Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

TƆM ÑƲƲ ŊGƲ ÐƖKPƐLƖKƖƔ YƆ 20

Ɛzɩma Yehowa hɛzɩɣ mba palabɩ-wɛ kañatʋ natʋyʋ yɔ pa-laŋa yɔ

Ɛzɩma Yehowa hɛzɩɣ mba palabɩ-wɛ kañatʋ natʋyʋ yɔ pa-laŋa yɔ

“Laŋɩyɛ hɛzʋʋ kpeekpe tɛ Ɛsɔ . . . [hɛzɩɣ] ɖa-laŋa ɖa-nazɩm kpeekpe taa.”​—2 KƆR. 1:3, 4.

HENDU 134 Piya kɛnɩ Ɛsɔ kʋjɔʋ

LƖMAƔZA SƆSƆNA *

1-2. (a) Kɩɖaʋ ŋgʋ wɩlɩɣ se paa weyi lɛ, ɛsɔɔlaa se pɛhɛzɩ ɛ-laŋɩyɛ nɛ ɛpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɛhɛzɩ lalaa laŋa? (b) Ɛzɩma paɖʋʋ wɩzasɩ piya nasɩyɩ?

PAA weyi lɛ, ɛsɔɔlaa se pɛhɛzɩ ɛ-laŋɩyɛ nɛ ɛpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɛhɛzɩ lalaa laŋa. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Alɩwaatʋ ndʋ pɩɣa cikpelaɣ nakɛyɛ leɣyiɣ nɛ kɔtɔlɩ nɛ ka-nʋmbɔla nɔɔ taa liti yɔ, kapɩzɩɣ kese nɛ kowolo ko-ɖoo yaa ka-caa cɔlɔ nɛ wiluu. Ka-lʋlɩyaa ɩɩpɩzɩɣ nɛ pala nɛ heŋ ɛnɩ ɩwaa kpaagbaa, ɛlɛ papɩzɩɣ nɛ pɛhɛzɩ ka-laŋɩyɛ. Papɩzɩɣ nɛ pɔpɔzɩ-kɛ se pana mbʋ pɩlaba yɔ, pahɩzɩ kɛ-ɛsɩtɛɣlɩm, palabɩ-kɛ kaaka, nɛ pɩtɩla paɖʋ-kɛ kɔyɛ yaa pɔhɔkɩ ke-heŋ taa. Piileɖiɣ lɛ, pɩɣa ŋga kosuŋ nɛ halɩ pɩtɩla, kaɖaɣnɩɣ paɣzʋʋ leɣyuu. Alɩwaatʋ wɛɣ nɛ tɩɖɛɣ lɛ, heŋ ɛnɩ ɩwaɣ.

2 Ɛlɛ nabʋyʋ taa, lakasɩ nasɩyɩ ɖʋʋ piya wɩzasɩ nɛ pɩkpaɖɩ. Pasʋʋnɩ sɩ-taa nasɩyɩ. Papɩzɩɣ nɛ pasʋnɩ pɩɣa nakɛyɛ tam kʋɖʋm, yaa pasʋnɩ-kɛ pɩnzɩ sakɩyɛ. Paa pɩtɩɩkɛ tam ɛzɩma pasʋnɩ-sɩ yɔ, pɩɖʋʋ-sɩ wɩzasɩ siŋŋ nɛ sɩɩsɔʋ tɩ-yɔɔ. Nabʋyʋ taa lɛ, pakpaɣ weyi ɛsʋnɩ pɩɣa nakɛyɛ yɔ nɛ pɔhɔ ɛ-nɩŋgbaaŋ. Nabʋyʋ taa ɖɔɖɔ lɛ, paatɩlɩɣ weyi ɛsʋnɩ pɩɣa nakɛyɛ yɔ se pɔhɔ ɛ-nɩŋgbaaŋ. Ɛlɛ paa pɔhɔm weyi ɛlabɩ mbʋ yɔ ɛ-nɩŋgbaaŋ yɔ, pɩɣa ŋga ɛsʋnaa yɔ, kapɩzɩɣ nɛ kanɩɣ siziŋ mbʋ paa kalabɩ ɛyʋ sɔsɔ yɔ.

3. (a) Ɛzɩ 2 Kɔrɛntɩ mba 1:3, 4 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ Yehowa sɔɔlaa se pala e-heŋ? (b) Nɛ tɔm pɔzʋʋ mbʋ taa ɖɩkaɣ tazʋʋ?

3 Ye Krɩstʋ tʋ weyi pasʋnɩ-ɩ ɛ-pɩjatʋ taa yɔ, ɛwɛɛ nɛ ɛnɩɣ wɩzasɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛpaɣlaa yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɩ? (Kalɩ 2 Kɔrɛntɩ mba 1:3, 4.) Toovenim taa lɛ, Yehowa sɔɔlaa se pawɩlɩ sɔɔlɩm e-heŋ nɛ pɛhɛzɩ ɩ-laŋa. Pʋyɔɔ lɛ, iyele nɛ ɖɩtazɩ tɔm pɔzʋʋ naadozo pʋnɛ pɩ-taa: (1) Ɛbɛ yɔɔ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ se pɛhɛzɩ ɛyaa mba pasʋnɩ-wɛ pa-pɩjatʋ taa yɔ pa-laŋa? (2) Apɩzɩɣ nɛ ɛhɛzɩ pa-laŋa? (3) Ɛzɩma ɖeyi ɖeyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩhɛzɩ pa-laŋa?

ƐBƐ YƆƆ PƖPƆZAA SE PƐHƐZƖ PA-LAŊA?

4-5. (a) Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩtɩlɩ se piya wɛ ndɩ nɛ ɛyaa sɔsaa? (b) Ðoŋ weyi pɩɣa nakɛyɛ sʋnʋʋ pɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛnɩ ɛzɩma kataɣaɣ liu ɛyaa lalaa yɔ pɩ-yɔɔ?

4 Mba pasʋnɩ-wɛ pa-pɩjatʋ taa yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ se pɛhɛzɩ pa-taa nabɛyɛ laŋa, paa pɩnzɩ sakɩyɛ ɩɖɛwa yɔ. Ɛbɛ yɔɔ? Pɩsa nɛ ɖɩnɩɩ pɩ-taa lɛ, pɩcɛyaa se kajalaɣ lɛ, ɖɩtɩlɩ se piya wɛ ndɩ kpem nɛ ɛyaa sɔsaa. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, siziŋ weyi pɩɣa nɩɣ alɩwaatʋ ndʋ palakɩ-kɛ kañatʋ lakasɩ yɔ, ɩwɛ ndɩ nɛ siziŋ weyi ɛyʋ sɔsɔ nɩɣ alɩwaatʋ ndʋ palakɩ-ɩ kañatʋ lakasɩ yɔ. Iyele nɛ ɖɩna kɩɖaŋ nɩɩyɩ.

5 Pɩpɔzaa se taabalɩyɛ ɛwɛɛ piya nɛ mba pɔcɔŋnɩ sɩ-yɔɔ yɔ pɛ-hɛkʋ taa nɛ sɩtaɣ-wɛ liu. Taabalɩyɛ nɖɩ, ɖiyeki nɛ sɔɔndʋ ɛɛkpaɣ piya, nɛ pɩkpɛlɩkɩɣ-sɩ se sɩtaa liu ɛyaa lalaa mba pɔsɔɔlɩ sɩ-tɔm yɔ. (Keɣa 21:10) Pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se ɖoŋ ɖoŋ lɛ piya nzɩ, sɩ-ɖɩsɩ taa pasʋʋnɩ-sɩ, nɛ sɩ-hɔʋ taa ñɩma nɛ paba taabalaa palakɩnɩ-sɩ kañatʋ ndʋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɛyʋ weyi pɩɣa nakɛyɛ taɣ liu yɔ ɛsʋʋnɩ-kɛ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ-kɛ kaɖɛ se kataa ɛyaa lalaa liu pɩnzɩ sakɩyɛ wayɩ.

6. Ɛbɛ yɔɔ piya sʋnʋʋ kɛnɩ kañatʋ lakasɩ?

6 Pɩwɛ piya kaɖɛ se sɩkandɩyɩ sɩ-tɩ yɔɔ, nɛ sɩ-sʋnʋʋ kɛnɩ kañatʋ lakasɩ nzɩ sɩkɔŋnɩ wɩzasɩ siŋŋ yɔ. Ye pasʋnɩ pɩɣa nakɛyɛ pɩnzɩ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ kapaɣlɩ yaa kapɩɩ se kapɩzɩ nɛ kɔɖɔkɩ nesi yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ-kɛ wɩzasɩ siŋŋ. Pɩpɩzɩɣ piyele nɛ kɛwɛɛnɩ lɩmaɣza kɩdɛkɛda kʋzʋʋ yɔɔ, kamaɣzɩ se kɛfɛyɩ wazaɣ, nɛ kaatasɩɣ taʋ liu ɛyaa lalaa.

7. (a) Ɛbɛ yɔɔ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ mba pasʋʋnɩ piya yɔ kɛlɛʋ se pepeɣzi-sɩ? (b) Nɛ cɛtɩm tɔm ndʋ yɔɔ papɩzɩɣ patɩŋna nɛ pepeɣzi-sɩ? (c) Ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩlɩɩ pɩ-taa?

7 Piya tɩtalɩta se sɩkpaɣ lɩmaɣza sɩ-maɣmaɣ, yaa sɩtɩlɩ kaɖɛ naɖɩyɛ nɛ sɩfɛɛ-ɖɩ. (1 Kɔr. 13:11) Pʋyɔɔ lɛ, pɩwɛ kɛlɛʋ mba pasʋʋnɩ piya yɔ se pepeɣzi-sɩ. Mba pasʋʋnɩ piya yɔ, pɛcɛtɩɣ-sɩ siŋŋ. Papɩzɩɣ nɛ peheyi-sɩ se sɩ-cɔlɔ pɩlɩnaa, se pɩtɩpɔzɩ se nɔɔyʋ ɛtɩlɩ se pasʋnɩ-sɩ, se paa pɩɣa eheyi-tʋ ɛyaa yɔ, paakaɣ-kɛ welisinuu yaa paakaɣ-kɛ sɩnʋʋ, se nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ sɔsaa nɛ piya patɩŋɩɣna nɛ pawɩlɩɣ ɖama sɔɔlɩm siŋŋ. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩla pɩnzɩ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ pɩɣa ɖiɣzina se tɔm ndʋ tɩ-tɩŋa payɩ tɩkɛ cɛtɩm. Piya nzɩ pɛcɛtɩ-sɩ mbʋ yɔ sɩɩpaɣlɩɣ lɛ, sɩpɩzɩɣ nɛ sɩmaɣzɩ se pɛwɛɛkɩ-sɩ yaa pepisi-sɩ, nɛ sɩtɩmʋna se pɔsɔɔlɩ-sɩ yaa pɛhɛzɩ sɩ-laŋa.

8. Ɛbɛ yɔɔ ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛhɛzɩ mba panɩɣ siziŋ yɔ pa-laŋa?

8 Ye mbʋ, pɩɩɖɩɣzɩɣ-ɖʋ se mba palabɩ-wɛ kañatʋ kʋzʋʋ nʋmɔʋ taa yɔ, papɩzɩɣ nɛ panɩɩ siziŋ alɩwaatʋ sakɩyɛ. Pɩkɛnɩ kañatʋ lakasɩ siŋŋ. Lakasɩ nzɩ sɩtɔyɩ ɛjaɖɛ yɔɔ, ye mbʋ pɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se ɖɩwɛ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa, nɛ pʋyɔɔ lɛ ɛyaa sakɩyɛ fɛyɩnɩ “sɔɔlɩm” nɛ ‘kañatʋ laɖaa nɛ cɛtɩyaa pɛwɛɛ nɛ pakpaɣ ɖoŋ tam kɩdɛkɛdɩm labʋ taa.’ (2 Tim. 3:1-5, 13) Sataŋ lɩmaɣza kɛ kɩdɛkɛda siŋŋ, nɛ pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se ɛyaa lakɩ mbʋ pɩkɛdɩnɩ-ɩ yɔ. Paa mbʋ yɔ, Yehowa kɩlɩ Sataŋ nɛ mba patɩŋɩɣ ɛ-wayɩ yɔ ɖoŋ. Ɛnaɣ mbʋ payɩ Sataŋ lakɩ yɔ. Ða-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se Yehowa naɣ wɩzasɩ nzɩ sɩ-taa ɖɩwɛɛ yɔ nɛ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛhɛzɩ ɖa-laŋa. Wazaɣ sɔsɔɔ pɩkɛnɩ-ɖʋ se ɖɩsɛɣ “laŋɩyɛ hɛzʋʋ kpeekpe tɛ Ɛsɔ . . . weyi ɛhɛzɩɣ ɖa-laŋa ɖa-nazɩm kpeekpe taa yɔ, se pɩsa nɛ ɖɩtɩŋnɩ laŋɩyɛ hɛzʋʋ mbʋ ɖɩmʋʋ Ɛsɔ cɔlɔ yɔ pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩpɩzɩ ɖɩhɛzɩ lalaa laŋa paa nazɩm mbʋ lɛ pɩ-taa.” (2 Kɔr. 1:3, 4) Ɛlɛ, a-yɔɔ Yehowa tɩŋɩɣna nɛ ɛhɛzɩɣ ɛyaa laŋa?

APƖZƖƔ NƐ ƐHƐZƖ PA-LAŊA?

9. Tɔm ndʋ Wiyaʋ Daviid yɔɔdɩ Keɣa 26:10 taa yɔ, tɩwɩlɩɣ se ɛbɛ Yehowa lakɩ mba pɔ-hɔʋ taa ñɩma lɔ-wɛ yɔ?

9 Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ se pɛhɛzɩ mba pa-lʋlɩyaa tɩkandɩyɩ pɔ-yɔɔ se nɔɔyʋ ɛtaalabɩ-wɛ kañatʋ lakasɩ kʋzʋʋ nʋmɔʋ taa yɔ, yaa mba pɛ-ɛyɩsɩmaa labɩ-wɛ kañatʋ ndʋ yɔ pa-laŋa. Keɣa maɖʋ Daviid ɖiɣzinaa se Yehowa pɩzɩɣna nɛ ɛhɛzɩ ɖa-laŋa nɛ pɩkpaɖɩ. (Kalɩ Keɣa 26:10.) Daviid kaawɛnɩ tisuu se Yehowa mʋʋ mba pɛ-ɛyaa kʋsɔɔlaa lɔ-wɛ yɔ nesi naalɛ. Ɛzɩma tɩyɛ Yehowa lakɩ mbʋ? Ɛtɩŋɩɣnɩ ɛ-sɛyaa siɣsiɣ ñɩma yɔɔ nɛ ɛlakɩ mbʋ. Ðo-koobiya mba ɖa nɛ wɛ ɖɩsɛɣ Yehowa yɔ, pɛkɛ ɖɔ-hɔʋ taa ñɩma fezuu taa. Yesu yɔɔdɩ mba ɛ nɛ wɛ pɛsɛɣ Yehowa yɔ pɔ-yɔɔ se pɛkɛ e-newaa, ɛ-ɖalaa, ɛ-kɔɔnaa nɛ e-ɖoonaa.​—Mat. 12:48-50.

10. Tɔm ndʋ apostoloo Pɔɔlɩ yɔɔdaa pɩlɩɩnɩ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ tʋmɩyɛ nɖɩ ɛlakaɣ yɔ ɖɩ-yɔɔ?

10 Iyele nɛ ɖɩna kɩɖaʋ ŋgʋ kɩwɩlɩɣ se Krɩstʋ ɛgbɛyɛ taa ñɩma wɛ ɛzɩ hɔʋ kʋɖʋmʋʋ taa ñɩma yɔ. Apostoloo Pɔɔlɩ kaakɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ siɣsiɣ tʋ weyi ɛwɛ kpekpeka yɔ. Ɛha kɩɖaʋ kɩbaŋʋ, nɛ halɩ fezuu kiɖeɖeu sɩnɩ-ɩ nɛ eheyi lalaa se pamaɣzɩnɩ-ɩ ɛzɩ ɛnʋ ɖɔɖɔ ɛmaɣzɩnʋʋ Krɩstʋ yɔ. (1 Kɔr. 11:1) Yʋsɩ tɔm ndʋ ɛyɔɔdɩ alɩwaatʋ natʋyʋ pɩlɩɩnɩ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ tʋmɩyɛ nɖɩ ɛlakaɣ yɔ ɖɩ-yɔɔ yɔ. Ɛyɔɔdaa se: “Ðɩpɩsɩ ɛyaa mba palakɩ camɩyɛ yɔ mɩ-hɛkʋ taa, ɛzɩ asɔnʋʋ cɔŋnʋʋ ki-piya yɔɔ nɛ sɔɔlɩm yɔ.” (1 Tes. 2:7) Sɔnɔ, ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa siɣsiɣ ñɩma ɖɔɖɔ pɩzɩɣ nɛ palabɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm pee kɩbana alɩwaatʋ ndʋ patɩŋɩɣnɩ Bibl yɔɔ nɛ pɛhɛzɩɣ mba pɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ pa-laŋa yɔ.

Koobiya halɩñɩma mba papɩ fezuu taa yɔ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ pasɩm mba pɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ, pa-laŋa hɛzʋʋ camɩyɛ (Cɔnɩ tayʋʋ 11) *

11. Ɛbɛ wɩlɩɣ se pɩtɩkɛ ɛzʋtʋyaa ɖeke pɩzɩɣna nɛ pɛhɛzɩ nɔɔyʋ laŋɩyɛ?

11 Ɛzʋtʋyaa ɖeke pɩzɩɣna nɛ pɛhɛzɩ mba palabɩ-wɛ kañatʋ lakasɩ nasɩyɩ yɔ pa-laŋa na? Aayɩ. Pɩkɛnɩ ɖa-tɩŋa payɩ ɖa-sʋʋtʋ se ‘ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩhɛzɩ ɖama laŋa.’ (1 Tes. 4:18) Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, halaa Krɩstʋ ñɩma mba papɩ fezuu taa yɔ, papɩzɩɣ nɛ pakpazɩ ɖoŋ koobiya halɩñɩma mba pɩpɔzʋʋ se pɛhɛzɩ pa-laŋa yɔ. Ye mbʋ, Yehowa kpaɣʋ ɛ-tɩ nɛ ɛmaɣzɩnɩ ɖoyo weyi ɛhɛzɩɣ ɛ-pɩɣa laŋɩyɛ yɔ, pɩmʋnɩ mbʋ. (Iza. 66:13) Bibl yɔɔdɩ halaa mba pɛhɛzɩ ɛyaa mba pɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ pa-laŋa yɔ, pɔ-tɔm. (Yɔɔb 42:11) Yehowa taa lakɩ leleŋ kpem alɩwaatʋ ndʋ ɛnaɣ se sɔnɔ, halaa Krɩstʋ ñɩma wɛɛ nɛ pɛhɛzɩɣ po-koobiya halɩñɩma mba pɛwɛɛ nɛ panɩɣ siziŋ yɔ pa-laŋa yɔ. Nabʋyʋ taa, ɛzʋtʋyaa pɩzɩɣ nɛ pɔpɔzɩ koobu halɩñɩnʋ weyi ɛpɩ fezuu taa yɔ nɛ pana se ɛpɩzɩɣ nɛ ɛsɩnɩ koobu halɩñɩnʋ weyi ɛwɛɛ nɛ ɛnɩɣ siziŋ yɔ yaa we. *

ƐZƖMA ÐƖPƖZƖƔ NƐ ÐƖHƐZƖ PA-LAŊA?

12. Ɛbɛ pɩtɩpɔzɩ se ɖɩla?

12 Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩñakɩ pana se ɖɩsɩnɩ koobu nɔɔyʋ yɔ, pɩtɩpɔzɩ se ɖɩpɔzɩ-ɩ tɔm pɩlɩɩnɩ tɔm ndʋ ɛtɩsɔɔlɩ yɔɔdʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ. (1 Tes. 4:11) Ye mbʋ, ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla nɛ ɖɩsɩnɩ mba pɩpɔzʋʋ se pɛhɛzɩ pa-laŋa yɔ? Iyele nɛ ɖɩna nʋmɔŋ kagbanzɩ weyi Bibl wɩlɩɣ se ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋnɩ ɩ-yɔɔ nɛ ɖɩhɛzɩ lalaa laŋa yɔ.

13. (a) Ɛzɩ 1 Awiya 19:5-8 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ Yehowa tiyiyu labɩ Eliya? (b) Nɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ tiyiyu ɛnʋ?

13 La nabʋyʋ nɛ ŋsɩnɩ weyi ɛnɩɣ siziŋ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ nayʋ Eliya seɣaɣ se mba pañɩnaɣ se pakʋ-ɩ yɔ pataahiɣ-i lɛ, piitibi-i yɔɔɔ kpem nɛ ɛɛsɔɔlaa se ɛsɩ. Peeɖe Yehowa tiyi tiyiyu ɖoŋ tʋ nɔɔyʋ ɛ-cɔlɔ. Tiyiyu ɛnʋ, ɛɛha Eliya mbʋ ɖeyi ɖeyi pɩɩpɔzɩ-ɩ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa yɔ. Ɛɛkɔnɩ Eliya tɔɔnaɣ ŋga kɛwɛ miŋ yɔ nɛ eheyi-i nɛ nɔɔ kɩbaŋa se ɛtɔɔ. (Kalɩ 1 Awiya 19:5-8.) Kɛdaɣ kanɛ, kawɩlɩɣ-ɖʋ toovenim tɔm kɩbandʋ natʋyʋ. Ndʋ lɛ se nabʋyʋ taa, pʋyʋ cikpem mbʋ ɖɩlakɩ nɔɔyʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkpazɩ-ɩ ɖoŋ siŋŋ. Pɩtɩla, tɔɔnaɣ ŋga ɖɩhaɣ ɛyʋ weyi ɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ, kʋjɔʋ cikpeluu ŋgʋ ɖɩlakɩ-ɩ yɔ, yaa takayaɣ ŋga ɖɩmaɣ-ɩ yɔ, kapɩzɩɣ kasɩnɩ-ɩ nɛ eɖiɣzina se ɖɩsɔɔlɩ-ɩ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ ɛ-yɔɔ siŋŋ. Ye pɩwɛ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩyɔɔdɩnɩ ɛyʋ weyi ɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ, pɩtɩla ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋnɩ nʋmɔŋ kɩbaŋ ɛnɩ ɩ-yɔɔ nɛ ɖɩsɩnɩ-ɩ.

14. Lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ Eliya yɔɔ kɛdaɣ taa?

14 Hɛzɩ mba pɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ pa-laŋa nɛ sɔɔndʋ ɛtaatasɩ-wɛ kpaʋ. Ðɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ lɔŋ lɛɛŋ Eliya yɔɔ kɛdaɣ kanɛ ka-taa. Yehowa tɩŋnɩ piti lakasɩ yɔɔ nɛ ɛsɩnɩ nayʋ ɛnʋ se ɛpɩzɩ nɛ ɛɖɔ nɛ ɛtalɩ Orɛɛbʋ pʋʋ ŋgʋ kiiposini-i siŋŋ yɔ kɩ-cɔlɔ. Pɩtɩla, Eliya kaawɛ lone poliŋ ñɩnɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa, ɖenɖe Yehowa kaaɖʋ ɛgbɛyɛ nɛ ɛ-samaɣ pɩnzɩ mɩnɩŋ sakɩyɛ yɔ lɛ, sɔɔndʋ taakpaɣ-ɩ. Pɩtɩla, pɩɩkɛdɩnɩ-ɩ se lɛɛlɛɛyɔ, eposini mba pañɩnaɣ se pakʋ-ɩ yɔ. Lɔŋ weyi tɔm tʋnɛ tɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩñɩnɩɣ se ɖɩhɛzɩ ɛyʋ weyi palabɩ-ɩ kañatʋ lakasɩ yɔ ɛ-laŋɩyɛ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ se ɖɩsɩnɩ-ɩ kajalaɣ taa nɛ sɔɔndʋ ɛtaakpa-ɩ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Pɩwɛɛ se ɛzʋtʋyaa ɩtɔzɩ se koobiya halɩñɩma mba pɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ, pɩkɛdɩɣnɩ pa-taa nabɛyɛ se powolo pɛ-tɛ nɛ pɛhɛzɩ pa-laŋa nɛ pɩkpaɖɩ se pɛhɛzɩ pa-laŋa Kewiyaɣ Kpaaŋ taa; ɛlɛ lalaa lɛ, Kewiyaɣ Kpaaŋ taa kɛdɩɣnɩ-wɛ nɛ pɩkpaɖɩ se ɛzʋtʋyaa iwolo pa-ɖɩsɩ taa.

Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwaa nɔɔyʋ ye ɖɩwɛ suuɖu welisuu taa yɔ; ye ɖa nɛ ɩ ɖɩlakɩ adɩma yɔ; nɛ ye ɖɩlakɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm pee kɩbana yɔ (Cɔnɩ tayʋʋ 15-20) *

15-16. Ye pɔtɔm se nɔɔyʋ kɛ welisiyu kɩbanʋ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?

15 Kɛ welisiyu kɩbanʋ. Bibl heyi-ɖʋ kpayɩ se: “Pɩwɛɛ se paa weyi lɛ ɛwɛɛ kpekpeka tɔm welisuu taa, ɛwɛɛ hɛɛɛ tɔm yɔɔdʋʋ taa.” (Yak. 1:19) Ðɩkɛ welisiyaa kɩbama na? Pɩtɩla ɖɩmaɣzɩɣ se ye pɔtɔm se nɔɔyʋ ɛkɛ welisiyu kɩbanʋ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se esu tamɩyɛ nɛ ɛcɔŋnɩ weyi ɛyɔɔdʋʋ yɔ, ɛlɛ ɛ-maɣmaɣ ɛtaayɔɔdɩ natʋyʋ. Ɛlɛ pɩtɩkɛ pi-ɖeke payaɣ se welisuu kɩbam. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Eliya kɔm nɛ eheyi Yehowa laŋwɛɛkɩyɛ nɖɩ ɖɩ-taa ɛɛwɛɛ yɔ nɛ Yehowa welisini-i camɩyɛ ɖɔɖɔ. Yehowa nɩ pɩ-taa se sɔɔndʋ kpaɣaɣ Eliya, pɩlakaɣ-ɩ ɛzɩ ɛfɛyɩnɩ sɩnɩyʋ nɔɔyʋ yɔ, nɛ ɛmaɣzaɣ se tʋmɩyɛ nɖɩ payɩ ɛwɛɛ nɛ ɛlakɩ yɔ ɖɩkɛ falaa. Yehowa sɩnɩ-ɩ nɛ sɔɔlɩm nɛ ɛwa kala ana a-tɩŋa. Eewelisini Eliya camɩyɛ.​—1 Aw. 19:9-11, 15-18.

16 Alɩwaatʋ ndʋ ɖiwelisiɣni koobu nɔɔyʋ yɔ, ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩnɩɣ e-siziŋ? Nabʋyʋ taa, tɔm pee pazɩ wena ɖɩyɔɔdʋʋnɩ sɔɔlɩm yɔ, apɩzɩɣ nɛ awɩlɩ ɛzɩma ɖɩnɩɣ ɛyʋ ɛnʋ e-siziŋ yɔ. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋyɔɔdɩ se: “Pɩcɛyɩ-m kpem se wɛtʋ tʋnɛ tɩtalɩ-ŋ! Pɩtɩpɔzɩ kpa se pala pɩɣa nakɛyɛ mbʋ!” Pɩtɩla, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋpɔzɩ tɔm kʋɖʋmtʋ yaa naalɛ nɛ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋna se ŋwɛɛ nɛ ŋnɩɣ ndʋ weyi ɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ eɖiɣni-ŋ heyuu yɔ tɩ-taa camɩyɛ na. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋpɔzɩ-ɩ se: “Mentendi-ŋ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋsɩnɩ-m nɛ manɩɩ tɔm ndʋ ŋcaɣ yɔɔdʋʋ yɔ tɩ-taa camɩyɛ na?” yaa “Ŋyɔɔdʋʋ se . . . yɔ, manɩ pɩ-taa se . . . Mbʋ lɛ?” Tɔm pee kɩbana ana, ayeki nɛ ɛyʋ ɛnʋ ɛna se ŋwɛɛ nɛ ŋwelisiɣni-i camɩyɛ nɛ ŋñakɩ pana se ŋnɩɩ tɔm ndʋ ɛwɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋ yɔ tɩ-taa camɩyɛ.​—1 Kɔr. 13:4, 7.

17. Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛ suuɖu nɛ ɖɩwɛɛ “hɛɛɛ tɔm yɔɔdʋʋ taa”?

17 Ñaɣ pana nɛ ŋwɛɛ “hɛɛɛ tɔm yɔɔdʋʋ taa.” Taacɛ ɛyʋ ɛnʋ ɛ-nɔɔ yɔɔ se ŋtasɩ-ɩ lɔŋ yaa ŋñɔɔzɩ ɛ-lɩmaɣza. Wɛɛ suuɖu. Eliya kɔm nɛ eheyi Yehowa ɛzɩma pɩlakaɣ-ɩ yɔ lɛ, ɛyɔɔdɩnɩ laŋwɛɛkɩyɛ siŋŋ nɛ pɩwɩlɩ se ɛɛwɛ wɩzasɩ taa pɩdɩɩfɛyɩ. Pʋwayɩ Yehowa kɔm nɛ ɛkpazɩ Eliya tisuu ɖoŋ nɛ pɩtɛ lɛ, Eliya ɖaɣnɩ labɩnʋʋ tɔm pee kʋɖʋma ana tʋmɩyɛ nɛ ɛtasɩ-ɩ heyuu ɛ-laŋwɛɛkɩyɛ tɔm. (1 Aw. 19:9, 10, 13, 14) Ɛbɛ pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Nabʋyʋ taa, mba pɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ, pɔsɔɔlaa se peheyi-ɖʋ pa-lɩmaɣza tam sakɩyɛ. Ɛzɩ Yehowa yɔ, ɖɩsɔɔlaa se ɖɩkɛ welisiyaa mba pɛwɛ suuɖu yɔ. Ðɩɩpaɣzɩɣ-wɛ heyuu kpaagbaa ɛzɩma pala nɛ palɩɩ kala ana a-taa yɔ, ɛlɛ ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩnɩɣ pe-siziŋ siŋŋ.​—1 Pɩy. 3:8.

18. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩmɩ nɛ pɩhɛzɩ weyi ɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ, ɛ-laŋɩyɛ?

18 Ña nɛ weyi ɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ, ɩkpɛndɩ nɛ ɩla adɩma. Mba pɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa siŋŋ yɔ, pɩtɩla paapɩzɩɣ se patɩmɩ. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩla nɔɔyʋ ɛzɩ ɛtɩmʋna se ɛñɔtɩnɩ Yehowa yɔ. Ye ɖɩsɔɔlaa se ɖɩhɛzɩ ɛyʋ ɛnʋ ɛ-laŋɩyɛ yɔ, ɖa nɛ ɩ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩmɩ nɛ ɖɩyaa ɛ-hɩɖɛ adɩma taa. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖiheyi Yehowa ɛzɩma weyi ɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ, ɛmʋ ñɩm ɖa nɛ ɛgbɛyɛ ɖɛ-ɛsɩndaa yɔ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ Yehowa se ɛsɩnɩ ɛ-sɛyʋ siɣsiɣ tʋ ɛnʋ nɛ ɛhɛzɩ ɛ-laŋɩyɛ. Adɩma ana, apɩzɩɣ nɛ ahɛzɩ ɛ-laŋɩyɛ siŋŋ.​—Yak. 5:16.

19. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩñɔɔzɩ ɖa-tɩ nɛ ɖɩhɛzɩ nɔɔyʋ laŋɩyɛ?

19 Labɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm pee wena awaɣ nɛ ahɛzɩɣ laŋa yɔ. Maɣzɩ pʋcɔ nɛ ŋyɔɔdɩ. Ye ɖɩɩmaɣzɩɣ ɖɔ-tɔm pee yɔɔ camɩyɛ yɔ, apɩzɩɣ nɛ aɖʋ nɔɔyʋ heŋ. Ɛlɛ tɔm pee kɩbana pɩzɩɣ nɛ awaa nɔɔyʋ. (Adu. 12:18) Ye mbʋ, tɩmnɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋhiɣ tɔm pee kɩbana wena ahɛzɩɣ laŋa yɔ. Taasɔɔ kpa se tɔm pee naayɛ ɩɩhɛzɩɣ laŋa nɛ pɩkpaɖɩ Yehowa tɔm ndʋ tɩwɛ Bibl taa yɔ.​—Ebr. 4:12.

20. (a) Mbʋ pɩɩtalɩ koobiya nabɛyɛ nɛ pɩɖɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ lɛ, suwe pamaɣzɩɣ? (b) Nɛ tɔm ndʋ pɩwɛɛ se ɖɩtɔzɩ-wɛ?

20 Koobiya mba palabɩ-wɛ kañatʋ kʋzʋʋ nʋmɔʋ taa nɛ pɩɖɛɛ yɔ, pamaɣzɩɣ se patɩtasɩ wɛnʋʋ wazaɣ nakɛyɛ nɛ patɩmʋna se nɔɔyʋ ɛsɔɔlɩ-wɛ. Pɩtɩkɛ toovenim! Ye mbʋ, tɩŋnɩ Bibl yɔɔ nɛ ŋtɔzɩ-wɛ se pamʋ ñɩm siŋŋ Yehowa ɛsɩndaa. (Kalɩ aɖakaɣ “ Laŋɩyɛ hɛzʋʋ mbʋ pɩlɩnɩ Masɩ taa yɔ.”) Tɔzɩ ɛzɩma tiyiyu nɔɔyʋ kaakpazɩ nayʋ Danɩyɛɛlɩ ɖoŋ nɛ sɔɔlɩm alɩwaatʋ ndʋ piitibi-i yɔɔɔ nɛ ɛwɛɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ. Yehowa kaasɔɔlaa se Danɩyɛɛlɩ ɛtɩlɩ se ɛmʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa. (Dan. 10:2, 11, 19) Mbʋ ɖɔɖɔ ɖo-koobiya mba pɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ, pamʋ ñɩm Yehowa ɛsɩndaa.

21. (a) Ɛbɛ kaɣ talʋʋ kɩdɛkɛdɩm laɖaa mba payɩ paakpiɖiɣ yɔ? (b) Nɛ ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ ɖɩsɩnɩ mba palabɩ-wɛ kañatʋ kʋzʋʋ nʋmɔʋ taa yɔ?

21 Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩhɛzɩɣ lalaa laŋa yɔ, ɖɩtɔzʋʋ-wɛ se Yehowa sɔɔlɩ-wɛ. Nɛ pɩtɩpɔzɩ kpa se ɖɩsɔɔ se Yehowa kɛ Ɛsɔ weyi ɛwɛ siɣsiɣ yɔ. Yehowa sɩm ɛyaa mba payɩ palabɩ-wɛ kañatʋ kʋzʋʋ nʋmɔʋ taa yɔ pa-tɩŋa, paa lalaa ɩɩsɩŋ-wɛ yɔ. Ɛnaɣ pɩtɩŋa, nɛ kɩdɛkɛdɩm laɖaa mba payɩ paakpiɖiɣ yɔ, ɛkaɣ pa-nɩŋgbaaŋ hɔm. (Kɩg. 14:18) Pʋcɔ nɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩtalɩ lɛ, ɖɩla mbʋ payɩ ɖɩpɩzɩɣ yɔ nɛ ɖɩwɩlɩ sɔɔlɩm mba palabɩ-wɛ kañatʋ kʋzʋʋ nʋmɔʋ taa yɔ. Pɩtasɩ lɛ, pɩhɛzɩɣ ɖa-laŋa alɩwaatʋ ndʋ ɖɩtɔzʋʋ se Yehowa kaɣ waʋ mba payɩ Sataŋ nɛ ɛ-ɛjaɖɛ palabɩ-wɛ kañatʋ yɔ. Pɩkazɩ pazɩ, kañatʋ lakasɩ nzɩ, ɖɩɩkaɣ tasʋʋ sɩ-yɔɔ tɔzʋʋ.​—Iza. 65:17.

HENDU 109 Ðɩsɔɔlɩnɩ ɖa-laŋɩyɛ

^ tay. 5 Mba palabɩ-wɛ kañatʋ kʋzʋʋ nʋmɔʋ taa pa-pɩjatʋ taa yɔ, papɩzɩɣ nɛ pakatɩ kala ndɩ ndɩ, halɩ pɩnzɩ sakɩyɛ wayɩ. Tɔm ñʋʋ kʋnɛ, kɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩtɩlɩ mbʋ pʋyɔɔ yɔ. Ðɩkaɣ naʋ ɖɔɖɔ mba papɩzɩɣ nɛ pɛhɛzɩ ɛyaa mba pa-laŋa yɔ. Kɛdɛzaɣ ɖeɖe lɛ, ɖɩkaɣ naʋ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖeyi ɖeyi ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩhɛzɩ pa-laŋa yɔ.

^ tay. 11 Weyi palabɩ-ɩ kañatʋ lakasɩ kʋzʋʋ nʋmɔʋ taa yɔ, ɛnʋ pɩpɔzʋʋ se ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se ewoki fɛɖʋ weyi ɛwɛ niye hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa yɔ ɛ-cɔlɔ nɛ ɛsɩnɩ-ɩ yaa eewoki.

^ tay. 76 KƖLƐMƲƲ YƆƆ TƆM: Koobu halɩñɩnʋ weyi ɛpɩ fezuu taa yɔ, ɛwɛɛ nɛ ɛhɛzɩɣ koobu halɩñɩnʋ weyi ɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ ɛ-laŋɩyɛ.

^ tay. 78 KƖLƐMƲƲ YƆƆ TƆM: Ɛzʋtʋyaa naalɛ wobi koobu halɩñɩnʋ weyi ɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ ɛ-cɔlɔ. Ɛlɛ ya ɖɔɖɔ koobu halɩñɩnʋ weyi ɛsɩɣaɣnɩ-ɩ yɔ se ɛwɛɛ pɔ-cɔlɔ.