Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

CHIBAABA CHAKUDIZA 20

Kukundeja Antu Anakaamiwu Chakukanjikija

Kukundeja Antu Anakaamiwu Chakukanjikija

“Nzambi wakukundeja kwejima . . . watukundejaña mukweseka kwejima kutwamonaña.”—2 KOR. 1:3, 4.

KAMINA 134 Anyana Hichawana Chahanayi Nzambi

NSAÑU YIDI MUCHIBAABA *

1-2. (a) Chakutalilahwinyi chinakumwekesha nawu antu akeñaña kuyikundeja nawa akweti wuswa wakukundeja akwawu? (b) Atwansi amakwawu ayineñeshaña munjilanyi?

ANTU ejima akeñaña kuyikundeja nawa akweti wuswa wakukundeja akwawu. Chakutalilahu, neyi mwana nadimbuki nawa nadikatishi mwinuñu henohu nakuhema, watemukilaña kudi Mama yindi hela Tata yindi iku nakudila. Bayi neyi anvwali akukuswisha chilondaku, ilaña anateli kumukundeja mwana. Anateli kwimwihula mwana chuma chamwekana, kumukombwela madilu, kuhosha mazu akumuwundisha, hadaha nikushahu yitumbu hachilonda hela kukasahu kadihina. Hakushimbula wanyi, mwana wukumwenahu nawa hadaha wukutachika cheñi kuhema. Mukuhita kwamafuku, chilonda chikukusuka.

2 Mpinji jikwawu, anyana anateli kuyineñesha nankashi. Amakwawu ayikaamaña chakuyikanjikija. Anyana amakwawu ayikaamaña kamu hohu hela kapampa kakavulu hampinji yayilehi. Hela chakwila mwana anamukaami kamu hela kakavulu chineñi chamanaña wanyi. Mpinji yikwawu, muntu wunakaami mwana anateli kumukwata nakumubabesha. Munjila yikwawu, chinateli kumwekana neyi kwiji muntu waluwañesheli amubabesheli wanyi. Hela chakwila muntu wunaluwañeshi akumubabesha, ilaña muntu anakaamiwu watwalekañahu kwikala nachineñi hela nakuli.

3. Neyi chinashimuniwu ha 2 Akorinda 1:3, 4, chumanyi chakeñañayi Yehova, nawa malwihwinyi itukuhanjekahu?

3 Neyi mukaKristu amutamishili kuwansi nawa natwalekihu kuneña nimuwukulumpi, chumanyi chinateli kumukwasha? (Tañenu 2 Akorinda 1:3, 4.) Yehova wakeñaña nindi nyikoku yindi ayikundejeña nikuyikeña. Tuhanjekenu hamalwihu asatu: (1) Muloñadi antu akaaminiwu kuwansi chakeñekelañawu kuyikundeja? (2) Anyi anateli kuyikundeja? (3) Tunateli kuyikundeja ñahi?

MULOÑADI CHITWAKEÑEKELAÑA KUTUKUNDEJA?

4-5. (a) Muloñadi chichalemena kwiluka netu anyana ambuka nawakulumpi? (b) Chumanyi chamwekanaña neyi mwana amutamisha?

4 Akulumpi amakwawu akaaminiwu henohu achidi atwansi akeñekaña kuyikundeja hela chakwila munahiti yaaka yayivulu. Muloñadi? Hakwila tutiyishishi, twatela kwiluka netu atwansi ambuka chikupu nawakulumpi. Kukala kwamonañawu anyana kwambuka chikupu nakukala kwamonañawu akulumpi. Shinshikenu yakutalilahu.

5 Atwansi akeñekaña kudikunda nikukuhwelela antu ayikulishaña nawa ayakamenaña. Iku kudikunda kwaleñelaña atwansi kuditiya nawu akiñewa nawa adizaña kukuhwelela antu amakwawu ayikeña. (Mas. 22:9) Chawushona, antu atamishaña anyana, ekalaña yowu antu ahamukala, antaña niamabwambu jachisaka. Neyi mwana amukaama kudi muntu akuhwelelayi, chinateli kumukalila kukuhwelela antu amakwawu hela chakwila mukuhita yaaka yayivulu.

6. Muloñadi kukaama anyana chikwatamina chikupu?

6 Atwansi hiyanateli kudikiñaku nawa kukaama anyana kwatama nawa kwafwana. Kukanjikija atwansi kwila wuvumbi henohu kanda akuli kumujimba nimuyitoñojoka nawa kanda ashikili kwiñila muwulu, kunateli kuyitamisha chikupu. Neyi muntu yamutamisha mwana, chumichi chinateli kuleñela mwana kwikala nayitoñojoka yatama kutalisha hawuvumbi nawa nateli kudimona neyi washikilamu wanyi nikubula kukuhwelela muntu wejima.

7. (a) Muloñadi chichinekalili chaswayi kudi muntu kudimba mwana nikumukaama, nawa nateli kwila ñahi mwenimu? (b) Yumanyi yafumaña munawa makudi?

7 Atwansi hiyanateli kwikala nawuswa wakutoñojoka, kufuukula hela kwiluka nikutondolwela wubanjiku. (1 Kor. 13:11) Dichi chinateli kwikala chaswayi kudi muntu kudimba mwana nikumukaama. Antu akaamaña anyana ayilejaña anyana makudi adi neyi, mwana yomweni diyi wunaleteshi, ayilejaña nawu kushimuna nehi, cheñi nawu kwosi muntu wunateli kuyitiyilila hela kuyikwasha neyi ashimunaku, hela nawu kudikaama kwamukulumpi nakansi hinjila yakumwekeshelamu kukeña. Makudi amuchidiwu aluwañeshaña mwana nawa hashimbulaña hakwila yeluki walala. Mwana wamuchidiwu wakulaña nakutoñojoka nindi kwosi muntu watela kudikundayi nindi hela tuhu Nzambi. Cheñi wadinkaña nyiloña hela chakwila amukaamini chakukanjikija.

8. Muloñadi chitwatela kukuhwelela netu Yehova nateli kukundeja antu anatamishiwu?

8 Hichatuhayamishaña hakumona antu akaaminiwu kuwansi anatwalekihu kwikala nachineñiku. Iyi yilwilu yatama nankashi! Iyi yilwilu yinatandi kwejima yinakumwekesha nawu tudi mumafuku akukumina, mumpinji antu ‘munakubula kukeñawu akwawu antu’ nawa ‘antu atama niakwakuluwañesha antu, anakuya nakutaminaku.’ (2 Tim. 3:1-5, 13) Tufuta twaSatana twatama chikupu nawa chawushona antu anakwila yuma yamutiyishaña Satana kuwaha. Hela chochu, Yehova wukweti ñovu chikupu kubadika Satana hela ambuña indi. Weluka yuma yejima yelañayi Satana. Twatela kwiluka chikupu netu Yehova weluka chitwakabakanaña nawa netu nateli kutukundeja. Twakalakelaña “Nzambi wakukundeja kwejima, yena watukundejaña mukweseka kwejima kutwamonaña, kulonda ninetu tutweshi kukundeja antu amakwawu mukweseka kwejima kwamonañawu kuhitila mukuyikundeja nakukundeja kutwatambwilaña kudi Nzambi.” (2 Kor. 1:3, 4) Hanu dinu, anyi azatishañayi Yehova hakukundeja?

ANYI ATELA KUKUNDEJA ANTU AKAAMINIWU CHAKUKANJIKIJA?

9. Kwesekeja namazu aMwanta Davidi ekala haMasamu 27:10, Yehova welaña ñahi nawantu ashiyawu chisayikila kudi yisaka yawu?

9 Antu ashiliwu chisayikila kudi anvwali jawu hela akaaminiwu chakukanjikija kudi antu adikundiliwu nawu akeñekaña kuyikundeja. Ñimbi yamasamu Davidi welukili nindi twatela kumukuhwelela Yehova netu nateli kutukundeja. (Tañenu Masamu 27:10.) Davidi wakuhweleleli nindi Yehova wekalaña Tata yanana antu ashiyañawu kudi antaña jawu. Yehova welaña ñahi mwenimu? Wazatishaña ambuña indi ashinshika. Akwetu itwadifukulaña nawu kudi Yehova diwu antaña jetu. Chakutalilahu, Yesu wateneni antu enjili nakudifukula kudi Yehova nindi amanakwindi niahelindi nawa amama yindi.—Mat. 12:48-50.

10. Kapostolu Pawulu walumbulwili ñahi mudimu windi wawukulumpi?

10 Shinshikenu chakutalilahu chinakumwekesha chisaka chamuchidiwu muchipompelu chawakaKristu. Kapostolu Pawulu wadiña mukulumpi washinshika nawa wadikitileña nankashi. Welili yuma yayiwahi, nawa amoneneni kuleja akwawu kumwimbujola yena neyi chamwimbujoleleñayi Kristu. (1 Kor. 11:1) Talenu Pawulu chateneniyi mudimu windi wawukulumpi nindi: “Twadiña amwovu mukachi kenu neyi mama yawantu wunakwamusha chakamenañayi chiwahi anyanindi.” (1 Tesa. 2:7) Akulumpi ashinshika makonu azatishaña mazu amawahi nawa amwovu kuzatisha nsona hakukundeja antu anakankili.

Ahela akaKristu apama kuspiritu eluka kukundeja antu ananeñi (Talenu paragilafu 11) *

11. Chumanyi chinakumwekesha nawu akulumpi diwu atela kukundeja antu hohu wanyi?

11 Komana akulumpi diwu hohu atela kukundeja antu akaaminiwu? Inehi. Wejima wetu tukweti mudimu “[wakutwalekahu] nakudikundeja wumu namukwawu.” (1 Tesa. 4:18) Ahela akaKristu apama kuspiritu anateli kukundeja ahela anakukeñeka kuyikundeja. Yehova Nzambi wadesekeja namama yawantu wakundejaña mwanindi. (Isa. 66:13) Bayibolu yahosha hadi ambanda akundejeli antu adiña mukukala. (Yoba 42:11) Yehova wazañalalaña hakumona ambanda akaKristu anakukundeja akwawu ahela anakukabakana nachineñi. Mpinji yikwawu, mukulumpi wumu hela ayedi anateli kuleja muhela wapama kuspiritu kumbadi neyi nateli kuya nakukundeja muhela wunaneñi. *

TUNATELI KUYIKUNDEJA ÑAHI?

12. Yumanyi yitwatela kutondolwela?

12 Neyi tunakukeña kukwasha mukwetu mukaKristu, hitwatela kumwihula yuma yinakubula kukeña kuhoshayiku. (1 Tesa. 4:11) Hanu dinu, yumanyi yitunateli kuyilila antu anakukeña wukwashu nikuyikundeja? Tuhanjekenu hanjila jitanu jamuNsona jitunateli kuzatisha hakuyikundeja.

13. Kwesekeja na 1 Anyanta 19:5-8, kañelu kaYehova wamwililidi Elija, nawa tunateli kumwimbujola ñahi?

13 Yikwashenu munjila jashiyashana. Chatemukileñayi kaprofwetu Elija ayilumbu jindi, waneñeli chakwila wakeñeleña nindi yafwi. Yehova watemesheli kañelu kindi kasweja ñovu kumwendela iwu iyala. Kañelu kamukwashili Elija. Kamwinkeli yakuda yitata nikumukolesha. (Tañenu 1 Anyanta 19:5-8.) Iyi nsañu yinakumwekesha njila mutunateli kukwashila antu ananeñi: Chuma chejima chitunateli kwila chinateli kumukwasha. Hadaha tunateli kumwekesha netu twamukeña kuhitila mukumutelekelaku yakuda hela kumuzatilaku nyidimu yikwawu nikumusonekela mazu akukundeja. Neyi chakwila chinateli kutukalila kuhanjeka hakukala kukwetiyi, hadaha twatela kwila yuma yitunashimuni.

14. Yumanyi yitunateli kudizilaku kunsañu yaElija?

14 Kwashenu antu ananeñi kwiluka nawu akiñewa. Kudi cheñi chuma chikwawu chitunateli kudizila kunsañu yaElija. Yehova wamukwashili Elija kwenda lwendu lwalulehi kuya Kumpidi yaHorebi muchihayamisha. Hadaha Elija waditiyili nindi wakiñewa kunidi iluña kwakwatiliyi Yehova chitiyañenu nawantu jindi kunyima. Hadaha watoñojokeleña nindi wadiña kwakulehi nawantu akeñeleña kumujaha. Yumanyi yitunateli kudizilaku? Neyi tunakukeña kukundeja antu akaaminiwu chakukanjikija, twatela kuyikwasha kulonda atiyi neyi akiñewa. Chakutalilahu, akulumpi atela kwiluka nawu muhela wunaneñi nateli kwikala wakasunuka kuhanjekela nindi kwitala kubadika Mwitala daWanta, ilaña mukwawu nateli kwikala wakasunuka kuhanjekela nindi Mwitala daWanta kubadika kwitala.

Tunateli kukwasha muntu kuhitila mukumutiyilila nakudiwunjika, kulomba nikuzatisha mazu akukundeja (Talenu maparagilafu 15-20) *

15-16. Yumanyi yabombela mukutiyilila?

15 Ikalenu akwakutiyilila. Bayibolu yatulejaña nawu: “Muntu wejima yanyakaleña kutiya, yalabeña kuhosha.” (Yak. 1:19) Komana tudi akwakutiyilila? Hadaha tunateli kutoñojoka netu kutiyilila hikutala muntu chinakuhoshayi chakadi kuhoshahu izu hela dimu. Ilaña munabombeli jajivulu. Chakutalilahu, Elija wamulejeli Yehova yuma yejima yamukabishileña nawa Yehova wamutiyilili. Yehova welukili nindi Elija watiyileña woma, watoñojokeleña nindi wadiña kankawindi nawa nindi nyidimu yejima yazatiliyi yadiña yamukunkulwayi. Yehova wamukwashili kuleka kuneña. Wamwekesheli nindi wamutiyilili chikupu Elija.—1 Anya. 19:9-11, 15-18.

16 Neyi tunakumutiyilila manakwetu hela muhela, tunateli kumumwekeshela ñahi luwi, wushona nikukeña? Mpinji yikwawu, neyi tuhosha mazu awushona anateli kumwekesha chitunakutiya. Munateli kuhosha nenu: “Chuma chayimwekeneni chatamini nankashi. Hichuma chatama chatela kubula kuhitamu mwana!” Hadaha munateli kumwihula lwihu lumu hela ayedi kulonda mutiyishishi chinakuhosha muntu wunakabakani. Munateli kumwihula nenu, “Natiyishisha wanyi mwani mwatalisha mudihi?” hela “Chimwahosha natiya nami. . . Dimu tahindi?” Mazu amuchidiwu anateli kumwekesha kudi iwu muntu nawu munakumutiyilila chinakuhoshayi, dichi esekenuña kutiyishisha.—1 Kor. 13:4, 7.

17. Muloñadi wutwatela kudiwunjikila ‘nikulaba kuhosha’?

17 Mwatela kwikala asoñama kulonda ‘mulabeña kuhosha.’ Bayi mumuketwisha hampinji yinakuhoshayi nakutachika kumukwasha hela kumwololaku. Mwatela kudiwunjika. Chelili Elija yamulejimu Yehova yuma yadiña mumuchima windi, wahosheleña nachineñi nakumwekesha chatiyileñayi. Nkumininaku, hanyima yakwila Yehova namukoleshi dehi Elija, Iwu iyala wahosheli cheñi yuma yadiña kumuchima windi nakuzatisha mazu wowamu. (1 Anya. 19:9, 10, 13, 14) Yumanyi yitukudizilaku? Mpinji yikwawu antu ananeñi akeñaña kuhosha yuma yidi kumuchima kapampa kakavulu. Kufwana Yehova, twatela kudiwunjika hampinji yitunakutiyilila. Chatela tukeñeña hohu chakumanisha kukala, twatela kuyimwekeshela luwi niwushona.—1 Pet. 3:8.

18. Kulombela hamu namuntu wunaneñi kunateli kumukundeja ñahi?

18 Lombelenu hamu namuntu wunaneñi. Antu anasweji kuneña anateli kukañanya kulomba. Anateli kuditiya nawu ashikilamu wanyi kulomba kudi Yehova. Neyi tunakukeña kukundeja muntu wamuchidiwu, twatela kulombela hamu nindi nikumutena ijina mukulomba. Muniku kulomba, twatela kumulejamu Yehova chitwamukeña iwu muntu wunaneñi hamu nichipompelu. Twatela kumuleja Yehova kulonda yawundishi nikukundeja mukoku windi walema. Kulomba kwamuchidiwu kunateli kumukundeja.—Yak. 5:16.

19. Yumanyi yinateli kutukwasha kudiloñesha kulonda tukundeji muntu wunaneñi?

19 Tondenu mazu anateli kumukwasha nikumukundeja. Mwatela kutoñojoka henohu kanda muhoshi. Mazu akadi kutoñojokahu akatishaña. Mazu amawahi akoleshaña. (Yish. 12:18) Lombenu kudi Yehova kulonda yayikwashi kuzatisha mazu amawahi, akukundeja niakuwundisha. Mwatela kwanuka nenu kwosi mazu asweja ñovu kubadika mazu aYehova ekala muBayiboluku.—Heb. 4:12.

20. Antu amakwawu akaaminiwu kunyima anateli kutoñojoka nawudi, nawa twatela kuyanukisha netudi?

20 Antu akaaminiwu kunyima anateli kudimona nawu akweti majilu, amukunkulwayi hela nawu ayikeña wanyi. Iku hikutwamba chikupu! Dichi zatishenuña Nsona kulonda muyanukisheña nenu Yehova wayikeña nankashi. (Talenu chikasha chinakuhosha nawu “ Kukundeja kwamuNsona.”) Anukenu kañelu chamukolesheliyi kaprofwetu Danyeli hampinji yazeyeliyi nawa yaneñeliyi. Yehova wakeñeleña iwu muntu wakeñewa kwiluka nindi wadiña wamukeña nankashi. (Dan. 10:2, 11, 19) Chochimu, amanakwetu niahela ananeñi alema chikupu kudi Yehova.

21. Yumanyi yikamwekena antu elaña yuma yatama abulaña kubalumuka, nawa yumanyi yitwatela kwila chayinu mpinji?

21 Neyi tukundeja antu amakwawu, tukuyanukisha netu Yehova wayikeña. Nawa twatela kuyileja netu Yehova hiNzambi wukweti wuñanji. Kwosi chuma chatama nichimu chaswama kudi Yehovaku. Yehova wamonaña yuma yejima nawa wakababesha antu ejima akoñaña yuma yatama nawa abulaña kubalumuka mumuchima. (Kuch. 14:18) Chayinu mpinji, tutwalekenuhu kuyimwekeshela kukeña antu akaaminiwu kunyima chakukanjikija. Hela chochu, chatukundejaña hakwiluka netu Yehova wakooka antu ejima atamishiliwu kudi Satana nikaayi kindi. Katataka yuma yatukatishaña yifumi muyitoñojoka nimunyichima.—Isa. 65:17.

KAMINA 109 Keñenu Akwenu Chakufuma haMuchima

^ para. 5 Antu akaaminiwu kuwansi chakukanjikija atwalekañahu kwikala nachineñi hela chakwila munahiti yaaka yayivulu. Achinu chibaaba chikutukwasha kwiluka chuma chaleteshaña. Tukuhanjeka cheñi hadi antu anateli kuyikundeja. Nkumininaku, tukuhanjeka njila jimu mutunateli kuyikundejela.

^ para. 11 Muntu akaaminiwu wunakukabakana nayitoñojoka nateli kufuukulahu kuya nakudimona nandotolu kulonda amukwashi.

^ para. 77 KULUMBULULA NYEVULU: Muhela wapama kuspiritu nakukundeja muhela wudi nachineñi.

^ para. 79 KULUMBULULA NYEVULU: Akulumpi ayedi anahempuli muhela wunaneñi. Natambiki muhela wapama kuspiritu kwikalahu.