1. Mɛni níhi enyɔ komɛ nɛ wa le ngɛ Yehowa he?

YEHOWA MAWU suɔ e sɔmɔli. Kɛ je blema nɛ e jeɔ suɔmi kpo kɛ tsɔɔ mɛ, nɛ e maa suɔ mɛ kɛ ya daa. E suɔ dami sane yemi hulɔ. (La 33:5) Enɛ ɔ he ɔ, wa le kaa: (1) Ke a ngɛ Yehowa sɔmɔli yi mi wae ɔ, e dɔɔ lɛ. (2) E be hae nɛ nihi nɛ a waa e sɔmɔli yi mi ɔ nɛ a ye a he kɔkɔɔkɔ. Ngɛ fã kake ɔ mi ɔ, * wa kase kaa suɔmi nɔ nɛ Mawu da kɛ ha Israel bi ɔmɛ Mose Mlaa a nɛ. Mlaa a wo mɛ he wami kaa e sa nɛ a ye dami sane, titli kɛ ha nihi nɛ a be nɔ ko. (5 Mose 10:18) Mose Mlaa a ha nɛ wa na kaa Yehowa susuɔ e sɔmɔli a he.

2. Mɛni sane bimihi wa ma ha heto?

² Mose Mlaa a ba nyagbe benɛ a to Kristofohi asafo ɔ sisi ngɛ jeha 33 ɔ mi ɔ. Anɛ enɛ ɔ tsɔɔ kaa mlaa kpa ko be nɛ a da suɔmi nɔ kɛ wo nɛ tsɔɔ Kristofohi kaa a ye dami sane lo? Dɛbi, e tsɔɔ we jã kulaa! A ha Kristofohi mlaa ehe ko. Kekleekle ɔ, wa maa hyɛ nɔ́ nɛ mlaa ehe nɛ ɔ ji. Lɔ ɔ se ɔ, wa ma ha sane bimi nɛ ɔmɛ a heto: Mɛni he je nɛ wa ma nyɛ ma de ke suɔmi nɔ nɛ a da kɛ wo Mlaa nɛ ɔ? Mɛni he je nɛ wa ma nyɛ ma de ke Mlaa nɛ ɔ woɔ nihi he wami konɛ a ye dami sane ɔ? Kɛ Mlaa nɛ ɔ tsɔɔ bɔ nɛ e sa kaa nihi nɛ a hɛɛ blɔ nya a kɛ ni kpahi nɛ hi si ha kɛɛ?

3. Mɛni ji “Kristo ɔ mlaa a” nɛ a wo ta ngɛ Galatia Bi 6:2 ɔ?

³ Kane Galatia Bi 6:2. Kristofohi ngɛ “Kristo ɔ mlaa a” sisi. Yesu ngmɛ́ mlaahi ha e se nyɛɛli ɔmɛ, mohu ɔ, e ha mɛ blɔ tsɔɔmihi,  famihi kɛ sisi tomi mlaahi konɛ a kɛ tsu ní. Níhi tsuo nɛ Yesu tsɔɔ ɔ lɛ peeɔ “Kristo ɔ Mlaa a” nɛ. Wa maa kase mlaa nɛ ɔ he níhi fuu ngɛ kukuhi nɛ a nyɛɛ se ɔmɛ a mi konɛ waa le mlaa nɛ ɔ saminya.

4-5. Mɛni blɔhi a nɔ nɛ Yesu gu kɛ tsɔɔ nihi ní, nɛ mɛni be nɛ e tsɔɔ mɛ ní?

⁴ Mɛni blɔhi a nɔ Yesu gu kɛ tsɔɔ nihi ní? Kekleekle ɔ, e tsɔɔ nihi ní kɛ gu munyuhi nɛ e tu ɔmɛ a nɔ. He wami ngɛ e munyu ɔmɛ a mi wawɛɛ ejakaa e tsɔɔ nihi anɔkualehi nɛ kɔɔ Mawu he, nɔ́ he je nɛ wa ngɛ wami mi, kɛ nɔ́ he je nɛ Mawu Matsɛ Yemi ɔ pɛ lɛ ma nyɛ ma je adesahi a nyagbahi kɛ je. (Luka 24:19) Yesu ngɔ e ní peepee hu kɛ tsɔɔ nihi ní. Bɔ nɛ e ba e je mi ha a tsɔɔ e se nyɛɛli ɔmɛ bɔ nɛ e sa kaa mɛ hu a ba a je mi ha.​—Yoh. 13:15.

⁵ Mɛni be nɛ Yesu tsɔɔ nihi ní? E tsɔɔ nihi ní kɛ je benɛ e je e sɔmɔmi ní tsumi ɔ sisi kɛ ya si benɛ a gbe lɛ. (Mat. 4:23) Jehanɛ hu ɔ, benɛ a tle lɛ si se ɔ, e tsɔɔ e kaseli ɔmɛ ní. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, e je e he kpo kɛ tsɔɔ kaseli maa pee 500 kɛ se, nɛ e fã mɛ ke a ya ‘pee nihi kaseli.’ (Mat. 28:19, 20; 1 Kor. 15:6) Benɛ Yesu kpale kɛ ho hiɔwe ya a, e ya nɔ nɛ e tsɔɔ e kaseli ɔmɛ ní kaa asafo ɔ yi. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ngɛ jeha 96 mi ɔ, Kristo gu bɔfo Yohane nɔ kɛ wo Kristofohi nɛ a pɔ mɛ nu ɔ he wami, nɛ e wo mɛ ga.​—Kol. 1:18; Kpoj. 1:1.

6-7. (a) Jije a ngma Yesu tsɔɔmi ɔmɛ ngɛ? (b) Mɛni wa maa pee kɛ tsɔɔ kaa wa ngɛ Kristo ɔ mlaa a nɔ yee?

⁶ Jije a ngma Yesu tsɔɔmi ɔmɛ ngɛ? A ngma níhi babauu nɛ Yesu de kɛ níhi nɛ e pee benɛ e ngɛ zugba a nɔ ɔ ngɛ Sane Kpakpa eywiɛ ɔmɛ a mi. Mawu mumi klɔuklɔu ɔ lɛ ha nɛ nyumu komɛ nɛ a ná “Kristo juɛmi ɔ” ngma Hela Ngmami kpa amɛ, nɛ Ngmami nɛ ɔmɛ hu yeɔ bua wɔ nɛ wa naa Yesu juɛmi ngɛ níhi fuu a he.​—1 Kor. 2:16.

⁷ Ní kasemi nɛ ngɛ mi: Yesu tsɔɔmi ɔmɛ kɔɔ níhi tsuo nɛ wa peeɔ ngɛ si himi mi ɔ a he. Enɛ ɔ he ɔ, Kristo ɔ mlaa a kɔɔ níhi nɛ wa peeɔ ngɛ we mi, ní tsumi he aloo sukuu kɛ asafo ɔ mi ɔ a he. Ja wa kane Hela Ngmami ɔ nɛ wa pue wa yi mi tɛ ngɛ he loko wa maa le Kristo ɔ mlaa a. Ke waa kɛ blɔ tsɔɔmihi, famihi, kɛ sisi tomi mlaahi nɛ ngɛ Hela Ngmami ɔ mi ɔ tsu ní ngɛ wa si himi mi ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa ngɛ  Kristo ɔ mlaa a nɔ yee. Ke wa ye Kristo ɔ mlaa a nɔ ɔ, lɔ ɔ hu tsɔɔ kaa wa ngɛ Yehowa, wa Mawu nɛ e ngɛ suɔmi kɛ nɔ nɛ e tsɔɔ Yesu níhi tsuo ɔ mlaahi a nɔ yee.​—Yoh. 8:28.

8. Mɛni sisi tomi nɔ nɛ a fia Kristo ɔ mlaa a kɛ fɔ?

⁸ Ke tsu ko ngɛ sisi tomi kpakpa a, e haa nɛ nihi nɛ a ngɛ mi ɔ nuɔ he kaa a ngɛ slɔkee. Jã nɔuu nɛ mlaa nɛ daa si ngɛ sisi tomi kpakpa nɔ ɔ haa nɛ nihi nɛ a kɛ tsuɔ ní ɔ nuɔ he kaa a ngɛ slɔkee. A fia Kristo ɔ mlaa a ngɛ sisi tomi nɛ hi pe kulaa, nɛ ji suɔmi nɔ. Mɛni he je nɛ wa ma nyɛ ma de jã a?

9-10. Mɛni tsɔɔ kaa suɔmi mi nɛ Yesu je kɛ pee níhi tsuo, nɛ mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ kase lɛ?

⁹ Kekleekle ɔ, nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ Yesu pee ɔ, suɔmi mi nɛ e je kɛ pee. Ke nɔ ko ngɛ suɔmi ɔ, e naa nihi mɔbɔ, aloo e mi mi sãa lɛ ngɛ nihi a he. Su nɛ ɔ lɛ ha nɛ Yesu tsɔɔ nihi babauu ní, e tsa hiɔtsɛmɛ, e ha nihi nɛ hwɔ ngɛ mɛ yee ní, nɛ e tle gbogboehi si ɔ nɛ. (Mat. 14:14; 15:32-38; Maak. 6:34; Luka 7:11-15) E ngɛ mi kaa Yesu le kaa ní nɛ ɔmɛ maa ngɔ e be fuu nɛ e ma ha nɛ pɔ maa tɔ e he mohu lɛɛ, se e je e tsui mi nɛ e ngɔ ni ɔmɛ a hiami níhi kɛ sɛ hlami. Suɔmi nɛ pe kulaa nɛ Yesu je kpo ji kaa e gbo kɛ he nihi babauu a yi wami.​—Yoh. 15:13.

¹⁰ Ní kasemi nɛ ngɛ mi: Kɛ wa ma plɛ kɛ kase Yesu ha kɛɛ? Wa ma nyɛ ma tsu ni kpahi a hiami níhi a he ní ha mɛ kekle. Jehanɛ hu ɔ, wa ma nyɛ ma je mi mi sami kpo kɛ tsɔɔ nihi nɛ wa fiɛɛɔ kɛ haa mɛ ɔ. Ke wa mi mi sã wɔ ngɛ nihi a he, nɛ wa fiɛɛ aloo wa tsɔɔ mɛ sane kpakpa a he ní ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa ngɛ Kristo ɔ mlaa a nɔ yee.

11-12. (a) Mɛni tsɔɔ kaa Yehowa susuɔ wa he? (b) Mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ je suɔmi kpo kaa bɔ nɛ Yehowa peeɔ ɔ?

¹¹ Nɔ́ nɛ ji enyɔ ɔ, Yesu ha nɛ nihi na bɔ nɛ e Tsɛ ɔ suɔ adesahi ha. Benɛ Yesu ngɛ e sɔmɔmi ní tsumi ɔ tsue ɔ, e tsɔɔ bɔ nɛ Yehowa susuɔ e sɔmɔli a he ha. Yesu de níhi fuu nɛ tsɔɔ jã. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, munyuhi nɛ e tu ɔ eko tsɔɔ kaa wa ti nɔ fɛɛ nɔ he jua wa kɛ ha wa hiɔwe Tsɛ ɔ. (Mat. 10:31) Yehowa pee klaalo kaa e ma he e sɔmɔli nɛ a laa, nɛ́ a pia a he, nɛ́ a kpale kɛ ba asafo ɔ mi ɔ atuu. (Luka 15:7, 10) Yehowa ha nɛ e Bi ɔ ba gbo kɛ kpɔ̃ wɔ kɛ tsɔɔ kaa e suɔ wɔ niinɛ.​—Yoh. 3:16.

¹² Ní kasemi nɛ ngɛ mi: Mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ je suɔmi kpo kaa bɔ nɛ Yehowa peeɔ ɔ? (Efe. 5:1, 2) E sa nɛ waa na wa nyɛmimɛ kaa a he jua wa, nɛ́ waa kɛ bua jɔmi nɛ he ‘tohi nɛ a laa’ nɛ a kpale kɛ ba Yehowa ngɔ ɔ. (La 119:176) E sa nɛ waa ngɔ wa be kɛ wa he wami kɛ ye bua wa nyɛmimɛ, titli ke a ya je si fɔfɔɛhi nɛ a mi wa mi. Enɛ ɔ maa tsɔɔ kaa wa suɔ mɛ. (1 Yoh. 3:17) Ke wa je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ ni kpahi ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa ngɛ Kristo ɔ mlaa a nɔ yee.

13-14. (a) Kaa bɔ nɛ Yohane 13:34, 35 ɔ tsɔɔ ɔ, mɛni Yesu fã e se nyɛɛli ɔmɛ kaa a pee, nɛ mɛni he je nɛ mlaa nɛ ɔ ji mlaa ehe ɔ? (b) Mɛni wa maa pee kɛ tsɔɔ kaa wa ngɛ mlaa ehe ɔ nɔ yee?

¹³ Nɔ́ nɛ ji etɛ ɔ, Yesu fã e se nyɛɛli ɔmɛ kaa a je suɔmi nɛ haa nɛ nɔ ngɔɔ e he kɛ sãa afɔle ɔ kpo kɛ tsɔɔ a sibi. (Kane Yohane 13:34, 35.) Fami nɛ ɔ ji fami ehe ejakaa e piɛɛ we Mlaa nɛ Mawu kɛ ha Israel bi ɔmɛ ɔ he. Yesu fami ɔ tsɔɔ kaa e sa nɛ waa suɔ wa nyɛmimɛ kaa bɔ nɛ e suɔ wɔ ɔ. Enɛ ɔ biɔ nɛ wa je suɔmi nɛ haa nɛ nɔ ngɔɔ e he kɛ sãa afɔle ɔ kpo kɛ ha wa nyɛmimɛ Kristofohi. * E sa nɛ waa suɔ wa nyɛmimɛ pe bɔ nɛ wa suɔ wa he ɔ. E sa nɛ waa suɔ mɛ hluu po kaa wa maa suɔ nɛ wa gbo kɛ ha mɛ kaa bɔ nɛ Yesu pee ha wɔ ɔ.

¹⁴ Ní kasemi nɛ ngɛ mi: Mɛni wa maa pee kɛ  tsɔɔ kaa wa yeɔ mlaa ehe nɛ ɔ nɔ? Ngɛ e kpiti pomi mi ɔ, e sa nɛ waa ngɔ wa he kɛ sã afɔle kɛ ha wa nyɛmimɛ. Pi wa wami nɛ waa kɛ maa sã afɔle ha mɛ ɔ pɛ nɛ e he hia, mohu ɔ, e sa nɛ waa ngɔ ní tsɔwitsɔwi komɛ hu kɛ sã afɔle. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke wa bɔɔ mɔde nɛ wa ya ngɔɔ nyɛmimɛ nɛ a wa ngɛ jeha mi kɛ yaa asafo mi kpe, aloo wa ngɔ nɔ́ ko nɛ wa suɔ kɛ sã afɔle kɛ ye bua nyɛmi ko, aloo wa bi blɔ ngɛ wa ní tsumi he konɛ wa ná be kɛ ye bua nyɛmimɛ nɛ oslaa ná mɛ ɔ, wa ma nyɛ ma de ke wa ngɛ Kristo ɔ mlaa a nɔ yee. Jã peemi hu ma ha nɛ nɔ fɛɛ nɔ nɛ ngɛ asafo ɔ mi ɔ maa nu he kaa e ngɛ slɔkee.

15-17. (a) Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Yesu ní peepee tsɔɔ kaa e yeɔ dami sane? (b) Mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ kase Yesu?

¹⁵ Ke Baiblo ɔ kɛ munyu nɛ ji “dami sane yemi” tsu ní ɔ, e tsɔɔ níhi nɛ da ngɛ Mawu hɛ mi nɛ wa maa pee, nɛ́ wa be nihi a hɛ mi hyɛe kɛ pee. Mɛni he je nɛ wa ma nyɛ ma de ke Kristo ɔ mlaa a woɔ nihi he wami kaa a ye dami sane ɔ?

¹⁶ Kekleekle ɔ, Yesu ní peepee ha nɛ wa na kaa e yeɔ dami sane. Ngɛ Yesu be ɔ mi ɔ, Yuda jami hɛ mi nyɛɛli ɔmɛ sume nihi nɛ a pi Yuda bi. A naa a he kaa a nɔ kuɔ pe Yuda bi kpahi nɛ a yɛ osɔfohi a sukuu ɔ, nɛ a bui yihi hulɔ. Se Yesu lɛɛ e suɔ nɔ fɛɛ nɔ, nɛ e hyɛ we nɔ hɛ mi. E ngmɛ nihi nɛ a pi Yuda bi nɛ a ngɛ hemi kɛ yemi ngɛ e mi ɔ blɔ nɛ a nyɛɛ e se. (Mat. 8:5-10, 13) Akɛnɛ e hlɛ nihi a mi he je ɔ, e fiɛɛ kɛ ha sikatsɛmɛ kɛ ohiatsɛmɛ tsuo. (Mat. 11:5; Luka 19:2, 9) Yesu kɛ yihi tu we munyu basabasa, nɛ e nyafii we mɛ. E je bumi kpo kɛ tsɔɔ yihi, nɛ yihi nɛ nihi naa mɛ kaa a ji yayami peeli aloo se nami ko be a he ɔ po, e je bumi kpo kɛ tsɔɔ mɛ.​—Luka 7:37-39, 44-50.

¹⁷ Ní kasemi nɛ ngɛ mi: Mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ kase Yesu? E sɛ nɛ waa hla nihi a mi. E sa nɛ waa fiɛɛ ha sikatsɛmɛ kɛ ohiatsɛmɛ tsuo, nɛ e sɛ nɛ waa hyɛ jami nɛ nɔ ko ngɛ mi hulɔ. Jehanɛ hu ɔ, e sa nɛ nyumuhi nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ nɛ a je bumi kpo kɛ tsɔɔ yihi. Ke wa pee ní nɛ ɔmɛ ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa ngɛ Kristo ɔ mlaa a nɔ yee.

18-19. Mɛni Yesu tsɔɔ nihi kɛ kɔ dami sane yemi he, nɛ mɛni wa ma nyɛ maa kase kɛ je e tsɔɔmi ɔmɛ a mi?

¹⁸ Nɔ́ nɛ ji enyɔ ɔ, Yesu tsɔɔ nihi kaa á ye dami sane. E tsɔɔ e se nyɛɛli ɔmɛ sisi tomi mlaahi nɛ maa ye bua mɛ konɛ a kɛ nihi nɛ hi si saminya. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, wɔ tsuo wa suɔ nɛ nihi kɛ wɔ nɛ hi si saminya. Enɛ ɔ he ɔ, e sa nɛ wɔ hu waa kɛ nihi nɛ hi si saminya. Ke wa pee jã a, lɔ ɔ ma ha nɛ a kɛ wɔ maa hi si saminya. (Mat. 7:12) Se ke nɔ ko ye wɔ sane yaya ko hu nɛɛ? Yesu tsɔɔ e se nyɛɛli ɔmɛ kaa e sa nɛ a ná hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa Yehowa maa ‘ye dami sane kɛ ha nihi nɛ a kpaa ngmlaa kɛ tsɛɔ lɛ nyɔ kɛ pia’ a. (Luka 18:6, 7) Munyu nɛ ɔ ji si womi nɛ tsɔɔ kaa: Wa Mawu nɛ e yeɔ dami sane ɔ le kahi nɛ waa kɛ ngɛ kpee ngɛ nyagbe ligbi nɛ ɔmɛ a mi, nɛ e maa ye dami sane ha wɔ ngɛ be nɛ sa mi.​—2 Tɛs. 1:6.

¹⁹ Ní kasemi nɛ ngɛ mi: Ke waa kɛ sisi tomi mlaahi nɛ Yesu kɛ ha wɔ ɔ tsu ní ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ waa kɛ nihi maa hi si saminya. Nɛ ke a ye wɔ sane yaya ngɛ Satan je nɛ ɔ mi ɔ, lemi nɛ wa le kaa Yehowa maa ye dami sane ha wɔ ɔ maa wo wa bua.

20-21. (a) Kɛ e sa kaa nihi nɛ a hɛɛ blɔ nya a kɛ ni kpahi nɛ hi si ha kɛɛ? (b) Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ huno ma nyɛ ma je he kɛ afɔle sami su kpo, nɛ kɛ e sa kaa tsɛmɛ kɛ a bimɛ nɛ hi si ha kɛɛ?

²⁰ Kɛ Kristo ɔ mlaa a tsɔɔ kaa nihi nɛ a hɛɛ blɔ nya a kɛ ni kpahi nɛ hi si ha kɛɛ? Akɛnɛ suɔmi nɔ nɛ a da kɛ wo mlaa a he je ɔ, e sa nɛ  nihi nɛ a hɛɛ blɔ nya a nɛ a je bumi kpo kɛ tsɔɔ nihi nɛ a ngɛ a sisi ɔ, nɛ́ a suɔ mɛ. E sa nɛ e hi a juɛmi mi kaa Kristo suɔ nɛ wa je suɔmi kpo ngɛ wa si himi mi be fɛɛ be.

²¹ Ngɛ weku ɔ mi. E sa nɛ huno nɛ suɔ e yo “kaa bɔ nɛ Kristo ɔ hu suɔ asafo ɔ.” (Efe. 5:25, 28, 29) E sa nɛ hunomɛ nɛ a kase he kɛ afɔle sami su nɛ Kristo je kpo ɔ konɛ a tsu a yi ɔmɛ a hiami níhi a he ní ha mɛ kekle. Eko ɔ, ke a tsɔse nyumu ko ngɛ he ko nɛ a bui ni kpahi aloo a je we suɔmi kpo ngɛ ɔ, e maa ye ha lɛ kaa e ma je suɔmi kaa jã kpo kɛ tsɔɔ e yo. Eko ɔ, e maa ye ha lɛ kaa e maa ngmɛɛ jamɛ a su yaya a he, se e sa nɛ e bɔ mɔde nɛ e pee tsakemihi nɛ sa konɛ e nyɛ nɛ e ye Kristo ɔ mlaa a nɔ. Huno nɛ suɔ e yo nɛ e ngɔɔ e he kɛ sãa afɔle kɛ haa lɛ ɔ, e yo buɔ lɛ. Tsɛ nɛ suɔ e bimɛ jɛ we e bimɛ, nɛ e pee we níhi nɛ maa ye mɛ awi. (Efe. 4:31) Mohu ɔ, e kɛ e ní peepee kɛ e munyu tutui tsɔɔ kaa e suɔ e bimɛ ɔmɛ, nɛ e bimɛ ɔmɛ nuɔ he kaa a ngɛ slɔkee. Tsɛ nɛ peeɔ jã a, e bimɛ suɔ lɛ, nɛ a náa hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ e mi.

22. Kaa bɔ nɛ 1 Petro 5:1-3 ɔ tsɔɔ ɔ, mɛnɔ níhi ji “jijɔ” ɔmɛ, nɛ kɛ e sa kaa a hyɛ jijɔ ɔmɛ a nɔ ha kɛɛ?

²² Ngɛ asafo ɔ mi. E sa nɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ nɛ a kai kaa pi a níhi ji “jijɔ” ɔmɛ. (Yoh. 10:16; kane 1 Petro 5:1-3, sisi ningma.) Munyuhi nɛ ji “Mawu to kuu ɔ,” “ngɛ Mawu hɛ mi” kɛ “Mawu gbosi ní” nɛ a kɛ tsu ní ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ kaiɔ asafo mi nikɔtɔmahi kaa jijɔ ɔmɛ ji Yehowa níhi. E suɔ nɛ a je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ e jijɔ ɔmɛ, nɛ́ a hɛɛ mɛ dɔdɔɔdɔ. (1 Tɛs. 2:7, 8) Yehowa bua jɔ asafo mi nikɔtɔmahi nɛ a jeɔ suɔmi mi kɛ hyɛɛ jijɔ ɔmɛ a nɔ ɔ a he. Jã kɛ̃ nɛ nyɛmimɛ ɔmɛ hu jeɔ suɔmi kpo kɛ tsɔɔ asafo mi nikɔtɔma nɛ ɔmɛ, nɛ a buɔ mɛ.

23-24. (a) Mɛni ji asafo mi nikɔtɔma amɛ a blɔ nya ní tsumi ke a ngɛ sanehi nɛ hɛdɔ ngɛ he ɔ a he ní tsue? (b) Ke asafo mi nikɔtɔma amɛ ngɛ sane ɔ he ní tsue ɔ, mɛni he a susuɔ?

 ²³ Mɛni ji asafo mi nikɔtɔma amɛ a blɔ nya ní tsumi ke a ngɛ sanehi nɛ hɛdɔ ngɛ he ɔ a he ní tsue? A ní tsumi je ekpa ngɛ ní tsumi nɛ kojoli ɔmɛ kɛ ma nikɔtɔma amɛ tsu ngɛ blema Israel ɔ he. Jamɛ a be ɔ mi ɔ, nihi nɛ a hla mɛ kaa a ye nihi a sanehi ɔ tsuɔ sanehi nɛ kɔɔ Mawu jami kɛ sanehi nɛ kɔ we Mawu jami he ɔ tsuo a he ní. Se ngɛ Kristo ɔ mlaa a sisi ɔ, asafo mi nikɔtɔma amɛ a blɔ nya ní tsumi ji kaa a ma tsu sanehi nɛ kɔɔ Mawu jami he ɔ pɛ a he ní. Asafo mi nikɔtɔma amɛ le kaa Mawu ngɔ he blɔ kɛ ha amlaalo ɔmɛ kaa ke nɔ ko tɔ̃ ma a mlaa nɔ, aloo sane ko ba ngɛ ma bi a kpɛti ɔ, a tsu he ní. He blɔ nɛ ɔ nɛ amlaalo ɔmɛ ngɛ he je ɔ, ke nɔ ko tɔ̃ ɔ, a nyɛɔ gblaa nɔ ɔ tue. Eko ɔ, a maa po hiɔ ha nɔ ɔ nɛ e wo, aloo a maa wo nɔ ɔ tsu.​—Rom. 13:1-4.

²⁴ Ke nɔ ko nɛ e ngɛ asafo ɔ mi ɔ pee yayami ko nɛ hɛdɔ ngɛ he ɔ, kɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ tsuɔ he ní ha kɛɛ? A daa Ngmami ɔ nɔ kɛ hlaa sane ɔ mi konɛ a nyɛ nɛ a mwɔ yi mi kpɔ nɛ da. A kaiɔ hu kaa suɔmi nɔ nɛ a da kɛ wo Kristo ɔ mlaa a. Suɔmi haa nɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ susuɔ níhi nɛ a ma nyɛ maa pee kɛ ye bua nɔ nɛ a pee lɛ yayami ɔ he. Ngɛ yayami peelɔ ɔ blɔ fa mi ɔ, suɔmi haa nɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ hyɛɛ kaa e pia e he niinɛ lo. Jehanɛ hu ɔ, a hyɛɛ nɔ́ nɛ a ma nyɛ maa pee kɛ ye bua yayami peelɔ ɔ konɛ e dla e kɛ Yehowa a kpɛti.

25. Mɛni he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ nyɛɛ se ɔ mi?

²⁵ Wa bua jɔ wawɛɛ kaa wa ngɛ Kristo ɔ mlaa a sisi! Ke wɔ tsuo wa bɔ mɔde nɛ wa ye Kristo ɔ mlaa a nɔ ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ nɔ fɛɛ nɔ nɛ ngɛ asafo ɔ mi ɔ maa na kaa suɔmi ngɛ asafo ɔ mi, nɛ e maa na hu kaa a susuɔ e he, nɛ e ngɛ slɔkee. Se kɛ̃ ɔ, “nimli yayamihi” ngɛ a “hɛ mi yae ngɛ yayami peemi mi wawɛɛ” ngɛ je ɔ mi mwɔnɛ ɔ. (2 Tim. 3:13) Enɛ ɔ he ɔ, e sa nɛ wa hɛ nɛ hi wa he nɔ. Mɛni Kristofohi asafo ɔ ma nyɛ maa pee kɛ tsɔɔ kaa a yeɔ dami sane ke a ngɛ sanehi nɛ kɔɔ jokuɛwi nɛ a kɛ mɛ ná bɔmi aloo a pee mɛ nisɛ ní ɔ he ní tsue ɔ? Wa maa na sane bimi nɛ ɔ heto ngɛ ní kasemi nɛ nyɛɛ se ɔ mi.