1-2. (a) Kifika kyebhi ki londekesa kwila, o athu a a vwala ni kibhindamu kya ku a ximbakatesa ni uhete wa kubhanga kiki? (b) Kyebhi an’a ndenge kyene mu a kwama?

ATHU OSO a a vwala ni kibhindamu kya kutambula kiximbakatesu, ni uhete wa kukwatekesa mba kuximbakatesa akwá. Mu kifika, kyoso mon’a ndenge kya dibhala mu kutona anga u dikwama o phuna, mwene u tena kulengela kwa Papá mba kwa Mamá ni kudila. O jitata ka tena kusaka o fidila mu kithangana kyenyókyo, maji a tena kuximbakatesa o mona. Ene a tena kwibhwidisa o mon’a se ihi ya bhiti, kukondona o masoxi-mê, a mwondeleka, a mu ta kudikunda, nange a ta milongo ku fidila mba a i kuta. Mu kubhita tu ithangana, o mon’a ndenge u dixibha, u mateka dingi kutonoka. Mu kubhita izuwa, o fidila i disanza.

² Maji sayi ithangana, o an’a ndenge ene mwa kwama mu mawukexilu a phulu. Amoxi éne mu a zangata. O mon’a ndenge a tena ku mu zangata mu veji imoxi, mba veji javulu mu mivu yavulu. Kikale lumoxi mba mu veji javulu, o kuzangata kubhekela ndolo yavulu ku muxima. Sayi ithangana, o mukwa kuzangata a mu kwata, anga a mu kaxtikala. Mu veji jamukwá, o muzangati kene ku mu kaxtikala. Maji né mwene se o muzangati a mu kaxtikala mu kithangana kyenyókyo, o mon’a ndenge a muzangatele, u tena hanji kutala hadi kate mwene kya kula.

3. Kala ki londekesa 2 Kolindu 1:3, 4, ihi ya mesena Jihova? Ibhwidisu yebhi i twa-nda dilonga?

³ Se sayi phange a mu zangatele mu undenge wa mu tala hanji hadi, ihi tu tena kubhanga phala ku mu kwatekesa? (Tanga 2 Kolindu 1:3, 4.) Sé phata, Jihova wa mesena kwila, o jiselevende jê a tambula o henda ni kiximbakatesu kya bhindamena. Kyenyiki-phe twa-nda dilonga ibhwidisu itatu: (1) Mukonda dyahi o athu a zangatele mu undenge a bhindamena kiximbakatesu? (2) Nanyi u tena kuximbakatesa yó a a zangatele? (3) Mu ukexilu webhi u tu tena ku a ximbakatesa?

4-5. (a) Mukonda dyahi kima kyambote kuxikina kwila o ana ndenge ka difu ni adyakime? (b) Se mona ndenge a mu zangata, ihi i bhita ni uhete wê wa kudyelela akwá?

⁴ Sayi athu a a zangatele mu undenge, sumbala kwa bhiti kyá mivu yavulu, nange a bhingi hanji ku a ximbakatesa. Mukonda dyahi? Phala kutendela kyambote o maka yá, kya dyanga twa bhingi kuxikina kwila o an’a ndenge ka difu ni adyakime. Kyoso an’a ndenge kya a zangata ka divu kala kya divwa o adyakime kyoso kya a talatala kyayibha. Tu mone phangu jitatu.

⁵ O an’a ndenge a bhingi kuzukama ni kudyelela kwa yó a mu a sasa ni ku a langa. Kyoso o athu yá kya zukama ku an’a ndenge, anga a a langa, ene a a dyelela, a divwa kwila ala bhu kididi kya kondama, a dilonga kudyelela kwa yó a a zolo. (Jisá. 22:9) Kima kyayibha kwijiya kwila o ilwezu ya kuzangata, yene mu bhita dingi mu mabhata a jitata ja ana ndenge. O athu ene mu beta kota kubhanga o phulu yiyi, jindandu ja zukama ni makamba a tokala ku mwiji wa mona ndenge. Kyoso mona ndenge kya mu zangata ku muthu wa mwijiya kyambote, ki mu bhonza kudyelela dingi ku athu engi.

6. Mukonda dyahi o kuzangata usweya, kima kya phulu?

⁶ O an’a ndenge ka tena kudilanga mudyâ, o kuzangata usweya, kima kya phulu. Kujijidika an’a ndenge kudijiya ni muthu, ande dya kubhixila mu kitala kya tokala mba ande dya kutendela o ima ya lungu ni kudijiya ni muthu, sé hanji kukazala, ki bhekela ndolo ku muxima. O kuzangata mona ndenge kutena ku mu bhangesa kukala ni ixinganeku yayibha ya lungu ni ujitu wa kudijiya. Kutena we ku mu bhangesa kudivwa sé valolo, ni kufika kyayibha akwá.

7. (a) Mukonda dyahi ki kubhonzo kunganala mona ndenge? Ihi i tena kubhanga o muzangati phala kunganala o mona ndenge? (b) O makutu yá a bhangesa o muthu a mu zangata kudivwa kyebhi?

⁷ O an’a ndenge ka dilongo luwa kuxinganeka ni kusola o ima mudyâ. Kejiya kutonginina ni kulenga o ilwezu. (1 Kol. 13:11) Mu kiki, ki kubhonzo ku a nganala ni ku a zangata. Akwa kuzanga a tanga makutu ku an’a ndenge, kala: O mona ndenge mwéne wala ni kikuma; ka tokala ku ki tangela muthu; se mwene u jimbulula o maka, sé-ku muthu wa-nda mu bhana matwí ni ku mu kwatekesa, mba mu izuwa ya lelu, adyakime avulu ni an’a ndenge a dijiya phala kulondekesa kwila a di zolo mudyâ. Phala mona ndenge kutonginina kwila, ima yoso yiyi makutu, kubhita mivu yavulu. O mona ndenge u kula ni kixinganeku kya kwila, ki kima kyambote kukala ni ukamba ni muthu, né mwene ni Nzambi. Ene a di tatela, né mwene sé kene ala ni kikuma.

8. Mukonda dyahi tu tena kudyelela kwila, Jihova u tena kukwatekesa yó a a talesa hadi?

⁸ O maka yá a tu kwatekesa kutendela se mukonda dyahi o yó a a zangatele, a tala hadi mu mivu yavulu. Sé phata kiki kituxi kya phulu! O kuzangata kwa di mwange ku mundu woso. Kiki kijimbwete kya dikota ki londekesa kwila, twala mu izuwa ya sukidila-ku, mu izuwa yiyi, o athu “ka moneka henda ya muthu” ni kwila o ‘athu ayibha-phe, akwa makutu, jindunge jâ jiya ni ku di bandekesa.’ (2 Tim. 3:1-5, 13) O jindunge ja Satanaji jindunge jayibha, ki luwalesa kumona athu kubhanga ima i sangulukisa Dyabhu. Maji Jihova wa beta kota mu nguzu, Satanaji mba o athu ene mu bhanga o vondadi yê, ndenge. Jihova wejiya yoso yene mu bhanga Satanaji. Tu tena kudyelela kwila, Jihova wejiya o hadi yoso i twa mu dibhana na-yu, wa-nda tu bhana o kiximbakatesu ki twa bhindamena. Etu twala ni dibesá dya dikota dya kusidivila ‘Nzambi yó athu oso kwene mú tambula o kikwatekesu! Mwène mukwa ku tu kwatekesa mu hadi yetu yoso, phala tu tene we kukwatekesa oso ala mù tala hadi kala etu. O kikwatekesu kyoso ki twalù tambula etu kwa Nzambi, kyene we ki tu kwatekesa na-kyu akwetu.’ (2 Kol. 1:3, 4)  Kyenyiki-phe, Jihova u bhana kiximbakatesu bhu kaxi ka nanyi?

9. Kala kilondekesa o izwelu ya Sobha Davidi mu Sálamu 27:10, ihi ya-nda bhanga Jihova se jitata ka lange o twana twâ kala kya tokala?

⁹ Yó a kambe kwa langa ku jitata jâ ku a zangati mba yó a a zangatele ku jindandu mba kwa yó a a zukama, a bhindamena dingi o kiximbakatesu. Sobha Davidi wejidile kuma tu tena kudyelela kwila Jihova wa-nda tu ximbakatesa jinga. (Tanga Jisálamu 27:10.) Davidi wejidile kwila Jihova wa-nda kala tata wa yó ene mwa talatala kyayibha ku ji ndandu jâ. Kyebhi Jihova kya bhanga kiki? Mwene u bhanga kiki bhu kaxi ka jiselevende jê ja fiyele. O jiphange jetu ja mala ni ja ahatu mu kilunga edi kala mwiji wetu. Mu kifika, Jezú wambele kwila oso a bheza Jihova kumoxi ni mwene adi bhange jiphange ja mala, ja ahatu ni ji mama.—Mat. 12:48-50.

10. Kyebhi Phawulu kya jimbulula o kikalakalu kyê kya kafunga?

¹⁰ Tala phangu ilondekesa kwila o ukamba mu kilunga kya Jikidistá wedi kala undandu. O poxolo Phawulu, wexile kafunga ka fiyele, wexile mu bhanga ikalakalu yavulu. Mwene wa xisa phangu yambote. Bhu kaxi ka nzumbi ikôla, wa tendelesa akwá ku mu kayela, kala kya kayela mwene Kidistu. (1 Kol. 11:1) Tala ngó kyebhi Phawulu kya jimbulula o kikalakalu kyê kya kafunga: “Etu ki twa kexile mu’axaxe kenu, twa lendukile mukwâ ni mama ya kiledi, ki âkata o twana twê.” (1 Tes. 2:7) Kyene we kimoxi lelu. O tufunga twa fiyele, kyoso kya ximbakatesa muthu wa bhindama; bhu kaxi ka Bibidya, ene a lenduka, a sola izwelu ya tokala.

11. Ihi i londekesa kwila, o tufunga kene ngó a tokala kukwatekesa?

¹¹ O kwila o tufunga ene ngó a bhana o kiximbakatesu kwa yó a a zangatele? Kana. Etu enyoso twala ni kikalakalu kya kukumbidila o izwelu yiyi, “di kondyenu o malamba.” (1 Tes. 4:18) Phange ya muhatu wa kulu mu nzumbi u tena kuswinisa phange ya muhatu wa bhindamena o kiximbakatesu. Jihova Nzambi wa tokala mwene ku di sokesa ni mama u ximbakatesa mon’ê. (Iza. 66:13) Mu Bibidya tu sanga-mu phangu ya ahatu a ximbakatesa yó akexile mu  bhita ni malamba. (Jobe 42:11) Lelu, Jihova u sanguluka mu kumona o Jikidistá ja ahatu a mu ximbakatesa jiphange ja ahatu a mu di bhana ni ndolo ku muxima! Mu ithangana ya mukwa, kafunga mba tufunga tuyadi a tena kubhinga kwa phange ya muhatu wa kulu mu nzumbi se mwene u tena, phala kukwatekesa phange ya muhatu wa mu dibhana ni ibhidi yiyi. *

12. Twa tokala kudilanga phala ki tu bhange ihi?

¹² Maji, kyoso ki tu kwatekesa phange ya diyala mba ya muhatu, twa tokala kudilanga phala ki tu ibhwidise ima ka mesena ku tu tangela. (1 Tes. 4:11) Ihi-phe i tu tena kubhanga phala ku kwatekesa oso a bhindamena anga a mesena o kiximbakatesu? Twa-nda dilonga mu Bibidya, mawukexilu atanu a kubhana kiximbakatesu ku akwetu.

13. Kala kilondekesa o divulu dya 1 Jisobha 19:5-8, ihi ya bhange o anju ya Jihova phala kukwatekesa Elija? Kyebhi ki tu tena kukayela o phangu ya anju?

¹³ Bhanga kima phala kukwatekesa woso wa mu tala hadi. Kyoso polofeta Elija kyexile mu lenga phala ka mu jibhe, mwene wa tolokele kyavulu o muxima, kate wa mesenene kufwa. Jihova wa tumikisa anju phala kukunda o diyala didi dya tolokele o muxima. O anju ya bhana kwa Elija o kikwatekesu kya bhindamene mu kithangana kyenyókyo. Mwene wa mu bhana kudya kwa tema, yú wa mu swinisa kudya. (Tanga 1 Jisobha 19:5-8.) O musoso yú u tu longa kima kya valolo: Sayi ithangana, kama kofele ku tu bhanga, ka tena kukwatekesa kyavulu akwetu. Nange ka kudya, ka ujitu ku tu bhana mba kamukanda kambote ku tu soneka, ka tena kulondekesa kwa phange wa luwala kwila, twa mu zolo, twa mesena kyavulu o mbote yê. Se u mukwa jisonyi mba ki u tena kuzwela ni muthu maka a bhonzo, u tena kulondekesa o henda yê mu kukwatekesa mu mawukexilu yâ.

14. Disá dyebhi di tu tena kudilonga ku musoso wa Elija?

¹⁴ Bhangesa yo a mu bhita ni malamba kudivwa kwila, sé-ku dingi muthu wa-nda ku a bhanga kima kyayibha. Tu tena kudilonga dingi disá dya mukwá ku musoso wa Elija. Bhu kaxi ka madiwanu, Jihova wa bhana kwa polofeta o kikwatekesu kya bhindamene phala kwenda o njila ya dikanga katé ku Mulundu wa Holebe. Nange Elija wa divu kyambote mu kididi kiki kya dikanga. M’ukulu, bhene bhwa tele Jihova o kikutu ni mundu wê. Kiki kya mu bhangesa we kudivwa kyambote mukonda, o athu a mesene ku mu jibha exile dikanga. Ihi i tu dilonga mu musoso yú? Se twa mesena kukwatekesa oso a a zangatele, o kima kya dyanga ki twa tokala kubhanga, o kwa bhangesa kudivwa kwila, sé-ku dingi muthu wa-nda kwa bhanga kima kyayibha. Mu kifika, o tufunga twa tokala kulembalala kwila, o phange ya muhatu wala ni malamba ku muxima wa-nda tululuka dingi o muxima se a zwela-nê kubhata dyê, mu kunwa ka kisangwa, mu veji dya kukala nê mu Kididi Kya Ubhezelu. Phange ya mukwa nange u divwe kyambote.

15-16. Ihi i lombolola kukala ngivwidi yambote?

¹⁵ Ivwa ni mwanyu woso. O Bibidya i tu tendelesa: “Muthu ni muthu-phe a lenguluke kwivwa, maji a kokoloke kuzwela.” (Tiya. 1:19) O kwila tu jingivwidi jambote? Nange tu tena kuxinganeka kwila, kukala ngivwidi yambote, kulombolola kutala ngó o muthu, sé kuzwela kima. Maji ki kyene ngó. Mu kifika, ku di sukilu dya malamba mê, Elija wa tangela kwa Jihova kyebhi kya kexile mu divwa, Jihova wa mwivu ni mwanyu woso. Jihova wa tendela kwila, Elija wa tolokele muxima, wa kexile mu divwa ubheka, wexile mu xinganeka kwila, o ikalakalu yoso ya bhangele, ki yexile ni valolo. Ni henda yoso, Jihova wa mu kwatekesa kutolola o ixinganeku yoso yiyi. Wa londekesa kwila, wexile mu mwivwa ni mwanyu woso.—1 Jis. 19:9-11, 15-18.

 ¹⁶ Se twa mu kwívwa phange ya diyala mba ya muhatu, kyebhi ki tu tena kulondekesa kwila twa mu kwívwa o ndolo yê, twa mu zolo? Sayi ithangana, o izwelu yetu ya kilendu ni henda, i tena kulondekesa kyebhi ki twa mu divwa mu maka mê. Eye u tena kuzwela kiki: “O maka u wa mu bhita na-u, a ngi luwalesa we kyavulu! An’a ndenge ka tokala ku a talatala mu ukexilu yú!” Nange u tena kubhanga ibhwidisu phala kulondekesa kwila, wa mesena kutendela kyambote kyebhi kya mu divwa kamba dyê wa luwala. U tena kwibhwidisa kiki: “O kwila u tena ku ngi jimbulwila kyambote i wa mu zwela?” mba “Kyoso ki wa zwela, eme nga tendela kiki . . . O kwila kyene mwene?” O izwelu yiyi ya henda, ya-nda londekesa ku muthu kwila, eye wa mu kwívwa mwene ni kidi kyoso, wa mu sota kutendela kyambote yoso ya mu ku tangela.—1 Kol. 13:4, 7.

17. Mukonda dyahi twa tokala kukala ni mwanyu ni ‘kukokoloka mu kuzwela’?

¹⁷ Maji dilange, wa bhingi ‘u kokoloka mu kuzwela.’ Kana ku mu batula o izwelu phala ku mu tendelesa mba kubazela o ixinganeku yê. Kala ni mwanyu! Kyoso Elija kya jikula o muxima wê kwa Jihova, mwene wexile ni dilamba, wa zwela kyebhi kyexile mu divwa ku muxima wê. Mu kusuluka, kyoso Jihova kya kolesa o kixikanu kyê, Elija wa tumbula dingi o ima ya zwelele kyá. (1 Jis. 19:9, 10, 13, 14) O musoso yú u tu longa ihi? Sayi bhabha, o athu ala ni malamba ku muxima, a bhingi kuzwela lwavulu yoso ya a kala ku muxima. Mu kukayela o phangu ya Jihova, etu twa-nda kwa evwa ni mwanyu woso. Mu veji dya kusota ku a tangela kyebhi kya tokala kubatula o maka-mâ, twa londekesa o henda yetu.—1 Phe. 3:8.

18. Mukonda dyahi kusamba ni muthu wa toloka o muxima kutena ku mu kwatekesa?

¹⁸ Jikula o muxima we mu kusamba ni muthu wa toloka o muxima ni ndolo. O athu yó a toloka o mixima nange a divwa kwila ka tena kusamba, ka tokala kuzukama kwa Jihova. Tu tena ku a kwatekesa mu kusamba na-u kumoxi, ni kutumbula o dijina dyê mu musambu. Mu musambu yú, tu tena kuzwela kwa Jihova kwila, ki kale etu, kikale o jiphange mu kilunga, twa zolo kyavulu  o phange wa toloka o muxima. Tu tena kubhinga kwa Jihova phala kutululukisa ni kuximbakatesa o selevende yê. Kusamba mu ukexilu yú, kutena kukwatekesa kyavulu o muthu —Tiya. 5:16.

19. Ihi i tena ku tu kwatekesa ku di pelepalala phala kukwatekesa muthu?

¹⁹ Sola izwelu i saka i konda o malamba. Xinganeka ande dya kuzwela. Kuzwela sé kuxinganeka kukwama o muxima. O izwelu ya henda i tena kusaka. (Jisa. 12:18) Kyenyiki-phe, samba kwa Jihova phala kusanga izwelu ya henda, i ximbakatesa, i tululukisa o muxima. Lembalala kwila, o izwelu i kwatekesa dingi, o izwelu ya Jihova i tu sanga mu Bibidya.—Jihe. 4:12.

20. Sayi jiphange a a zangatele m’ukulu, nange ihi ya tena kubanza ya lungu ni ene? Ihi i twa mesena ku a lembalesa?

²⁰ Sayi jiphange a a zangatele m’ukulu, a banza kwila, a xidi, kala ni valolo, ka a a zolo mba ka tena ku a zola. Kwolo makutu! Kyenyiki, bhu kaxi ka Mikanda Ikôla, lembalesa-u kwila, Jihova wa a zolo kyavulu. (Tala o kaxa “ Kiximbakatesu Kya Mikanda Ikôla.”) Lembalala kyebhi anju imoxi kya swinisine Daniyele ni henda, kyoso kya kexile mu divwa kwila, wa zozele wa tolokele o muxima. Jihova wa mesenene kwila, o diyala dya kazola dyódyo, wijiya kwila wa kexile ni valolo yavulu. (Dan. 10:2, 11, 19) O jiphange jetu a toloka o mixima ala we ni valolo yavulu kwa Jihova!

21. Ihi ya-nda bhita ni yó a bhanga ima yayibha maji ka mesena kudyela? Ihi i twa tokala kubhanga phala kukwatesa yó a a bhangele phulu?

²¹ Kyoso ki tu ximbakatesa akwetu, twa mu a kwatekesa kulembalala kwila, Jihova wa a zolo. Ki tu jimbe we kwila, Jihova, Nzambi ya kuyuka. Jihova wejiya yoso ya lungu ni athu a a zangatele né mwene se athu mu xitu kejiya. Jihova u mona yoso, wa-nda kaxtikala o azangati oso ka xikina kudyela. (Dya. 14:18) Mu kiki-phe, tu bhange yoso i tu tena phala kulondekesa henda kwa yó a a zangatele. Ki kyene ngó! Kwijiya kwila Jihova wa-nda saka athu oso a a zangatele kwala Satanaji ni mundu wê, ku tu ximbakatesa! Kwa kambe ngó o ima i tu bhekela ndolo ki ya-nda kwiza dingi ku muxima.—Iza. 65:17.