Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

MUTWI WAKWIIYA 20

Mbweenga Twayuminisha Baabo Bakacitwawo Shintu Shibiibi

Mbweenga Twayuminisha Baabo Bakacitwawo Shintu Shibiibi

“Lesa shikuyumya koonse . . . utuyuminisha mumapensho esu oonse.”—2 Koli. 1:3, 4.

LWIIMBO 134 Baana Ncipo Kuswa Kuli Lesa

NSHESHI TWIIYE *

1-2. (a) Amwaambe cakubonenaako citondesha ayi muntu uli woonse kukashalilo alisuni kuyuminishikwa alimwi wakalengwa ankusu shakucikonsha kuyuminisha bamwi? (b) Ino nciinshi cipa kwaamba ayi baana bamwi batolelele kuba abuumba?

KUKASHALILO, muntu uli woonse alisuni kuyuminishikwa, alimwi Lesa wakatulenga munshila yakwaamba ayi inga twacikonsha kuyuminisha bamwi. Kucakubonenaako, na mwaana ndyaatosekana wawa akulicisa, inga wacicila kuli baishi na banyina kaalila. Nabi kwaamba ayi bashali inga tabooleshi cilonda ncaalicisa, inga bamuyuminisha. Mpashi inga bamwiipusha mbwalicisa, kumukunkumuna minsonshi, kumuumbulusha akumulwiita maswi akumuyuminisha, mpashi akumubikawo musamu pacilonda nabi kwangaawo. Paleendabo ciindi ciniini, mwaana alacileka kulila alimwi mpashi akutalika kusekana alimwi. Mukuya kwaciindi, cilonda ciloola.

2 Ano cimwi ciindi, kulaba shintu shimwi shipa kwaamba ayi baana babe abuumba kwaciindi cilaamfu. Bamwi bakacitwa shintu shibiibi. Mpashi shintu shibiibi isho shakacitika linkanda lyomwi, na mpashi shakatolelela kwa myaaka iinji. Muli moonse mweenga cabeta, baana balapenshekwa abuumbi abuumba. Nabi kwaamba ayi cimwi ciindi muntu wacita mwaana muniini shintu shibiibi inga wacatwa akwaanishikwa, bamwi cilaboneka anga taakuwo ncebacitwa. Alimwi nabi kwaamba ayi muntu uyo waanishikwa peenkapo, mwaana alakomena abuumba.

3. Kweelana amakani ngotucana palilembo lya 2 Bene Kolinto 1:3, 4, Ino Yehova alisuni nshi, alimwi ino njimiipusho nshi njeshitubandike?

3 Ino nciinshi ceenga cacafwa mukwesu na nankashi ucite buumba ceebo cakucitwa shintu shibiibi kubwanike? (Amubelenge 2 Bene Kolinto 1:3, 4.) Cakutatoonsha, Yehova alisuni kwaamba ayi mbelele shakwe shitambule lusuno akuyuminishikwa nkoshiyandika. Aboobo atubandike miipusho yotatwe iyi: (1) Ino nceebonshi abo bakacitwa shintu shibiibi kubwanike balayandika kuyuminishikwa? (2) Ino ngani weenga wabayuminisha? (3) Ino inga twabayuminisha buyani?

INO NCEEBONSHI NCOBAYANDIKILA KUYUMINISHIKWA?

4-5. (a) Ino nceebonshi ncociyandikila kushiba kwaamba ayi baana balipusene abamanene? (b) Ino nshiinshi sheenga shacitika na mwaana muniini wacitwa shintu shibiibi amuntu ngwaashoma?

4 Bamwi bakacitwa shintu shibiibi kubwanike, inga bayandika kuyuminishikwa nabi kwaamba ayi shintu isho shakacitika myaaka iinji yakwisule. Ino nceebonshi? Kwaamba ayi tunyumfwishishe kabotu, tulyeelete kwiibaluka kwaamba ayi baana balipusene kulaale abamanene. Baana balakumwa munshila ipusene amuntu munene na wapenshekwa. Atubandike shakubonenaako.

5 Baana balayandika kuba pafwiifwi akushoma baabo batoobalela. Kucita boobo kulapa baana kulinyumfwa kushitilishikwa akwiiya kushoma baabo babatondesha lusuno. (Kulu. 22:9) Ano cibicaako ncakwaamba ayi liinji bantu beshikucita baana baniini shintu shibiibi, mbaabo baana mbobeshi kabotu mbuli beshikamukowa nabi beshicibusa. Na mwaana muniini wacitwa shintu shibiibi amuntu ngwaashoma, cilaba ciyumu abuumbi kumwaana kushoma bamwi, alimwi inga peenda myaaka iinji kwaamba ayi atalike alimwi kushoma bantu.

6. Ino nciinshi nceenga twaambila ayi koona mwaana muniini ncintu cibiibi abuumbi?

6 Baana inga tabacikoonshi kulishitilisha beene, koona mwaana muniini ncintu cibiibi abuumbi. Kukakatisha makani akoonana kubaana baniini batana kushika paciimo cakushiba makani akoonana acikwati, inga kwapa baana kupenga abuumbi abuumba. Kucita baana shintu shibiibi mushobo uyu inga kwabapa kunoobona makani akoonana munshila itabete kabotu, akulisuula, alimwi inga tabashomiiwo muntu umwi uli woonse.

7. (a) Ino nceebonshi ncuubu muntu kubeca mwaana akumucita shintu shibiibi, alimwi ino mbubeshi nshi mbweenga wasebensesha? (b) Ino bubeshi ubo inga bwapa mwaana kucita buyani?

7 Baana bacili baniini mumaano, tabana bashika paciimo cakushiba akuleya shintu sheenga shabaletela mapensho. (1 Koli. 13:11) Aboobo ncuubu muntu kucenjeeka mwaana akumucita shintu shibiibi. Bantu bacita baana baniini shintu shibiibi, balababeca akubapa kuyeeya ayi mwaana mwiine ngowakalengesha ayi bamucite shintu isho, akumulwiita ayi taeelete kulwiitaako uli woonse shakacitika, ayi taakuwo weshi akamushoome na akeeleshe kulwiitaako umwi, na kulwiita mwaana ayi bakoona akwe ceebo cakwaamba ayi balimusuni. Inga catola myaaka iinji kwaamba ayi mwaana akese mukunyumfwisha ayi ishi shoonse shakalingabo shakubeca. Mwaana wakacitwa shintu shibiibi sha mushobo uyu inga watalika kunoolibonabo ayi bakamunyonyoola, taasalalite alimwi taakuwo weenga wamusuna na kumuyuminisha.

8. Ino nceebonshi nceenga twashomena ayi Yehova inga wayuminisha baabo bacite buumba?

8 Makani ngotwabandikawo aya alatucafwa kunyumfwishisha cipa kwaamba ayi abo bakacitwa shintu shibiibi kubwanike batolelele kuba abuumba kwa myaaka iinji. Aboobo kucita baana baniini shintu shibiibi, ncintu cibiibi cilensha bunya abuumbi! Kucita baana baniini shintu sha mushobo uyu kutoocitika nsengwe yoonse, kulatondesha patuba kwaamba ayi tuli munshiku shakweelaako, ciindi bantu baanji ‘ndyebatacite lusuno’ alimwi “bantu bacita shibiibi abaamba nshebataciti ndyebatooya bubicilaakobo.” (2 Timo. 3:1-5, 13) Ncakwiila bucenjeshi bwakwe Satana mbubiibi abuumbi, alimwi cilabica abuumbi na bantu kabacita shintu shisangalasha Satana. Nacibi boobo, Yehova alicite nkusu kwiinda Satana abasebenshi bakwe. Yehova alishi shintu shoonse Satana nshatoocita. Inga twashoma cakutatoonsha kwaamba ayi Yehova alishi mapensho oonse ngotutokwiindaamo, alimwi inga watupa lucafwo ndotutoyandika. Tulicite coolwe kwaamba ayi Lesa wesu ngu “Lesa shikuyumya koonse, utuyuminisha mumapensho esu oonse kwaamba ayi tucikoonshe kuyuminisha bamwi bali mumapensho ali oonse akuyuminisha nkotucana kuli Lesa.” (2 Koli. 1:3, 4) Ano ino Yehova alasebensesha baani kuyuminisha baabo bacite buumba?

INO MBAANI BEENGA BAYUMINISHA BAABO BACITE BUUMBA?

9. Kweelana amaswi akaamba Mwaami Defedi ngotucana pa Kulumbaisha 27:10, ino Yehova alaakubacitila nshi bantu bakakakwa kumikwashi yabo?

9 Baana batakwe kushitilishikwa abashali na abo bakacitwa shintu shibiibi amuntu ngobeshi kabotu, balayandika kuyuminishikwa. Mwaami Defedi wakalinga kucishi ayi Yehova inga watuyuminisha. (Amubelenge Kulumbaisha 27:10.) Defedi wakalinga kushomete ayi Yehova alaakuba mbuli mushali musankwa kubaabo bakakakwa kumikwashi yabo. Ino Yehova alabalama buyani bantu ba mushobo uyu? Alasebensesha basebenshi bakwe bashomeka. Bamakwesu abenankashi mulibungano ngomukwashi wesu wakumushimu. Kucakubonenaako, Yesu wakaamba ayi abo bapaila Yehova pomwi anguwe mbo banandumi, anankashi alimwi abanyina.—Mate. 12:48-50.

10. Ino mutumwi Paulo wakacita nshi mbuli munene?

10 Kucakubonenaako, amuyeeye bamakwesu abenankashi mulibungano mbobabete anga ngumukwashi. Mutumwi Paulo wakalinga munene ushomeka alimwi usebensa cankusu. Wakalinga cakubonenaako cibotu, aboobo wakayuminisha bamwi kukonkela cakubonenaako cakwe bweenka alakwe mbwakalinga kukonkela cakubonenaako cakwe Klistu. (1 Koli. 11:1) Nceceeco ncaakasansulwita ncito yakwe mbuli munene ayi: “Twakalibombya pakati kanu, bweenka mbuli mushali mwanakashi mbwaalama bana bakwe.” (1 Tesa. 2:7) Mbocibete amunshiku shino, bamanene bashomeka balasebensesha Baibo akwaamba cakukalika moyo ndyebatooyuminisha baabo bacite buumba.

Benankashi bashimpite lwakumushimu balishi kabotu bwakuyuminisha bamwi (Amubone palagilafu 11) *

11. Ino nciinshi nceenga twaambila ayi teshibo bamanene beenka beenga bayuminisha bamwi?

11 Sa bamanene mbobeenkabo beenga bayuminisha baabo bacite buumba? Sobwe. Soonse tulyeelete “kuyuminishanya.” (1 Tesa. 4:18) Benankashi bashimpite lwakumushimu inga bacafwa bunene benankashi bacite buumba mulibungano. Cileelela kwaamba ayi Yehova alalikoshanisha kumushali mwanakashi utoyuminisha mwanaakwe musankwa. (Isa. 66:13) Baibo ilicite shakubonenaako shiinji sha banakashi bakayuminisha bamwi bakalinga kucite buumba. (Jobo 42:11) Aboobo Yehova alyeelete alakondwa abuumbi na wabona benankashi batoyuminisha benankashinyinaabo batoopenga abuumba! Cimwi ciindi, munene na bamanene bobilo inga basenga palubasu nankashi ushimpite lwakumushimu na inga wacafwako nankashi umwi utoopenga abuumba. *

MBWEENGA TWAYUMINISHA BAMWI

12. Ino nshiinshi nshotuteelete kucita?

12 Ndyetutokweelesha kucafwa mukwesu na nankashi, tatweelete kumukakatisha kwaamba makani mwiine ngaatasuni kulwiitaako bamwi. (1 Tesa. 4:11) Ano ino inga twacita buyani kwaamba ayi tucafwe baabo batoyandika lucafwo akuyuminishikwa? Atubandike nshila shosanwe kuswa mu Malembo sha mbweenga twayuminisha bamwi.

13. Kweelana alilembo lya 1 Baami 19:5-8, ino munjelo wakwe Yehova wakacita buyani kwaamba ayi acafwe Elija, alimwi ino cakubonenaako cakwe inga twacikonkela buyani?

13 Tulyeelete kucitawo comwi kwaamba ayi tubacaafwe. Mushinshimi Elija ndyaakalinga kucica baabo bakalinga kusuni kumucaya, wakalefuka abuumbi cakwaamba ayi wakalinga kusunibo kufwa. Yehova wakatuma munjelo shinkusu kwaamba ayi aye ayuminishe musankwa uyu wakalinga walefuka. Munjelo wakapa Elija nshaakalinga kuyandika paciindi cilya. Wakamuletela cakulya akumuyuminisha ayi koolya. (Amubelenge 1 Baami 19:5-8.) Makani aya atootwiisha cancine cakwaamba ayi: Cimwi ciindi muntu inga twamuyuminisha kwiinda mukumucitilabo kantu kaniini. Mpashi inga twamubambilako cakulya, kumupako kacipo kaniinibo, na kumulembelako maswi ayuminisha akumutondesha ayi tulimusuni alimwi tulamubikila maano. Na tulaalilwa kubandika pamakani amuntu mbwatolinyumfwa, inga twatondesha ayi tulabikila maano kwiinda mukumucafwa munshila shimwi.

14. Ino nshiinshi nsheenga tweeya kumakani akacitikila Elija?

14 Tulyeelete kuyuminisha akucafwa baabo bacite buumba kulinyumfwa kushitilishikwa. Kuli acimwi nceenga tweeya kuswa kumakani akacitikila Elija. Yehova wakacafwa Elija kwiinda mukumupa nkusu shakwaamba ayi acikoonshe kweenda mushinso ulaamfu wakuya mukushika kuKalundu ka Holebu. Mpashi Elija wakalinyumfwa kushitilishikwa ndyaakalinga kumusena uyu wakulaale Yehova nkwakapanganina cipangano abantu bakwe muciindi cakale kale. Mpashi wakalinga kulinyumfwa ayi ali kulaale ano abaabo bakalinga kusuni kumucaya. Ino nshiinshi nsheenga tweeya kucakubonenaako ici? Na tulisuni kucafwa baabo bacite buumba ceebo cakucitwa shintu shibiibi kubwanike, tulyeelete kutaanguna kubacafwa kulinyumfwa kushitilishikwa. Kucakubonenaako, bamanene balyeelete kwiibaluka kwaamba ayi nankashi ucite buumba inga walinyumfwa kushitilishikwa akuyuminishikwa na mwamufwakashila kuŋanda kwakwe kuteshi pa Ŋanda ya Bwaami. Umwi inga wayuminishikwa na mwabandikaakwe pa Ŋanda ya Bwaami.

Inga twayuminisha baabo bacite buumba kwiinda mukukutika cakubikila maano, kupaila camoyo woonse, akusala maswi abotu ayuminisha (Amubone mapalagilafu 15-20) *

15-16. Ino kukutika cakubikila maano cilaambanshi?

15 Tulyeelete kukutika cakubikila maano. Baibo ilatuyuminisha ayi: “Muntu uli woonse alyeelete kufwambaana kukutika, kucelwa kwaamba.” (Jemu. 1:19) Sa tulakutika cakubikila maano? Mpashi inga twayeeya ayi kukutika nkuumunabo akunolangilisha muntu utokwaamba. Kuli shiinji nshotweelete kucita kwaamba ayi tukutike cakubikila maano. Kucakubonenaako, Elija wakalwiita Yehova mbwaakalinga kulinyumfwa, alakwe Yehova wakakutika cakubikila maano. Yehova wakeshiba ayi Elija wakaloonda, wakalinyumfwa kuba eenka, alimwi wakalinga kuyeeya ayi nciito yoonse njaakasebensa yakayabo mumaanshi. Calusuno Yehova wakamucafwa Elija aboobo wakacileka kulisukama. Wakatondesha kwaamba ayi wakakutika cakubikila maano Elija ndyaakalinga kwaamba—1 Baami 19:9-11, 15-18.

16 Ino inga twatondesha buyani ayi tutoyeeyelako bacite buumba ndyebatokwaamba—ino ngamaswi nshi eenga atondesha ayi tutokutika cankumbu alusuno? Cimwi ciindi ngamaswi aniinibo akuyeeya kabotu eenga ayuminisha muntu ucite buumba. Mpashi inga mwaamba ayi: “Cabica abuumbi kwaamba ayi nsheshakamucitikila! Taakuwo mwaana weelete kucitwa shintu sha mushobo uyu!” Mpashi inga mwepusha mwiipusho womwi na yobilo kwaamba ayi munyumfwishishe shicibusa mbwaatolinyumfwa. Mpashi inga mwaamba ayi, “Sa inga mwaboshawo alimwi kwaamba ayi nyumfwishishe nshemwalinga mwaamba?” na kwaamba ayi “Ndyemwalinga mwaamba ayi, Ndalinga ndanyumfwa anga mutokwaamba ayi . . . Sa mbombubo?” Kwaamba maswi amushobo uyu inga kwacafwa muntu kushoma kwaamba ayi ncakwiila mutookutika cakubikila maano, akweelesha kunyumfwisha nshaatokwaamba.—1 Koli. 13:4, 7.

17. Ino nceebonshi tulyeelete kukalika moyo “akucelwa kwaamba”?

17 Ano, mulyeelete kucenjela kwaamba ayi mutolelele kutondesha kuba muntu ‘ucelwa kwaamba.’ Amuleke mbomutoyuminisha bamanishe kwaamba kamutana kubacafwa. Amutondeshe kukalika moyo! Elija ndyaakalwiita Yehova mbwaakalinga kulinyumfwa, wakalinga kucite buumba abuumbi. Pesule, Yehova wakayuminisha lushomo lwakwe Elija, apaciindi ici Elija wakalwiita Yehova maswi eenka ngakaamba pakutaanguna. (1 Baami 19:9, 10, 13, 14) Ino tutokwiiyawo nshi? Cimwi ciindi abo bacite buumba balyeelete kwaamba mbobatolinyumfwa mankanda aanji. Bweenka mbuli Yehova, tulyeelete kukutika cakukalika moyo. Muciindi cakucicila kubalwiita nsheenga bacita, tulyeelete kubatondesha nkumbu akubayeeyelako.—1 Pita 3:8.

18. Ino nceebonshi kupaila pomwi amukwesu na nankashi ucite buumba inga kwamuyuminisha?

18 Amupaile camoyo woonse abaabo bacite buumba. Muntu na alicite buumba inga waalilwa kupaila. Inga walinyumfwa ayi taeeleli kubandika a Yehova mumupailo. Inga twamuyuminisha kwiinda mukupailaakwe, akumwaamba liina ndyetutopaila. Inga twamulwiita Yehova mumupailo mbotumusuni mulibungano mukwesu uyo na nankashi. Inga twasenga Yehova kwaamba ayi acafwe akuyuminisha mbelele yakwe iyandika abuumbi iyo. Kupaila boobo kulayuminisha abuumbi.—Jemu. 5:16.

19. Ino nshiinshi nshotweelete kucita kwaamba ayi tusale kabotu maswi akulwiita muntu ucite buumba?

19 Amusale maswi abotu ayuminisha. Amutaangune kuyeeya kamutana kwaamba. Maswi atabete kabotu inga acisa muntu kumoyo. Maswi abotu alayuminisha. (Tus. 12:18) Aboobo amupaile kwaamba ayi Yehova amucaafwe kucana maswi abotu ayuminisha, alimwi eenga apa muntu kukalika moyo. Mutaluubi kwaamba ayi maswi acite nkusu shiinditeewo shakucafwa muntu, nga Maswi akwe Yehova ngotucana mu Baibo.—Ebu. 4:12.

20. Ino bamakwesu abenankashi bamwi balalinyumfwa buyani ceebo ca shintu shibiibi shakabacitikila, alimwi ino nshiinshi nshotweelete kubeebalusha?

20 Bamakwesu abenankashi abo bakacitwa shintu shibiibi kubwanike inga balinyumfwa kuba batasalalite, batacite ncito, alimwi ayi taakuwo weenga wabasuna. Ubu mbubeshi bwa mwana munene! Aboobo amusebenseshe Malembo eenga abacafwa kwiibaluka kwaamba ayi Yehova alibasuni abuumbi. (Amubone kabokosi kalembetwe ayi “ Kuyuminishikwa Kuswa mu Malembo.”) Amwiibaluke munjelo mbwaakayuminisha Danyelo ciindi ndyaakalinga kulinyumfwa kulefuka. Yehova wakalinga kusuni kwaamba ayi Danyelo ashibe ayi ngumuntu ngwaakalinga kusuni abuumbi. (Danye. 10:2, 11, 19) Ubu mbocibete akubamakwesu abenankashi bacite buumba, Yehova alibasuni abuumbi!

21. Ino nshiinshi Yehova nsheshi akacite baabo bacita shibiibi akutaana, ano ino nshiinshi soonse nshotweelete kushinisha kucita pacecino ciindi?

21 Na twayuminisha bamwi nkokwaamba ayi twabacafwa kwiibaluka kwaamba ayi Yehova alibasuni. Alimwi tatweelete kuluba kwaamba ayi Yehova ngu Lesa wa bululami. Alibeshi abo boonse bakacitwa shintu shibiibi nabi kwaamba ayi taakuwo umwi weenga wabashiba. Alaakubaanisha abo boonse bakacita baana baniini shintu shibiibi akukaka kwaana. (Shakube. 14:18) Pacecino ciindi soonse atucite nsheenga twacikonsha, kwaamba ayi tutondeshe lusuno kubaabo bakacitwa shintu shibiibi. Kwiilikaawo, cilayuminisha abuumbi kushiba kwaamba ayi Yehova alaakuboolesha cakumaninina abo boonse bapenshekwa abuumbi ceebo cakwe Satana acishi cakwe! Conoonobo, mapensho oonse aya teshi akeebalukweewo alimwi.—Isa. 65:17.

LWIIMBO 109 Amusunane Abuumbi Kuswa Panshi lya Moyo

^ par. 5 Bantu bakacitwa shintu shibiibi kubwanike balatolelela kuba abuumba kwa myaaka iinji. Mutwi uyu utootucafwa kushiba cilengesha boobo. Tutokwiiya abaabo beenga bayuminisha bantu aba. Mukweelaako, tutokwiiya nsheenga twaciita ndyetutoobayuminisha.

^ par. 11 Muntu ucite buumba ceebo cakucitwa shintu shibiibi kubwanike inga walisalila mwiine na alisuni kuya kucipatela na sobwe.

^ par. 76 BUSANSULUSHI BWACIKOPE: Nankashi ushimpite lwakumushimu atooyuminisha nankashi ucite buumba.

^ par. 78 BUSANSULUSHI BWACIKOPE: Bamanene bobilo bafwakashila nankashi ucite buumba. Weeta nankashi ushimpite lwakumushimu kwaamba ayi alakwe abeewo.