20-زەرتتەۋ ماقالاسى
زورلىق قۇرباندارىنا جۇبانىش
«جۇبانىش اتاۋلىنىڭ قاينار كوزى... ٴبىزدى قيىندىق كورگەن كەزدىڭ بارىندە جۇباتادى» (قور. 2-ح. 1:3، 4).
134-ٵن بالالار — قۇدايدىڭ اماناتى
اڭداتپا *
1، 2. ا) ادام بالاسى جۇبانىشقا مۇقتاج ەكەنىنە، ٵرى ٶزى دە بىرەۋدى جۇباتا الاتىنىنا مىسال كەلتىرىڭىز. ٵ) كەي بالالار قانداي قيانات كورەدى؟
ادام بالاسى تابيعاتىنان جۇبانىشقا مۇقتاج. سونداي-اق ٶزى دە باسقالاردى جۇباتا الاتىن ەرەكشە قاسيەتكە يە. مىسالى، بالا ويناپ ٴجۇرىپ جىعىلىپ قالىپ تىزەسىن قاناتىپ السا، اكە-شەشەسىنە ەگىل-تەگىل بولىپ جىلاپ بارادى. ولار بالانىڭ جاراسىن جازىپ جىبەرمەسە دە، ونى باۋىرلارىنا باسىپ جۇباتادى. ودان نە بولعانىن سۇرايدى، كوز جاسىن سۇرتەدى. جىلى سوزدەر ايتىپ، بالاپاندارىنىڭ ماڭدايىنان ٴسۇيىپ، جاراسىن تاڭىپ قويادى. ٴسۇيتىپ، بالا وكسىگىن باسىپ، قايتادان ويىن قۋىپ كەتەدى. كەيىن تىزەسىندەگى جاراسى دا جازىلادى.
2 كەي بۇلدىرشىندەر جانتۇرشىگەرلىك جاراقات الىپ جاتادى. ولارعا جىنىستىق زورلىق جاسالادى. مۇنداي زورلىق ٴبىر رەت نەمەسە جىلدار بويى جاسالۋى مۇمكىن. قانداي بولسا دا، بۇل جابىرلەنۋشىنىڭ جانىنا اۋىر جارا سالادى. كەي جاعدايدا زورلىق كورسەتكەن ادام ۇستالىپ، جازاعا تارتىلادى. الايدا كەيبىرى جازادان قۇتىلىپ كەتۋى مۇمكىن. ادىلدىك ورناعان كۇننىڭ وزىندە، بولعان جاعداي بالانىڭ ومىرىنە ٶز كولەڭكەسىن تۇسىرمەي قويمايدى.
3. قورىنتتىقتارعا 2-حات 1:3، 4 تە ايتىلعانداي، ەحوبا نەنى قالايدى؟ قانداي سۇراقتارعا جاۋاپ الامىز؟
3 بالا كۇنىندە زورلىق كورگەن ٴماسىحشى ەسەيگەن كەزىندە دە جان جاراسىنان ايىقپاسا، جۇبانىشتى قايدان تابا الادى؟ (قورىنتتىقتارعا 2-حات 1:3، 4 وقىڭىز). ەحوبا وتارىنداعى قويلارىنىڭ سۇيىسپەنشىلىككە بولەنىپ، جاندارى جۇبانىش تاپقانىن قالايدى. وسىعان بايلانىستى ٷش سۇراقتى قاراستىرايىق: بالا كەزىندە زورلىق كورگەندەر نەگە جۇبانىشقا ٴزارۋ؟ ولاردى كىم جۇباتا الادى جانە قالاي جۇباتا الادى؟
نەگە جۇباتۋ كەرەك؟
4، 5. ا) بالالار مەن ۇلكەندەردىڭ اراسىنداعى ايىرماشىلىقتى ٴبىلۋ نەگە ماڭىزدى؟ ٵ) زورلىق كورگەن بالا وزگەلەرگە قالاي قاراۋى مۇمكىن؟
4 بالا كەزىندە زورلىق كورگەن ادامدار كوپ جىل وتسە دە جۇبانىشقا ٴزارۋ بولۋى مۇمكىن. نەگە؟ بۇل ٷشىن كىشكەنتاي بالالار مەن ۇلكەندەردىڭ ايىرماشىلىعىن ٴتۇسىنۋىمىز كەرەك: ادام وزىنە جاسالعان قياناتقا بالا كەزىندە باسقاشا قاراسا، ەسەيگەندە مۇلدەم باسقاشا قاراۋى مۇمكىن. مۇنىڭ كەيبىر مىسالىن كورەيىك.
5 بالا ٶزىن جاقسى كورەتىن، قامقورلايتىن ادامداردى وزىنە جاقىن تۇتىپ، ولارعا سەنىم ارتادى. وسىنداي جىلى قارىم-قاتىناستىڭ ارقاسىندا بالالار ٶزىن قاۋىپسىز سەزىنىپ، ٶزىن جاقسى كورەتىن ادامدارعا سەنىم ارتۋدى ۇيرەنەدى (ٴزاب. 22:9). وكىنىشكە قاراي، جاۋ الىستان كەلمەيدى. كوپ جاعدايدا زورلىقشىلار ٷي-ىشىندەگىلەر مەن بالا جاقسى تانيتىن ادامدار بولىپ جاتادى. وسىلايشا بالا وزگەلەرگە سەنۋدەن قالىپ، قانشا جىل وتسە دە ولارعا كۇدىكپەن قاراۋى مۇمكىن.
6. جىنىستىق زورلىق نەگە وزبىر ٵرى سوراقى ارەكەت؟
6 بالالار دارمەنسىز. ولارعا الىمجەتتىك جاساپ، جىنىستىق زورلىق كورسەتۋ — بارىپ تۇرعان وزبىرلىق پەن سوراقىلىق. بالالاردىڭ جىنىستىق ومىرگە تاندەرى دە، جاندارى دا، وي-سانالارى دا دايىن ەمەس. سوندىقتان ولاردى ەرتە جاستان جىنىستىق ارەكەتكە ماجبۇرلەۋ ولارعا ۇلكەن كەسىرىن تيگىزەدى. سونىڭ سالدارىنان بالانىڭ ٶز-وزىنە دەگەن، جىنىستىق قاتىناسقا دەگەن، وعان جاقىن بولعىسى كەلەتىن ادامدارعا دەگەن كوزقاراسى قاتتى بۇزىلادى.
7. ا) ٴسابيقۇمار ٷشىن بالانى الداپ سوعۋ نەگە وڭاي جانە ول مۇنى قالاي ىستەيدى؟ ٵ) بالاعا ايتىلعان جالعان سوزدەردىڭ سالدارى قانداي بولۋى مۇمكىن؟
7 بالالار ۇلكەندەر سياقتى جامان مەن جاقسىنى ايىرا المايدى، قاۋىپتى جاعدايدى بايقاپ، ونىڭ الدىن الا المايدى (قور. 1-ح. 13:11). وسىلايشا ولار ٴسابيقۇمار ادامنىڭ وڭاي ولجاسىنا اينالادى. ٴسابيقۇمار ادام «بولعان جاعدايعا ٶزىڭ كىنالىسىڭ؛ ەشكىمگە ايتپا؛ ايتساڭ دا ساعان ەشكىم سەنبەيدى، ۇلكەندەرگە ٴبارىبىر؛ ٴبىر-ٴبىرىن شىنىمەن جاقسى كورەتىن بالالار مەن ۇلكەندەر وسىلاي ىستەيدى» دەگەن وتىرىكتەردى بالانىڭ ساناسىنا سىڭدىرەدى. مۇنداي زالالدى جالعان سوزدەر بالانىڭ تۇسىنىگىن بۇرمالاپ، ول شىندىقتى جىلدار وتە ٴبىر-اق ٴبىلۋى مۇمكىن. وسىنداي جاعدايدان وتكەن بالا ٶزىن جەكسۇرىن، بۇزىلعان، سۇيىسپەنشىلىك پەن جۇبانىشقا لايىقسىز سەزىنىپ ٶسۋى مۇمكىن.
8. ەحوبا قيانات كورگەندەردى جۇباتا الاتىنىنا نەگە سەنىمدىمىز؟
8 بالاعا جىنىستىق زورلىق جاساۋ نە دەگەن بەزبۇيرەك، قاسكوي قىلمىس ەدى! سونىڭ كەسىرىنەن تۇسكەن تەرەڭ جارا ۇزاق ۋاقىت جازىلماي، سولقىلداپ اۋىرۋى مۇمكىن. كەڭ ەتەك العان مۇنداي زورلىق — «زۇلىمدار مەن الاياقتار بۇرىنعىدان بەتەر جاماندىق جاساپ» جاتقان، «باۋىرمالدىقتان جۇرداي» سوڭعى كۇندەرى ٶمىر ٴسۇرىپ جاتقانىمىزدىڭ دالەلى (ٴتىم. 2-ح. 3:1—5، 13). شايتاننىڭ ايلا-امالدارى جاۋىزدىققا تولى. ادامدار باس قاسكوي ٸبىلىستىڭ قولشوقپارىنا اينالىپ، سونىڭ قالاۋىن ورىنداپ جاتقانىنا ٸشىمىز ۋداي اشيدى. الايدا ەحوبانىڭ كۇش-قۇدىرەتى شايتان مەن ونىڭ قولشوقپارلارىنان الدەقايدا زور! ەحوبا ونىڭ بارلىق ايلا-امالىن تۇكپىرلەي تانيدى. كورىپ جاتقان ازابىمىزدى ەحوبا بىلەتىنىنە، جانىمىزدى جۇباتا الاتىنىنا ەش كۇماندانبايىق. وسىنداي «جۇبانىش اتاۋلىنىڭ قاينار كوزىنە» قىزمەت ەتۋ باعا جەتپەس باتا! «ول ٴبىزدى قيىندىق كورگەن كەزدىڭ بارىندە جۇباتادى. سوندا قۇداي ٴبىزدى جۇباتقانىنداي، ٴبىز دە ٵرتۇرلى قيىندىق كورىپ جۇرگەندەردى جۇباتا الامىز» (قور. 2-ح. 1:3، 4). مۇنداي جۇبانىشتى ەحوبا كىمدەر ارقىلى بەرەدى؟
كىم جۇباتا الادى؟
9. داۋىت پاتشانىڭ ٴزابۇر 27:10 داعى سوزدەرىنە ساي، جاقىندارى تاستاپ كەتكەن جاندارعا ەحوبا قالاي قارايدى؟
9 اكە-شەشەسى كوڭىل بولمەي قاراۋسىز وسكەن نەمەسە جاقىندارىنان زورلىق كورگەن ادامدار جۇبانىشقا اسا ٴزارۋ كەلەدى. ٴداۋىت پاتشا ەحوبانىڭ ٵرقاشان جۇباتا الاتىنىنا سەنىمدى بولعان (ٴزابۇر 27:10 وقىڭىز). جاقىندارى تەرىس اينالىپ كەتكەن جاندى قۇداي اكەلىك قامقورلىعىنا الادى. ەحوبا مۇنى قالاي ىستەيدى؟ ادال قىزمەتشىلەرى ارقىلى. ەحوباعا بىزبەن قاتارلاسا قىزمەت ەتەتىن جاندار — ٴبىزدىڭ رۋحاني وتباسىمىز. مىسالى، يسا وزىنە ەرىپ ەحوباعا عيبادات ەتكەن ادامداردى «باۋىرىم، اپكە-قارىنداسىم جانە انام» دەپ اتاعان (مات. 12:48—50).
10. ەلشى پاۋىل اقساقالدىق قىزمەتىن قالاي اتقارعان؟
10 ماسىحشىلەر قاۋىمى قامقور جانداردان تۇراتىن جىلى ۇياعا ۇقسايدى. مۇنى ٴتۇسىنۋ ٷشىن ەلشى پاۋىلدىڭ مىسالىنا نازار اۋدارايىق. ول وتە ەڭبەكقور، ادال ٵرى ۇلگىلى اقساقال بولعان. سوندىقتان قۇدايدىڭ قوزعاۋ سالۋىمەن: «مەن ماسىحكە ەلىكتەگەندەي، سەندەر دە ماعان ەلىكتەڭدەر»،— دەگەن (قور. 1-ح. 11:1). پاۋىل بىردە اقساقالدىق قىزمەتىن انانىڭ مەيىرىمىنە تەڭەپ: «سەندەردى بالاسىن ەمىزىپ، ماپەلەگەن اناداي ايالادىق»،— دەدى (سال. 1-ح. 2:7). بۇگىندەگى اقساقالدار دا كوڭىلى جابىرقاعان باۋىرلاستاردى جازبالاردىڭ جىلى سوزدەرىمەن جۇباتىپ، اناداي مەيىرىم تانىتادى.
كوڭىلى قۇلازىعانداردى كوبىنە تولىسقان ٴماسىحشى ايەلدەر جاقسى جۇباتادى (11-ابزاستى قاراڭىز) *
11. اقساقالدار عانا ەمەس، باسقالار دا جۇبانىش بەرە الاتىنىن قايدان بىلەمىز؟
11 تەك اقساقالدار عانا زورلىقتىڭ قۇرباندارىن جۇباتا الا ما؟ كيەلى كىتاپتاعى «ٴبىر-ٴبىرىڭدى ٵردايىم وسى سوزدەرمەن جۇباتىڭدار» دەگەن تالاپ بارىمىزگە قويىلعان (سال. 1-ح. 4:18). جۇبانىشقا مۇقتاج نازىك جاندارعا اسىرەسە تولىسقان ايەل باۋىرلاستار كوپ كومەك كورسەتە الادى. كيەلى كىتاپتا ەحوبا قۇداي ٶزىن بالاسىن جۇباتقان اناعا تەڭەيتىنى بەكەر ەمەس (يشايا 66:13). سونداي-اق وندا قاسىرەت شەككەن جاندارعا دەمەۋ بولعان ايەلدەردىڭ مىسالدارى دا بار (ٵيۇپ 42:11). بۇگىندە دە جان ازابىن تارتقان نازىك جاندى باۋىرلاستاردى جۇباتىپ جۇرگەن ٴماسىحشى ايەلدەر كوپ. ەحوبا ولارعا قاراپ سۇيسىنەدى. مۇنداي كومەك كورسەتۋدى كەي جاعدايدا اقساقالدار تولىسقان ٴبىر ايەل باۋىرلاسقا تاپسىرۋى مۇمكىن *.
قالاي جۇباتقان دۇرىس؟
12. نەدەن اۋلاق بولعانىمىز ٴجون؟
12 باۋىرلاسىمىزدى جۇباتقىمىز كەلگەنىمەن، ول قۇپيا ساقتاعىسى كەلەتىن نارسەلەردى سۇرامايمىز (سال. 1-ح. 4:11). ەندەشە، جۇبانىشقا مۇقتاج جاندارعا قالاي كومەكتەسكەنىمىز ٴجون؟ قازىر جازبالاردى ارقاۋ ەتە وتىرىپ، مۇنىڭ بەس جولىن كورەيىك.
13. پاتشالار 1-جازبا 19:5—8 تارماقتاردا جازىلعانداي، ەحوبانىڭ پەرىشتەسى ٸلياسقا قالاي كومەكتەستى؟ ٴبىز وعان قالاي ەلىكتەي الامىز؟
13 ٴٸس جۇزىندە كومەك كورسەتىڭىز. بىردە ٸلياس پايعامبار ٶز جانى ٷشىن باسساۋعالاپ قاشىپ كەتەدى. تۇڭىلگەنى سونشا — ٶز باسىنا ٶلىم تىلەيدى. ەرىك-جىگەرى قۇم بولعان قىزمەتشىسىنە ەحوبا كۇشتى ٴبىر پەرىشتەسىن جىبەرەدى. پەرىشتە وعان ٸس جۇزىندە زور كومەك كورسەتتى. ول ٸلياسقا ىستىق نان مەن سۋ بەرىپ، الدەنىپ الۋدى ايتتى (پاتشالار 1-جازبا 19:5—8 وقىڭىز). بۇل جاعداي ٴبىر ماڭىزدى جايتتى اڭعارتادى: كەيدە قاراپايىم ٸستىڭ ٶزى ادامعا ۇلكەن پايداسىن تيگىزىپ جاتادى. مىسالى، وعان تاماق ازىرلەپ بەرەرمىز، كىشكەنتاي ٴبىر سيلىق جاسارمىز، حاتپەن ٴبىر-ەكى اۋىز جىلى ٴسوز جازارمىز. مۇنىڭ ٴبارى باۋىرلاسىمىزدىڭ قۇلاعان كوڭىلىن ٴبىر كوتەرىپ تاستايدى. بالكىم، بىزگە ادامنىڭ جەكە ماسەلەسى نەمەسە بولعان اۋىر جاعدايى تۋرالى اڭگىمەلەسۋ قيىن يا ىڭعايسىز بولار. دەسە دە ٸس جۇزىندە وعان كومەك كورسەتە بەرگەنىمىز ابزال.
14. ٸلياستىڭ جاعدايىنان نە ۇيرەنەمىز؟
14 جانى كۇيزەلگەن باۋىرلاس ٶزىن قاۋىپسىز، ەركىن سەزىنۋىنە جاعداي جاساڭىز. ٸلياستىڭ جاعدايىنان تاعى ٴبىر نارسەگە ۇيرەنە الامىز. حوريب تاۋىنا دەيىن جول ٴجۇرۋ ٷشىن، ەحوبا وعان كەرەمەت تۇردە كۇش دارىتتى. ەحوبا عاسىرلار بۇرىن سول جەردە حالقىمەن كەلىسىم جاساسقان ەدى. بالكىم، قيىرداعى سول تاۋدا ٸلياس ٶزىن قاۋىپسىز سەزىنگەن بولار. ويتكەنى جانىن العىسى كەلگەن ادامداردان الىستا بولدى. سول سياقتى زورلىقتىڭ قۇربانى بولعان ادامدى جۇباتقىمىز كەلسە، الدىمەن وعان ٶزىن جايلى سەزىنۋىنە جاعداي جاساۋىمىز كەرەك. مىسالى، جانى كۇيزەلىپ جۇرگەن ايەل باۋىرلاسقا پاتشالىق سارايىندا ەمەس، ۇيىندە وتىرىپ سويلەسكەن ىڭعايلى شىعار نەمەسە كەرىسىنشە بولۋى مۇمكىن. اقساقالدار وسىنى ەسكەرۋ كەرەك.
زەر سالىپ تىڭداۋ، بىرگە بەرىلە دۇعا ەتۋ، جۇبانىش سيلار سوزدەردى تاڭداۋ ارقىلى ادامنىڭ جان ازابىن جەڭىلدەتە الامىز (15—20 ابزاستاردى قاراڭىز) *
15، 16. زەر سالىپ تىڭداۋعا نە جاتادى؟
15 تىڭداي ٴبىلىڭىز. كيەلى كىتاپتا: «اركىم تىڭداۋعا جۇيرىك، سويلەۋگە... باياۋ بولسىن»،— دەپ كەڭەس بەرىلەدى (جاق. 1:19). ال ٴبىز تۋرالى نە دەۋگە بولادى؟ بالكىم، ٴسىز ادامدى تىڭداۋ دەپ ۇندەمەي، جاي عانا بەتىنە قاراپ وتىرۋدى ايتاتىن شىعارسىز. ٴبىراق زەر سالىپ تىڭداۋعا بۇل عانا جاتپايدى. مىسالى، ٸلياس اقىر سوڭىندا ىشىندەگىسىن اقتارىپ سالعاندا، ەحوبا ونى ىقىلاسپەن تىڭدادى. ول ٸلياستىڭ قاتتى قورىققانىن، جالعىزسىراعانىن جانە بار ەڭبەگىم زايا كەتتى دەپ ۋايىمداعانىن ٴتۇسىندى. ەحوبا ونىڭ ٵربىر ۋايىمىنا نازار اۋدارىپ، مەيىرىممەن كومەك ۇسىندى. وسىلايشا ٸلياستى شىن ىقىلاسپەن تىڭداعانىن كورسەتتى (پات. 1-ج. 19:9—11، 15—18).
16 باۋىرلاسىمىزدى تىڭداپ وتىرعاندا، ونى جاقسى كورەتىنىمىزدى، وعان مەيلىنشە جاناشىر ەكەنىمىزدى قالاي كورسەتە الامىز؟ ىزەتپەن ايتىلعان جىلى سوزدەر ارقىلى. بالكىم: «وتە اۋىر جاعدايدان وتكەن ەكەنسىڭ. بالاعا مۇنداي قيانات جاساۋعا ەشكىمنىڭ قۇقىعى جوق»،— دەرسىز. ەگەر اشىنا سويلەپ جاتقان بولسا، ونى دۇرىس تۇسىنگەنىڭىزگە كوز جەتكىزۋ ٷشىن ٴبىر-ەكى سۇراق قويارسىز. مىسالى: «سەنى دۇرىس تۇسىنسەم، بىلاي دەپ ايتقىڭ كەلدى... سولاي ما؟»— دەۋگە بولادى. سوندا دوسىڭىز ٴسىزدىڭ شىنىمەن دە تىڭداپ، ايتقاندارىن تۇسىنۋگە تىرىسىپ جاتقانىڭىزدى سەزەدى (قور. 1-ح. 13:4، 7).
17. نەلىكتەن شىدامدى ٵرى «سويلەۋگە باياۋ بولۋ» كەرەك؟
17 ايتسە دە «سويلەۋگە باياۋ بولۋ» كەرەكتىگىن ۇمىتپاڭىز. باۋىرلاسقا كەڭەس بەرەمىن، ونى تۇزەتەمىن دەپ ٴسوزىن بولمەڭىز، شىدامدى بولىڭىز. ٸلياس جانىنا باتقان ۋايىمىن ەحوباعا ايتقاندا، كۇيىنىپ، اشىنا سويلەگەن. ەحوبا سەنىمىن قاتايتسا دا، ٸلياس سول سوزدەرىن تاعى دا ايتىپ، شەرىن تارقاتتى (پات. 1-ج. 19:9، 10، 13، 14). بۇدان نە تۇيەمىز؟ كۇيزەلىپ جۇرگەن ادام ٴبىر ەمەس، بىرنەشە رەت شەرىن تارقاتۋى مۇمكىن. سونداي كەزدە ٴبىز دە ەحوباعا ۇقساپ شىدامدىلىقپەن تىڭداعىمىز كەلەدى. ماسەلەنىڭ شەشىمىن تابۋدىڭ ورنىنا، باۋىرلاسىمىزعا مەيلىنشە جاناشىر بولامىز (پەت. 1-ح. 3:8).
18. جانى كۇيزەلگەن باۋىرلاسپەن بىرگە دۇعا ەتكەنىمىز ونى قالاي جۇباتادى؟
18 ونىمەن بىرگە بەرىلە دۇعا ەتىڭىز. رۋحى كۇيرەگەن ادام دۇعا ەتۋگە باتپاۋى مۇمكىن. ول ٶزىن ەحوبامەن سويلەسۋگە لايىقسىز سەزىنەتىن شىعار. سوندىقتان باۋىرلاسىمىزدى جۇباتۋ ٷشىن، ونىمەن بىرگە دۇعا ەتىپ، دۇعادا ونىڭ ەسىمىن اتاعانىمىز دۇرىس. ونىڭ ٴبىز ٷشىن، قاۋىم ٷشىن وتە باعالى جان ەكەنىن ايتساق بولادى. بالكىم، ەحوبادان وسى اياۋلى قوزىسىن جۇباتۋىن سۇرارمىز. وسىنداي دۇعا باۋىرلاسىمىز ٷشىن ۇلكەن جىگەر بولماق (جاق. 5:16).
19. بىرەۋدى جۇباتپاس بۇرىن نە ىستەگەنىمىز ٴجون؟
19 شيپا بولاتىن، جۇبانىش بەرەتىن سوزدەر ايتىڭىز. بىردەڭە ايتپاس بۇرىن ويلانىپ الىڭىز. ويلانباي ايتىلعان سوزدەر ادامدى جارالايدى، ال جىلى سوزدەر ساۋىقتىرادى (ناق. س. 12:18). سوندىقتان كۇيزەلگەن جانعا جۇبانىش سيلار، جىلى دا جۇمساق سوزدەر تابۋعا ەحوبادان كومەك سۇراڭىز. ايتسە دە ەڭ اسەرلى سوزدەر كيەلى كىتاپتاعى ەحوبا ايتقان سوزدەر ەكەنىن ۇمىتپاڭىز (ەۆر. 4:12).
20. زورلىق كورگەن باۋىرلاس ٶزى جايلى نە دەپ ويلاۋى مۇمكىن جانە ونىڭ ەسىنە نەنى سالۋ كەرەك؟
20 بالا كەزىندە زورلىق كورگەندەر وزدەرىن لاس، ەشكىمنىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنە لايىق ەمەس، قاجەتسىز سەزىنۋى مۇمكىن. بۇدان ولاردىڭ جاعدايلارى وتە مۇشكىل ەكەنىن كورەمىز. سوندىقتان جازبالاردىڭ كومەگىمەن ەحوبا ولاردى قاتتى باعالايتىنىن ەستەرىنە سالىڭىز (« جازبالاردان جۇبانىش تابۋ» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز). ەڭسەسى ٴتۇسىپ، جانى قينالعان دانيال پايعامباردى پەرىشتەنىڭ جۇمساقتىقپەن نىعايتقانىن ەسكە الىڭىز. ەحوبا دانيالدىڭ اسا باعالى جان ەكەنىن بىلگەنىن قالادى (دان. 10:2، 11، 19). جانى كۇيزەلگەن باۋىرلاستار دا ەحوبا ٷشىن اسا باعالى!
21. جاساعان ىسىنە وكىنبەيتىندەردى نە كۇتىپ تۇر جانە نە ىستەۋگە بەل بۋۋىمىز كەرەك؟
21 وزگەلەردى جۇباتقاندا ولارعا ەحوبانىڭ سۇيىسپەنشىلىگىن سەزىنۋگە كومەكتەسەمىز. سونداي-اق ەحوبا ادىلدىكتىڭ دە قۇدايى ەكەنىن ۇمىتپايىق. ەشكىم بىلمەسە دە، زورلىق كورگەن ٵربىر ادامنىڭ جاعدايى ەحوباعا ٴمالىم. ول ٴبارىن كورىپ تۇر، جاساعان ىسىنە وكىنبەيتىن ادامدى ول مىندەتتى تۇردە جازالايدى (مۇس. 4-ج. 14:18). دەگەنمەن زورلىقتىڭ قۇربانى بولعانداردى جاقسى كورەتىنىمىزدى كورسەتۋ ٷشىن قولدان كەلگەننىڭ ٴبارىن جاسايىق. شايتان مەن ونىڭ دۇنيەسىنەن قورلىق كورگەن اركىمدى ەحوبا جان جاراسىنان تولىقتاي ساۋىقتىراتىنى كوڭىلىمىزگە جاي بەرەدى. جىنىستىق زورلىق سياقتى جانعا باتار جايتتار ەرتەڭگى كۇنى مۇلدە «ەسكە الىنبايدى، جۇرەككە قاياۋ دا تۇسىرمەيدى» (يشايا 65:17).
109-ٵن «ٴبىر-ٴبىرىڭدى بارىنشا جاقسى كورىڭدەر»
^ 5-ابزاس بالا كەزىندە جىنىستىق زورلىق كورگەندەر ٴتىپتى ٴبىراز جىلدار ٶتىپ كەتسە دە قيىندىقتارعا كەزىگۋى مۇمكىن. نەگە بۇلاي بولاتىنىن وسى ماقالادان بىلەمىز. سونداي-اق زورلىق قۇربانى بولعانداردى كىمدەر جۇباتا الاتىنىن، قالاي جۇباتا الاتىندارىن دا كورەمىز.
^ 11-ابزاس مامانداردىڭ كومەگىنە جۇگىنۋ-جۇگىنبەۋدى زورلىق كورگەن ادامنىڭ ٶزى شەشەدى.
^ 76-ابزاس سۋرەت سيپاتتاماسى: رۋحاني تولىسقان ٴماسىحشى ايەل جانى كۇيزەلىپ جۇرگەن باۋىرلاستى جۇباتۋدا.
^ 78-ابزاس سۋرەت سيپاتتاماسى: كوڭىلى قۇلازىعان ايەل باۋىرلاسقا ەكى اقساقال كەلىپ وتىر. ول تولىسقان ايەل باۋىرلاستى دا شاقىرعان ەكەن.
