaha wi aje. Eliya wahilibiheya vaddiddi na oja okule. (Kengesa 1 Amwene 19:5-8.) Yotagiha eji enonisunziha elobo yamakamaka: Dila dhina onvaha nlada muttu enodhana yopurelamo yapama. Txino onvaha elobo yoja, oleba karta, osasanyedha nvaho, mukalelo obu onomuttukulela muttu okumuwile wona wi onokweliwa vina onovahiwa ttima. Ena wa iyo txino kaninziveliwa wiwa dhotagiha dhokubanyiha dhinloga muttu ofanyiwe makattamiho, masiki egali dhawene, enowodheya iyo onvaha nikamihedho ninfuneya.

14. Elobo gani yina ensunzavo iyo na yopadduwa ya Eliya?

¹⁴ Kakosa muli mwetemwene wila ompangarhaze muttu onkubanya wi akale ottugareya. Ninosunzamo elobo yina na yopadduwa ya Eliya. Motikiniha-mwene, Yehova ohimukamihedha namavuhulela waye anvahaga yafuniye wi akose oleddo mpaka o Mwangoni Horeb. Wenewo wafuniye odhowa wali wego wolapa vaddiddi, wali mburo wakosile Yehova nipagano na nlogo na Izrayel vyaka dhinjene mundduni, txino Eliya agahikaana nibarelo. Iyene agahikalawo deretu vina agaattawa abale afuna omwirela obure. Ninsunzavo eni? Akala ninofuna wapangarhaza abale afwanyiwe ngovi y’orarutxiwa, voroma, nirome wakamihedha awene wubuwela wi ali obareleya. Japama anddimuwa a mulogo wubuwela wi akala anofuna ologa na murogora okumuwile, murogoraya onofwanyela okala mburo wottugareya, txino onkala ofwaseya agakala vatakulu vaye ajaga elobo txilobo, ottiya Onumbani ya Omwene. Oku ena akaana mubuwelo wottiyana ankala wofwasa agakala vego-vegovi.

15-16. Txini entapulela okala namewa wapama?

¹⁵ Okale namewa wapama. Bibilia onologa wi ‘nettekele maru ovuruwana, ottiya omaguvela wakula.’ (Tia. 1:19) Weyo oli namewa wapama? Kahiyo ovuruwana bahi onimuttukulela muttu okala namewa wapama—txino onowubuwela wi omala noo na omwang’ana muttuya ohakwana. Okala namewa onokwaranya dhotene esi. Motagiha, Eliya wahimwaddela Yehova masoso aye otene, nanda Yehova wahikala namewa wapama. Iyene wahinonelamo wi Eliya wali wawovene, wokubanyene vina wanubuwela wi mabasa akosiliye kali opureleyamo. Na okwela Yehova wahimukamihedha opemberha dhubuwelo dhaniye. Iyene wahimutonyihedha Eliya wi  wali namavuruwana wapama.—1 Amwe. 19:9-11, 15-18.

¹⁶ Ninawodhe dhavi otonyihedha ntanaalelo vina ttagaraga—mbali obe murogora agalogaga? Dila yina, mazu okalela vina a ntanaalo, anolagiha mukalelo ononamo iyo makaniya. Txino ologa dhahi: “Ddinokubanya na esi dhupadduweli! Kawo mwana wafanyeela weddihiwa dhawene!” Txino omukosa nivuzo nimodha obe meeli anlagiha wi ninononelamo masoso aye. Onvuza dhahi: “Oddilevelele, enowodheya weyo oddikamihedha miyo ononelamo enfuniwe ologa?” obe “Ninga mulogeliwe, miyo ddinnonelamo dhahi . . . Pumwenemo?” Mazu aba anolagiha wila weyo oli namewa wapama vina onononelamo.—1 Kor. 13:4, 7.

17. Ninfunela nni ovilela vina ‘ohimaguvela wakula’ nigavahaga nikamihedho abale ankubanya?

¹⁷ Nubuwele wi ‘kanimaguvele wakula.’ Muttuya agalogaga, kanimaguvele omugwadda mazu wila ninvahe malago obe ologa wi dhinlogiye kadhinkala. Kafwaseyela wiwa n’ovilela! Valoga Eliya masoso aye amwaddelaga Yehova, iyene wali wodhugudheya nona wahiloga mazu ohitanaleleya. Osogorhowa, Yehova wahilibiha nroromelo na Eliya, mbwenye Eliyaya wahiloga mazu akakene. (1 Amwe. 19:9, 10, 13, 14) Ninsunzavo eni? Dila dhina, muttu onkubanya onofwanyela ologa dhetene dhili mmirimani mwaye. Ninga Yehova, ninofwanyela ovuruwana n’ovilela. Ottiya onvaha marhe ogomihana makattamiho aye, japama otonyihedha ntanaalo vina omweddela ttagaraga.—1 Ped. 3:8.

18. Malobelo ehu anawodhe dhavi wapangarhaza abale ankubanya?

¹⁸ Olobele na murima wotene na ole onkubanya. Muttu okumuwile dila dhina kankanetxa efunelo ya olobela. Onowaganyedha wi Yehova kanarumeele nlobelo naye. Egali dhawene, nilobele vamodha na iyene niromolaga nzina naye munlobelonimwa. Txino nimwaddele  Yehova wi muttuya okumuwile onokweliwa vaddiddi na abali vina arogora mmulogoni. Nimukumbirhe vina Yehova wila anvahe murenddele na nipangarhazo nibila ntti naye na ttima. Malobelo ninga aba anowavaha nipangarhazo abale ankubanya.—Tia. 5:16.

19. Txini enanikamihedhe osakula mazu oridhiha murima?

¹⁹ Osakule mazu anvaha nipangarhazo vina anridhiha murima. Nirome wubuwela nihinatti ologa. Mazu ohitanaleleya anosuva. Mazu apama anodhana wandana. (Gano 12:18) Nona nilobele nikumbiraga wi Yehova anikamihedhe okaana ttagaraga, nipangarhazo vina osakula mazu oridhiha murima. Kanidduwale wi mazu anna guru yoridhiha murima ba mwinyene Yehova anfwanyeya mBibiliani.—Aheb. 4:12.

20. Abale apujiwe anubuwela dhavi, nanda Bibilia onawubutxedha nni?

²⁰ Abale apujiwe anubuwela wi awene attu onyakuwa, kanfwanyela, obe kavo onakwela—nne kanvahiwa ttima. Mubuwelo obu kahiyo webaribari! Nona Bibilia onowawubutxedha wi awene ahikaana ttima vamentoni va Yehova. (Koona kasha “ Nipangarhazo Nindela Mbibiliani.”) Nubuwele wi mudhidhi w’obanile namavuhulela Daniyel anju wahidha omulibiha. Yehova wafuna wila Daniyel aziwe wi wahikaana ttima vamentoni vaye. (Dan. 10:2, 11, 19) Na mukalelo wakene, mbali obe murogora agakala wokubanya onofwanyela wubuwela wi ohikaana ttima vamentoni va Yehova!

21. Txini enapadduwele attegi ahinfuna otxinuwa, oku nijedhelaga elobo gani enfwanyelihu okosa?

²¹ Nigafuna wavaha nipangarhazo attu ena, nubuwele wila Yehova Mulugu wokwela. Kanidduwale wila iyene vina Mulugu woligana. Onowidda merelo otene abure. Yehova onowona dhotene vina onele watxinutxa attegi otene ahinfuna otxinuwa. (Oleb. 14:18) Oku nijedhelaga, ninfuna nikose muli mwetemwene wila natonyihedhe okwela abale ampujiwa. Japama oziwa wi Yehova onele wavulumutxa otene antabuwa sabwa ya Satana na elabo yaye yabure! Nikuluvele wi mwilaboni eswa kamunakale obure vina dhilobo dhabure kadhinda vina mmirimani.—Iza. 65:17.