1-2. (a) Ndi tsumbo ifhio ine ya sumbedza uri vhathu vha ṱoḓa u khuthadziwa na uri vha na vhukoni havhuḓi ha u khuthadza? (b) Vhaṅwe vhana vha pfa hani vhuṱungu?

NGA lwa nzulele vhathu vha a ṱoḓa u khuthadziwa nahone vha na vhukoni havhuḓi ha u khuthadza. Sa tsumbo, musi ṅwana a tshi khou tamba nahone a bata nzie, a vhaisala gona, a nga gidimela kha Mma kana Baba a tshi khou lila. Vhabebi vha nga si kone u fhodza tshilonda, fhedzi vha nga kona u mu khuthadza. Vha nga mu vhudzisa uri ho itea mini, vha mu phumula miṱodzi, vha mu khuthadza nga maipfi ane a sumbedza lufuno nahone vha nga mu ḓodza mushonga kana u mu banditsha. Nga murahu, ṅwana u ḓo litsha u lila nahone a nga dovha a isa phanḓa na u tamba. Nga u ya ha tshifhinga, tshilonda tshi ḓo fhola.

² Naho zwo ralo, nga tshiṅwe tshifhinga vhana vha a vhaisala vhukuma. Vhaṅwe vha tambudzwa nga lwa vhudzekani. Ṅwana a nga tambudzwa luthihi kana zwa bvela phanḓa lwa miṅwaha minzhi. Honoho vhuimo hoṱhe vhu nga ita uri ṅwana a pfe vhuṱungu lwa tshifhinga tshilapfu. Kha vhuṅwe vhuimo, muthu o tambudzaho u a fariwa nahone a ṱarafiwa. Kha vhuṅwe, muthu o tambudzaho a nga kha ḓi sa ṱarafiwa. Fhedzi naho muthu o tambudzaho ṅwana o ṱarafiwa, ṅwana a nga pfa vhuṱungu na musi o no aluwa.

3. U ya nga 2 Vhakorinta 1:3, 4, ndi zwifhio zwine Yehova a zwi ṱoḓa nahone ndi mbudziso dzifhio dzine ra ḓo dzi haseledza?

³ Arali wahashu we a tambudzwa a tshee muṱuku a tshi kha ḓipfa vhuṱungu na musi o no aluwa, a nga thuswa hani? (Vhalani 2 Vhakorinta 1:3, 4.) Zwi khagala uri Yehova u ṱoḓa nngu dzawe dzi tshi sumbedzwa lufuno na u khuthadziwa. Ngauralo, kha  ri haseledze mbudziso tharu: (1) Ndi ngani vho tambudzwaho nga lwa vhudzekani vha tshi nga ṱoḓa u khuthadziwa? (2) Ndi nnyi ane a nga vha khuthadza? (3) Ri nga vha khuthadza hani nga nḓila yavhuḓi?

4-5. (a) Ndi ngani zwi zwa ndeme u ṱhogomela uri vhana vho fhambana na vhathu vhahulwane? (b) U tambudza ṅwana zwi nga kwama hani nḓila ine a fhulufhela vhaṅwe ngayo?

⁴ Vhaṅwe vho tambudzwaho vha tshee vhaṱuku vha nga vha vha tshi kha ḓi ṱoḓa u khuthadziwa naho ho no fhela tshifhinga tshilapfu. Ndi ngani? U itela uri ri zwi pfesese, ri fanela u thoma ra ṱhogomela uri vhana vho fhambana vhukuma na vhathu vhahulwane. Musi ṅwana o tambudzwa, a nga kwamea nga nḓila yo fhambanaho na ine muthu muhulwane a nga kwamea ngayo. Kha ri haseledze tsumbo dzi tevhelaho.

⁵ Vhana vha ṱoḓa u fhulufhela na u vha tsini na vhane vha vha alusa kana u vha ṱhogomela. Zwenezwi zwi ita uri vhana vha ḓipfe vho tsireledzea nahone vha guda u funa na u fhulufhela vhaṅwe. (Ps. 22:9) Zwi ṱungufhadzaho ndi uri kanzhi vhana vha tambudzwa hayani, nga miraḓo ya muṱa kana nga khonani dza muṱa. Musi ṅwana o tambudzwa nga muthu ane a mu fhulufhela, zwi nga mu konḓela u fhulufhela vhaṅwe naho ho no fhela miṅwaha minzhi.

6. Ndi ngani u tambudza ṅwana nga lwa vhudzekani hu tshiṱuhu nahone zwi tshi vhaisa?

⁶ Vhana a vha koni u ḓitsireledza nahone u tambudza ṅwana nga lwa vhudzekani ndi tshiṱuhu nahone zwi a vhaisa. Zwi na khombo vhukuma u kombetshedza vhana u ita zwithu zwi tshimbidzanaho na zwa vhudzekani. U tambudzwa zwi nga ita uri vha vhe na mavhonele a si avhuḓi nga ha zwa vhudzekani, zwi nga ita uri vha ḓipfe vhe si tshithu na u sa fhulufhela vhaṅwe.

7. (a) Ndi ngani zwi tshi nga lelutshela muthu u fhura na u tambudza ṅwana nahone a nga zwi itisa hani? (b) Eneo mazwifhi a nga vha na masiandoitwa afhio?

⁷ Vhana a vha koni u ṱolisisa zwithu, u dzhia phetho kana u ḓivha khombo na u i iledza. (1 Vhakor. 13:11) Ngauralo, zwi a leluwa uri muthu a fhure na u tambudza ṅwana. Muthu o no tambudza u vhudza ṅwana mazwifhi ane a nga mu vhaisa, a ngaho sa uri ṅwana ndi ene ane a tea u vhonwa mulandu, uri ṅwana ho ngo tea u vhudza muthu nga hazwo, uri a hu na ane a ḓo mu kholwa kana u mu thusa kana uri musi muthu muhulwane na ṅwana vha tshi ita zwa vhudzekani zwi sumbedza lufuno. Zwi ḓo dzhiela ṅwana miṅwaha minzhi uri a pfesese uri eneo o vha e mazwifhi. Onoyo ṅwana a nga aluwa a tshi ḓidzhia o tshinyala, e na tshika nahone a songo tewa nga u funiwa kana nga u khuthadzwa.

8. Ndi ngani ri tshi nga vha na vhungoho ha uri Yehova a nga khuthadza vho tambudzwaho?

⁸ Nga zwenezwo, a zwi ri mangadzi uri u tambudzwa nga lwa vhudzekani zwi nga ita uri muthu a pfe vhuṱungu lwa miṅwaha minzhi. Ndi mulandu muhulwane vhukuma! U tambudzwa ha vhana ho ṱanganyaho shango ḽoṱhe hu sumbedza uri ri khou tshila maḓuvhani a vhufhelo, tshifhinga tshine vhathu ‘vha si vhe na lufuno’ na tshine “vhathu vhavhi na vhadzia-vhufhura vha ḓo tou ṋaṋa u ita vhuvhi.” (2 Tim. 3:1-5, 13) Zwikwekwe zwa Sathane Diabolo ndi zwa tshiṱuhu nahone zwi a vhavha musi vhathu vha tshi ita zwithu zwine zwa mu takadza. Naho zwo ralo, Yehova u na maanḓa a fhiraho a Sathane kana vhane vha ita zwine Sathane a zwi funa. U a vhona vhukwila ha Sathane. Ri nga vha na vhungoho ha uri Yehova u ḓivha vhuṱungu vhune ra sedzana naho nahone a nga ri khuthadza. Ndi phaṱhutshedzo uri ri shumela “Mudzimu wa u khuthadza hoṱhe, ane a ri khuthadza kha vhuṱungu hashu hoṱhe, uri ri kone u khuthadza vhaṅwe kha vhuṱungu naho vhu vhufhio nge ra khuthadzwa nga  Mudzimu.” (2 Vhakor. 1:3, 4) Ndi vhafhio vhane Yehova a vha shumisa u itela u khuthadza vhaṅwe?

9. U ya nga maipfi a Khosi Davida a re kha Psalme ya 27:10, Yehova u ḓo itela mini vhe vha si tsireledzwe nga vhabebi vhavho uri vha si tambudzwe?

⁹ Vhe vha si tsireledzwe nga vhabebi vhavho uri vha sa tambudzwe kana vho tambudzwaho nga vhathu vha re tsini navho ndi vhone vhane vha nga ṱoḓesa u khuthadziwa. Khosi Davida o vha a tshi fhulufhela uri Yehova u ḓo dzula a tshi ri khuthadza. (Vhalani Psalme ya 27:10.) Davida o vha e na lutendo lwa uri Yehova u ṱanganedza vho fariwaho nga nḓila i si yavhuḓi nga miṱa yavho. Yehova u zwi itisa hani zwenezwo? U shumisa vhashumeli vhawe vha fhulufhedzeaho. Vhahashu tshivhidzoni ndi muṱa washu. Sa tsumbo, Yesu o amba uri vhane vha gwadamela Yehova nae khae ndi vharathu, dzikhaladzi na mme awe.—Mat. 12:48-50.

10. Paulo o ṱalusa hani mushumo wawe wa u vha muhulwane?

¹⁰ Ṱhogomelani tsumbo i sumbedzaho nḓila ine Vhakriste vha nga muṱa ngayo tshivhidzoni. Muapostola Paulo o vha e muhulwane a fhulufhedzeaho ane a shuma nga mafulufulu. O vhea tsumbo yavhuḓi nahone o ṱuṱuwedza vhaṅwe uri vha mu edzise samusi o edzisa Kristo. (1 Vhakor. 11:1) Ṱhogomelani nḓila ye Paulo a ṱalusa ngayo mushumo wawe wa u vha muhulwane: “Ro ni fara nga vhulenda, u fana na mme a mamisaho a tshi ṱhogomela vhana vhawe nga lufuno.” (1 Vhathes. 2:7) Nga hu fanaho, ṋamusi vhahulwane vha fhulufhedzeaho vha nga amba nga vhuthu na vhulenda musi vha tshi shumisa Bivhili u itela u khuthadza vhane vha ṱoḓa thuso.

11. Ndi mini zwine zwa sumbedza uri vhahulwane a si vhone fhedzi vhane vha nga khuthadza?

¹¹ Naa vhahulwane ndi vhone fhedzi vhane vha nga khuthadza muthu o tambudzwaho nga lwa vhudzekani? Hai. Roṱhe ri na vhuḓifhinduleli ha u “khuthadzana.” (1 Vhathes. 4:18) Vhakriste vha tshifumakadzini vho vhibvaho ndi vhone vhane zwihuluhulu vha nga khuthadza vhahashu vha tshifumakadzini vhane vha ṱoḓa u khuthadzwa. Zwo tea uri Yehova a ḓifanyise na  mme ane a khuthadza ṅwana wawe. (Yes. 66:13) Bivhili i na tsumbo dza vhafumakadzi vhe vha khuthadza vho ṱungufhalaho. (Yobo 42:11) Yehova u takala vhukuma musi a tshi vhona vhafumakadzi vha Vhakriste ṋamusi vha tshi khuthadza vhafumakadzi ngavho vhane vha khou pfa vhuṱungu. Kha vhuṅwe vhuimo, muhulwane muthihi kana vhavhili vha nga humbela tshiphirini wahashu wa tshifumakadzini o vhibvaho arali a tshi nga kona u khuthadza wahashu wa tshifumakadzini ane a khou pfa vhuṱungu. *

12. Ri fanela u iledza mini?

¹² Musi ri tshi lingedza u thusa wahashu, a ro ngo tea u mu vhudzisa zwithu zwine a sa ṱoḓe u zwi amba. (1 Vhathes. 4:11) Naho zwo ralo, ndi mini zwine ra nga zwi ita kha vhane vha ṱoḓa u thusiwa na u khuthadziwa? Kha ri haseledze nḓila ṱhanu dzi bvaho Maṅwaloni dzine ra nga dzi shumisa u itela u khuthadza vhaṅwe.

13. Samusi zwo sumbedzwa kha 1 Dzikhosi 19:5-8, muruṅwa wa Yehova o itela mini Elia nahone ri nga mu edzisa hani?

¹³ Thusani muthu o tambudzwaho. Musi muporofita Elia a tshi khou shavha u itela u tsireledza vhutshilo hawe, o vha o kulea nungo vhukuma lwe a vha a tshi tama u fa. Yehova o rumela muruṅwa a re na maanḓa uri a ye kha onoyo munna o kuleaho nungo. Muruṅwa o mu ṋea zwe a vha a tshi zwi ṱoḓa nga tshenetsho tshifhinga. O mu ṋea zwiḽiwa zwi dudelaho nahone a mu ṱuṱuwedza uri a ḽe. (Vhalani 1 Dzikhosi 19:5-8.) Tshenetshi tshiitea tshi bvisela khagala mbuno ya uri tshiṅwe tshifhinga u sumbedza vhuthu nga u itela muthu zwithu zwiṱuku zwi nga thusa vhukuma. Khamusi zwiḽiwa, tshifhiwa tshiṱuku kana u ṅwala khadi zwi nga khwaṱhisedza wahashu o tsikeledzeaho uri ri a mu funa nahone ri na ndavha nae. Arali zwi tshi ri konḓela u amba na muthu nga ha nḓila ine a khou ḓipfa ngayo, ri nga sumbedza uri ri na ndavha nae nga u mu thusa nga dziṅwe dza dzenedzi nḓila.

14. Ri guda mini kha mafhungo a Elia?

¹⁴ Itani uri vho tambudzwaho vha ḓipfe vho tsireledzea nahone vho vhofholowa. Ri nga guda iṅwe ngudo kha mafhungo a Elia. Yehova o mu ṋea thuso nga lwa vhuṱolo uri a kone u tshimbila lwendo lulapfu u ya Thavhani ya Horebe. Khamusi Elia o ḓipfa o tsireledzea henefho fhethu hu re kule he Yehova a vha o ita mulanga na vhathu vhawe miṅwahani yo fhiraho. A nga vha o ḓipfa e kule na vhathu vhe vha vha vha tshi khou ṱoḓa u mu vhulaya. Ri guda mini? Arali ri tshi ṱoḓa u khuthadza muthu o tambudzwaho, zwi nga ṱoḓa uri ri thome ri mu thuse uri a ḓipfe o tsireledzea. Sa tsumbo, vhahulwane vha fanela u humbula uri wahashu wa tshifumakadzini a nga amba o vhofholowa na u ḓipfa o tsireledzea musi a tshi khou nwa tie ha hawe u fhira musi e Holoni ya Ṱhanzi dza Yehova. Fhedzi muṅwe a nga ḓipfa o vhofholowa musi e Holoni ya Ṱhanzi dza Yehova.

15-16. U vha muthetshelesi wavhuḓi zwi katela mini?

¹⁵ Ivhani muthetshelesi wavhuḓi. Bivhili i ṋea vhulivhisi vhu pfalaho, i ri: “Muṅwe na muṅwe u fanela u ṱavhanya u thetshelesa, a lenge u amba.” (Yak. 1:19) Naa ri vhathetshelesi vhavhuḓi? Khamusi ri humbula uri u vha muthetshelesi wavhuḓi zwi amba u sokou sedza muthu tshifhaṱuwo nahone ri si ambe tshithu. Fhedzi u vha muthetshelesi wavhuḓi zwi katela zwi fhiraho zwenezwo. Sa tsumbo, Elia o vhudza Yehova zwine zwa mu dina nahone Yehova o mu thetshelesa. Yehova o zwi vhona uri Elia o tshuwa, u ḓipfa e eṱhe na uri u humbula u nga mushumo wawe a si wa ndeme. Yehova o mu thusa nga nḓila i sumbedzaho lufuno uri a kunde dzenedzo thaidzo. O sumbedza uri nangoho o thetshelesa Elia.—1 Dzikh. 19:9-11, 15-18.

¹⁶ Musi ro thetshelesa wahashu, ri nga sumbedza hani lufuno lune lwa vhonala nga u pfela  vhuṱungu? Nga zwiṅwe zwifhinga, u amba nga vhuṱali maipfi a si gathi a bvaho mbiluni zwi nga sumbedza nḓila ine ra ḓipfa ngayo. Khamusi ni nga ri: “Zwi a mmbaisa uri zwo itea kha inwi! A hu na ṅwana ane a tea u farwa nga yeneyo nḓila.” Khamusi ni nga vhudzisa mbudziso nthihi kana mbili u itela u pfesesa zwine zwa khou ambiwa nga muthu ane a khou pfa vhuṱungu. Ni nga vhudzisa uri, “Ni nga nthusa uri ndi pfesese zwine na khou amba zwone?” kana “Kha zwe na zwi amba, ndo pfesesa uri . . . Ndo pfesesa zwone?” Eneo maipfi a nga sumbedza uri ni khou thetshelesa nahone ni khou ṱoḓa u ita vhungoho ha uri ni a mu pfesesa.—1 Vhakor. 13:4, 7.

17. Ndi ngani ri tshi tea u sa fhela mbilu na u ‘lenga u amba’?

¹⁷ Naho zwo ralo, ni “lenge u amba.” Ni songo ṱavhanyedza u ṋea nyeletshedzo kana u khakhulula mahumbulele a onoyo muthu. Nahone ni songo fhela mbilu! Mafheleloni, musi Elia a tshi vhudza Yehova nḓila ine a ḓipfa ngayo, o amba nga nḓila i sumbedzaho uri o tsikeledzea na uri u khou pfa vhuṱungu. Nga murahu ha musi Yehova o no mu khwaṱhisa, Elia o dovha a mu vhudza nḓila ine a ḓipfa ngayo a tshi shumisa maipfi a fanaho. (1 Dzikh. 19:9, 10, 13, 14) Ngudo ndi ifhio? Nga zwiṅwe zwifhinga, vho tsikeledzeaho vha ṱoḓa u amba nḓila ine vha ḓipfa ngayo lunzhi. Ri ṱoḓa u thetshelesa ri sa fheli mbilu u fana na Yehova. Nṱhani ha u lingedza u tandulula thaidzo, ri sumbedza uri ri a vha pfela vhuṱungu.—1 Pet. 3:8.

18. Ri nga khuthadza hani vhane vha khou pfa vhuṱungu musi ri tshi rabela?

¹⁸ Rabelani zwi tshi bva mbiluni na ane a khou pfa vhuṱungu. Vho tsikeledzeaho vha nga wana zwi tshi vha konḓela u rabela. Muthu a nga ḓipfa a sa fanelei u amba na Yehova. Arali ri tshi ṱoḓa u khuthadza muthu o raloho, ri nga amba dzina ḽawe musi ri tshi rabela nae. Ri nga vhudza Yehova nḓila ine o tsikeledzeaho a vha wa ndeme ngayo kha riṋe na kha tshivhidzo. Ri nga humbela Yehova uri a khuthadze yeneyo nngu yawe ya ndeme na u i thusa uri i dzike. Thabelo dzo raloho dzi nga vha dzi khuthadzaho vhukuma.—Yak. 5:16.

19. Ndi mini zwine zwa nga ri thusa u lugela u khuthadza vhaṅwe?

 ¹⁹ Khethani maipfi ane a fhodza na a khuthadzaho. Humbulani ni sa athu amba. U amba ri songo humbula zwi nga vhaisa. Maipfi a vhuthu a a fhodza. (Mir. 12:18) Rabelani Yehova uri a ni thuse uri ni shumise maipfi a vhuthu, a khuthadzaho na ane a ita uri muthu a ḓipfe o dzika. Humbulani uri a hu na maipfi a khuthadzaho u fhira maipfi a Yehova a re Bivhilini.—Vhaheb. 4:12.

20. U tambudzwa nga lwa vhudzekani zwi nga vha zwo ita uri vhaṅwe vha tende mini nahone ri ṱoḓa u vha humbudza mini?

²⁰ U tambudzwa nga lwa vhudzekani tshifhingani tsho fhiraho zwi nga vha zwo ita uri vhaṅwe vha tende uri vha na tshika, a vha vha ndeme, a vha funiwi kana u funea. Eneo ndi mazwifhi madala-dala! Ngauralo, shumisani Maṅwalo u itela u vha humbudza uri vha vha ndeme kha Yehova. (Sedzani bogisi “ Khuthadzani Ni Tshi Shumisa Maṅwalo.”) Humbulani nḓila ye muruṅwa a khwaṱhisa ngayo muporofita Daniele musi o kulea nungo nahone o tsikeledzea. Yehova o vha a tshi ṱoḓa uri a zwi ḓivhe uri u wa ndeme. (Dan. 10:2, 11, 19) Nga hu fanaho, vhahashu vho tsikeledzeaho ndi vha ndeme kha Yehova.

21. Hu ḓo itea mini kha vhaitazwivhi vha sa rembuluwi, fhedzi riṋe ri fanela u ḓiimisela u itela mini vho tambudzwaho nga lwa vhudzekani?

²¹ Musi ri tshi khuthadza vhaṅwe, ri vha ri tshi khou vha humbudza uri Yehova u a vha funa. Nahone ri fanela u dzula ri tshi humbula uri Yehova u dovha a vha Mudzimu ane a haṱula nga nḓila yo teaho. Yehova u ḓivha muthu muṅwe na muṅwe o tambudzwaho naho vhaṅwe vha sa zwi ḓivhi. Yehova u vhona zwoṱhe nahone u ḓo ṱarafa vhaitazwivhi vha sa rembuluwi. (Num. 14:18) Zwa zwino kha ri ite zwoṱhe zwine ra nga kona u itela u sumbedza uri ri funa vho tambudzwaho nga lwa vhudzekani. Zwiṅwe hafhu, zwi a khuthadza vhukuma u ḓivha uri Yehova u ḓo fhodza vhoṱhe vho tambudzwaho nga Sathane na shango ḽawe, vha si tsha pfa vhuṱungu. Hu si kale, zwithu zwi vhaisaho a zwi tsha ḓo ḓivhiwa mihumbuloni na mbiluni dza vhathu.—Yes. 65:17.